Η αποδόμηση του γερμανικού μοντέλου

Είναι πολύ διασκεδαστικό το γεγονός τώρα, που η Μέρκελ, επιδιώκοντας πλέον ανοιχτά και με περίσσεια ηγεμονικών προθέσεων να επιβάλει το γερμανικό μοντέλο διάρθρωσης της οικονομίας και στην υπόλοιπη ευρωζώνη προτού υποσχεθεί ο,τιδήποτε, να βλέπεις να ξεπετάγονται από παντού άρθρα και αρθράκια που να θέτουν κάτω από το μικροσκόπιο και εν αμφιβόλω, τα καλώς ή κακώς κείμενα της γερμανικής οικονομίας και να τήν ξεψειρίζουν όσο ποτέ άλλοτε, προσπαθώντας να βγάλουν στη φόρα όλα όσα με επιμέλεια είχαν κρυφτεί κάτω απ’ το γερμανικό χαλί. Όχι φυσικά από τους Γερμανούς, (τα στοιχεία ήταν ανέκαθεν ανοιχτά και σε όλους προσβάσιμα), αλλά από αυτούς τους ίδιους, οι οποίοι όσο καιρό η Γερμανία δεν έκανε challenge τις ηγεμονικές βλέψεις άλλων χωρών, δεν έμπαιναν καν στο κόπο να τα ψάξουν και να τα καταστήσουν ευρέως γνωστά.

Η Γερμανία πέρασε πολύ καιρό υφαίνοντας και πουλώντας το παραμύθι περί των αιτίων του γερμανικού θαύματος μετά το οικονομικό downturn της ενοποίησης με την πρώην Ανατολική Γερμανία. Τα βασικά συστατικά στοιχεία αυτής της αφήγησης συμπυκνώθηκαν στη μαγική φρασούλα «structural reforms», οι οποίες και απετέλεσαν το πλέον προωθούμενο εξαγωγικό της προιόν.  Φυσικά, οι αγοραστές ήταν πολλοί και πρόθυμοι, καθ’ ότι το παραμύθι αυτό βασιζόταν σε ένα άκρως επιθυμητό ιδεολογικό υπόστρωμα. Ενώ ως structural reforms θα μπορούσε κανείς να εννοήσει υψηλότερη φορολογία στα μεγαλύτερα εισοδήματα, ή φορολογία επί συγκεκριμένων χρηματιστηριακών συναλλαγών, των υψηλής συχνότητας για παράδειγμα, οι οποίες είναι άκρως κερδοσκοπικές και επιβλαβείς, εν τοίτοις structural reforms έμεινε να εννοείται μείωση των κατώτατων μισθών, πετσόκομμα των κοινωικών παροχών και εκμηδένιση της διαπραγματευτικής δυνατότητας των εργαζομένων. Πολύ ωραία και βολικά αυτά τα τελευταία.

Πόση αλήθεια όμως εμπεριέχεται στην απόδοση της καλύτερης οικονομικής κατάστασης της Γερμανίας κατά τη διάρκεια της κρίσης, στις συγκεκριμένες δομικές μεταρρυθμίσεις; Υπάρχει τεκμηριωμένη εμπειρική απόδειξη γιαυτό και σε ποια κιτάπια βρίσκεται καταχωρημένη;

Δυστυχώς τα γεγονότα μαρτυρούν μόνο περί του αντιθέτου.

Το ΔΝΤ σε εσωτερική του έκθεση (από εδώ) γράφει ότι:

«Ο ρόλος των δομικών μεταρρυθμίσεων στις ανισορροπίες της ΕΖ παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Η συνολική επίδραση του ευρέως συνιστώμενου πακέτου πολιτικών, όπως απελευθέρωση προιόντων, υπηρεσιών και χρηματαγορών, ελάττωση της εργασιακής προστασίας και κατάργηση της ακαμψίας στην αγορά εργασίας, καθώς επίσης και ελάττωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, παραμένει αδιευκρίνιστη και ατεκμηρίωτη».

Στην πραγματικότητα όπως αναλύεται στην επισυναπτόμενη έκθεση «The changing German labour market», η διάσωση των θέσεων εργασίας στη Γερμανία δεν οφειλόταν στην ευκολία με την οποία οι γερμανοί επιχειρηματίες μπορούσαν να απολύουν και να προσλαμβάνουν, αλλά στην ευκαμψία στο εσωτερικό των επιχειρήσεων, σχετικά με μεταβλητά ωράρια εργασίας, κλπ.

Όσο ξεσκαλίζει κανείς, είναι πέρα από βέβαιο, ότι θα βρεθούν πολλά στοιχεία που ν’ αποδομούν την κυρίαρχη αφήγηση.

Εκεί όμως που θέλω, για ακόμα μια φορά να καταλήξω, είναι ότι δεν υπάρχει ούτε μια οικονομική πολιτική που να στέκεται ξεκρέμαστη και πέρα από πολιτικές σκοπιμότητες, οι οποίες με τη σειρά τους να μην υπαγορεύονται από συγκεκριμένες ιδεολογικές προτιμήσεις.

Πάντα θα υπάρχουν καλοθελητές, υποτίθεται καλοπροαίρετοι και αντικειμενικοί τεχνοκράτες, οι οποίοι θα αραδιάζουν πίνακες επί πινάκων με στοιχεία, στην πραγματικότητα κομίζοντας μισές αλήθειες,  για να πουλήσουν σε επιστημονικό περιτύλιγμα τις ιδεολογικές τους εμμονές. Καθώς επίσης και ξεπουλημένα ΜΜΕ για να τις προωθήσουν.

Κι εμείς ως ακροατήριο αυτής της μασημένης και δηλητηριώδους τροφής θα πρέπει επιτέλους να γίνουμε πιο υποψιασμένοι και να αντιπαραθέτουμε σε κάθε ρήση υποτίθεται τεχνοκρατική το εξής ερώτημα:

«Τι αποδείξεις υπάρχουν γιαυτό που λες; Υπάρχουν αντίθετες γνώμες και ποιες είναι οι αποδείξεις που αυτές κομίζουν;»

September is the cruelest month for...

...τραπεζικές κρίσεις!

Τους κ.κ. Luc Laeven and Fabian Valencia, από το ΔΝΤ, μπορεί να μην τους έχουμε ακόμη ακουστά, αλλά έκαναν μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά. Κάθισαν και ανέλυσαν 147 τραπεζικές κρίσεις από το 1970-2011 και βρήκαν ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο. Ότι, ο πιο πιθανός μήνας για να εκδηλωθεί μια κρίση είναι ο μήνας Σεπτέμβριος! 

Οι λόγοι γιαυτή την προτίμηση δεν έχουν αναλυθεί, αλλά όπως εικάζει ο συντάκτης του Economist, ο οποίος και έφερε στο φως αυτή την εργασία, το πιθανότερο είναι οι διάφοροι managers, να αφήνουν να αντιμετωπίσουν τα όποια προβλήματα για όταν επιστρέψουν από τις διακοπές.  

Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι οι τραπεζικές κρίσεις συμπίπτουν με περίοδο εκλογών. Δείτε για παράδειγμα το Μεξικό το 1982 και 1994, την Κορέα το 1998, την Αμερική το 2008, και την Ελλάδα το 2009. Πιθανή κι εδώ εξήγηση είναι ότι, ό,τι ισχύει για τους managers, να ισχύει και για τους πολιτικούς.

Σύμφωνα λοιπόν με τη στατιστική, δεν έχουμε τίποτε σοβαρό να φοβόμαστε μέχρι τον Σεπτέμβριο, κι ας απολαύσουμε τους λίγους καλοκαιρινούς μήνες που απομένουν μέχρι τότε. Ίσως του χρόνου, να μην υπάρχει καν καλοκαίρι...

Εκεί πού είσαι ήμουνα, εκεί που είμαι θα ‘ρθεις...

Ο λόγος για τις νέες προσφυγές της Ισπανίας και Κύπρου στον μηχανισμό, τον κατ’ ευφημισμόν ονομαζόμενο, και στήριξης, αντί του ορθού, που είναι επιταχυνόμενης καταστροφής. Εξ ού και η μεγάλη απροθυμία προσφυγής σε αυτόν, μιας και δεν πρέπει να υπάρχουν πλέον ψευδιασθήσεις για το πού θα καταλήξει η απλόχερη βοήθεια αυτών, που συνεχίζοντας να διαφεντεύουν και να διαστρεβλώνουν τη γλώσσα και τη σκέψη,  επιμένουν να αυτο-παρουσιάζονται ακόμα ως «φίλοι» και «εταίροι» και να παραπλανούν τους εναπομείναντες αφελείς.

Η Κύπρος, εξ αιτίας της Ελλάδας, σέρνεται σε μια περιπέτεια για δεύτερη φορά στη σύγχρονη ιστορία της. Την πρώτη φορά από μια στρατιωτική χούντα, τη δεύτερη από μια οικονομική. Παρά ταύτα, όπως τόχει η παράδοση, το φταίξιμο και πάλι θα ριχτεί στους δημοσίους υπαλλήλους και τα επιδόματα, ή στις μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν, ή στον κρατιστή και ψιλο-μπολσεβίκο Χριστόφια. Γνωστή και τετριμμένη προπαγάνδα, που αν μη τι άλλο φανερώνει την πνευματική ένδεια και κόπωση αυτών που συνεχίζουν να την χρησιμοποιούν, αντί να τής προσθέτουν νέα στοιχεία πιο πιασάρικα και να τήν ανανεώνουν.

Η πορεία, παρά τις εναγώνιες προσπάθειες να παρουσιαστούν η Ιρλανδία και Πορτογαλία, κυρίως η πρώτη, ως μνημονιακές και μνημειώδεις επιτυχίες, είναι προδιαγεγραμμένη. Ο γνωστός, δηλαδή, φαύλος κύκλος:

Τα bail-outs και τα μνημόνια φέρνουν λιτότητα, επιδείνωση της οικονομίας, μείωση των πιθανοτήτων αποπληρωμής των ιδιωτών κατόχων ομολόγων, διότι έκτοτε θα προηγούνται οι επίσημοι και senior δανειστές, καθώς και ενίσχυση της πεποίθησης ότι το μαγαζί όπου νάναι βαράει διάλυση. Όμως, αύξηση της πιθανότητας διάλυσης της ΕΖ, αυξάνει την αστάθεια, απομακρύνει τα κεφάλαια και τους επενδυτές, προκαλώντας περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας, και καθίζηση του κλίματος εμπιστοσύνης. Ακολουθούν σκέψεις και αιτήσεις και για δεύτερα δανεικά, διαδικασία η οποία είτε προχωρήσει, είτε όχι, το αποτέλεσμά της θα είναι το ίδιο αδιέξοδο και καταστροφικό.

Η Κύπρος, ως καθαρή περίπτωση μόλυνσης από την ελληνική μνημονίτιδα, (και δεν είναι μόνο λόγω PSI, αλλά λόγω μεγάλης έκθεσης των κυπριακών τραπεζών σε δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών που από πράσινα, λόγω λιτότητας, έγιναν κόκκινα), αποτελεί ένα μικρό παράδειγμα, του τι πρόκειται να συμβεί σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, αν συνεχίσει το Βερολίνο να παίζει τον ίδιο σκοπό, στο ίδιο βιολί...

«Κινηματογραφιστές σε κρίση» «Ικέτες»

Είμαστε οι «Κινηματογραφιστές σε κρίση», μια ομάδα ηθοποιών και καλλιτεχνών.
Αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε ένα όνειρο χρόνων,
(μιας και τώρα λόγω ανεργίας έχουμε πολύ ελεύθερο χρόνο)
και να φτιάξουμε τις δικές μας κινηματογραφικές ταινίες.

Πρώτη μας απόπειρα οι «Ικέτες». (24')

http://www.youtube.com/watch?v=T9lStFmrHWI

και η αγγλική έκδοση:

http://www.youtube.com/watch?v=QekZ5KD2zds

Η ταινία αφορά το πολιτικό σύστημα,  τις επιλογές που κάνουμε ελεύθερα(;) 

και ...τις σχέσεις!

Σενάριο: Iωάννα Γεροκωνσταντή
Σκηνοθεσία: Λάζαρος Ανδριώτης
Δ/νση φωτογραφίας - Mοντάζ: Νίκος Βουρλιώτης

Αν η ταινία σας αρέσει, θα μας βοηθήσει πραγματικά να την προβάλετε μέσα από το site σας.

www.cineincrisis.gr
Facebook: cineincrisis
Email: info@cineincrisis.gr


Με εκτίμηση
«Κινηματογραφιστές σε κρίση»

Η κρίση έφτασε και στη Γερμανία

Τα μηνύματα που έρχονται απ' όλες τις μεριές λένε ότι τελικά η Γερμανία θα υποκύψει και ότι ανάμεσα στα πολλά Nein θα αρχίσει να βάζει και μερικά Ja. Η Ισπανία για παράδειγμα, θα τσιμπήσει το δανειάκι της για τις τράπεζες από το EFSF, αλλά χωρίς τις ουρίτσες των Μνημονίων και της τρόικας, όπως γινόταν μέχρι τώρα με την Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Οι τράπεζες θα δανείζονται απ' ευθείας, χωρίς τη διαμεσολάβηση του κράτους και την ευγενική χορηγία των φορολογουμένων. Η αλλαγή αυτή δεν έχει ακόμα τελεσφορήσει, αλλά τα πράγματα πάνε μάλλον, προς την κατεύθυνση αυτή.

Τι συμβαίνει και η κυρία Μέρκελ αρχίζει να γλυκαίνει; Μπορεί να είναι το ξεμπρόστιασμα των υπολοίπων 19 του G20, μπορεί να είναι το ξύπνυμα της αντιπολίτευσης στην ίδια της τη χώρα, μπορεί να είναι το πραξικοπηματάκι των κρατιδίων που στύλωσαν τα ποδάρια και εκβιάζουν ότι δεν προτίθενται να ψηφίσουν στο τέλος του μηνός στην Bundesrat το σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας, διότι οι ισοσκελισμένοι προυπολογισμοί που θα απαιτηθούν θα είναι χειρότεροι κι από σκοινί για να τα πνίξουν, μπορεί ακόμα να είναι και το γεγονός ότι όλο και περισσότερα δημοσιεύματα τολμούν να σκαλίσουν κάτω απ' το χαλί της μέχρι πρότινος θεωρούμενης κραταιάς γερμανικής οικονομίας και να αποδομήσουν το δήθεν γερμανικό θαύμα, το οποίο βασίστηκε στη μεγαλύτερη ανισότητα και στο μεγαλύτερο ποσοστό “junk jobs” εντός της ΕΖ. Με τέτοιες επιδόσεις, δεν είναι δα και να υπερηφανεύεται κανείς.

Κυρίως όμως είναι ότι η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι η Γερμανία δεν μπορεί χωρίς την Ευρωζώνη, όχι για πολιτικούς λόγους, αυτούς ας τους αφήσουμε προς το παρόν στην άκρη, αλλά για σκέτους οικονομικούς. Μπορεί να λέμε ότι η Γερμανία θα επιβιώσει στρεφόμενη προς τηνΚίνα, Ρωσία κλπ, αλλά η πραγματικότητα δεν συνηγορεί προς αυτό, και τούτο, διότι η Κίνα απορροφά μόνο το 6% των εξαγωγών της, ενώ η ΕΖ το 40%, και η ΕΕ ανάμεσα στο 60% και το 70%. Και επιπλέον η Κίνα, με την παρατηρούμενη μείωση του ρυθμού μεγέθυνσης, δεν μπορεί να καλλιεργεί μεγαλύτερες προσδοκίες για το μέλλον.

Το ότι η Γερμανία, αργά ή γρήγορα, θα μπει κι αυτή στο χορό και θα εισπράξει το αποτέλεσμα της πολιτικής που επιβάλει τα τελευταία χρόνια, δεν είναι πλεόν εικασία ή ευσεβής πόθος, αλλά πραγματικότητα. Η ύφεση δεν είναι πλέον έξω από την πόρτα της, αλλά έχει περάσει στο σαλόνι και στρογγυλοκάθεται.

Σύμφωνα με το σημερινό Spiegel, ο δείκτης PMI, ( Purchasing Managers' Index), που βασίζεται σε επισκόπηση 1000 εταιριών έπεσε κατά 0.8 μονάδες, στο 48.5, αρκετά πιο κάτω από τη βάση των 50 μονάδων και στο χαμηλότερο σημείο από τον Ιούνιο του 2009. Το ίδιο και η προοπτική στον τομέα των υπηρεσιών. Εδώ ο δείκτης έπεσε από το 55.9 τον Μάιο, στο 47, τη μεγαλύτερη πτώση της τελευταίας 15-ετίας. Tον Ιούνιο οι εξαγωγές είδαν τη μεγαλύτερη πτώση από τον Απρίλιο του 2009 και απ΄τη βιομηχανία χάθηκαν οι περισσότερες θέσεις εργασίας των τελευταίων δυό μιση ετών. Πρόβλημα παρουσιάστηκε και με την είσπραξη των φόρων. Τα έσοδα φέτος (42 δις), συγκρινόμενα με τα περσινά (51 δις), έπεσαν κατά 4.3%. Πτώση επίσης, παρατηρήθηκε και στις εξαγωγές κατά τον μήνα Απρίλιο.

Το πώς, οι φωστήρες και χρυσοπληρωμένοι σύμβουλοι της κ. Μέρκελ ήλπιζαν ότι η Γερμανία με την τόση εξάρτηση από την ΕΖ θα μπορούσε να περάσει απέναντι χωρίς να βραχεί, είναι απορίας άξιον. Θέλοντας να σώσει τις τράπεζές της, στραγγαλίζει τη βιομηχανία της. Εμ, δεν γίνονται και τα δυο, σ' αυτή τη ζωή.

Όποιος σκάβει το λάκκο τ' αλλουνού,....

Το ακούσαμε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Απ’ ότι φάνηκε, δεν επρόκειτο για επιχείρημα μιάς χρήσης. Το ξανακούσαμε και μετά, που σημαίνει ότι, μέσα στην αφέλειά τους, το βρήκαν εύστοχο και αποστομωτικό των αντιπάλων. Και το ξέσκισαν από τη χρήση την πολλή. Χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι ταυτόχρονα  θρυμμάτιζαν και τη θεμέλιο λίθο της επιχειρηματολογίας όλων των τελευταίων δεκαετιών.   

«Καλά και λογικά, όλα αυτά που λέτε», απαντούσαν στον Τσίπρα, «ότι όντως το Μνημόνιο έφερε αυτά που έφερε στην Ελλάδα, και ότι η συνέχιση της εφαρμογής του θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που ευαγγελίζεται. Αλλά, πώς είστε σίγουρος ότι η Μέρκελ θα συναινέσει; Πώς, όμως, είστε σίγουρος ότι το Βερολίνο θα αντιδράσει ορθολογικά και όχι παράλογα;»

Όταν λοιπόν, αρχίζεις να θεωρείς ότι οι κύριοι συντελεστές της ευρωπαικής πολιτικής μπορεί να δράσουν και ανορθολογικά, όταν βάζεις στο τραπέζι επί ίσοις όροις το ενδεχόμενο το οικονομικό υπόβαθρο της ασκούμενης πολιτικής από τα πιο επίσημα θεσμικά και ακαδημαικά κέντρα να είναι και παράλογο, διότι αν παραδέχεσαι ότι μπορεί να δρουν παράλογα στη δεδομένη στιγμή, δεν υπάρχει λόγος να μην παραδεχτείς ότι έτσι μπορεί να δρούσαν και χτες και προχτές και αντιπροχτές, τότε αυτό που έχεις καταφέρει είναι να αμφισβητείς, ορθά-κοφτά, τη μονοπώληση του ορθού λόγου από το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα, και να τινάζεις στον αέρα τη σχέση πάνω στην οποία βασίστηκε η πειθώ και η επικυριαρχία του.

Και νεοφιλελευθερισμός χωρίς το ταίρι του τη λογική, πώς να το κάνουμε, είναι σακί αδειανό... Απορώ, πώς δεν το πρόσεξε ο Πάσχος.

End Game για την Ευρωζώνη

Η νίκη Σαμαρά δεν έκανε τίποτε περισσότερο από το να σπρώξει αυτό το έρμο το τενεκεδάκι ακόμα παραπέρα. Είναι απορίας άξιο που ακόμα δεν έχει τρυπήσει, και που παρά τις τόσες κλωτσιές που έφαγε αυτά τα δυο τελευταία χρόνια, ακόμα αντέχει. Πολύ πιθανόν, οι στεναγμοί ανακούφισης που ακούστηκαν από τα πολιτικά γραφεία της Ευρώπης να ήταν για αυτό και μόνο: για το τενεκεδάκι δηλαδή που για ακόμα μια φορά κατρακύλησε. Σαν θαύμα! Παρά τον τόσο σαματά που έκαναν τα πολιτικά κύμβαλα ανά τας Ευρώπας ώστε να βγει ο Σαμαράς, μετά το χθεσινό αποτέλεσμα, οι αγορές δεν μάσησαν. Ούτε που ίδρωσε καθόλου το αυτί τους για τις 129 έδρες που έβγαλε. Θαρρείς κι η ανακατωσούρα των ημερών γινόταν για άλλους, κι όχι γιαυτές. Το ίδιο αφασικές, υποψιάζομαι ότι θα ήταν, ακόμα κι αν έβγαζε 200, ακόμα κι αν έπαιρνε κι ολόκληρη τη βουλή υπό μάλης. Αυτές το χαβά τους. Τα χρηματιστήρια, ανέβηκαν για λίγο το πρωί, λόγω αδράνειας πιο πολύ, παρασυρμένα από το χαζοχαρούμενο κλίμα των Αθηνών και του Βερολίνου, γρήγορα όμως λογικεύτηκαν και συνέχισαν την καθοδική τους πορεία. Το ευρώ ξανάπεσε έναντι του δολαρίου, το ίδιο και ο δείκτης DAX της Φρανκφούρτης. Τα επιτόκια των Ισπανικών και Ιταλικών ομολόγων, συμπεριφέρθηκαν ως συνήθως, αγνοώντας επιδεικτικά τις ελληνικές εξελίξεις. Και γιατί όχι;

Το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι το πρόσχημα, είναι το εμπόδιο για να σκοντάφτει ο χρόνος, να καθυστερεί, να πλαταίνει και να εξασθενεί η ορμή του. Είναι το δόκανο, είναι το χασομέρι του χρόνου, είναι ο φύλακας άγγελος αυτού του παλιοτενεκέ που πρέπει πάσει θυσία να συνεχίζει να κυλάει, να κυλάει, ώσπου κάποιος από μηχανής θεός  ν' αποφασίσει επιτέλους να φανερωθεί.

Το πρόβλημα είναι πλέον το ευρώ, η ίδια η ευρωζώνη. Τρεις μήνες καιρό της δίνουν η Λαγκάρντ και ο Σόρος, επενδύοντας στην πρόβλεψη αυτή όλα τα αποθέματα της αισιοδοξίας τους. Η κηδεία θα μπορούσε να συμβεί και νωρίτερα. Τα σύννεφα που από καιρό μαζεύονται στην περιφέρεια, τώρα κινούνται απειλητικά προς το κέντρο. Δεν είναι μόνο οι υποβαθμίσεις των Ιταλικών-Ισπανικών-Κυπριακών και Πορτογαλικών τραπεζών. Στο χορό έχουν μπει και οι Ολλανδικές και οι Δανικές τράπεζες, και δεν είναι μακριά ο καιρός που στο γύρο θα μπουν και οι Γερμανικές.

Η Ευρωζώνη είναι πραγματικά σε αδιέξοδο. Τα δάχτυλα, στραμμένα προς τη Γερμανία τής ζητούν ν' αναλάβει τις ευθύνες της. Η Γερμανία αρνείται και απορρίπτει, όχι πάντα άδικα, όλες τις λύσεις που πέφτουν στο τραπέζι, και οι οποίες, παρά τις όποιες επί μέρους διαφοροποιήσεις, έχουν στον πυρήνα τους κάποιο τρόπο μοιράσματος τους χρέους, (ουσιαστικά ξελάσπωμα της ΕΖ από τη Γερμανία), είτε με έκδοση ευρωομολόγων, είτε με τη σύσταση κοινού ταμείου εξυπηρέτησης των κρατικών χρεών, είτε με την ένωση των τραπεζών και την εγγύηση των καταθέσεων σε πανευρωπαικό επίπεδο, είτε με το 'να, είτε με τ' άλλο. 

Καμια όμως λύση δεν διαφαίνεται, που να μπορεί να ξεγελάσει τις αγορές και να αντιστρέψει την τροχιά προς τη μεριά της πτώσης.  

Η επήρεια της νίκης Σαμαρά το πολύ να διαρκέσει ως το τέλος του μήνα, ας πούμε, ίσαμε τη σύγκλιση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ. Ένα μικρό σκουπιδάκι στην αμείλικτη ροή του χρόνου. Κι εκεί δίπλα, είναι η καταβόθρα, και παραμονεύει...

Η προίκα του ευρώ

Ο Krugman στο blog του στους ΝΥΤ παρουσιάζει τη χρονική εξέλιξη του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας από το 1990 ως το 2012, σε απάντηση αυτών που θέλουν να πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αντέξει εκτός ευρώ, για το λόγο ότι δεν παράγει τίποτα. 

Το διάγραμμα αυτό, (από  eurostat), δείχνει με εύγλωττο τρόπο τον μετασχηματισμό που υπέστη η χώρα λόγω ευρώ. Πριν την εισαγωγή του, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που περιλαμβάνει εμπορικές συναλλαγές, κυρίως εξαγωγές υπηρεσιών, (τουρισμός, ναυτιλία) και εισροές-εκροές κεφαλαίων, είχε μικρό αρνητικό πρόσημο, ανάμεσα δε στα 1991-1994 ήταν και θετικό, δηλαδή η χώρα μπορούσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες της με μικρές ή καθόλου εισαγωγές. 

Με την είσοδο του ευρώ, τα πράγματα αλλάζουν δραματικά, έως περίπου το 2008, όπου, λόγω κρίσης, έχουμε περιορισμό των εισαγωγών, χωρίς όμως να μπορούμε να τις αντισταθμίσουμε με εξαγωγές, εξ αιτίας του ισχυρού νομίσματος και της αδρανοποίησης της εσωτερικής παραγωγής.  

Το ίδιο συμβαίνει και με την καθαρή επενδυτική θέση (επενδύσεις στο εξωτερικό μείον επενδύσεις στο εσωτερικό), της Ελλάδας μεταξύ 1998-2011. 

Όπως φαίνεται και στο παραπάνω διάγραμμα, η καθαρή της θέση πριν το ευρώ ήταν αρνητική μεν, αλλά όχι ιδιαίτερα ανησυχητική, μάλλον κανονική. Από το 2002 όμως και μετά έχουμε μια ορμητική είσοδο κεφαλαίων τα οποία αύξησαν τα κόστη, τις τιμές και τους μισθούς, κατάσταση η οποία, σύμφωνα με τον Krugman, μπορεί να αναστραφεί με υποτίμηση νομίσματος και μόνο. Εφ' όσον προφανώς υπάρχει ίδιο νόμισμα...

Τα παραμύθια των Γερμανών

Σύμφωνα με αρκετούς αναλυτές, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, που τα πράγματα δεν είχαν αγριέψει ακόμα τόσο πολύ ένεκα Ισπανίας, Κύπρου και Ιταλίας, η Γερμανία δεν θα είχε πρόβλημα να βάλει το χέρι στην τσέπη και θα δεχόταν ακόμα και την έκδοση ευρωομολόγων, υπό την προϋπόθεση όμως ότι προηγουμένως οι ασύδοτες χώρες θα εφάρμοζαν το, δια χειρός Μέρκελ, πρόγραμμα  δημοσιονομικής προσαρμογής για τη μείωση των ελλειμμάτων τους. 

Η επιμονή αυτή του Βερολίνου, παρά τα αντίθετα αποτελέσματα που επιφέρει η πολιτική του, στηρίζεται σε ένα αρκετά διαδεδομένο αφήγημα, σχετικά με τον τρόπο που η Γερμανία είχε αντιμετωπίσει την οικονομική της δυσπραγία και ανεργία τα χρόνια μετά την επανένωση με την πρώην ανατολική Γερμανία. 

Η σημερινή οικονομική ευρωστία της Γερμανίας, σύμφωνα με αυτό, αποδίδεται στο πακέτο γενναίων μεταρρυθμίσεων, την περίφημη Ατζέντα 2010, που είχαν επιβληθεί από τον Συνασπισμό σοσιαλδημοκρατών-πρασίνων εκείνη την περίοδο. Έτσι λοιπόν, οι ιθύνοντες του Βερολίνου διατείνονται, ότι όπως και τότε, έτσι και τώρα τα μέτρα δεν μπορεί παρά να τελεσφορήσουν, αρκεί οι Έλληνες, Ισπανοί, Πορτογάλοι και Ιρλανδοί να εγκαταλείψουν για λίγο την τρυφηλή ζωή και να προσπαθήσουν(!) όπως και οι Γερμανοί της περασμένης δεκαετίας.  

Η πραγματικότητα όμως της Γερμανίας του τότε, και της Ευρώπης του σήμερα κάθε άλλο παρά συγκρίσιμη είναι. Η προσπάθεια που κατέβαλαν τότε οι Γερμανοί εργαζόμενοι καμία σχέση δεν έχει με την προσπάθεια, που ελαφρά τη καρδία, καλούνται να καταβάλουν οι Νότιοι. 

Και αυτό φαίνεται καθαρά στα παρακάτω διαγράμματα, με στοιχεία του ΟΟΣΑ.

Το πρώτο δείχνει τη βελτίωση του δομικού ελλείμματος, (δ.ε.), της Γερμανίας στην εν λόγω περίοδο, 2002-2007, καθώς επίσης και της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας κατά τη διετία 2009-2011.

Έτσι, ανάμεσα στο 2002-2007 η Γερμανία ελάττωσε το δομικό της έλλειμμα κατά 2.9% ΑΕΠ, δηλαδή κατά 0.6 μονάδες ετησίως. Η Ελλάδα, η οποία είχε δ.ε. 12.8% ΑΕΠ το 2009, το κατέβασε στις 1.8 μονάδες το 2011, το οποίο αντιστοιχεί σε 6 μονάδες ετησίως. Δηλαδή, η Ελλάδα πέτυχε σε ένα χρόνο, ότι η Γερμανία σε έξι. Γι αυτό, άλλωστε και το γαϊδούρι ψόφησε.

Η Πορτογαλία, ομοίως, από το 9.5% το 2009, θα το πάει στο 2.2% το 2012, και η Ισπανία, από το 9.5%, στο 1.9% το 2012. 

Το δεύτερο διάγραμμα, δείχνει το ποσοστό μείωσης των μισθών. Η ετήσια μείωση για τους Γερμανούς ανάμεσα στο 2002-2007 ήταν κατά μέσο όρο 0.7%, ενώ για τους Έλληνες, 6.8%, για τους Πορτογάλους 5.2% και για τους Ισπανούς 2.3%.

Όπως δε, δείχνουν αναλύσεις της Goldman Sachs, ο ρυθμός της δημοσιονομικής συρρίκνωσης έχει ένα ανώτατο όριο, η υπέρβαση του οποίου οδηγεί τελεσιδίκως σε βαθιά ύφεση. Δηλαδή, ισχύει αυτό που ο καθένας εκτός του κύκλου των ειδικών και των χρυσοπληρωμένων αντιλαμβάνεται.

  

Υ.Γ. τα στοιχεία είναι από ΕΔΩ

Προς τους όψιμους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής

Διάφορες μαρτυρίες πιστοποιούν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των νέων αυτών ψηφοφόρων, απαρτιζόμενο από, μέχρι πρότινος, "κανονικούς" ανθρώπους της διπλανής πόρτας, στράφηκε προς τη Χρυσή Αυγή με σκοπό να εκμεταλλευτεί εκ του μακρόθεν και εκ του ασφαλούς, το μακρύ, έμπειρο, και καλά εκπαιδευμένο στις πολεμικές τέχνες χέρι τους, μια και θα βρίσκονταν πια σε απόσταση αναπνοής από το μαντρωμένο εντός βουλής πολιτικό σύστημα.

Το ράπισμα Κασιδιάρη και το ποτήρι το νερό πρός τις κυρίες Κανέλη και Δούρου αντίστοιχα, μπροστά στις κάμερες και σε ώρα μεγάλης τηλεθέασης, θα μπορούσε να ιδωθεί και ως ένα διαφημιστικό τρέιλερ της Χρυσής Αυγής, για το τι θα μπορούσε να κάνει στο μέλλον, μια υπόσχεση για ακόμα περισσότερο ξύλο, αν της δινόταν το εισιτήριο και η ευκαιρία.

Οι πρόσκαιρα όμως ενθουσιασμένοι ψηφοφόροι της θα πρέπει να προσέξουν κάποια πράγματα, για να μην έρθουν σύντομα στη δυσάρεστη θέση να δουν τις προσδοκίες τους κουρέλια.

Πρώτον, ο μεν Κασιδιάρης, μετά το περιστατικό έτρεξε να βρει λαγούμι να κρυφτεί, πράξη η οποία δεν χαρακτηρίζει τους μάγγες και τους άντρες, και η οποία προδικάζει μελλοντικές συμπεριφορές.

Δεύτερον, η επίδειξη δύναμης ήταν προς το ασθενές φύλο, κάτι που μόνο ένας άνανδρος και χέστης θα έκανε, και

Τρίτον, το μένος τους στρέφεται επανειλημμένα εκτός κοινοβουλευτικού χώρου, και μάλιστα προς τους πλέον αδύναμους και απροστάτευτους από τους μετανάστες.

Έτσι, αν διαβάσουν σωστά τα σημάδια, θα διαπιστώσουν ότι η Χρυσή Αυγή δεν προτίθεται να ικανοποιήσει τα φιλοθεάμονα ένστικτά τους για σκηνές Κορέας στην ελληνική βουλή. Όσο είναι καιρός ας σκεφτούν κάποια άλλη λύση για να συνετίσουν το κομμάτι του πολιτικού κόσμου που θεωρούν φαύλο. Και ας αφήσουν τη Χρυσή Αυγή εκεί που ανήκει, δηλαδή στους καθαρόαιμους φασίστες.

German-exit!

Η χαρά από το ισπανικό bail-out, έσβησε τόσο γρήγορα, ώστε κανείς σχεδόν δεν πρόλαβε να χαρεί. Επιβεβαίωσε μόνο για ακόμα μια φορά ότι τα κάθε λογής bail-out από σανίδες σωτηρίας, μεταμορφώνονται αυτοστιγμή σε βαρίδια που τραβούν στο βυθό. Και τούτο, πριν ακόμα γίνουν γνωστοί και οι όροι που θα επιβληθούν για τη σωτηρία, όσο και να φημολογείται ότι θα είναι πιο ελαφρείς. Αυτό που ξέρει πια ο καθένας, αδυνατεί να συλλάβει η περισπούδαστη και περισπουδαγμένη ηγεσία της ΕΖ. Αλλά ακόμα κι αν το γνωρίζει, είναι ακόμα χειρότερο, που δεν γνωρίζει να κάνει και τίποτε άλλο.

Έτσι, η μια μετά την άλλη οι χώρες πέφτουν, και πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι, τα βλέμματα στρέφονται ήδη στο άλλο μεγάλο ψητό, στην Ιταλία. Αναμενόμενο. Φταίει η Ελλάδα, λέει ο Σόιμπλε, και καταλαβαίνετε πόσο πρωτόγονη είναι η αντίδρασή του, σαν το ζημιάρικο παιδάκι που όταν το τσακώσουν, το πρώτο που κάνει είναι να δείχνει σαν φταίχτη τον πρώτο τυχόντα: «Κυρία, κυρία, (Μέρκελ), δεν το’ κανα εγώ, αλλά αυτός, (η Ελλάδα)!».

Φυσικά, η Ελλάδα φταίει, αλλά μόνο για το λόγο που τράβηξε την κουρτίνα και έδειξε τον πραγματικό φταίχτη: τον τρόπο δηλαδή, που στήθηκε και δούλευε η ευρωζώνη. Γι αυτό, κανένα πασάλειμμα, όσο ακριβό σε χρήμα και να είναι, δεν φαίνεται να πιάνει. Η εναλλακτική του μη-πασαλείμματος, δηλαδή, η πλήρης πολιτική ενοποίηση, αυτή κι αν είναι «βουνό». Το σχέδιο προς την κατεύθυνση αυτή, στο οποίο έπεσαν με τα μούτρα και επεξεργάζονται οι Ντράγκι, Γιουνκέρ, Μπαρόζο και Ρομπάι, προβλέπει τη δημιουργία ενός υπερυπουργείου οικονομικών το οποίο και θα δίνει την άδεια σε κάποια χώρα να δανειστεί, εφ’ όσον όμως οι προϋπολογισμοί της είναι σε καλή κατάσταση και ισοσκελισμένοι. Τώρα τι να κάνεις τα δανεικά άμα έχεις ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, αυτό δεν αναλύεται στο Σχέδιο. Στην υποθετική αυτή περίπτωση η όποια χώρα, θα δανείζεται μέσω ευρωμολόγου, δηλαδή με χαμηλά επιτόκια. Φυσικά, θα μπορεί να δανείζεται και από τις αγορές και άνευ αδείας, αλλά αντιλαμβάνεστε, πού θα πήγαιναν τα επιτόκια σε μια τέτοια περίπτωση. Το υπερυπουργείο θα απαρτίζεται από τους Υπ. Οικονομικών των χωρών της ΕΖ, αλλά και πάλι αντιλαμβάνεστε ποιων χωρών οι υπουργοί θα κάνουν κουμάντο. Αν ζητήσει για παράδειγμα η Γερμανία δανεικά, πόσο δυνατόν θα είναι η Ελλάδα ή η Μάλτα να τής τα αρνηθούν.

Όπως επισημαίνει το Stratfor, το εν λόγω Σχέδιο κόβεται και ράβεται πάνω στην εσφαλμένη αντίληψη της Γερμανίας ότι το πρόβλημα της ΕΖ είναι ο αλόγιστος δανεισμός, και όχι το πρόβλημα της διαφορετικής παραγωγικότητας ανάμεσα στα μέλη της. Ό,τι και να κάνεις, η παραγωγικότητα της Ελλάδας δεν μπορεί να πλησιάσει αυτή της Γερμανίας μέσα στα σφιχτά χρονικά πλαίσια των τριών μηνών που δίνει κουβαρντάδικα ο Σόρος, μέχρι τη διάλυση της ΕΖ.

Από την άλλη μεριά, η αφαίρεση της εθνικής κυριαρχίας, η οποία πιστοποιείται από το δικαίωμα ενός κυρίαρχου κράτους να καταρτίζει τον προϋπολογισμό του δεν συνάδει με τις δημοκρατίες. Η κατάρτιση ενός προϋπολογισμού αποτελεί ύψιστο πολιτικό γεγονός, και αποκρυσταλλώνει την κατεύθυνση προς την οποία θέλει να πάει μια χώρα, την πηγή των φορολογικών εσόδων και τον τρόπο που αυτά θα αποδοθούν πίσω στους πολίτες. Δεν μπορεί λοιπόν να εκχωρείται στα χέρια μη αιρετών, και ξένων προς τη συγκεκριμένη χώρα, τεχνοκρατών. Συνεπώς, ένα τέτοιο σχέδιο είναι δύσκολο να περπατήσει, και μάλιστα χωρίς καμιά ζύμωση ή προετοιμασία.

Το πρόβλημα των πασχόντων χωρών της ΕΖ θα μπορούσε εν πολλοίς να λυθεί με ένα δικό τους υποτιμημένο ως προς το ευρώ νόμισμα, ή εφ’ όσον αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί στα πλαίσια της ΕΖ, με ένα τεχνητά υποτιμημένο ευρώ. Κάτι τέτοιο θα το απέρριπτε πάραυτα η Γερμανία, διότι και για λόγους γοήτρου δεν θα ήταν δυνατόν να αφεθεί να συρθεί από τις πιο παρακατιανές χώρες της Συμμαχίας.

Η απόσχιση της Ελλάδας από το ευρώ, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα έλυνε το πρόβλημα, επιτυγχάνοντας την εμπιστοσύνη και την ηρεμία των αγορών. Και τούτο γιατί το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα, όπως έδειξε άλλωστε η πραγματικότητα. Το ευρώ δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Άρα, τι μένει; Να φύγει η Γερμανία!

Η προοπτική αυτή, κάπου κάπου, επανέρχεται στο προσκήνιο, αλλά αποσύρεται για το λόγο ότι η Γερμανία θα βρεθεί με ένα ισχυρό μάρκο, τις συνέπειες του οποίου θα πληρώσει με την πτώση των εξαγωγών της. Το Bloomberg σήμερα ανακινεί την ιδέα και απ’ ότι δείχνει φαίνεται να τού καλ’ αρέσει.

Πρώτα πρώτα, η αποχώρηση της Γερμανίας θα πάρει λιγότερο χρόνο, μπορεί όχι ένα σαββατοκύριακο, αλλά σαφώς λιγότερο απ’ ότι μια σταδιακή αποσύνθεση, όπως συμβαίνει τώρα. Έτσι θα αποφευχθεί ο πανικός και οι απρόβλεπτες συνέπειες αυτού. Το ευρώ, μετά από μια γερμανική έξοδο, σαφώς και θα υποτιμηθεί, αλλά όχι τόσο όσο ένα εθνικό νόμισμα, ώστε να προκαλέσει φυγή κεφαλαίων και καταθέσεων. Το υποτιμημένο ευρώ θα βοηθήσει στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Φυσικά, των χωρών που θα παραμείνουν σε αυτό. Διότι μαζί με τη Γερμανία είναι σίγουρο ότι θα ακολουθήσουν και οι περί αυτήν δορυφόροι, Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία. Έτσι θα μείνουν ευχαριστημένοι και οι Γερμανοί πολίτες, η πλειονότητα των οποίων ονειρεύεται επιστροφή στο παλιό καλό μάρκο.

Φυσικά, αποχώρηση της Γερμανίας θα είναι ό,τι πιο χρήσιμο και γενναιόδωρο θα έχει κάνει μέχρι σήμερα. Και δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως τελεσίδικη. Μετά την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας των εναπομεινουσών χωρών, η Γερμανία θα μπορεί να επιστρέψει, αν φυσικά τής κάνουν τη χάρη οι υπόλοιπες. Γιαυτό, θα πρέπει να περάσει σκληρές εξετάσεις...

Το κουβάρι της Συρίας

Στη Συρία τα πράγματα αρχίζουν να παίρνουν μια πολύ άσκημη τροπή. Μετά το πρωτοφανές για την αγριότητά του, μακελειό στις 25 Μαΐου στην πόλη Houla, με τους εκατό και πλέον σφαγιασθέντες, οι περισσότεροι εκ των οποίων γυναίκες και παιδιά, την περασμένη Τετάρτη, (6/6), είχαμε και ένα δεύτερο, στο μικρό χωριό al-Qubair κοντά στην πόλη Hamah, με 78 νεκρούς, η πλειονότητα των οποίων ήταν και πάλι άμαχοι, 20 γυναίκες και ισάριθμα παιδιά. Εδώ και 15 περίπου μήνες, από την απαρχή της εξέγερσης, ο αριθμός των θυμάτων υπολογίζεται στις εννιά με δέκα χιλιάδες.

Παρά την ετοιμότητα με την οποία το Συριακό Εθνικό Συμβούλιο, (συνασπισμός διαφόρων ομάδων της αντιπολίτευσης με έδρα το Λονδίνο), απέδωσε τις σφαγές σε παραστρατιωτικές οργανώσεις που πρόσκεινται στον Πρόεδρο Άσαντ, πληροφορία την οποία αναμεταδίδουν με ευκολία τα περισσότερα ειδησεογραφικά πρακτορεία, εν τούτοις κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο να αποδειχτεί. Και τούτο, διότι αφ’ ενός στη Συρία επικρατεί το χάος, με διάφορες ένοπλες ομάδες και της Αλ-Κάιντα συμπεριλαμβανομένης, να δρουν ανενόχλητες, αφ’ ετέρου τέτοιες ενέργειες τυφλής βίας θα επιβάρυναν ακόμα περισσότερο τη θέση του καθεστώτος, και μάλιστα την παραμονή της επίσκεψης Ανάν, καθώς θα επιτάχυναν τις διαδικασίες για την ανάληψη άμεσης στρατιωτικής επέμβασης, κάτι που ο μεν Άσαντ απεύχεται, η δε Δύση διακαώς επιθυμεί, και θα ήταν έτοιμη να το πράξει, όπως και στην περίπτωση της Λιβύης, αν το δρόμο δεν τον έφραζαν διάφορα …αν.

Το κυριότερο είναι η σθεναρή αντίσταση σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, υπό μορφήν βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, της Ρωσίας και της Κίνας, ειδικά δε της πρώτης, λόγω της ιδιαίτερης σχέσης που διατηρεί διαχρονικά με το καθεστώς, ως προμηθεύτριας οπλικών συστημάτων, αλλά και λόγω της ναυτικής βάσης, της μοναδικής, που διατηρεί στη Μεσόγειο, και συγκεκριμένα στην πόλη Ταρσό. Μια ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ θα αποδυνάμωνε τη θέση της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή καθώς και την πρόσβασή της στα πετρέλαια της περιοχής.

Επιπλέον, πράξεις μαζικής βίας, όπως η βομβιστική επίθεση τον περασμένο μήνα στο κέντρο της Δαμασκού με 55 νεκρούς, καθώς και η μαζική εκτέλεση 13 πολιτών, που βρέθηκαν με δεμένα τα χέρια και με μια σφαίρα στο κεφάλι, την ευθύνη των οποίων ανέλαβαν με ανακοινώσεις τους ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις, όπως για παράδειγμα το μέτωπο Al-Nusra, πέρασαν εντελώς απαρατήρητες από τα δυτικά μέσα.

Η εικόνα που επικρατεί αυτή την εποχή στη Συρία, και η οποία δεν απέχει πολύ από το χάος, είναι λίγο πολύ η εξής: Η αντιπολίτευση, το Συριακό Εθνικό Συμβούλιο, βρίσκεται κοντά στη διάλυση. Πρωτοβουλία του Αραβικού Συνδέσμου, αυτές τις μέρες στο Κάιρο, να συγκεράσει τις διαφορές των ομάδων που το απαρτίζουν, απέτυχε παταγωδώς. Ο νέο-εκλεγείς πρόεδρος του Συμβουλίου δεν χαίρει καθολικής αποδοχής, γεγονός που επιτείνει τις τάσεις απόσχισης. Προσπάθειες του Συμβουλίου να θέσει υπό την εποπτεία του και να συντονίσει τις διάφορες ένοπλες ομάδες των επαναστατών, συνάντησαν την άρνηση της μεγαλύτερης εξ αυτών, του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, και συνεπώς δεν καρποφόρησαν. Το σχέδιο ειρήνευσης του απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν, το οποίο ετέθη σε εφαρμογή στις 12 Απριλίου και το οποίο προέβλεπε παύση των εχθροπραξιών και αποστολή 300 ένστολων αλλά άοπλων παρατηρητών, κατά γενική ομολογία έχει αποτύχει στους στόχους του. Οι μόνες χώρες, οι οποίες ελπίζουν και επιμένουν στην εφαρμογή του είναι η Ρωσία και η Κίνα, για ευνόητους λόγους. Οι μαζικές σφαγές αμάχων, αλλά και στρατιωτών του συριακού στρατού, που λαμβάνουν χώρα με επιταχυνόμενο ρυθμό τις τελευταίες ημέρες, ενισχύουν την εντύπωση αποτυχίας του ειρηνευτικού Σχεδίου και έχουν σαν αποτέλεσμα την κλιμάκωση των πιέσεων προς τη Ρωσία για αλλαγή της στάσης της σχετικά με τη διατήρηση του καθεστώτος και την εντατικοποίηση των διπλωματικών πρωτοβουλιών. Στη Συρία δρουν ανεξέλεγκτα διάφορες ένοπλες ομάδες οι οποίες μπαινοβγαίνουν από τα διάτρητα με το Λίβανο σύνορα και οι οποίες εξοπλίζονται κυρίως από το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία, με την κάλυψη φυσικά της Δύσης. Ο Κόφι Ανάν μιλά πλέον ανοιχτά για την κατάσταση εμφυλίου πολέμου, με φυλετικές και θρησκευτικές διαστάσεις, που θα μπορούσε να εξελιχθεί όπως στη Βοσνία. Επιπλέον, η συνεχιζόμενη σύρραξη στη Συρία μεταφέρεται σταδιακά και στις γειτονικές χώρες, πρώτα και κύρια στο Λίβανο, όπου παρατηρήθηκαν ένοπλες συρράξεις μεταξύ Αλεβιτών και Σουνιτών, με την τελευταία στην Τρίπολη να αφήνει πίσω της τουλάχιστον 10 νεκρούς και υπερδιπλάσιους τραυματίες. Στο εσωτερικό, ένα εκατομμύριο περίπου πολίτες βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, είτε ως πρόσφυγες, είτε ως τραυματίες, είτε επειδή τα σπίτια τους καταστράφηκαν, είτε επειδή σαν οικογένειες έχασαν αυτούς που τους συντηρούσαν. Οι τιμές των τροφίμων ανέβηκαν κατά 30%-60%, ενώ υπάρχει δυσκολία πρόσβασης σε στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας.

Ενώ στη σκηνή της Συρίας εμπλέκονται διάφορες μικρές και μεγάλες δυνάμεις, (Ευρώπη, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Τουρκία, Ιράν, χώρες του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, χώρες του Κόλπου, όπως Σαουδική Αραβία και Κατάρ), κάθε μια προσπαθώντας να υπερασπιστεί τα δικά της συμφέροντα, ή να επεκτείνει την επιρροή της στη μετά-Άσαντ εποχή, εν τούτοις μια πολύ γειτονική δύναμη, το Ισραήλ, φαίνεται να απουσιάζει. Τι κάνει το Ισραήλ; Απλά, την …πάπια!

Όλως παραδόξως, και σε αντίθεση με τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον, η οποία θα καλοέβλεπε ένα διάδοχο μετριοπαθές μουσουλμανικό σχήμα, στο στιλ των Αδελφών Μουσουλμάνων, εν τούτοις το Ισραήλ φαίνεται να ταυτίζει το συμφέρον του με τη διατήρηση του καθεστώτος Άσαντ, ως έχει. Και τούτο για διάφορους λόγους. Πτώση του Άσαντ θα σήμαινε διάλυση της χώρας, καθώς και διάλυση του σημαντικού οπλοστασίου χημικών όπλων, βαλλιστικών πυραύλων κλπ, τμήματα των οποίων θα μπορούσαν να καταλήξουν σε χέρια εξτρεμιστών. Από το 2011 και μετά, η Αλ-Κάιντα φαίνεται να αποκτά αυξημένη παρουσία στην περιοχή, ενδυναμώνοντας το υπάρχον δίκτυο στο Ιράκ και Λίβανο. Κατάρρευση του Άσαντ θα αποδυνάμωνε το Ιράν, τα οποίο σε αντιπερισπασμό θα απομονωνόταν ακόμα περισσότερο και πιθανόν να επιτάχυνε την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Η επικράτηση ενός περισσότερο νομιμοποιημένου καθεστώτος στη Συρία πιθανόν να εκδηλωνόταν επιθετικά και να έθετε θέμα των υψωμάτων του Γκολάν, τα οποία βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή.

Επί του παρόντος, πέρα από την ενίσχυση των πιέσεων προς το καθεστώς να παραιτηθεί, αλλά και προς τη Ρωσία να εγκαταλείψει τον Άσαντ, ο Κόφι Ανάν αναλαμβάνει καινούργια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ομάδας επαφής ανάμεσα σε όλες τις δυνάμεις που εμπλέκονται. Η άρνηση όμως της Βρετανίας και των ΗΠΑ να συμπεριλάβουν το Ιράν, εμπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

Η διπλή τιμωρία των Ισπανών

Οι ισπανικές τράπεζες παρέα με τις ιρλανδικές είχαν δανείσει τον άμπακα σε οικοδομικές εταιρίες και σε στεγαστικά δάνεια, φυσικά όχι με το αζημίωτο, μιας και είχαν βρει τη χρυσή αγελάδα τού να κερδίζουν άκοπα και σίγουρα, όπως νόμιζαν. Ενώ όλος ο ψόγος έπεφτε και συνεχίζει ακόμα να πέφτει, (τι σου είναι ένα επιτυχημένο προπαγανδιστικό σλόγκαν!), στους άσωτους νότιους που κατανάλωναν περισσότερο απ’ όσο έβγαζαν, ελάχιστες είναι οι μομφές εναντίον των δανειοδοτικών ιδρυμάτων. Πόσο μάλλον οι τιμωρίες.

Με τη μόχλευση των ευρωπαϊκών τραπεζών, ίσαμε και 25 φορές πάνω από τα ίδια τους κεφάλαια, και επιπλέον με την ΕΚΤ να κρατάει τα σκήπτρα, οι τράπεζες φέρονταν τουλάχιστον εξ ίσου απερίσκεπτα με τους δανειζόμενους. Αν οι τελευταίοι δανείζονταν παραπάνω απ’ όσο κρατούσαν τα κότσια τους, οι τράπεζες δάνειζαν πολύ παραπάνω απ’ όσο άντεχαν τα ταμεία τους.

Η διαφορά στην αντιμετώπιση όμως είναι σοκαριστική. Οι μεν τιμωρούνται δια της ανεργίας, χρεοκοπίας, αυτοκτονίας κλπ, ενώ οι δεύτερες επιβραβεύονται και μάλιστα με τη χορηγία αυτών που έχουν ήδη τιμωρηθεί! Δηλαδή τιμωρούνται διπλά. Και αυτό ονομάζεται δικαιοσύνη και υπευθυνότητα.

Η Ευρώπη λοιπόν, σε όλη της τη διαστροφή!

Η καλπάζουσα ανεργία και η επιβληθείσα στην Ισπανία λιτότητα, την οποία σημειωτέον οι ισπανοί ψηφοφόροι την επιζήτησαν ως μάννα εξ ουρανού, στέλνοντας στο σπίτι του τον Θαπατέρο για τον λιγότερο κουβαρντά Ραχόι, μείωσαν την ικανότητα των δανειοληπτών να είναι συνεπείς με τις δόσεις τους. Τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται είναι σε ποσοστό πολλαπλάσια απ’ ότι τα ελληνικά, ενώ η δραματική πτώση των τιμών των ακινήτων δεν προσφέρεται για πωλήσεις και μερικές εξοφλήσεις δανείων.

Οι ισπανικές λοιπόν τράπεζες περιέρχονται σε δεινή θέση για το λόγο ότι δάνειζαν σε ό,τι πετούσε και σ’ ό,τι περνούσε από μπροστά τους. Και αντί να δανειστούν οι ίδιες κι οι μέτοχοί τους, για να μπαλώσουν τις ζημιές, τις οποίες αυτές δημιούργησαν, βάζουν μπροστά τους ίδιους τους ισπανούς να δανειστούν για χάρη τους. Είναι σαν να έχεις εσύ πρόβλημα ρευστού και να αναγκάζεις με το στανιό τον γείτονα να πάρει δάνειο, να σου το παραδώσει και επιπλέον να αναλάβει την υποχρέωση να το εξοφλεί, μειώνοντας δραματικά το βιοτικό του επίπεδο, λόγω της έκτακτης αυτής υποχρέωσης. Πώς θα αποκαλούσε τον γείτονα ένας τρίτος; Δεν χρειάζεται σκέψη. Από «Μ» αρχίζει.

Το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπουμε μπροστά μας. Οι τράπεζες τραβάνε κάτω την Ισπανία, και μαζί μ’ αυτή κι όλους της τους επιβάτες. Εκτός από τους τραπεζίτες. Αυτοί συνεχίζουν την κρουαζιέρα σε τόπους εξωτικούς.

Security vs Social Security

Μια χώρα είθισται, ανάμεσα στα άλλα, να θεωρείται πολιτισμένη ανάλογα με τη μέριμνα και το βαθμό προστασίας που παρέχει στους πολίτες της. Η Δύση το φρόντισε πολύ τις τελευταίες δεκαετίες, πλουτίζοντας τα μέσα προστασίας και τις προειδοποιήσεις, σε περισσότερους τομείς απ’ ό,τι παλαιότερα, όταν αυτές περιορίζονταν κυρίως στα τρόφιμα και τα φάρμακα, που είναι και τα σπουδαιότερα. 

Ας πάρουμε για παράδειγμα τις εξελίξεις προς την κατεύθυνση αυτή στην αυτοκινητοβιομηχανία. Τα αυτοκίνητα εξοπλίζονται με αερόσακους, και με διάφορα ηχητικά σήματα αν κάποιος από τους επιβάτες αμελήσει να βάλει τη ζώνη ασφαλείας. Επίσης ηχητικά σήματα συνοδεύουν την όπισθεν, για την προειδοποίηση κάποιου ανύποπτου πεζού που τυχαίνει να στέκεται αμέριμνος πίσω από το αυτοκίνητο. 

Οι δρόμοι εξοπλίζονται με έντονες διαγραμμίσεις και με προειδοποιητικές πινακίδες. Οι λακκούβες επισκευάζονται, κλπ. Όλα αυτά έχουν σαν σκοπό την προστασία και την ασφάλεια οδηγών και πεζών.

Επίσης, και τα υπόλοιπα μέσα μαζικής μεταφοράς, πλοία και αεροπλάνα, εξοπλίζονται με μέσα διάσωσης, αλλά και με υποχρεωτικές προβολές για τη σωστή χρήση αυτών από τους επιβάτες σε περίπτωση κινδύνου. Το ίδιο και το μετρό, με τη γενίκευση του πλέον γνωστού «Mind the Gap» και στα βαγόνια άλλων χωρών.

Η προειδοποιητική φράση, «η συνομιλία καταγράφεται για τη δική σας Προστασία», προτάσσεται πλέον σε κάθε τηλεφωνική επικοινωνία που έχουμε με κάποια δημόσια υπηρεσία ή τράπεζα ή ακόμα και ιδιωτική εταιρία.  

Δεν θα συνεχίσω απαριθμώντας παραδείγματα. Ο καθένας μπορεί να σκεφτεί πολλά. Αυτό που παρατηρούμε όμως είναι ότι όσο θεριεύει η βιομηχανία των προειδοποιήσεων, (για τις περισσότερες, θα έλεγα ότι είναι προειδοποιήσεις πολυτελείας), που εννοείται ότι γίνονται για τη δική μας ασφάλεια, τόσο υποσκάπτεται και αφαιρείται η πραγματική ασφάλεια που παρέχει το κοινωνικό κράτος.

Κοντολογίς, όσο πιο πολύ φλυαρεί το κράτος, πλειοδοτώντας τη Security, τόσο πιο πολύ καταργεί την Social Security.

  

Αν προσέξετε, αυτά τα δυο πάνε αντιστρόφως ανάλογα. Και μάλλον κάθε άλλο παρά τυχαία γίνεται.

Καναπεδόφιλοι και καναπεδομάχοι

Δεν ξέρω πώς οι ιστορικοί του εκάστοτε μέλλοντος αξιολογούν τα στοιχεία του παρελθόντος για να διηγηθούν την ιστορία του. Το πιο εύκολο είναι να σταθούν σε σημαδιακές ημερομηνίες μαχών, σε ημερομηνίες κήρυξης ή τερματισμού πολέμων, κυβερνητικών αλλαγών που κατά κάποιο τρόπο θεωρήθηκαν σημαντικές για τις κατοπινές εξελίξεις, σε περιόδους εμφυλίων συρράξεων, ή σε κάποια αδιάφορα γεγονότα, τα οποία μπορεί στην εποχή τους να μην είχαν την παραμικρή σημασία, κατόρθωσαν όμως να επιβιώσουν στις υποσημειώσεις των υποσημειώσεων κάποιων ιστορικών κειμένων της εποχής τους, και στο χρόνο να μεγεθυνθούν σε σπουδαιότητα, μεταπηδώντας απλά από την υποσημείωση, στη σημείωση, και μετά στο κυρίως κείμενο, τη διατριβή ή την πραγματεία και με τον τρόπο αυτό να αναβαθμιστούν και να περάσουν τεχνητά στις επόμενες γενιές ως τα πλέον σημαντικά. Κι αντιθέτως, άλλα γεγονότα σημαντικά στην εποχή τους, να μην τα καταφέρουν να βρουν εκείνο το χέρι το οξυδερκές, που θα τα πέρναγε από τη λήθη στις επόμενες γενιές.

Φαντάζομαι λοιπόν, τον μελλοντικό ιστορικό του δικού μας παρόντος να έχει μια εύκολη δουλειά να επιτελέσει. Η κρίση του 2008 βγάζει μάτι, τόσο που να είναι αδύνατον να την προσπεράσει ή να μειώσει τη σημασία της ή να υποτιμήσει κάποια από τις λέξεις κλειδιά, όπως Τράπεζα, υπερδανεισμός, bail-out, χρέος, έλλειμμα, Μνημόνιο, δάνειο, λιτότητα, χρεοκοπία, ανεργία, φτώχεια, αγανακτισμένος, πλατεία, διαδήλωση, απεργία, σύγκρουση, Μέρκελ, Γερμανία, ΕΚΤ, ευρώ, ευρωζώνη, ανακεφαλαιοποίηση, LTRO, TARP, QE1, QE2, QE3, κατάσχεση, αριστερά, ΣΥΡΙΖΑ, κλπ. Μπορεί να γίνουν και κάποια τερατώδη λάθη, όπως για παράδειγμα, μένοντας μόνο στις λέξεις και μη διερευνώντας τις σκόπιμες διαστρευλώσεις, ή τις ποικίλες σημασίες που μπορεί να φέρουν, να θεωρήσει τους “εταίρους φίλους μας”, ως πραγματικούς φιλέλληνες στην ίδια παράδοση με τον Μπάιρον, και τη καγκελάριο Μέρκελ, ως τη “Μεγάλη Φίλη” της Ελλάδας. Και φυσικά, σε ένα σερί παρερμηνειών, να μεταφέρει ένα εντελώς παραμορφωμένο είδωλο για την εποχή μας.

Εμβληματική ανάμεσα στους συγχρόνους μας είναι και η λέξη “καναπές”. Βέβαια είναι πολύ ευτελές σαν αντικείμενο, ώστε να απασχολήσει τους ακαδημαϊκούς. Μη λαμβάνοντάς τον όμως υπ' όψιν, και χωρίς αναφορές στις νοοτροπίες και τις συνήθειες που κατευθύνουν τις πράξεις των ανθρώπων, ώστε με αυτές να δημιουργούν γεγονότα άξια καταγραφής, σίγουρα χάνεται ένα μεγάλο μέρος της πραγματικότητας.

Ο καναπές πρόσφατα συνδέθηκε άμεσα με τη αδράνεια των ανθρώπων να βγουνε στις επάλξεις και να αλλάξουνε τη μοίρα που ύφαναν γιαυτούς τα σκοτεινά κέντρα των γνωστών μητροπόλεων. Στην ετεροβαρή σχέση “καναπές-άνθρωποι”, το βέλος της ενοχοποίησης στρέφεται αποκλειστικά προς τους δεύτερους για την αδυναμία τους να τον αποχωριστούν και να πράξουν τα δέοντα. Σπάνια, όμως, έως καθόλου ενοχοποιείται ο ίδιος ο “καναπές”, όπως θα έπρεπε, αν αφιερώναμε λίγο χρόνο ώστε να θυμηθούμε την εξέλιξή του, και τη θέση του στο ιστορικό προτσές. Δεν θα πάμε ως τους προϊστορικούς χρόνους, όταν οι καναπέδες όντες πέτρινοι και καθόλου φιλόξενοι, συνέβαλαν στην επιβίωση του ανθρωπίνου γένους, κρατώντας τους κυνηγούς σταθερά πίσω από τα θηράματά τους και μακριά από τη θαλπωρή της οικογενειακής εστίας.

Αλλά, κι ως δυο τρεις γενιές πιο πίσω, οι καναπέδες δεν είχαν καμιά σχέση με τους σημερινούς. Για όσους είχαν την τύχη να κληρονομήσουν κάποια κομμάτια από τους γονείς, παπούδες, ή από πιο μακρινούς προγόνους, η διαφορά είναι εμφανής, τόσο στο μάτι, όσο και στην αφή. Όσο πιο πίσω πάμε στο χρόνο, τόσο πιο σκληρά γίνονται τα μαξιλάρια, ή απουσιάζουν και εντελώς, και τόσο πιο ευθυτενής γίνεται η πλάτη, ιδιότητες που δεν ευνοούν την μακρόχρονη παραμονή σ' αυτούς, πόσο μάλλον τη θαλπωρή και την αδράνεια. Δείτε για παράδειγμα τα σκληρά ντιβάνια, τον σκυριανό καναπέ, αλλά και όλες τις παρόμοιες εκδοχές που άνθισαν στα ελληνικά νησιά. Αντίθετα, οι άνθρωποι βρίσκονταν σε διαρκή κίνηση, δουλεύοντας είτε μέσα, είτε έξω από το σπίτι, ενώ στο προσκήνιο βρίσκονταν οι καρέκλες, τα σκαμνιά, τα πέτρινα σκαλιά και οι πεζούλες.

Συγκρίνετέ τους λοιπόν, με τους σημερινούς. Οι καναπέδες, θαρρείς ως αποτέλεσμα μιας διεθνούς συνομωσίας των επιπλοποιών, βάζουν τα δυνατά τους για να ρουφήξουν και τα τελευταία υπολείμματα ικμάδας της γενιάς μας. Βαθαίνουν, πλαταίνουν, μαλακώνουν, τα μαξιλάρια βγάζουν χέρια κι αγκαλιάζουν, υποκαθιστώντας την ανθρώπινη οικειότητα που όσο πάει και σπανίζει, μαγνητίζουν, ακυρώνουν κάθε διάθεση αντίστασης στην παραίτηση, υπνωτίζουν, μαγεύουν, αποκοιμίζουν.

Με ύπουλο τρόπο τρυπώνουν στο θυμικό και θέτουν το όριο του οραματικού ορίζοντα του σύγρονου μικροαστού. Δεσμεύουν δυνάμεις και εκτρέφουν την νέα ασθένεια της καναπεδοφιλίας. Η διείσδυση δε και η αλλοίωση της προσωπικότητας είναι τέτοια, που καμμιά αλλαγή δεν είναι δυνατόν να επέλθη, αν πρώτα δεν βρούμε το σθένος να εκδιώξουμε τους καναπέδες από τα σπίτια μας, αν πρώτα δεν μετατραπούμε σε καναπεδομάχους!