Βόρεια Κορέα, όχι και τόσο απομονωμένη τελικά

φωτο: πανεπιστημιο kim il sung

Η επαναφορά της Β. Κορέας στο προσκήνιο, μαζί με τ’ άλλα έφερε και μια ευκαιρία ακόμα, για να τα χώσει κανείς στο ΚΚΕ. Ακόμα και συλλυπητήριο τηλεγράφημα να μην έστελνε, κάποιες πιπεράτες αναφορές του στο καθεστώς σε παρελθόντες χρόνους, όλο και θα ξεθάβονταν. Τώρα δα που πλησιάζουν και οι εκλογές και το ΚΚΕ φαίνεται να «φυσάει», μια υπόμνηση για τα ολέθρια αποτελέσματα όχι του ουτοπικού, μα του εφαρμοσμένου κομμουνισμού θα μπορούσε να ενισχύσει την προπαγάνδα των αντιπάλων του με λαχταριστές φρέσκες εικόνες.

Το να κάθεται κανείς και να αντιπαρατίθεται αν αυτό που συμβαίνει στη Β. Κορέα είναι ο επί της γης κομμουνιστικός παράδεισος, δεν έχει και πολύ νόημα. Όσο και να θέλεις να εξωραΐσεις την πραγματικότητα, αυτή είναι δύσκολο να κρυφτεί. Βέβαια υπάρχουν και πολλά αντεπιχειρήματα, τα οποία ως ένα βαθμό είναι σεβαστά. Η Β. Κορέα είναι ακόμα σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Ν. Κορέα, βρίσκεται, καλώς ή κακώς στο στόχαστρο και της Αμερικής και με τέτοιους εχθρούς, η στρατικοποίηση της κοινωνίας αλλά και η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων μπορούν κάλλιστα να δικαιολογηθούν. Τα τελευταία, ως ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί, έχουν ως τα τώρα δράσει αποθαρρυντικά για μια αμερικανική επίθεση. Η καθ’ όλα ρεαλιστική αυτή πιθανότητα δικαιολογεί κι ως ένα βαθμό την ερμητικότητα της βορειοκορεατικής κοινωνίας και την καχυποψία προς τους ξένους και δη τους δυτικούς.

Βλέποντας όμως από πιο κοντά τα πράγματα η Β. Κορέα δεν είναι και τόσο απομονωμένη, όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Απλά διατηρεί σχέσεις, εμπορικές και διπλωματικές με ένα κομμάτι του κόσμου το οποίο εν πολλοίς, είναι αθέατο στη Δύση. Αλλά και μ’ αυτή δεν πάει πίσω. Μέσα στην τελευταία δεκαετία, για παράδειγμα, προχώρησε στη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με 66 χώρες. Το 2000 με την Ιταλία, Αυστραλία, Ην. Βασίλειο και τις Φιλιππίνες. Το 2001 με τον Καναδά, και αμέσως μετά με τη Γερμανία, Ν. Ζηλανδία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ισπανία και Λουξεμβούργο. Εν τω μεταξύ συνέχισε να διατηρεί διπλωματικές σχέσεις και με τις χώρες του πρώην συμφώνου της Βαρσοβίας, καθώς και με τη Φινλανδία, Σουηδία και Δανία. Η Πολωνία διατηρεί πρεσβεία στη Β. Κορέα μαζί με τις Τσεχία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Γερμανία, Ην. Βασίλειο, και Σουηδία, η οποία ήταν και η πρώτη, από τις υπόλοιπες χώρες που την άνοιξε.

Επιπλέον η Β. Κορέα συμμετέχει ως μέλος και σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς, όπως στα Ην. Έθνη το 1991, το διεθνή οργανισμό τροφίμων και γεωργίας, τη διεθνή ένωση ταχυδρομείων, το διεθνή οργανισμό πολιτικής αεροπορίας, τη παγκόσμια οργάνωση υγείας, το διεθνή οργανισμό μετεωρολογίας, τον ερυθρό σταυρό, την κίνηση των αδεσμεύτων, και για να μην μακρηγορώ στους περισσότερους διεθνείς οργανισμούς υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Πριν χειροτερέψουν οι σχέσεις με τη Ν. Κορέα το 2009, λόγω αλλαγής πολιτικής του νέου νοτιοκορεάτη προέδρου Bak, νότιοι τουρίστες επισκέπτονταν συχνά βορειοκορεάτικα θέρετρα στα περίφημα βουνά Kumgang για πεζοπορίες, σκι κλπ. Σύμφωνα με έκθεση της βιβλιοθήκης του Αμερικανικού Κογκρέσου, το 2000, για το οποίο υπάρχουν στοιχεία, περίπου 130,000 τουρίστες επισκέφτηκαν τη χώρα. Μέχρι δε τον Οκτώβριο του 2004 η Β. Κορέα κατείχε την έδρα του αντιπροέδρου στον παγκόσμιο οργανισμό τουρισμού για τη Ν.Α. Ασία και τον Ειρηνικό.

Μια παρ’ όλα αυτά κλειστή και προσεκτική στ’ ανοίγματά της, κοινωνία, δεν μπορεί παρά να τραβάει την περιέργεια και την προσοχή. Μια βόλτα στο διαδίκτυο αποκαλύπτει πληθώρα πληροφοριών και οπτικού υλικού, το οποίο ακόμα και αν αποτελεί προπαγανδιστική παραγωγή τόσο από τη Β. Κορέα, όσο και από τη Δύση, δεν παύει να έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Υπάρχει φυσικά και υλικό ουδέτερο, από ξένους μεμονωμένους ταξιδιώτες, οι οποίοι προσπαθούν να κάνουν τη δική τους καταγραφή. Τέτοιο υλικό, για παράδειγμα, μπορεί κανείς να βρει στο blog ενός αυστριακού ο οποίος μαζί μ’ ένα φίλο του Ελβετό ταξίδεψαν με τρένο από Αυστρία στην Πιονγιανγκ, μέσω Ρωσίας. Για όσους επίσης ενδιαφέρονται, ταξίδια από Πεκίνο στη Β. Κορέα οργανώνονται από ένα σουηδικό γραφείο ταξιδίων ΕΔΩ.

Η Β. Κορέα την προηγούμενη δεκαετία έκανε επίσης και κάποια ανοίγματα προς την κατεύθυνση εγκαθίδρυσης μιας οικονομίας της αγοράς. Θέσπισε κίνητρα στα εργοστάσια ώστε να λειτουργούν με βάση το κέρδος και προέβη σε ανάλογες αυξήσεις μισθών, αλλά και τιμών. Το σύστημα της επιδότησης μέσω κουπονιών εγκαταλείφθηκε, και οι ισοτιμίες με ξένα νομίσματα τροποποιήθηκαν με σκοπό την αύξηση της εσωτερικής κατανάλωσης. Υιοθετήθηκαν τεχνικές management και λειτούργησαν ιδιωτικές αγορές αγροτικών προϊόντων, μέσω των οποίων μετριάστηκε το πρόβλημα της πείνας.

Δεν μου είχε περάσει απ’ το μυαλό να ασχοληθώ με την Παιδεία και την κατάσταση των πανεπιστημίων της, αν δεν έπεφτα σε μια φωτογραφία από την εσωτερική πισίνα του αρχαιότερου και πιο φημισμένου πανεπιστημίου της χώρας, το Kim Il Shung, στην Pyongyang. Όπως βλέπετε είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακή. Ακόμα περισσότερο όμως είναι το καινούργιο συγκρότημα που τη στεγάζει.

Η wikipedia καταγράφει 23 πανεπιστήμια, με την υποσημείωση ότι η λίστα δεν είναι πλήρης.

Ψάχνοντας κάποια από αυτά στις ιστοσελίδες τους, αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για εντυπωσιακά και αξιοπρεπή ιδρύματα, όσο τουλάχιστον μπορεί να κρίνει από τις περιγραφές και τις φωτογραφίες των βιβλιοθηκών, εργαστηρίων, και υποδομών. Φοιτητές επίσης εκπαιδεύονται σε πανεπιστήμια της Ινδίας, κυρίως σε θέματα πληροφορικής. Με του 2000, γύρω στα 2 εκατ. φοιτητές παρακολούθησαν περισσότερα από 300 κολέγια και πανεπιστήμια. Ο δε γενικός πληθυσμός είναι εγγράμματος σε ποσοστό 99%, σύμφωνα πάλι με την Αμερικανική Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.

Αλλά το πιο κουφό, είναι ότι η Β. Κορέα έχει εδώ και ένα χρόνο και το πρώτο της ιδιωτικό πανεπιστήμιο, το Pyongyang University of Science and technology, (PUST), με κεφάλαια από Βόρεια και Νότια Κορέα, καθώς και από Κίνα και ΗΠΑ. Θα εκπαιδεύει γύρω στους 200 φοιτητές το χρόνο και θα απονέμει πτυχία, masters, διδακτορικά, καθώς και MBA σε business administration! Το όλο project είναι στα πλαίσια της διαδικασίας μιας μελλοντικής επανένωσης των δυο χωρών.