Αφέλεια ή Κοροϊδία;

Περί μεταφυσικής και πάλι το ανάγνωσμα! Η Γερμανία συνεχίζει να εμμένει πεισματικά στη δημοσιονομική περιστολή και στη λιτότητα των εργαζόμενων στρωμάτων. Η πολιτική αυτή έχει καταποντίσει ήδη τις αδύναμες οικονομίες, ενώ η αρρώστια της ύφεσης μεταδίδεται και στις μέχρι πρότινος λεγόμενες υγιείς οικονομίες της ΕΖ. Απόδειξη η επικείμενη υποβάθμισή της από την S&P. Εκ παραλλήλου ανησυχούν και η ΗΠΑ, ενώ ο ιός έχει μεταδοθεί και στη μακρινή Αυστραλία, γεγονός που έκανε μέχρι και τον ΠΟΥ να βγει μπροστά και να ζητάει εμβόλια.

Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για να συνεχίζεται αυτή η πολιτική. Αυτό λέει φωναχτά η πραγματικότητα, αυτό λένε οι δείκτες, αυτό λένε οι τραπεζίτες, και οι fund-manager-άδες, αυτό λένε οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι, αυτό λένε οι οικονομολόγοι, κεϋνσιανοί, νεο-κεϋνσιανοί, κλασσικοί και νεο-κλασσικοί, αυτό λένε όλοι, ακόμη και οι αρειανοί.

Δεν υπάρχει, καμιά επίσημη δικαιολογία εκ μέρους της Γερμανίας, παρά μονάχα μία. Ότι τα μέτρα αυτά μπορεί να μην αποδίδουν τώρα αλλά θα αποδώσουν εις το μέλλον. Αυτό διατείνονται και οι οικονομολόγοι του Διεθνούς Ταμείου, όπως τους άκουγα εχθές να μελλοντολογούν στο youtube. Πόσο όμως μακριά; Όταν το μέλλον το βλέπεις να ‘ναι κοντινό, δεν το ονομάζεις «μέλλον», αλλά το προσδιορίζεις κάπως πιο συγκεκριμένα, σε ένα, ας πούμε χρόνια, σε δυο, σε τρία, άντε σε τέσσερα. «Μέλλον», έτσι στα σκέτα, όμως σημαίνει κάτι πολύ μακρινό, ακαθόριστο και απροσδιόριστο.

Και δυστυχώς αυτή είναι και η αλήθεια. Αν μπορούσαν να το προσδιορίσουν θα το προσδιόριζαν. Μα δεν μπορούν, δεν το επιτρέπει η φύση του προβλήματος. Στα προβλήματα πολλών μεταβλητών με ποικίλες και πολλαπλές αλληλεπιδράσεις και αναδράσεις, δεν εξαφανίζεται μόνο η προβλεψιμότητα αλλά και η «μνήμη» του αιτίου που προκάλεσε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Αυτά τα δυο δε, πηγαίνουνε μαζί παρέα. Όσο περισσότερο στο χρόνο διατηρείται η μνήμη του αρχικού αιτίου, τόσο μεγαλώνει ή επιμηκύνεται στο χρόνο και η προβλεψιμότητα. Διατηρείται, όπως λέγεται η συσχέτιση. Στα χαοτικά φαινόμενα η συσχέτιση χάνεται σχεδόν αμέσως, ώστε να μην μπορείς να πεις στο τέλος τι προκάλεσε μια δεδομένη συμπεριφορά.

Η Μέρκελ σαν θεωρητικός χημικός θα πρέπει αυτό να το γνωρίζει. Η οικονομία κάποια στιγμή θα ανακάμψει. Κάποια στιγμή θα αρχίσουν οι δείκτες να παίρνουν την ανάποδη φορά. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Πότε; Κάποια στιγμή, στο μέλλον! Και τότε θα έρθουν και θα πουν, «κοιτάξτε, είδατε τα μέτρα που τόσο σας ταλαιπώρησαν, ότι τώρα ήρθαν και έπιασαν τόπο; Είδατε που είχαμε δίκαιο;». Μόνο που θα έχει περάσει τόσος καιρός, που κάθε συσχέτιση θα έχει νομοτελειακά χαθεί.

Άρα δυο τινά μπορούν να συμβαίνουν. Είτε η Μέρκελ ξέχασε όσα είχε μάθει πριν ασχοληθεί με την πολιτική ή συνειδητά μάς κοροϊδεύει.