Αίγυπτος: at the tipping point

Όταν οι αμερικανοί και οι πρόθυμοι σύμμαχοί τους πλειοδοτούσαν σε δημοκρατικά παραληρήματα για να φυτέψουν τη δημοκρατία στο Ιράκ και όχι ας πούμε στη Σαουδική Αραβία όπου ως γνωστόν το δέντρο της δημοκρατίας ήταν ήδη από καιρό ριζωμένο και μάλιστα βαθιά, δεν φαντάζονταν ότι 7 χρόνια μετά οι λαοί στη γείτονα περιοχή θα έβγαιναν στους δρόμους με το ίδιο ακριβώς αίτημα, της δημοκρατίας και ότι οι ακραιφνείς υποστηρικτές της δημοκρατίας στο Ιράκ θα αναγκάζονταν να υποστείλουν τη ρητορική τους στην περίπτωση της Αιγύπτου. Διότι, όπως καλά γνωρίζουν, άλλη είναι η ποιότητα της «δημοκρατίας» όταν επιβάλλεται από τα πάνω και με την κάνη των όπλων και άλλη όταν αποτελεί αίτημα από τα κάτω.

Οι αμερικανοί τα έχουν βρει όντως δύσκολα. Όλες αυτές οι μέρες η διπλωματία προχωρά με μικρά και προσεκτικά βήματα, πάνω σε τεντωμένο σκοινί σταθμίζοντας τις εξελίξεις και πράττοντας αναλόγως. Το διακύβευμα εδώ δεν είναι μόνο η Αίγυπτος, αλλά κι ολόκληρη η Μέση Ανατολή αν κάτι πάει στραβά. Αφ’ ενός, λοιπόν, αποφεύγει να ζητήσει την εδώ και τώρα παραίτηση του Μουμπάρακ για το φόβο ότι θα βρισκόταν πολλαπλώς εκτεθειμένη στην πιθανή επικράτηση ενός αντι-αμερικανικού και εχθρικού καθεστώτος, (η επικράτηση της Χαμάς στις εκλογές του 2006 δύσκολα μπορεί να χωνευτεί), αφ’ ετέρου, δεν της πάει και να τον στηρίξει ανοιχτά, διότι μια τέτοια απροκάλυπτη κίνηση θα ερχόταν σε αντίθεση με τις δεδηλωμένη, αλλά στην ουσία υποκριτική, προσήλωση της Αμερικής στις αξίες της δημοκρατίας, ελευθερίας κλπ, για τις οποίες τόσο πολύ κόπτεται.

Έτσι στις τελευταίες του δηλώσεις ο Ομπάμα από τη μια ονομάζει τον Μουμπάρακ πατριώτη και τον ευχαριστεί για την μέχρι τούδε συνεργασία τους, από την άλλη, του ζητάει να ακούσει προσεκτικά τον λαό και να πάρει τις σωστές αποφάσεις, χωρίς να τις κατονομάζει, για μια ειρηνική μετάβαση μέχρι την προκήρυξη εκλογών. Δηλαδή, ανάλογα με το πώς εξελίσσονται τα πράγματα στους δρόμους, δείχνει σιγά-σιγά να τον αδειάζει. Όχι όμως και εντελώς.

Οι διαδηλωτές εν τω μεταξύ δεν φεύγουν και συνεχίζουν να ξενυχτούν στην Ταχρίρ, αντιτιθέμενοι σε κάθε είδους διαπραγμάτευση πριν την παραίτηση Μουμπάρακ. Η πιθανότητα διαπραγμάτευσης βρίσκει επίσης αντίθετους τον ElBaradei, τους αδελφούς μουσουλμάνους, καθώς και τα περισσότερα μισο-πεθαμένα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έστελνε τον κόσμο στα σπίτια του, η εξέγερση θα ξεφούσκωνε σε μερικές αναιμικές μικρο-μεταρρυθμίσεις και το καθεστώς, στην καλύτερη περίπτωση θα πήγαινε σε άλλα, αλλά του ιδίου φυράματος, χέρια. Παρά ταύτα αντιπροσωπεία κάποιων μικρών κομμάτων και της ομάδας σοφών που έχει συγκροτηθεί από 16 «εξέχοντα» μέλη της ελίτ, συναντήθηκαν σήμερα σε μια πρώτη επαφή με τον Ομάρ Σουλεϊμάν, με αιχμή της συζήτησης το άρθρο 139 του συντάγματος το οποίο προβλέπει ανάληψη των καθηκόντων από τον αντι-πρόεδρο σε περίπτωση παραίτησης του προέδρου.

Έτσι μέχρι τώρα, ο Μουμπάρακ αρνείται να παραιτηθεί. Είναι πράγματι πατριώτης όπως τον αποκάλεσε ο Ομπάμα, και φοβάται την επόμενη μέρα και το πιθανό χάος, είναι μήπως η τεράστια περιουσία του, υπολογιζόμενη στα 750 δις δολάρια που θέλει πρώτα να διασφαλίσει; Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει. Οι διαδηλωτές από την άλλη, παραμένουν ανυποχώρητοι ως προς την έναρξη διαπραγματεύσεων πριν την παραίτηση Μουμπάρακ, ποντάροντας στον τεράστιο όγκο τους και στο ανυποχώρητο φρόνημα, ο Ομπάμα ακόμα δεν αποφασίζει να σκληρύνει τη στάση του, ενώ ο στρατός παραμένει το μεγάλο άγνωστο χαρτί.

Στην πραγματικότητα ο στρατός διχασμένος από εσωτερικές αντιφάσεις, κάθε άλλο παρά ενιαίος είναι. Από τη μια μεριά έχουμε τους στρατηγούς της προεδρικής φρουράς και της αεροπορίας οι οποίοι αποτελούν την ελίτ και παραμένουν πιστοί στον αρχηγό, από την άλλη υπάρχει ο υπόλοιπος στρατός ο οποίος δεν είναι διατεθειμένος να υπακούσει, εξ ου και η παρουσία του υπουργού των ενόπλων δυνάμεων ανάμεσα στο πλήθος της Ταχρίρ τις προηγούμενες μέρες.

Η Αίγυπτος αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο λεγόμενο «tipping point», χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει προς τα πού θα κάτσει η κατάσταση, και ποιανού το χαρτί θα αποδειχθεί ισχυρότερο. Ο χρόνος όμως πιέζει και ο κόσμος μένει άγρυπνος και τα λεφτά τελειώνουν...

Υ.Γ1. Οι εξελίξεις έτρεξαν γρηγορότερα από το ποστ. Ο Μουμπάρακ αντικατέστησε τoυς αρχηγούς του κυβερνώντος κόμματος, μαζί και τον γιο του Gamal, σαν μια ακόμα παραχώρηση στους διαδηλωτές.

Y.Γ2. Σύμφωνα με το Associated Press: CAIRO - State TV reports that President Hosni Mubarak has resigned as head of Egypt's ruling party. However, Mubarak still continues as the nation's president.

Άρα, συνεχίζουμε...

Υ.Γ3. Σχετικά με την Αιγυπτιακή αντιπολίτευση δείτε το ποστ της L'Enfant de la Haute mer.