Ταξίδι στη Σικελία: Α

Τα καλοκαίρια με κάνουν και υποφέρω. Ένας λόγος είναι η υποχρεωτική αλλαγή των ρυθμών της ζωής μου, αλλαγή που μου επιβάλλεται με το στανιό εξ αιτίας των επικείμενων διακοπών που πρέπει υποχρεωτικά να πάρω τον Αύγουστο, διότι και να θέλω να δουλέψω, οι εξ ίσου υποχρεωτικές διακοπές των άλλων μού στερούν και αυτή τη στοιχειώδη χαρά της εργασίας, (ελάτε τώρα, ένα αστείο είπα, μη το παίρνετε και τοις μετρητοίς) και ο άλλος λόγος είναι η ζέστη. Αυτό το επί πλέον βάρος που πρέπει να κουβαλώ για δυο και βάλε μήνες το χρόνο. Η ζέστη έχει την ίδια επίδραση με το βάρος. Και τα δυο σου κόβουν τα πόδια και κονταίνουν την ανάσα.

Θα προτιμούσα τα καλοκαίρια να τα περνούσα στη Νορβηγία, ή στον Μέλανα Δρυμό στη Γερμανία, αλλά μου αρέσουν και οι θάλασσες της Μεσογείου, με τα δροσερά κρυστάλλινα νερά, να, σαν κι αυτά στη φωτογραφία, και σχεδόν κάθε καλοκαίρι την πατώ, υποτιμώ τη ζέστη και τα παραλειπόμενά της και παίρνω την άγουσα για τα νησιά, κυρίως τα άνυδρα και τα ξερά, εκείνα ξέρετε, που δεν έχουν ποτέ σκιά, με την πέτρα που κορώνει από τον ανελέητο ηλιακό βομβαρδισμό, εκείνα που σε αφυδατώνουν, που σε ψήνουν, σε τσουρουφλίζουν και σε τηγανίζουν δίχως αλεύρι, με την αλμύρα μόνο, στις πλάκες και στις πεζούλες.

Αυλάκι, Νίσυρος

Φέτος, ενώ για πολλοστή φορά ήθελα να πάω προς τα βόρεια, πάλι τα μπέρδεψα και κατέβηκα νότια, και μάλιστα νοτιότερα από τα συνηθισμένα, στη Σικελία. Το μετάνιωσα για δυο πάλι λόγους. Πρώτον η ζέστη, η τόσο υγρή που δεν λογάριασα σωστά και δεύτερον το μέγεθος. Χίλια χιλιόμετρα η περίμετρος, το θερμόμετρο να ξεπερνάει τους 35 βαθμούς και ο αέρας ν’ ασφυκτιά από το υπερβολικό φορτίο με υδρατμούς. Πολύ βαρύς, τον ένοιωθες μόλις ξεμύτιζες προς τα έξω, να σε πιέζει σταθερά και με δύναμη, να προσπαθεί θαρρείς να σε βουλιάξει στο έδαφος, κακός αέρας, κακόβουλος, να σου πλακώνει το στήθος, να σου σφραγίζει τα ρουθούνια, κάθε βήμα και μια νίκη, μια πράξη αντίστασης σ’ αυτόν τον αόρατο εχθρό.

Στη Σικελία έφτασα με προσδοκίες, να συναντήσω εικόνες από το παλιό ιταλικό σινεμά, να ξεκουφαθώ από τις φωνές και τα τραγούδια των πλανόδιων, να πιω τον καφέ μου σε πλατείες όπου βολτάριζε η Μαλένα, να συνομιλήσω με μαφιόζους για την αποδεδειγμένη κρίση του επαγγέλματός τους, να πάρω γεμιστά panini από τα χοντρά χεράκια κάποιας πληθωρικής φουρνάρισσας, να βρεθώ στο μεσαιωνικό ψαροχώρι-καταφύγιο του Νερούντα παρέα με τον ταχυδρόμο του και την ελκυστική ταβερνιάρισσα.

Αλλά φευ, τίποτε απ’ όλα αυτά. Οι πλατείες υπήρχαν, αλλά είτε ήταν άδειες, είτε οι λιγοστοί επισκέπτες ήταν κάποιοι ταλαίπωροι τουρίστες, Ιταλοί ως επί το πλείστον, που έτρεχαν να προφυλαχτούν στην σκιά κάποιας εκκλησίας, όχι πάντα με επιτυχία γιατί και κει η ατμόσφαιρα τις πιο πολλές φορές ήταν υγρή, ζεστή και αποπνικτική. Και τι να σου κάνει ο καφές, μια τόση δα σταλιά, έστω και παγωμένος.

Συρακούσες Ορτυγία

Και μεσαιωνικά ψαροχώρια επισκέφτηκα, μα δεν συνάντησα πουθενά τον Νερούντα, παρά μονάχα πλήθη αλλοπαρμένων να παραπαίουν στα σοκάκια, κουτουλώντας μια απ’ τη μια μεριά και μια απ’ την άλλη, αναζητώντας κάποια σκιά, κάποια τρύπα να χωθούν, κάποια δροσερή ριπή του αέρα σε κάποια έξοδο από κανένα σκοτεινό διαμπερές στενάκι. Και η ατμόσφαιρα θολή. Μαζί με το νερό, σε μερικές μεριές εξατμιζόταν και το έδαφος.

Tσεφαλού

Απ’ όλες τις πόλεις και τα χωριά που γύρισα, το μόνο μέρος που έμοιαζε αρκετά με τις εικόνες που είχα στο κεφάλι μου από τον κινηματογράφο, ήταν το Μπάρι, το γνωστό λιμάνι της Αδριατικής. Κι ήταν έκπληξη, γιατί τις τόσες φορές που ξεμπαρκάρισα εκεί, ποτέ δεν κάθισα έστω ένα λεπτό παραπάνω για να το σεργιανίσω. Ποτέ δεν μου πέρασε απ’ το μυαλό ότι θα έκρυβε έναν τόσο πολύτιμο θησαυρό. Η παλιά πόλη αγγίζει τη θάλασσα και είναι ολόκληρη ένας ζωντανός οργανισμός από σοκάκια απελπιστικά στενά και σκοτεινά, αλλά απελπιστικά γεμάτα με ζωή από τις φωνές των παιδιών που παίζουν ολόγυρα, από τα ραδιόφωνα στη διαπασών, από τις κουβέντες των γυναικών μαζεμένες σε ομήγυρη, το ίδιο και από τις παρέες των αντρών παραδίπλα, ένας κόσμος έξω από τα σπίτια, με τις εξώπορτες και τις μπαλκονόπορτες ίσα με τον δρόμο, δίχως καμιά αυλή να μεσολαβεί, ούτε ακόμα και αυτό το σκαλάκι, με τις κουρτίνες μονίμως φουσκωμένες απ΄ τα ρεύματα, και με τις μπουγάδες μονίμως σε έπαρση στα πάνω πατώματα. Α! Και τα εικονοστάσια με τις Παναγίες. Έξω από κάθε σπίτι σχεδόν, σε ειδικές κόγχες στον τοίχο, ξύλινες ή μαρμάρινες, φροντισμένα με δαντελωτά σεμέν και στολισμένα με λουλούδια, γιρλάντες, λαμπιόνια, κεράκια και ότι άλλο βάλει ο νους και η καλαισθησία της πιστής ιδιοκτήτριας.

Μπάρι

Ολόκληρο το νησί αναδίδει μια αύρα παρακμής. Αλλού πιο λίγη, όπως η Μεσσίνα, αλλού πιο πολύ, όπως για παράδειγμα το Παλέρμο. Αξιοζήλευτα κτίρια, παλάτια και εκκλησίες όλων των τύπων, μεγεθών και ρυθμών, χτισμένα από Άραβες και Νορμανδούς και από όλους όσους έτυχε να περάσουν από το νησί, και που δεν ήταν και λίγοι, επιβλητικά, σε στιλ μπαρόκ τα πιο πολλά, αλλά και νεώτερα, φασιστικής αισθητικής, αφημένα όμως, τα πιο πολλά στην τύχη τους, να ξεφτίζουν και να καταρρέουν. Δεν ήταν λίγα τα σπίτια που είδα να έχουν τα μπαλκόνια τους τυλιγμένα στο κάτω μέρος με λινάτσα, προσωρινά αλλά αναγκαία μέτρα για να συγκρατήσουν όπως-όπως τη φθορά, τις πέτρες δηλαδή και τα τούβλα που ξεκόλλαγαν και έπεφταν.

Παλέρμο

Μεσσίνα

Συνεχίζεται...