Περί πλειστηριασμών

Η κυβέρνηση έχει πλέον αποφασίσει να βγάλει σε πλειστηριασμό την πρώτη κατοικία από τις αρχές του επόμενου έτους. Βλέποντας πίσω της μόνο επιτυχίες σχετικά με την επιβολή σκληρών μέτρων όλα αυτά τα χρόνια, θεωρεί ότι και αυτή τη φορά θα τα καταφέρει.

Αναρωτιέμαι όμως πώς! Διότι ο πλειστηριασμός έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν τα συναντάς στα προηγούμενα μέτρα. Έχει υλικότητα, έχει σωματικότητα, κοντολογίς, προϋποθέτει έξωση και αυτό δεν είναι εύκολο να συμβεί χωρίς πάλη. Όχι ιδεατή, αλλά χειροπιαστή. Όπως και να το δεις, η έξωση είναι ένα πολύ άγριο πράγμα. Σκεφτείτε να σού πετάνε τα έπιπλα στο πεζοδρόμιο, τα πιατικά, τα καθαρά απ’ το ντουλάπι και τα βρώμικα απ’ τον νεροχύτη, τα ρούχα, τα σιδερωμένα και τ’ ασιδέρωτα, το πανέρι με τα άπλυτα, να σου ξεσκίζουν τα άλμπουμ με τις φωτογραφίες του γάμου σου και των παιδιών σου, να σου λασπώνουν τα σεντόνια, τα χαλιά και τα κεντίδια της γιαγιάς σου, τα βιβλία σου και τα CD σου, τα περιοδικά, τα ενθύμια απ’ τα ταξίδια σου, ό,τι χρήσιμο και άχρηστο μάζευες αυτά τα χρόνια, μπορεί άχρηστα, αλλά κομμάτια της ψυχής σου που δεν έλεγες να τα’ αποχωριστείς αν και σου έπιαναν πολύτιμο χώρο στα ράφια, και τώρα νά, να πέφτουν στα λερά δάχτυλα ενός τυχάρπαστου ασεβή, κι η ζωή σου, κρυφή και φανερή, να γίνεται βορά στα λαίμαργα μάτια των περαστικών.   

Αν και η απόλυση είναι κάποιο είδος έξωσης από τον τόπο εργασίας, εν τούτοις η ιδιωτική κατοικία είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό, είναι άσυλο, είναι προσωπικό καταφύγιο και ως εκ τούτου θεωρείται σεβαστό και απαραβίαστο. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ ο νόμος παρέχει στον ιδιοκτήτη δικαίωμα οπλοφορίας για να την υπερασπίζεται και η δολοφονία απρόσκλητων εισβολέων δεν λογίζεται ως τέτοια. Και αν στην Ελλάδα δεν ισχύει παρόμοια νομοθεσία, εν τούτοις η διάθεση των ενοίκων να υπερασπιστούν το πιο σημαντικό κομμάτι του μικρόκοσμού τους θεωρείται δεδομένη και αμετάκλητη. Το έχουμε δει στην πράξη ήδη στο παρελθόν, στις απεγνωσμένες αντιδράσεις τους, στις σπάνιες περιπτώσεις που κάποιο αυθαίρετο επρόκειτο να κατεδαφιστεί. Οχυρώσεις, καραμπίνες, απειλές, απόπειρες αυτοκτονίας από ταράτσες, έμπρακτη συμπαράσταση των γειτόνων και στο τέλος οι μπουλντόζες να αποχωρούν με την ουρά στα σκέλια.

Θεωρητικά μιλώντας, η κυβέρνηση έχει δυο επιλογές. Είτε πλειστηριασμοί με έξωση, με ό,τι κινδύνους αυτό συνεπάγεται, είτε πλειστηριασμοί χωρίς έξωση, δηλαδή με κάποιο κόλπο ώστε ο ιδιοκτήτης να συνεχίσει να παραμένει στην οικία του, η οποία φυσικά δεν θα του ανήκει, έναντι κάποιου ενοικίου, ταυτόσημου με τη δόση του δανείου ή, λογικά, αρκετά μικρότερου, διότι αλλιώς τι νόημα θα είχε η αθέτηση πληρωμών των δόσεων. 

Για ποιο λόγο όμως κάποιος θα αγοράσει μια κατοικία αν δεν πρόκειται να την αξιοποιήσει κατά όπως θέλει; Είτε να μείνει μέσα ο ίδιος, είτε να την νοικιάσει με υψηλότερο ενοίκιο, είτε να την μεταπωλήσει. Αναγκαστικά, λοιπόν, το πρόβλημα της έξωσης δεν θα μπορέσει να το προσπεράσει, και φυσικά τις συνέπειες που μοιραία θα το συνοδεύσουν.

Ακούγεται ότι οι τράπεζες προτίθενται να πουλήσουν σε εξευτελιστική τιμή τα κόκκινα οικιστικά δάνεια, κάπου στο 10%-20% της αξίας τους σε πρόθυμα vulture funds, ώστε αυτά τα τελευταία να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Αλλά ακόμα και έτσι, η άσκηση μεγαλύτερης πίεσης από τη μεριά τους, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί να μην προκαλέσει και αύξηση της αντίδρασης, ειδικά όταν πρόκειται για ιδιώτες της τελευταίας υποστάθμης.

Εδώ όμως θα ήθελα να εκφράσω και μια απορία: Αν οι τράπεζες προτίθενται να χάσουν έως και το 80% της αξίας των δανείων τους πουλώντας τα στα εν λόγω funds, γιατί δεν τα κουρεύουν από μόνες τους σε κάποιο πολύ μικρότερο ποσοστό, ας πούμε στο 50%; Μ’ ένα τέτοιο κούρεμα, το στεγαστικό έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να εισπραχθεί στο ακέραιο. Κι έτσι όλοι θα είναι ευχαριστημένοι. Χάθηκε η λογική από το βασίλειο της ορθολογικότητας;

Ίδωμεν!