Το εργασιακό τοπίο της Γερμανίας

Η ανεργία θερίζει στην Ευρωζώνη, εξ αιτίας των μέτρων λιτότητας για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους: ρευστότητας ή φερεγγυότητας.

Σε όλες τις χώρες, με την Ισπανία και Ελλάδα στην κορυφή, και με τον μ.ο. της ΕΖ γύρω στο 10%. Νούμερο που προκαλεί εφιάλτες στις ΗΠΑ, παρ’ όλο που η ανεργία εκεί είναι κατά τι μικρότερη, ενώ στην ΕΖ το ύψος της το θεωρούν, να μην πω, ακόμα και κάπως σαν ευλογία που θα εξαγνίσει τους αμαρτωλούς.

Σε όλες τις χώρες, εκτός από τη Γερμανία. Εκεί, το Δεκέμβριο, η ανεργία έπεσε σε ιστορικά χαμηλά, στο 6,6%, νούμερο που μετά το 1991 δεν υπήρξε ποτέ χαμηλότερο. Το υψηλότερο ποσοστό το είχε πιάσει το 2005, με 12,5%, κυρίως εξ αιτίας της ξεθεμελίωσης και διάλυσης της εταιρίας «πρώην Ανατολική Γερμανία».

Εύλογα θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς ποια είναι η μαγική γερμανική συνταγή. Πέρα από την πάγια και αλάνθαστη μέθοδο να δημιουργείς πραγματικότητες στα μέτρα των στατιστικών στοιχείων, ας δούμε τι λένε και οι ίδιοι οι γερμανοί.

Πρώτα πρώτα επιβλήθηκε μείωση των ωρών εργασίας, πρακτική που ονομάζεται «Kurzarbeit», με το κράτος να επεμβαίνει και να αναπληρώνει μέρος του χαμένου εισοδήματος.

Κατά δεύτερο υιοθετήθηκε από ορισμένες επιχειρήσεις το μέτρο του ευέλικτου χρόνου εργασίας, που σημαίνει περισσότερη δουλειά σε περιόδους αιχμής και λιγότερη σε περιόδους ύφεσης.

Τρίτο, η Γερμανία δεν έζησε το φαινόμενο της φούσκας των ακινήτων, έτσι η κρίση περιορίστηκε κυρίως στις εξαγωγές.

Παρά ταύτα, η εικόνα του εργασιακού τοπίου στη Γερμανία κάθε άλλο παρά ιδανική είναι. Στην πραγματικότητα η ελαστικοποίηση της εργασίας που καθιερώθηκε στις αρχές του 1990, συνετέλεσε στην εξαφάνιση των καλοπληρωμένων, και σταθερών θέσεων. Η εικόνα της Γερμανίας σαν χώρας όπου ο καθένας πληρώνεται καλά αποτελεί πια παρελθόν.

Στη Γερμανία δεν υπάρχει κατώτατος μισθός. Το ότι δεν απαίτησαν την ολοσχερή κατάργησή του στη Ελλάδα, οφείλεται μάλλον στο ότι η κ. Μέρκελ είχε προφτάσει να υποσχεθεί ότι θα τον θεσπίσει ώστε να επανεκλεγεί, καθώς, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, όταν τον υποσχόταν, αισθανόταν ήδη στην πλάτη της την ζεστή ανάσα των σοσιαλδημοκρατών του SPD.

Η ελαστικοποίηση της εργασίας έδωσε ώθηση, όχι μόνο στις «Kurtz jobs» που είδαμε πριν, αλλά και στις «mini jobs», ή «one euro jobs» όπως τις λένε χαϊδευτικά, με τις οποίες οι εργαζόμενοι κερδίζουν το μεγα-ποσό των 400 ευρώ μηνιαίως. Το 2010 ένα 17% των εργαζομένων βολευόταν με αυτές τις τελευταίες. Σπάζοντας μια κανονική δουλειά στη μέση, δημιουργείς δυο κακοπληρωμένες και με τον τρόπο αυτό, σπάζεις και την ανεργία στη μέση. Ευφυές!

Άλλο ένα παράδειγμα της αγυρτείας των στατιστικών και γιατί θα πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί όταν τα χρησιμοποιούμε.

Η Γερμανία κέρδισε στις εξαγωγές, 1) με την σχετική καθήλωση των μισθών του Ιδ. Τομέα, κατά τη δεκαετία 2000-2010, (συνολική αύξηση κατά 21.8%, σε σύγκριση με το 35.5% του μ.ο. της ΕΕ, ενώ αποπληθωρισμένη η αύξηση ήταν σχεδόν μηδενική), και 2) με την υποτίμηση του ευρώ λόγω της κρίσης.

Αυτό όμως μπορεί εύκολα να καταστεί μπούμερανγκ, 1) από την πτώση της ζήτησης στο εσωτερικό της ΕΕ, λόγω της επιβαλλόμενης λιτότητας και 2) από την πτώση των εξαγωγών στην Κίνα, η οικονομία της οποίας ήδη βρίσκεται σε επιβράδυνση και η οποία αναμένεται να επιβραδυνθεί ακόμα παραπάνω από την εντεινόμενη ευρωπαϊκή κρίση, στην οποία έχει τα μέγιστα συμβάλει η ίδια η Γερμανία.

Και απ' ότι λένε τα «στοιχεία», το μπούμερανγκ είναι ήδη έξω από την πόρτα της Γερμανίας. Τα προγνωστικά, μετά βίας ανεβάζουν την ανάπτυξη για το 2012 σ’ ένα πενιχρό 0,7%.