Αυξάνουν οι μετανάστες την ανεργία;

Το αντιμεταναστευτικό αίσθημα, παρά το γεγονός ότι περιορίζεται σε μια μειονότητα και όχι στο σύνολο του πληθυσμού, βρίσκεται σε έξαρση όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Αμερική, κυρίως λόγω της δραματικής οικονομικής κατάστασης αμφοτέρων των χωρών. Απόδειξη, ο νόμος που πέρασε στην Αριζόνα, όπου η αστυνομία θα μπορεί να συλλαμβάνει οποιονδήποτε υποπτεύεται ότι είναι ξένος χωρίς χαρτιά. Όπως επίσης και η σκέψη κατάργησης της απόδοσης αμερικανικής υπηκοότητας στα παιδιά τα οποία γεννιούνται σε αμερικανικό έδαφος, ανεξαρτήτως της κατάστασης νομιμότητας των γονιών τους.


Τα αισθήματα αυτά βασίζονται κυρίως στη (λανθασμένη) αντίληψη ότι οι μετανάστες κλέβουν τις δουλειές των γηγενών, και μάλιστα των λιγότερο ευνοημένων, ότι ρίχνουν τους μισθούς και ότι ευθύνονται για την περικοπή των κοινωνικών παροχών, γεγονός όμως που διαψεύδεται από τις μελέτες. Στις σημερινές συνθήκες, ο αριθμός των μεταναστών που φθάνουν κάθε χρόνο στις ΗΠΑ υπολογίζεται στα 1.25 εκατομμύρια, αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί στο 40% της αύξησης του πληθυσμού. Το 30%-40% των νεοαφιχθέντων, έχουν όντως περάσει παράνομα στη χώρα, προερχόμενοι από το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική.

Ας δούμε λοιπόν κατά πόσον οι μετανάστες κλέβουν όντως τις δουλειές. Η πρώτη εντύπωση είναι ότι όντως έτσι συμβαίνει, βάσει της απλής εφαρμογής του αξιώματος της προσφοράς και της ζήτησης, η οποία όμως κάνει το λάθος να υποθέτει ότι ενώ η προσφορά αυξάνει, η ζήτηση παραμένει σταθερή. Μελέτες δε επί μελετών έδειξαν ότι συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.

Μια από τις πλέον ενδελεχείς μελέτες επί του συγκεκριμένου αυτού ζητήματος έγινε από τον οικονομολόγο του Berkeley, David Card, ο οποίος χρησιμοποιώντας στοιχεία από την απογραφή του 2000 συνέκρινε την κατάσταση της αγοράς εργασίας σε 17 μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα των ΗΠΑ. Οι λόγοι ήταν οι εξής: Πρώτα στις πόλεις αυτές το μεταναστευτικό στοιχείο είναι πολύ υψηλό, κατά μέσο όρο στο 27% του πληθυσμού τους, που αντιστοιχεί στο μισό περίπου του εθνικού μέσου όρου. (Πόσο άραγε είναι διαφορετικό από αυτό της Ελλάδας;). Έτσι οποιαδήποτε επίδραση της μετανάστευσης στην αγορά εργασίας θα γινόταν φανερή κατά κύριο λόγο στις περιοχές αυτές. Επιπλέον, το ποσοστό των μεταναστών διαφέρει από πόλη σε πόλη του δείγματος, με τη Φιλαδέλφεια στο 8%, και το Los Angeles στο 35%.

Επομένως, αν οι μετανάστευες έκλεβαν όντως δουλειές από τους ντόπιους, τα πράγματα θα ήταν χειρότερα στο Los Angeles απ’ ότι στη Φιλαδέλφεια και μάλιστα για τους ντόπιους οι οποίοι απασχολούνται σε δουλειές με χαμηλή ή καθόλου εξειδίκευση όπως σερβιτόροι, οδοκαθαριστές, οδηγοί ταξί, κηπουροί κλπ. Ο Card όμως έδειξε, όπως και άλλοι μελετητές, χρησιμοποιώντας διαφορετική μεθοδολογία, ότι ανεξαρτήτως του πληθυσμού των μεταναστών, δεν υπάρχουν διαφορές από πόλη σε πόλη ανάμεσα στον αριθμό των συγκεκριμένων θέσεων εργασίας και στο ύψος των αντίστοιχων αμοιβών.

Ποια όμως εξήγηση υπάρχει γιαυτό;

Η εξήγηση βρίσκεται στο ότι οι μετανάστες δεν αυξάνουν απλώς την προσφορά εργασίας, αλλά και τη ζήτηση, διότι ταυτόχρονα καταναλώνουν, νοικιάζουν σπίτια και γραφεία, αγοράζουν αυτοκίνητα, γεγονός που ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύουν. Επιπλέον, οι μετανάστες στήνουν δικές τους επιχειρήσεις σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι οι γηγενείς. Και είναι γεγονός ότι πόλεις όπως το Miami, το Los Angeles και η Νέα Υόρκη έχουν να επιδείξουν αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα. Επικαιροποιημένα δε στοιχεία για την περίοδο 2008-2009, δείχνουν την ίδια ακριβώς εικόνα.

Τι γίνεται όμως με το επιχείρημα ότι οι μετανάστες χρησιμοποιούν τις κοινωνικές παροχές, όπως εκπαίδευση και υγεία, χωρίς την αντίστοιχη καταβολή φόρων; Κι εδώ, τα στοιχεία πάλι δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση: οι περισσότεροι από τους μετανάστες χωρίς χαρτιά πληρώνουν περισσότερους φόρους από τις παροχές που απολαμβάνουν. Σύμφωνα με μελέτη των πανεπιστημίων Princeton και Γκουανταλαχάρα, τα ¾ των παράνομων μεξικανών είχαν κρατήσεις φόρων και κοινωνικής ασφάλισης, ενώ μόνο το 10% εξ αυτών έστελνε το παιδί του σε δημόσιο σχολείο και μόνο το 5% εξ αυτών έκανε χρήση των κουπονιών διατροφής και των επιδομάτων ανεργίας. Ο δε οργανισμός κοινωνικής ασφάλισης δήλωσε ότι για το 2007 το καθαρό κέρδος από τους παράνομους μετανάστες ανερχόταν σε $240 δις, στο 10% δηλαδή του ενεργητικού του. Η εξήγηση είναι απλή και αποδίδεται στην επισφαλή θέση που κατέχουν και στην εκμετάλλευση που υφίστανται.

Όσον αφορά λοιπόν τις ΗΠΑ, χώρα παραπλήσια με τη δική μας στα ποσοστά ροής παράνομων μεταναστών, οι μελέτες δείχνουν ότι δεν είναι οι τελευταίοι υπεύθυνοι για τη μαζική ανεργία και τις περικοπές κοινωνικών παροχών. Οι πραγματικοί υπεύθυνοι είναι αυτοί οι οποίοι πασχίζουν να καταστήσουν υπεύθυνους τους μετανάστες.

Στην Ελλάδα, υπάρχει καμιά αντίστοιχη μελέτη;;;

Στοιχεία από το άρθρο του Τruth-out: «Can We Please Stop Blaming Immigrants?» του Robert Pollin, who is a professor of economics and co-director of the Political Economy Research Institute (PERI) at the University of Massachusetts-Amherst.