Το Πλήθος

Τους δεσμούς με το αυτοκίνητο, συνήθως τους ξεκόβουμε σιγά-σιγά. Από φόβο, μην και η ξαφνική αποκοπή μάς προκαλέσει αστάθεια, ίσως και κάποιο ισχυρό σοκ. Ξεκινάμε πρώτα από το περίπτερο και τον φούρνο της γειτονιάς. Ασφαλής, κλασσική διαδρομή, ιδανική για αρχαρίους. Αφού δοκιμάσουμε, με επιφύλαξη και με τη μύτη του παπουτσιού την άσφαλτο, και αφού βεβαιωθούμε ότι δεν πρόκειται να μας ρουφήξει προς τα μέσα, τότε αποφασίζουμε να ακουμπήσουμε και ολόκληρο το πέλμα. Ξεθαρρυμένοι πλέον και γεμάτοι αυτοπεποίθηση αποτολμάμε ν’ ακουμπήσουμε και το άλλο πόδι, και βήμα το βήμα ανακαλύπτουμε ότι τα πόδια μας δεν είναι ακόμα νεκρά, κι ότι τα κουτσοκαταφέρνουμε για καμιά εκατοσταριά μέτρα, μαζί με την επιστροφή. Πρώτη έξοδος, ένας θρίαμβος!

Έτσι απλά, μαθαίνουμε να ξαναπερπατάμε, μια τέχνη που την χάσαμε νωρίς απ’ τη ζωή μας. Σαν το παιδί, που αφ’ ότου καταφέρει να σταθεί στα πόδια του ορθό, κυριεύεται από την ακατάσβεστη επιθυμία εξερεύνησης, το ίδιο ακριβώς σύμπτωμα εμφανίζεται και στον ενήλικα που ξαναβρίσκει τα πόδια του. Ο μπακάλης, μόλις δυο τετράγωνα μακρύτερα απ’ τον φούρνο γίνεται ο επόμενος στόχος, πιθανόν ο χασάπης λίγο παραπέρα να γίνει ο επόμενος, αλλά από κει και μετά, αν ξεπεράσουμε το φράγμα των πρώτων τετραγώνων, το κίνητρο είναι πια το άγνωστο και η πόλη η ίδια. Έτσι, δειλά-δειλά ξανακερδίζουμε την όρθια στάση και ξαναανακαλύπτουμε τους ανθρώπους.

Δεν κατάλαβα ποτέ, πώς γωνιά τη γωνιά, δρόμο το δρόμο, η πόλη τελικά κατάφερνε να με καταπιεί. Πώς γινόταν και βρισκόμουνα χιλιόμετρα μακριά απ’ την αφετηρία μου, πώς όσο κούραση κι αν ένοιωθα, δεν ήθελα με τίποτε να σταματήσω να περπατώ και να χαζεύω. Η Αθήνα μου αρέσει γι αυτόν ακριβώς το λόγο. Είναι ατέλειωτη, είναι δαιδαλώδης και σε διευκολύνει να χαθείς ή μάλλον σου επιτρέπει ν’ αφεθείς στο χάσιμο, δίχως ιδιαίτερες έγνοιες για το πώς θα επιστρέψεις ή για το αν θα είσαι ασφαλής στα σοκάκια που παρασύρθηκες. Και δεν είναι μόνο η Αθήνα, αλλά και όλες οι μητροπόλεις που μου αρέσει να επισκέπτομαι, για έναν και μόνο λόγο. Για να τις περπατήσω.

Τώρα πια, δεν πάω ούτε για τα μουσεία τους, τις πινακοθήκες και τα θεάματα, ούτε καν για τα πάρκα τους, παρά μόνο για τους δρόμους, τις γειτονιές, τα σπίτια τους, όσο κι αν είναι ίδια μεταξύ τους, για τη χαρά που νοιώθω ανακαλύπτοντας τις λεπτομέρειες των κτηρίων, από τα πιο ταπεινά παράθυρα, έως τις πιο περίτεχνες προσόψεις, αλλά και πάλι δεν είναι τα κτήρια αυτά καθ αυτά που με αιχμαλωτίζουν, αλλά τα κτήρια εκείνα που κλείνουν μέσα τους ανθρώπους, που μυρίζουν φαΐ που σιγοψήνεται, ή τζάκι που καπνίζει, που αντηχούν φωνές και γαυγίσματα, που κλείνουν πρόσωπα και σκιές, σπίτια ζωντανά, σπίτια ζυμωμένα με αίμα και σάρκα, σπίτια με ιστορίες καλά φυλαγμένες πίσω τους, ιστορίες που με κεντρίζουν να τις μαντέψω ή ακόμα περισσότερο ιστορίες που θάθελα να μού τις διηγηθούν.

Γυρίζω και ξαναγυρίζω, μπορεί και από τους ίδιους δρόμους, με την ίδια πάντα επιθυμία να τραβήξω τις κουρτίνες, να δρασκελίσω το κατώφλι και να δω ένα προς ένα τα πρόσωπα που κρύβονται πίσω τους. Τι κι αν οι ζωές τους δεν θα ‘ναι τίποτε το συγκλονιστικό, τίποτε το διαφορετικό απ’ αυτές που είδα να ξετυλίγονται τριγύρω όλα τα χρόνια της ζωής μου. Και τι μ’ αυτό; Μήπως όλα τα χιλιάδες, τα εκατοντάδες χιλιάδες βιβλία που γράφτηκαν μέχρι τώρα, λένε και τίποτε περισσότερο από τις ιστορίες που ήδη ξέραμε; Κι όμως, ξανά και ξανά τρυπώνουμε λαίμαργοι στις σελίδες τους να παθιαστούμε και να ρουφήξουμε διάφορα κομμάτια ξένης ζωής, πασχίζοντας συνάμα να ανασυνθέσουμε το παζλ και της δικής μας.

Οι πόλεις μυρίζουν ανθρώπους. Πολύ γνώριμη και επίμονη μυρωδιά. Κι απ’ την άλλη τόσο δυνατή, που ναρκώνει. Άμα εθιστείς, δεν την αποχωρίζεσαι κι ακόμα πιο δύσκολα την αλλάζεις.

Οι πόλεις είναι θάλασσες, που άμα αφεθείς, παρασύρεσαι, ταξιδεύεις και γνωρίζεις. Συνωστίζομαι στα πεζοδρόμια, διασταυρώνω το βλέμμα μου με τα εκατοντάδες άλλα βλέμματα, στέκομαι στις διαβάσεις και χαζεύω το πλήθος που έρχεται απ’ απέναντι. Με το θράσος που αντλώ απ’ την ανωνυμία, δεν διστάζω να αντικρίσω τον άλλον κατάματα και να τον περιεργαστώ. Πρόσωπα στρογγυλά, μακρόστενα, οβάλ, χαρούμενα, αδιάφορα, ανέμελα ή φορτωμένα με έγνοιες, νεανικά και καλοφτιαγμένα, αυλακωμένα και γέρικα, όλες οι ποικιλίες, όλος ο μπαξές της φύσης στα μάτια μου.

Προσπαθώ να καταλάβω από πού προέρχεται η συγκίνηση, μα πιο πολύ η πίκρα που νοιώθω κάθε φορά που αντικρίζω το πλήθος. Είναι ένα συναίσθημα ιδιαίτερο και καθόλου το ίδιο με αυτό που έχω όταν συναντώ τον καθένα χωριστά.

Τι είναι λοιπόν το πλήθος; Ένας κόσμος, ίδιος και απαράλλαχτος όπως κι εγώ, που μοίρα κοινή μάς ένωσε, ώστε να τύχει να βρισκόμαστε συνταξιδιώτες στο ίδιο το καράβι, την ίδια εποχή. Προορισμό; Μην το ρωτάτε. Ο ίδιος για όλους, κι ίσως να είναι αυτός που μάς δένει. Σκέφτομαι ότι σε εβδομήντα, ογδόντα χρόνια από σήμερα κανείς από αυτούς που συναντώ στις διαβάσεις δεν θα βρίσκεται εδώ. Θα έχει αντικατασταθεί από έναν ίδιο κι απαράλλαχτο κόσμο, που και αυτός θα πηγαινοέρχεται άσκοπα, σκοτώνοντας κι αυτός το χρόνο, μέχρις ότου να έρθει κι αυτουνού η ώρα να συναντήσει τη μοίρα του. Κι η δυστυχία είναι ότι κανένας δεν θα προσέξει ότι αυτό το νέο πλήθος που θα έρθει, δεν θα είναι το ίδιο με το παλιό.

Λήθη λοιπόν και ανακύκλωση.

Κι η πόλη, μαιευτήριο μαζί και νεκροταφείο.