Έχοντας πεισθεί ο αγαπητός P. Krugman, ότι τα ψωμιά της Ελλάδας εντός ευρώ, όπου νάναι τελειώνουν, συγκεκριμένα μέσα στον επόμενο μήνα, επηρεασμένος μάλλον από τη διόγκωση των απειλών εναντίον της Ελλάδας, απειλές, που κατά κύριο λόγο στοχεύουν στον σωφρονισμό των πολιτών ενώπιον της επικείμενης επανάληψης της εκλογικής αναμέτρησης, και όχι από την ψύχραιμη ανάλυση του πλέγματος των παραμέτρων, πολιτικών, οικονομικών και γεωπολιτικών, που εν τέλει θα καθορίσουν την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και την επιβίωση του σχήματος Ευρωζώνη, επανήλθε χθες με ένα ενδιαφέρον σχόλιο για την ισχύ του εξαγωγικού τομέα της χώρας μας και για το κατά πόσον αυτός θα μπορέσει να στηρίξει μια αυτοδύναμη ανάπτυξη εκτός ευρώ. Κακά τα ψέματα, απόσχιση της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα ανοίγει το δρόμο φαρδιά-πλατιά και για τις υπόλοιπες χώρες-μέλη. Οι τράπεζες απανταχού της οικουμένης, δεν προετοιμάζονται μόνο για τη δραχμή, αλλά και για το εσκούδο, λιρέτα, φράγκο, μάρκο, πεσέτα κλπ. Όσες φορές προσπάθησε το Βερολίνο να χτίσει οχυρωματικά έργα αυτά αποδείχτηκαν εντελώς ανίσχυρα από την επομένη.
Ο Krugman λοιπόν παρουσιάζει το επόμενο γράφημα, όπου συγκρίνει τις εξαγωγές σαν ποσοστό του ΑΕΠ της Ελλάδας και Αργεντινής στην περίοδο 2002-2010. Κόκκινη γραμμή είναι η Αργεντινή, γκρίζα η Ελλάδα. Αναφερόμενος μόνο στην Ελλάδα συμπεραίνει ότι όντως οι εξαγωγές δεν έχουν σημαντικό βάρος, αλλά στο βαθμό που συνίστανται κυρίως σε υπηρεσίες, (τουρισμός και ναυτιλία), εφ όσον η Ελλάδα υιοθετήσει τη δραχμή, οι υπηρεσίες αυτές θα τιμώνται σε συνάλλαγμα, ευρώ ή δολάρια, και συνεπώς θα καταλαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό στο ΑΕΠ, απ’ ότι σήμερα.
Το δεύτερο σχόλιο έχει να κάνει με τη σύγκριση Αργεντινής-Ελλάδας. Παρατηρούμε ότι οι δυο καμπύλες ακολουθούν μια σχεδόν παράλληλη πορεία και τείνουν να ταυτιστούν, πράγμα που θα σήμαινε ότι εφ’ όσον η ραγδαία ανάπτυξη της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία βασίστηκε στις εξαγωγές, το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με την Ελλάδα.
Δεν είναι, όμως ακριβώς έτσι, διατείνεται ο Marc Weisbrot, από το CEPR. Σε άρθρο του στον Guardian, καταδεικνύει ότι η κοινή πεποίθηση, που θέλει την Αργεντινή να στέκεται στα πόδια της μετά από μια ραγδαία αύξηση των εξαγωγών, αγαθών και κυρίως σόγιας, δεν είναι παρά μύθος. Δηλαδή, η ανάπτυξη της Αργεντινής δεν οφειλόταν στις εξαγωγές αγαθών, αλλά ούτε και στην έκρηξη των τιμών των αγαθών στα διεθνή χρηματιστήρια, όπως θα δούμε παρακάτω.
Ανάλυση της σύστασης του πραγματικού ΑΕΠ της Αργεντινής την περίοδο της επιταχυνόμενης ανάπτυξης, 2002-2010, αποδεικνύει ότι μόνο το 12% αυτού οφειλόταν σε εξαγωγές, και επιπλέον, ένα μικρό του κλάσμα, σε εξαγωγές αγαθών και τροφίμων, όπως η σόγια. Συνεπώς η οικονομική ανάπτυξη της Αργεντινής δεν οφειλόταν στις εξαγωγές.
Όσον αφορά τέλος τον δεύτερο μύθο, περί της ανόδου της τιμής της σόγιας, αυτή όντως συνέβη , αλλά η συμβολή της στην άνοδο του ΑΕΠ της Αργεντινής ήταν μόνο 5% το 2002 και 3.7% το 2010.
Η χρήση του μύθου των εξαγωγών είναι ένα πολύ βολικό παράδειγμα, ώστε να η περίπτωση Αργεντινή να καταστεί μοναδικό παράδειγμα, το οποίο πέτυχε από καθαρή εύνοια της τύχης και μόνο και από τις εξωτερικές συγκυρίες. Το δίδαγμα είναι ευνόητο. Κοιτάξτε, όποιος ξαναπροσπαθήσει να κάνει το ίδιο, δεν θα έχει τη θεά τύχη σύμμαχο αυτή τη φορά.
Σύμφωνα λοιπόν με τον Weisbrot, η Αργεντινή πέτυχε για πολύ συγκεκριμένους λόγους μακρο-οικονομικής, δημοσιονομικής-νομισματικής-συναλλαγματικής, πολιτικής. Η οικονομία της Αργεντινής πέτυχε λόγω της αύξησης της εσωτερικής ζήτησης και των επενδύσεων. Τελεία και παύλα…
Το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι ποιος κερδίζει και πόσοι από μία αύξηση εξαγωγών. Τη στιγμή που η μεσαία τάξη θα φυτοζωεί και θα περιθωριοποιείται οικονομικά (βλ. πληβειοποιείται), ποιος θα παράγει και κυρίως πόσοι θα κερδίζουν από εξαγωγές; Η αύξηση του ΑΕΠ είναι μια απάτη. Ο πλούτος μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την ανάπτυξη της μεσαίας τάξης, μιας παραγωγικής μεσαίας τάξης που θα μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και δε θα καταναλώνει πια μόνο, αλλά θα επενδύει και στην ίδια της την επιχείρηση ενισχύοντας το κεφάλαιο (άυλο ή υλικό).
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε ένα περσινό άρθρο στο VoxEU:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.voxeu.org/index.php?q=node/7055
How Argentina left its Eurozone
παρουσιάζεται αυτή ακριβώς η άποψη, ότι η ανάπτυξη οφειλώταν κυρίως στην αύξηση των επενδύσεων. Η ερμηνεία που δίνεται σε αυτό το άρθρο είναι ότι η υποτίμηση σε συνδιασμό με τον επαναπατρισμό κεφαλαίων κατέστησε ελκυστικές τις επενδύσεις για εγχώριες κυρίως επιχειρήσεις και επενδυτές.
Επίσης στο παρακάτω άρθρο:
http://www.newyorkfed.org/research/economists/eggertsson/Great_Exp_AER.pdf
Great Expectations and the End of the Depression
σαν ερμηνεία για το τέλος της Μεγάλης Ύφεσης, και τον καταλυτικό ρόλο της εκλογής του FDR στην προεδρία των ΗΠΑ, δίνεται, μεταξύ άλλων, πάλι η αναστροφή του επενδυτικού κλίματος, λόγω προσδοκιών για αυξημένη και σταθερή προσφορά χρήματος (money supply).
Γι' αυτό τα εφαρμόζουν εδώ, για να αποδείξουμε εμείς το μύθο, αφού απέτυχε η Αργεντινή!
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Κrugman απάντησε σήμερα εκ νέου στην επισήμανση του Weisbrot.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιαβάστε περισσότερα εδώ...
"More on Greek and Argentine Exports"
http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/05/15/more-on-greek-and-argentine-exports/
Σταύρος Κυριαζής
Σταυρο, Ο Weisbrot το παεει ομως παραπερα, ότι δλδ η Αργεντινη δεν ανεκαμψε απο τις εξαγωγες αλλα απο μακρο πολιτικες.
ΑπάντησηΔιαγραφήMr Eclectic,
ΑπάντησηΔιαγραφήπολυ ενδιαφεροντα! Ο επαναπατρισμος κεφαλαιων, που δαιμονοποιειται, τελικα θα αποτελεσει τη μαγια για την ανακαμψη. τα κεφαλαια για να επιστρεψουν χρειαζονται σε σταθερα περιβαλλοντα.
το έχω δει - ανεβάσει - βάλει στα προτεινόμενα του Weisbrot και μάλιστα θυμάμαι ότι το είχα διαβάσει δύο (2) φορές για να είμαι απόλυτα σίγουρος ότι κατάλαβα ακριβώς τι έγραφε
ΑπάντησηΔιαγραφήακριβώς μετά πήγα να επιβεβαιώσω τα νούμερα των εξαγωγών και βρήκα πράγματα πολύ κοντά σε αυτά που έγραφε
Weisbrot and Krugman are Wrong: Greece cannot pull off an Argentina
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://yanisvaroufakis.eu/2012/05/16/weisbrot-and-krugman-are-wrong-greece-cannot-pull-off-an-argentina/