Όταν η Μέρκελ συνάντησε τον Πτολεμαίο

Όπως άλλωστε αναμενόταν, η Δευτέρα ξημέρωσε σκοτεινή, μιας και ο Ήλιος αρνήθηκε να προβάλει πάνω από τις αγορές. Το ευρώ έσκυψε ακόμα παραπάνω το κεφάλι, οι μετοχές συνέχισαν να πέφτουν, τα ιταλικά και ισπανικά ομόλογα συνέχισαν να αυξάνουν τις αποδόσεις τους στο πάνω από 7%. Όλα δηλαδή, στην ίδια ακάθεκτη τροχιά του «πριν». Της ανοησίας, της προχειρότητας, και των μεταφυσικών προσδοκιών.

Και πώς να μην είναι;

«Κατά το Spiegel, (όπως αναφέρει η Ελευθεροτυπία), η συμφωνία των 17 μελών της ευρωζώνης και των 9 μη μελών της, για την προώθηση μιας βαθύτερης δημοσιονομικής ενοποίησης, προσκρούει σε ορισμένα θεσμικά και νομικά εμπόδια. Κατά το σκεπτικό των ευρωπαϊκών νομικών υπηρεσιών, το οποίο επικαλείται το δημοσίευμα, η ρύθμιση της λειτουργίας της νομισματικής ένωσης προβλέπεται αναλυτικά στη συνθήκη της Λισσαβόνας, επομένως οι αναθεωρήσεις αυτών των ρυθμίσεων θα πρέπει να γίνουν εντός του ίδιου νομικού πλαισίου και με διαδικασίες που απαιτούν ομοφωνία. Το μόνο που μπορεί να γίνει με ασφάλεια, είναι μια «πολιτική δήλωση προθέσεων» η οποία όμως δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα ενώ μπορεί να ανακληθεί από μια επόμενη κυβέρνηση της χώρας που αρχικά την είχε συνυπογράψει».

Αλλά, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι η επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων για όσους παραβιάζουν τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, μπορεί να αποκτήσει με κάποιο κόλπο δεσμευτική νομική ισχύ, από πού βγαίνει ότι αυτοί θα επιφέρουν και σύγκλιση των οικονομιών των χωρών που θα περνάνε με άριστα τις εξετάσεις, όπως ρητορεύει θριαμβολογώντας ο Σαρκοζ-ίκος;

Από την προηγούμενη πεποίθηση ότι το κοινό νόμισμα θα δρούσε σαν συγκολλητής οικονομιών, περάσαμε στη χθεσινή, εξίσου φρούδα με την προηγούμενη θέση, ότι τώρα τη θέση του συγκολλητή θα την πάρει όχι ένα οικονομικό ή πολιτικό μέτρο, αλλά ένα Νομικό(!).

Αυξάνουν οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί την αναταγωνιστικότητα; Δεν νομίζω. Το μόνο που κάνουν είναι να ασκούν μεγάλη πίεση στην εργασία. Αν αυτό τίθεται σαν κύρια προϋπόθεση για αύξηση της ανταγωνιστικότητας, τότε η Ζιμπάμπουε θα έπρεπε να ήταν η πλέον ανταγωνιστική.

Αυξάνουν τη σύγκλιση; Είναι δυνατόν να αυξηθεί η σύγκλιση αποκλινουσών οικονομιών όταν σαν προϋπόθεση σύγκλισης τίθεται η μεγαλύτερη απόκλιση, μέσω της επιταγής της καθολικής αύξησης της ανταγωνιστικότητας; Είναι σαν να απαιτείς από αυτούς που μένουν πίσω σε ένα αγώνα δρόμου, να προφτάσουν τους προπορευόμενους, όταν το γενικό πρόσταγμα συνίσταται στο όλοι να τρέχουν γρηγορότερα. Είναι φανερό ότι το χάσμα αντί να κλείνει θα επιτείνεται.

Θα μου πείτε γιατί τόσο μεγάλη πρεμούρα για μείωση των ελλειμμάτων; Μα γιατί έτσι ελαττώνεται η ανάγκη εξωτερικού δανεισμού. Αυτό είναι σωστό. Αλλά μειώνοντας την πιθανότητα συσσώρευσης νέου χρέους, μειώνεται ταυτόχρονα και η πιθανότητα εξόφλησης του παλαιού, τουλάχιστον στο βραχυπρόθεσμο. Είναι όμως το βραχυπρόθεσμο, αυτό που ρίχνει τη σκιά του στο μεσο-μακροπρόθεσμο και είναι αυτό που αυξάνει την πιθανότητα το «μεσο-μακροπρόθεσμο διάστημα να μην προκάνει ποτέ του να εμφανιστεί στο χρονικό ορίζοντα.

Όλη αυτή η ιστορία, του σταδιακού μπαλώματος, το φόρτωμα με μπάλωμα πάνω στο μπάλωμα, μιας κατ’ αρχήν δομικής παθογένειας, μού φέρνει στο νου τους κύκλους και επίκυκλους του Πτολεμαίου, ο οποίος έχτισε το πιο τερατόμορφο σχήμα προσομοίωσης του πλανητικού μας συστήματος στην ιστορία, μόνο και μόνο για να μην τολμήσει να σκεφτεί ότι η Γη μπορεί και να κουνιέται.