Ολλανδικές ντομάτες

fοtο: www.lukasvasilikos.com

Μια και βρισκόμαστε ακόμα στην Ολλανδία, ας ρίξουμε μιαματιά και στον περίφημο αγροτικό τομέα της, που σιγά-σιγά κατόρθωσε να εξοβελίσειαπό τις ευρωπαικές αγορές τα παραδοσιακά και μυρωδάτα προϊόντα του νότου.

Αν και έχουν περάσει χρόνια, μού έχει μείνει στο μυαλό η έκφραση«πέμπτη κατάσταση της ύλης», μετά τα υγρά-στερεά-αέρια και πλάσμα, πουχρησιμοποιούσαν οι εγγλέζοι για να περιγράψουν τις ολλανδικές ντομάτες. Όντως,τόσο σαν υφή, όσο και σαν γεύση παρέπεμπαν προς κάτι καινοφανές και εξωτικό,και φυσικά όχι προς ντομάτα.

Παρ’ όλα αυτά τις αγοράζαμε. Περιχαρείς και ανυποψίαστοι.Καθ’ ότι, εκτιμούσαμε και εμπιστευόμασταν ο,τιδήποτε προερχόταν εκτός συνόρων.Τότε, όπως και τώρα φυσικά.

Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Η ολλανδική ντομάτα, όπωςκαι τα υπόλοιπα αγροκηπευτικά είναι τίγκα στα νιτρώδη και φωσφορικά άλατα, καθώςκαι το χώμα και το νερό που τα τρέφει. Το ίδιο συμβαίνει και με τις εκπομπέςμονοξειδίου και διοξειδίου του αζώτου που είναι τριπλάσιες από τον μέσο ευρωπαϊκόόρο.

Το γεγονός ότι οι Ολλανδοί έχουν υψηλό προσδώκιμο ζωής,παρά τις τοξικές ντομάτες, οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως η καλή περίθαλψηκαι το υψηλό βιοτικό επίπεδο. Εμείς όμως που δεν έχουμε ούτε το ένα ούτε το άλλο,καλό θα ήταν όχι μόνο να τις αποφεύγουμε αλλά και να επέμβουμε στις ευρωπαϊκέςαγορές αντικαθιστώντας τες με ό,τι καλύτερο διαθέτουμε, ή μπορούμε να διαθέσουμε.

Υ.Γ. Δείτε σχετικά στον Economist εδώ.

Υ.Γ. Το παρόν ποστ έδωσε ιδέες και στη κ. Λαγκάρντ, η οποία 8 μέρες μετά, στις 8/5 δήλωσε ότι "Η Ελλάδα έχει φανταστικό κλίμα για την παραγωγή ντομάτας!"

Η άσωτη Ολλανδία

Η Ολλανδία θα είναι η πέμπτη, προς το παρόν, χώρα της Ευρωζώνης, που πιασμένη στο δόκανο της λιτότητας, εισέρχεται σε περίοδο πολιτικής αναταραχής. Προηγήθηκαν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, (με την κυβέρνηση Παπαδήμου), ενώ στα σκαριά για αλλαγή κυβέρνησης βρίσκονται επίσης η Γαλλία και η Ελλάδα για δεύτερη φορά. 

Μετά από συνομιλίες αρκετών εβδομάδων, με επίκεντρο την ανάγκη επιβολής νέων μέτρων λιτότητας 16 δις ευρώ, τη Δευτέρα που μας πέρασε ο κεντροδεξιός συνασπισμός υπό τον πρωθυπουργό Mark Rutte έλυσε τους χαλαρούς δεσμούς της διετούς συγκυβέρνησης, από τη στιγμή που το ακροδεξιό μέλος υπό τον Geert Wilders, κηρύσσοντας  καπετανάτο, αρνήθηκε να συμπράξει στο «λάθος». Σαν πρόσχημα έφερε τα επιπρόσθετα βάρη που θα επωμιζόταν ο ήδη δοκιμαζόμενος μέσος Ολλανδός και συνταξιούχος, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι δεν θα ήταν μουσουλμάνος. Αλλά αυτό το τελευταίο το σκέφτηκε μόνο και δεν το ξεστόμισε.  Προς το παρόν. 

Η πρόγνωση των οικονομικών επιτελείων ότι για το τρέχον έτος το έλλειμμα θα σκαρφάλωνε στο 4.6% του ΑΕΠ, 1.6 μονάδες πάνω από το ιερό νούμερο του 3%, δεν ήταν μόνο ότι θορύβησε την κυβέρνηση, αλλά την έφερε και σε μεγάλη αμηχανία. Πιθανόν και σε ντροπή. Πρώτα, με τι μούτρα θα αντικρίζει πλέον τη Γερμανία,  και δεύτερο πώς θα συνεχίζει να επιτιμά αφ’ υψηλού την ασωτία του Νότου, και να κουνάει με έπαρση το σκιάχτρο της αποπομπής από την Αγία Ευρωζώνη, τη στιγμή που θα έχει λερώσει και τη δική της φωλιά; Κάτω από άλλες συνθήκες, ένα ελλειμματάκι του 4.6% δεν θα έκανε μεγάλη εντύπωση, αλλά τώρα, έχοντας υπ’ όψιν την κατρακύλα άλλων χωρών, (π.χ. Ισπανία), που από το τίποτα βρέθηκαν να κινδυνεύουν να χάσουν τ’ αυγά και τα πασχάλια, ένα τέτοιο έλλειμμα θα μπορούσε να αποβεί σύντομα θανατηφόρο, μιας και θα μπορούσε, στους άγριους καιρούς που ζούμε, να αρχίσει να κατεδαφίζει ένα-ένα τα πολύτιμα Α από το στέμμα της αξιοπιστίας, και μαζί μ’ αυτά και το όνειρο του φτηνού δανεισμού. Είναι και η αμφιθυμία των αγορών, που από τη μια μεριά απαιτούν από τα κράτη αυστηρή λιτότητα για να κρατήσουν χαμηλά τα επιτόκια, από την άλλη όμως, όταν αυτή επιβάλλεται, κυριεύονται πάλι από αβεβαιότητα, διότι έχοντας πια κατανοήσει ότι η λιτότητα οδηγεί στην ύφεση και εξ αυτής στην μείωση της ικανότητας αποπληρωμής των χρεών, ξανανεβάζουν τα επιτόκια, επιτείνοντας το αδιέξοδο.  

Πώς όμως η «σώφρων» Ολλανδία έφτασε στο κατώφλι του κινδύνου; Εδώ θα πρέπει να πάμε πίσω στο χρόνο, στις απαρχές της κρίσης και να ξαναθυμηθούμε τα τεράστια ποσά που αναγκάστηκε να ρίξει για να ξεπλύνει τις αμαρτίες των τραπεζών της. Αν η Ελλάδα είχε μεγάλο δημόσιο χρέος, η Ολλανδία είχε τεράστιο πρόβλημα με τα στεγαστικά δάνεια και τον υπερβολικό δανεισμό των τραπεζών. Άλλωστε, δεν είναι η μοναδική. Πήρε αρκετό χρόνο, αλλά κάποιοι πλέον στην ευρωζώνη αρχίζουν να υποψιάζονται ότι το πρόβλημα δεν ήταν τόσο με τα κράτη, όσο με τις τράπεζες, το βάρος των οποίων αναγκάστηκαν να επωμιστούν οι φορολογούμενοι, φυσικά πραξικοπηματικά και χωρίς να ερωτηθούν. Και επιπλέον, αν ο Νότος ήταν μια φορά άσωτος, ο Βορράς ήταν δυο. Και όταν έρθει με το καλό και η σειρά της Γερμανίας, κύριος οίδε πόσοι σκελετοί θα βρεθούν στις τράπεζες, ειδικά των κρατιδίων της. Ό φόβος έκθεσης της κακής τους κατάστασης, ήταν άλλωστε ο λόγος που η Γερμανία επέμενε στη χαλαρότητα των όρων με τους οποίους διεξήχθησαν τα stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών.  

Μια εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε από το ολλανδικό κοινοβούλιο έδωσε προ ημερών στη δημοσιότητα πόρισμα, το οποίο καταλογίζει σοβαρές ευθύνες στην τότε κυβέρνηση για τον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα της διάσωσης των τραπεζών, για την έλλειψη διαφάνειας, για την απουσία σχεδίου, για τη λανθασμένη κοστολόγηση και εν τέλει για το ρίσκο και το κόστος που επέρριψε στις πλάτες των φορολογουμένων. Τον Οκτώβριο του 2008, η κυβέρνηση αγόρασε την χρεοκοπημένη Fortis και το μερίδιό της στην ABN Amro για 16.8 δις ευρώ, ενώ σε ακόλουθο χρόνο τής έχωσε κι άλλα 30 δις ευρώ, για σιγουριά. Την ίδια εποχή επίσης, διοχέτευσε άλλα 10 δις ευρώ στον χρηματοοικονομικό οργανισμό ING, ενώ τον Ιανουάριο του 2009 ανέλαβε προβληματικά στεγαστικά δάνεια, ύψους 21.6 δις ευρώ. Εκτός της Rabobank, όλες οι υπόλοιπες τράπεζες έτυχαν των ευεργεσιών του γενναιόδωρου κράτους, δηλαδή των φορολογουμένων, ενώ ορισμένες εθνικοποιήθηκαν. Σύμφωνα με έκθεση του Stratfor, (Οκτώβριος 2011), οι Ολλανδικές τράπεζες ήταν οι δεύτερες περισσότερο εκτεθειμένες, μετά το Ην. Βασίλειο, στις παγκόσμιες αγορές, η έκθεσή τους υπολογιζόμενη στο 60% των περιουσιακών τους στοιχείων.

Η Ολλανδική οικονομία από το δεύτερο μισό του προηγούμενου χρόνου βρίσκεται σε ύφεση, ενώ για το 2012 αναμένεται να συρρικνωθεί κατά ένα επιπλέον 0.75%, λόγω της μειωμένης κατανάλωσης, της πτώσης των τιμών των κατοικιών και των περικοπών σε μισθούς και συντάξεις. Το χειρότερο όμως μαντάτο ήταν από την Κομισιόν, η οποία τον προηγούμενο μήνα τής διεμήνυσε ότι, αν δεν πάρει μέτρα, σύντομα θα βρεθεί στη Β! Εθνική, στην ίδια ταπεινωτική θέση με Πορτογαλία και Ισπανία. Το πού οδηγούν όμως τα μέτρα, έχουμε ήδη εμπειρία από τις χώρες όπου επιβλήθηκαν.   

 Μετά τις τράπεζες, ο άλλος μεγάλος κίνδυνος για την οικονομία είναι τα στεγαστικά δάνεια. Αν νομίζουμε ότι τα πλέον χρεωμένα νοικοκυριά βρίσκονται στην Ισπανία, Ιρλανδία και Ελλάδα, κάνουμε μεγάλο λάθος. Δεν υπάρχει πιο χρεωμένος λαός από τους Ολλανδούς, με το επίπεδο χρέους στο διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στα χρόνια των παχέων αγελάδων οι τράπεζες χορηγούσαν δάνεια ως και στο 125% της αξίας του ακινήτου, καλύπτοντας γενναιόδωρα από τα έξοδα ανακαίνισης, μέχρι και την επίπλωση, καθώς και ένα καινούργιο αυτοκίνητο, ασορτί με το γκαράζ. Με τον κίνδυνο επίτασης της κρίσης, λόγω επιβολής περαιτέρω μέτρων λιτότητας, περίπου 300,000 δανειολήπτες θα βρεθούν προ του κινδύνου να χάσουν το σπίτι τους. 

Οι εκλογές θα διεξαχθούν μάλλον στις αρχές του φθινοπώρου. Και οπωσδήποτε θα έχουν ενδιαφέρον, ειδικά αν στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή υπάρξουν στο ενδιάμεσο ευχάριστες ανατροπές. 

Η μάχη της βρετανικής τυρόπιττας

Για όσους νοιώθουν ντροπή και ταπείνωση, που η Ελλάδα μετά την εφεύρεση και εξαγωγή του brand “Δημοκρατία”, δεν είχε τίποτε άλλο έκτοτε να προσφέρει στον πλανήτη, έχουμε πολύ ευχάριστα νέα. Η Ελλάδα συνεχίζει να κάνει breakthrough και να εξάγει ιδέες όπως και παλιά.

Θυμάστε την ιστορία της τυρόπιττας, επί εποχής του αείμνηστου Παπακωνσταντίνου, όταν ο φόρος κατανάλωσης βρισκόταν σε άμεση εξάρτηση από το ποσοστό της ζάχαρης που περιείχε, και από το εάν αυτός που την αγόραζε την έτρωγε εντός ή εκτός του καταστήματος; Δεν θυμάμαι αν το όλο θέμα κατέληξε στο συμβούλιο επικρατείας ή στο Διεθνές Δικαστήριο για να επιλύσει τα ζητήματα ουσίας που ανέκυψαν, όπως για παράδειγμα, από ποια δοσολογία και πάνω μια τυρόπιττα θα θεωρείται γλυκιά ή αλμυρή, καθώς επίσης και ποια θα είναι η στατιστική στάθμιση του ΦΠΑ αν η  εν λόγω τυρόπιττα είναι και γλυκειά και αλμυρή ταυτόχρονα.

Εν πάσει περιπτώσει, η νέα αυτή αντίληψη φορολόγησης πέρασε και το στενό της Μάγχης, με μια ελαφριά τροποποίηση, που να συνάδει με τις διατροφικές συνήθειες και παραδόσεις αυτής της χώρας. Στη θέση της ελληνικής τυρόπιττας μπήκε η ανάλογη βρετανική, που αντί για τυρί περιέχει πατάτες, κρεμμύδια, συκώτια και άλλα βρετανικά ιδιόμορφα και συναφή και ονομάζεται cornish pasty, δηλαδή πίττα της Κορνουάλης.

Ο κ. Οσμπορν, ο αντίστοιχος ΥΠΟΙΚ Βρετανίας, θέλοντας κι αυτός ο άμοιρος να μαζέψει έσοδα, μιας και οι έχοντες και κατέχοντες έχουν καβούρια στις τσέπες, κατέβασε την ιδέα να επιβάλει ΦΠΑ επί της φτωχής βρετανικής τυρόπιτας, έχοντας σαν κριτήριο, κι εδώ έρχεται η ελληνική πατέντα, τη θερμοκρασία της. Πίτες με θερμοκρασία πάνω από αυτή του περιβάλλοντος θα επιβαρύνονται με 20%, ενώ οι κρύες θα έχουν μικρότερη επιβάρυνση. Λογικά δηλαδή, οι φουρνάρηδες θα υποχρεώνονται να συνδέουν τις ταμειακές μηχανές με κάποιο ηλεκτρονικό θερμόμετρο, ώστε να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή και επακριβώς τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην τυρόπιτα και το εξωτερικό περιβάλλον, για να χρεώνουν αναλόγως.

Λόγω της ανυπαρξίας τέτοιων ταμειακών μηχανών στο εμπόριο, καθώς επίσης και των αδικιών που θα προκύψουν μεταξύ των φούρνων των νοτίων περιοχών της Βρετανίας και αυτών του βορρά, όπου οι τυρόπιτες θα κρυώνουν γρηγορότερα, και άρα θα είναι φτηνότερες, η όλη υπόθεση έβγαλε τους φουρναραίους στο δρόμο σε δυναμικές διαδηλώσεις.

Κοίτα να δεις τι συμβαίνει όταν η μαλακία  στο κεφάλι των υπουργών πάει σύννεφο...

ΥΓ. Για τους δυσπιστους, ότι τάχατες τέτοιες ανοησίες δεν είναι δυνατόν να συμβαίνουν, δείτε για παράδεγμα εδώ.

Λιτότητα και Ανάπτυξη

Ο γνωστός σε όλους μας Μπάμπης, σε ερώτηση της φιλομαθούς Σίας τις προάλλες αν η λιτότητα μπορεί να φέρει ανάπτυξη, απάντησε με την εξ ίσου γνώριμη βεβαιότητα του ξερόλα ότι φυσικά και θα φέρει, καθ' 'οτι είναι τοις πάσι γνωστό ότι όσο αφαιρείς από ένα σακούλι φασόλια, τόσο αυτό έρχεται και γεμίζει.  

Τον άκουσε φαίνεται ο Κρουγκμαν, και παρουσίασε σήμερα ένα διάγραμμα, το οποίο τολμά και δείχνει το αντίθετο: ότι για παράδειγμα για 1 ευρώ λιτότητας, το AΕΠ μειώνεται κατά 0.4 ευρώ, κιαυτό στο βραχυπρόθεσμο διάστημα. Σκεφτείται λέει τι θα συμβεί στο μεσο-μακροπρόθεσμο.

Μάλλον, θα πρέπει ο Μπάμπης και οι συν αυτώ, να ζητήσουν εξηγήσεις.

Κληρωτή Δημοκρατία

Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, όπως διεκπεραιώνεται δια μέσου του κομματικού συστήματος, είναι ένα μοντέλο διακυβέρνησης που δεν χαίρει πλέον εκτίμησης. Οι λόγοι πολλοί, όπως ο εκπεσμός σε μια ομφαλοσκοπική κομματική γραφειοκρατία και πολιτική ελίτ, οι οποίες με το να ασχολούνται κυρίως με τη δική τους αναπαραγωγή απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από την κοινωνία και τα προβλήματά της. Έτσι, αυτό που χαρακτηρίζει πλέον τα κοινοβούλια είναι η εξασφάλιση του ατομικού συμφέροντος των βουλευτών, παρά του κοινού καλού.

Η άμεση δημοκρατία φαντάζει σαν μια ελκυστική επιλογή, αλλά για την πλήρη εφαρμογή της υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες, όπως το μέγεθος των κοινωνιών, αλλά και θεωρητικό και πειραματικό έλλειμμα.

Ένα εναλλακτικό μοντέλο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί εντός των υπαρχόντων δομών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας είναι η κληρωτή αντιπροσωπευτική δημοκρατία, με τους βουλευτές να βγαίνουν όχι με ψηφοφορία αλλά με το ρίξιμο ενός ζαριού. Η ιδέα είναι ότι με τον τρόπο αυτό οι βουλευτές που θα προκύπτουν μπορεί πράγματι να αντιπροσωπεύουν με αναλογικό τρόπο τις διάφορες κοινωνικές και επαγγελματικές τάξεις, και εφ όσον η πιθανότητα επανεκλογής τους θα είναι μηδενική, θα μπορούν να ψηφίζουν τα νομοσχέδια με βάση το κοινό καλό και όχι το δικό τους. Επίσης, για τον ίδιο λόγο θα είναι απαλλαγμένοι από την ανάγκη καλλιέργειας πελατειακών σχέσεων με τους δυνητικούς ψηφοφόρους τους και σχέσεων εξάρτησης από δόλιους χρηματοδότες και χορηγούς.

Πόσο αποτελεσματικό όμως είναι ένα τέτοιο μοντέλο, στο βαθμό που δεν έχει δοκιμαστεί στις σύγχρονες πολύπλοκες και μαζικές κοινωνίες; Ευτυχώς που υπάρχουν και τα μαθηματικά μοντέλα, τα οποία ανάλογα με την επιδεξιότητα των κατασκευαστών τους μπορούν να δώσουν μια κάποια γεύση, ή αλλιώς τα όρια καλής λειτουργίας τους.

Ένα τέτοιο μοντέλο, με τίτλο «Accidental Politicians: How Randomly Selected Legislators can Improve Parliament Efficiency» έρχεται από τους Alessandro Pluchino, Cesare Garofalo, Andrea Rapisarda, Salvatore Spagano και Maurizio Caserta, του πανεπιστημίου της Κατάνια, στη Σικελία, το οποίο και θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε όσο πιο κατανοητά γίνεται.

Το κύριο ερώτημα που θέτουν οι ερευνητές αφορά στον βέλτιστο αριθμό των κληρωτών και κομματικά ανεξάρτητων βουλευτών, ώστε το κοινοβούλιο να αποκτά τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ως προς την εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος.

Προϋποθέσεις του μοντέλου

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι το κοινοβούλιο απαρτίζεται από δύο μόνο κόμματα, υπόθεση η οποία καλύπτει πλήρως τον δικομματισμό. Σε κάθε κόμμα αποδίδεται μια παράμετρος, r, που κυμαίνεται στο διάστημα [0-1] και η οποία αναπαριστά το βαθμό ανεκτικότητας στη διαφωνία, ή αλλιώς το βαθμό της κομματικής πειθαρχίας. Για r=0 η διατύπωση ανεξάρτητης γνώμης είναι απαγορευτική, περίπτωση που θα προσομοίαζε προς το ΚΚΕ, ενώ για r=1, η διαφωνία είναι η νόρμα, περίπτωση που θα προσέγγιζε τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ.

Η δε αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του κοινοβουλίου, (Εf), ορίζεται στο μοντέλο σαν το γινόμενο δυο ποσοτήτων: Η μια είναι το ποσοστό των νομοσχεδίων που έχουν ψηφιστεί, από το σύνολο των προταθέντων, και η άλλη είναι ο μέσος όρος του κοινού καλού που κάθε τέτοιο νομοσχέδιο ενσωματώνει. Η ποσότητα αυτή δε κυμαίνεται στο διάστημα [-100, έως 100]. Αρνητικές τιμές του Εf δηλώνουν βλάβη, ενώ θετικές, ωφέλεια.

Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι ο αριθμός των ανεξάρτητων βουλευτών, Νind, που μεγιστοποιεί την ωφέλεια, Εf.

Ας δούμε κάποια οριακά αποτελέσματα.

1. Έστω ότι έχουμε δυο κόμματα και ότι δεν υπάρχει κανένας κληρωτός, ανεξάρτητος βουλευτής, δηλαδή Νind=0. Όλοι οι βουλευτές δηλαδή ανήκουν σε κάποιο απ’ αυτά. Αν υποθέσουμε ότι ο συσχετισμός ανάμεσα στα κόμματα είναι 60% και 40%, και ότι η κομματική πειθαρχία είναι αρκετά ισχυρή, δηλαδή το r=0.1, τότε βγαίνει ότι ωφέλεια που προκύπτει είναι ίση με Ef=0.57, δηλαδή πολύ μικρή. Άρα ένα τέτοιο κοινοβούλιο, οι προδιαγραφές του οποίου δεν είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα, δεν είναι επιθυμητό.

2. Ας υποθέσουμε τώρα ότι στο ίδιο με πριν κοινοβούλιο έχουμε όλους τους βουλευτές ανεξάρτητους, Νind=N, δηλαδή δεν υπάρχει κανένα κόμμα. Κάνοντας τις πράξεις, βρίσκουμε ότι η ωφέλεια Εf=1.78, δηλαδή, αν και μεγαλύτερη από το δικομματικό κοινοβούλιο, εν τούτοις, αντικειμενικά, πολύ μικρή.

Γενικές Συνθήκες.

Εδώ, ο αριθμός των κληρωτών βουλευτών αποτελεί την ελεύθερη παράμετρο, που μεγιστοποιεί την ωφέλεια.

Το κλειδί βρίσκεται στα παρακάτω τρία γραφήματα, όπου στο καθένα ο κάθετος άξονας δείχνει την ωφέλεια (Ef), και ο οριζόντιος, τον αριθμό των κληρωτών βουλευτών. Κάθε κουκίδα αναπαριστά την ωφέλεια που προκύπτει σε ένα δικομματικό κοινοβούλιο από ένα ορισμένο αριθμό ανεξάρτητων βουλευτών.

Το πρώτο γράφημα υποθέτει κοινοβούλιο όπου τα δυο κόμματα είναι σχεδόν ισοδύναμα, δηλ το ένα έχει ποσοστό 49% και το άλλο 51%. Εδώ η μέγιστη ωφέλεια προκύπτει όταν οι κληρωτοί αποτελούν το 4% του κοινοβουλίου. Το συμπέρασμα είναι ότι για ισοδύναμα κόμματα, ένας μικρός αριθμός ανεξάρτητων μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Στο δεύτερο γράφημα το ένα κόμμα έχει ποσοστό 60% και το άλλο 40%. Εδώ η μέγιστη ωφέλεια προκύπτει όταν οι κληρωτοί αποτελούν το 28% του κοινοβουλίου.

Στο τρίτο γράφημα, ο συσχετισμός είναι 80% και 20%. Εδώ η μέγιστη ωφέλεια προκύπτει όταν οι κληρωτοί αποτελούν το 56% του κοινοβουλίου. Το συμπέρασμα είναι ότι όταν ένα κόμμα έχει πολύ μεγάλη δύναμη, αντίστοιχα χρειάζεται να βρίσκεται στο κοινοβούλιο και μεγαλύτερος αριθμός ανεξάρτητων.

Οι μπλε και μαύρες καμπύλες απλώς αντιστοιχούν σε διαφορετικές τιμές του r, δηλαδή σε διαφορετικό βαθμό κομματικής πειθαρχίας. Το μέγιστο όμως δεν επηρεάζεται, οπότε μπορούμε να μην τη λάβουμε υπ' όψιν μας.

Συμπέρασμα.

Το κοινοβούλιο, στην παρούσα του μορφή, παράγει τη μικρότερη ωφέλεια, που είναι σχεδόν μηδενική. Πολύ μικρή αποτελεσματικότητα επίσης έχει, όταν αποτελείται αποκλειστικά από ανεξάρτητους βουλευτές. Η ωφέλεια είναι πολλαπλάσια όταν συμμετέχουν κληρωτοί, ο αριθμός των οποίων εξαρτάται από τον συσχετισμό των δυνάμεων των δυο κομμάτων.

Υ.Γ. Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το βρείτε ΕΔΩ.

Ευρωβαρόμετρο 2011: Κοινωνικές επιδράσεις της κρίσης

foto: www.lukasvasilikos.com

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην αυγή του ευρώ, το 2000, είχαν δώσει τη μεγάλη υπόσχεση ότι οι θαυματουργές ιδιότητες του νέου νομίσματος ως το 2010 θα είχαν εξαλείψει από την επικράτειά του τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Σήμερα, δώδεκα χρόνια μετά, τον Απρίλιο του 2012, το ευρωβαρόμετρο δημοσιεύει περήφανα τα αποτελέσματα της αρχικής αυτής υπόσχεσης.

Αντιλήψεις για τη φτώχεια:

Το 80% των ερωτηθέντων έχει την άποψη ότι τους τελευταίους 12 μήνες, η φτώχεια στη χώρα του έχει αυξηθεί, ενώ το 67% έχει την ίδια γνώμη για την ΕΕ και το 63% για την περιοχή όπου ζει.

Το 97% των Ελλήνων, το 93% των Γάλλων, το 93% των Πορτογάλων και το 92% των Ισπανών θεωρούν ότι η φτώχεια έχει αυξηθεί στη χώρα τους.

Το 32% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο 1 στους 3 συμπολίτες τους εμπίπτει στην κατηγορία των φτωχών, ενώ το 64% θεωρεί ότι ο ένας στους 5 είναι σίγουρα φτωχός.

Βαθμός οικονομικής δυσκολίας:

Το 45% των Ελλήνων, το 42% των Λετονών, το 37% των Λιθουανών, το 36% των Βουλγάρων, το 36% των Ρουμάνων και το 34% των Ούγγρων δηλώνουν ότι το σπιτικό τους έχει ξεμείνει από ρευστό. (Σημ. Οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι είναι σαφώς σε καλύτεροι μοίρα, οπότε δεν πρέπει να μας τρομάζει η μισθολογική εξίσωση που ετοιμάζεται!)

Στο σύνολο της ΕΕ το ποσοστό αυτών που έμειναν ταπί ανέρχεται στο 18%, ενώ το 21% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι κατά τους τελευταίους 12 μήνες αντιμετωπίζουν δυσκολία στην εξόφληση λογαριασμών και δανείων.

Στην Ελλάδα δυσκολία δηλώνει το 73% και στην Κύπρο το 59%.

Στο σύνολο της ΕΕ το 63% λέει ότι δεν θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν έκτακτα έξοδα 1000 ευρώ και άνω.

Το 45%, ότι μπορεί να μην μπορούν να πληρώσουν λογαριασμούς ή να αγοράσουν τροφή.

Το 43% ότι πιθανόν να μην μπορέσουν να πληρώσουν το στεγαστικό δάνειο, και το 31% ότι δεν θα τα καταφέρουν με τις δόσεις των όποιων δανείων.

Προσδοκίες για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών

Στο σύνολο της ΕΕ, το 14% των πολιτών θεωρεί ότι η οικονομική του κατάσταση θα βελτιωθεί, το 47% ότι θα παραμείνει στάσιμη, και το 36% ότι θα χειροτερέψει.

Απόψεις για τη διατήρηση της κατοικίας στο μέλλον.

26% των Ελλήνων πιστεύουν ότι πιθανόν να χάσουν το σπίτι τους. 16% στο Λουξεμβούργο (!) και 15% στην Κύπρο.

Ενώ πάνω από το 80% σε χώρες όπως η Δανία, Σουηδία, Μάλτα, Ρουμανία, Σλοβενία, Φινλανδία και Ολλανδία, το θεωρούν απίθανο.

Γνώμες για την απασχόληση

Στο σύνολο της ΕΕ, το 18% αμφιβάλει ότι θα διατηρήσει τη θέση εργασίας μέσα στον επόμενο χρόνο.

Για την Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 51%, στην Κύπρο στο 40% και στη Σλοβακία το 40%. Οι πιο αισιόδοξοι βρίσκονται στην Αυστρία, Γερμανία, Σουηδία και Δανία. Κάτω από το 10% αισθάνεται εργασιακή ανασφάλεια.

Στο σύνολο της ΕΕ το 46% θεωρεί ότι θα βρει δουλειά στους επόμενους 6 μήνες, ενώ το 48% έχει την αντίθετη άποψη.

Οι έλληνες σε ποσοστό 82% θεωρούν ότι δεν πρόκειται να βρουν δουλειά σύντομα, ακολουθούν οι Πορτογάλοι (74%), οι Κύπριοι (72%), και οι Ισπανοί (70%). (Σημ. εντύπωση προκαλεί που οι Ισπανοί με ανεργία δυσθεώρητη είναι περισσότερο αισιόδοξοι από τους Κύπριους).

Αλλαγές στην περίθαλψη.

Στο σύνολο της ΕΕ το 32% λέει ότι δυσκόλεψαν οι όροι της περίθαλψης. Το 38% λέει το ίδιο για την παιδική πρόνοια.

Όπως και προηγούμενα, το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν βρίσκεται στους Έλληνες και Κύπριους.

Έγνοιες για τη σύνταξη

Στο σύνολο της ΕΕ μόνο το 14% πιστεύει ότι οι συντάξεις δεν θα επηρεαστούν στο μέλλον. Το 24% περιμένει χαμηλότερη σύνταξη απ’ ότι προσδοκούσε, ενώ το 21% προγραμματίζει να συνταξιοδοτηθεί αργότερα.

Οι Φινλανδοί (41%) και Δανοί (26%) πιστεύουν ότι η σύνταξή τους δεν θα επηρεαστεί.

Αντίθετα οι Έλληνες σε ποσοστό 43% πιστεύουν ότι η σύνταξή τους θα μειωθεί. Αλλά, το 80% ανησυχεί πολύ αν θα μπορεί να επιβιώνει όταν θα πάρει σύνταξη. Το ίδιο και οι Πορτογάλοι σε ποσοστό 78% και οι Ιταλοί σε ποσοστό 75%.

Στο σύνολο της ΕΕ το 57% θεωρεί ότι δεν θα έχουν επαρκές εισόδημα να ζήσουν αξιοπρεπώς στα γεράματα.

Αντίθετα το 81% των Δανών, 72% των Σουηδών, το 67% των Λουξεμβούργιων, 62% Φινλανδών, 62% Ολλανδών, 61% Αυστριακών και 58% των Γερμανών πιστεύουν ότι θα έχουν επαρκές εισόδημα στα γεράματα.

Σημ. Τι μού έκανε εντύπωση; Ότι οι Κύπριοι ακολουθούν κατά πόδας τους Έλληνες ως προς την οικονομική δυσπραγία και την απαισιοδοξία για το μέλλον, κι αυτό όταν η Κύπρος φαίνεται να βρίσκεται έξω από το κάδρο των αγορών και εκτός μνημονίων.

Βενιζελάκης

Σύμφωνα με μια λαϊκιστική ανάγνωση, η ως άνω φωτογραφία αποτελεί δείγμα λαϊκισμού, με το σκεπτικό ότι η συνεύρεση δυο μεγαλοστελεχών του ιδίου κόμματος δεν συνιστά και συνενοχή. Άλλωστε, δυο πολιτικοί άνδρες από το ίδιο κομματικό φύραμα έχουν πλείστες όσες ευκαιρίες για να βρίσκονται μαζί και να αποθανατίζονται φωτογραφικώς.

Την εκδοχή αυτή φυσικά, την ασπάζονται όσοι βλέπουν ότι ο λαϊκισμός κατοικοεδρεύει στην καμπούρα των άλλων και όχι στη δική τους. Διότι υπάρχουν πλείστες άλλες "φωτογραφίες" που αποδεικνύουν ότι πέρα από την απλή συνέρευση, κρύβεται και η συνενοχή. Επομένως το ξεθάψιμο της φωτογραφίας αυτής δεν συνιστά πράξη λαϊκισμού γιαυτόν που την ξεθάβει, αλλά γιαυτόν που αρνείται τον συμβολισμό και τη σημασία της.

Ας πάρουμε για παράδειγμα, το νόμο περί "μη ευθύνης υπουργών", τον οποίο εισηγήθηκε ο εις εκ του ζεύγους της φωτογραφίας, (χωρίς φυσικά να είμαστε σε θέση να αποδείξουμε ότι επρόκειτο περί φωτογραφικής διάταξης που αφορούσε αποκλειστικά το έτερο μέλος, αλλά δεν θα είχε και κάποια σημασία αν μπορούσαμε να το αποδείξουμε) και ο οποίος ψηφίστηκε πανηγυρικά από τη βουλή, για ευνόητους λόγους. Πάντως τόσο ο "ευφυής" εισηγητής, όσο και αυτοί που τον ψήφισαν είχαν πολύ καλή επίγνωση των ευεργετικών του συνεπειών, τις οποίες ευελπιστούσαν ότι κάποιος κάποτε θα επικαλείτο για να ξελασπώσει. Πάνω σ' αυτές τις συνέπειες, της ατιμωρησίας δηλαδή, πατάει σήμερα κι ο Άκης, όταν ισχυρίζεται ότι όλα τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται έχουν πανηγυρικώς παραγραφεί.

Όταν με το καλό τελειώσουν και οι εκλογές, πολλοί μωροί ψηφοφόροι που πίστεψαν στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Βενιζέλου, θα τρίβουν τα μάτια τους από έκπληξη, άλλοι μάλιστα αλαφροΐσκιωτοι θα αρχίσουν κιόλας να σταυροκοπιούνται, όταν θα τύχει να συναντήσουν στο διπλανό τραπέζι ένα ατσαλάκωτο ευθυτενή και ασπρομάλλη κύριο, να πίνει αμέριμνα τον καφέ του. Το κελί έχει διάρκεια ζωής όσο και οι εκλογές. Ο νόμος Βενιζέλου θα κάνει το θαύμα του. Πιστεύω ο Άκης κάποια μέρα να τού το ανταποδώσει πλουσιοπάροχα. Όσο για τους ψηφοφόρους, θα έπρεπε να είχαν μάθει μέχρι σήμερα, ότι μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου, ουδέν λάθος αναγνωρίζεται.

Αλλά υπάρχει κι ένας ακόμα λόγος, που ο Άκης θα πρέπει να είναι ευγνώμων προς τον Βενιζέλο. Είναι η παρακάτω απόφαση της εξεταστικής επιτροπής του 2005, (πηγή), όπου τόσο ο Βενιζέλος, όσο και ο Λοβέρδος δεν μπόρεσαν να διαπιστώσουν ούτε το ελάχιστο από τα τόσα επιλήψιμα που καταλογίζονταν σε έναν προστατευόμενό τους, παρά το θόρυβο με τον οποίο κυκλοφορούσαν στα δημοσιογραφικά γραφεία, αλλά και στην κοινωνία.

Τούτων δοθέντων και χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε τον κ. Βενιζέλο, η κατάληξη -άκης, νομίζουμε ότι του πάει γάντι. Κι όχι λόγω της εκλογικής του έκθεσης στο Ηράκλειο της Κρήτης.

Το ευρώ από σύμβολο ενότητας, φορέας διάλυσης

φωτο: www.lukasvasilikos.com

Με την Ευρώπη συνολικά να μπαίνει σε ύφεση το 2012 και με την κρίση να αναζωπυρώνεται αυτή τη φορά έχοντας σαν επίκεντρο την Ισπανία (βλ. επιτόκιο δανεισμού εκ νέου στο 6%) και την Ιταλία (όπου η αίγλη του Μόντι ως δήθεν θαυματοποιού αρχίζει να ξεθωριάζει), το ερώτημα για το μέλλον και τη βιωσιμότητα της Ευρωζώνης, (ΕΖ), ξανάρχεται επιτακτικά στο προσκήνιο. Από τότε που ξέσπασε η κρίση, πήρε αρκετό καιρό ώστε τουλάχιστον οι οικονομολόγοι ν’ αντιληφθούν ότι το πρόβλημα ήταν δομικό και σύμφυτο με την αρχιτεκτονική του ίδιου του ευρώ το οποίο ήταν φτιαγμένο έτσι ώστε να παράγει ελλείμματα στην περιφέρεια και πλεονάσματα στο κέντρο. Έτσι, ένα μέρος της προβληματικής λογικό ήταν να κατευθυνθεί πίσω στο χρόνο και να διερευνήσει εκ νέου τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γεννήθηκε και προωθήθηκε η ιδέα της νομισματικής ενοποίησης. Όπως επίσης και να εξετάσει κάτω από νέο πρίσμα τις αντιρρήσεις και τους ενδοιασμούς που είχαν τότε διατυπωθεί, αλλά όπως φαίνεται, στην πορεία αγνοήθηκαν.

Για να ερμηνεύσουμε τις ατέλειες της ΕΖ, που ήρθαν στην επιφάνεια με την κρίση, θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε ότι η δημιουργία της ήταν πρωτίστως πολιτικό, παρά οικονομικό εγχείρημα. Ικανοποιούσε το αίτημα για ευρωπαϊκή ενότητα με σκοπό ν’ αποτραπούν μελλοντικές καταστροφές και να δοθεί ένα τέλος στην πάλη για κυριαρχία ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία. Ο Τσόρτσιλ δήλωνε τον Σεπτέμβριο του 1946 ότι ένα είδος Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης ήταν απόλυτα απαραίτητο για ν’ αποτραπούν νέοι πόλεμοι. Από τα μέσα δε της δεκαετίας του ’50, οι ευρωπαίοι ηγέτες είχαν συνειδητοποιήσει ότι η πολιτική ένωση για να επιτευχθεί, θα έπρεπε πρώτα να περάσει από την οικονομική.

Επίσης είναι γνωστό ότι η εγκατάλειψη του μάρκου και η υποστήριξη του κοινού νομίσματος από τη διστακτική Γερμανία έγινε με αντάλλαγμα την υποστήριξη της επανένωσης με την πρώην Ανατολική από τη Γαλλία. Το εγχείρημα του ευρώ, μιας νομισματικής ένωσης με τόσο διαφορετικές οικονομίες ήταν περισσότερο, θα λέγαμε, ρομαντικό, παρά βασιζόταν σε στερεή οικονομική βάση. Λίγες ήταν οι χώρες που ικανοποιούσαν τα κριτήρια σύγκλισης, οι περισσότερες εισήλθαν με τη βοήθεια λογιστικών τεχνασμάτων, για παράδειγμα εκτός από την Ελλάδα, ήταν και η Ιταλία, η Ισπανία και το Βέλγιο, ενώ αποπειράθηκε να βάλει χέρι στα στατιστικά της και η ίδια η Γερμανία, ενέργεια που απετράπη μετά από δυναμική παρέμβαση της Bundesbank. Αλλά και τα κριτήρια σύγκλισης που επικράτησαν, με συνεχείς διαφωνίες και μακροχρόνιες διαμάχες, ήταν το ελάχιστο δυνατόν που επιβίωσε από το αρχικό σχέδιο, όπου προτεραιότητα δινόταν στην πολιτική και δημοσιονομική σύγκλιση, κάτι όμως, που, όπως είχαν επίγνωση, δύσκολα θα γινόταν αποδεκτό από εθνικά κυρίαρχα κράτη. Ο δε Romano Pronti, το 2002 χαρακτήρισε το σύμφωνο σταθερότητας με μια μόνο λέξη: «Ηλίθιο».

Το ότι η ΕΖ επιβίωσε για μια δεκαετία ήταν περισσότερο θέμα τύχης και διεθνών συγκυριών. Από τη σύλληψή της ακόμα υπέφερε από πολλά μειονεκτήματα και δομικά ελαττώματα, όπου οι πολιτικοί παράγοντες είχαν παραμερίσει τις οικονομικές ανησυχίες. Η ΟΝΕ αφ’ ενός ουδέποτε εκπλήρωνε τις προϋποθέσεις μιας Βέλτιστης Νομισματικής Ζώνης, και αφ’ ετέρου η ίδια η θεωρία είχε συναντήσει πολλές αμφισβητήσεις για ένα σωρό λόγους. Οι προϋποθέσεις που δεν ικανοποιήθηκαν ήταν η πολιτική και δημοσιονομική ενοποίηση, η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και η ευελιξία μισθών και τιμών. Απλά, στα χνάρια της θεωρίας της αοράτου χειρός, οι πολιτικοί πίστευαν ότι αρκούσε ένα κοινό νόμισμα για να φέρει από μόνο του και όλα τα υπόλοιπα. Δεν ήρθαν όμως έτσι τα πράγματα.

Σήμερα, κρίνοντας τη βιωσιμότητα της ΟΝΕ με βάση οικονομικά κριτήρια παραβλέπουμε το γεγονός ότι το ευρώ ήταν πάνω απ’ όλα ένα πολιτικό εγχείρημα με κύριο στόχο τον περιορισμό και τον έλεγχο της Γερμανίας. Αυτό απετέλεσε και τον πυρήνα της Γαλλικής, αλλά και της Βρετανικής ευρωπαϊκής πολικής, αν και η δεύτερη, μετά τη Θάτσερ, αρνήθηκε να συμμετάσχει λόγω των διαρθρωτικών προβλημάτων τα οποία είχε εξ αρχής διαβλέψει.

Παρά τις οικονομικές δυσκολίες που παρουσιάζονται τα δυο τελευταία χρόνια, μια διάλυση της ΕΖ θα ισοδυναμούσε με την αποτυχία ολόκληρης της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής πολιτικής, κάτι που γίνεται αντιληπτό μόνο κοιτάζοντας το εγχείρημα στην ιστορική του προοπτική. Παρ’ όλο τον εντεινόμενο ηγεμονισμό της Γερμανίας, η Μέρκελ, σαν τέκνο του Κολ, θα πρέπει να έχει επίγνωση των πολιτικών σκοπιμοτήτων που επενδύθηκαν στο ευρώ, και βασικά θα πρέπει να ήταν ειλικρινής όταν σε διάφορους πρόσφατους χρόνους δήλωνε πίστη στην πάση θυσία διατήρηση του ευρωπαϊκού project. Όμως, οι προθέσεις της, αν ερμηνεύονται σωστά, έρχονται σε αντίθεση με τις πολιτικές λιτότητας που απαιτεί από το σύνολο σχεδόν των χωρών της ΕΖ, οι οποίες πέρα από την εμφανή αναποτελεσματικότητά τους στην επιτυχία της σύγκλισης, ενισχύουν τον ευρωσκεπτικισμό, τις φυγόκεντρες τάσεις, καθώς και τη δυσαρέσκεια των λαών, τόσο της περιφέρειας όσο και του κέντρου. Αν το σκεπτικό της δημιουργίας του ευρώ ήταν η απομάκρυνση του κινδύνου των ενδο-ευρωπαϊκών συγκρούσεων, η σημερινή πολιτική τείνει να τον επαναφέρει.

Στη συγκυρία αυτή, ο μόνος που θα μπορούσε να σταθεί εξισορροπητικά απέναντι στη Γερμανία, θα ήταν η Γαλλία, αν η ίδια δεν βρισκόταν σε τροχιά πολιτικής και οικονομικής παρακμής. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, εκτός κι αν έρθουν τα πάνω-κάτω στη Γαλλία, η επιβίωση ή όχι της ΟΝΕ βρίσκεται εξ ολοκλήρου στα χέρια της Γερμανίας και ειδικά, στο κατά πόσον η Μέρκελ θα σταθμίσει την πολιτική της με βάση το πολιτικό συμφέρον της Γερμανίας, και όχι με βάση ένα στενό οικονομικό όφελος. Η απομόνωση της Γερμανίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο δεν θα ήταν κάτι που θα την συνέφερε μακροπρόθεσμα, ακόμα και αν παροδικά αναπλήρωνε τις εξαγωγές που θα έχανε εντός ΕΖ, με αυτές που θα κέρδισε εκτός αυτής, για παράδειγμα προς την Κίνα. Μια μονομερής αποχώρηση θα υπονόμευε την εξηντάχρονη φιλοευρωπαϊκή της πολιτική, στην οποία στήριζε την ταυτότητά της και από την οποία αντλούσε κύρος. Το ερώτημα είναι αν η Μέρκελ θα το τολμήσει, ανατρέποντας τη μέχρι τούδε τάξη πραγμάτων.

Το παρελθόν και το αβέβαιο μέλλον της ευρωπαϊκής ένωσης περιγράφεται με εμπεριστατωμένο τρόπο στο βιβλίο «Το τέλος του ευρώ» του Johan van Overtveldt, εκδ. Μεταίχμιο.

Η Ισπανία στο δρόμο για το Ταμείο

foto: www.lukasvasilikos.com

Οι αγορές έχουν πλέον μάθει απ’ έξω κι ανακατωτά την τελετουργία της Ευρωζώνης: όταν η συχνότητα με την οποία ο αρχηγός ενός κράτους ή ο υπουργός οικονομικών επαναλαμβάνει ότι θα τα καταφέρει και ότι η χώρα του δεν χρειάζεται εξωτερική βοήθεια, όταν λοιπόν, η συχνότητα αυτή αυξάνει, τότε οι αγορές ετοιμάζουν το δίχτυ για την πτώση και περιμένουν.

Πάρτε για παράδειγμα την Ιρλανδία. Στα τέλη Οκτώβρη του 2010, έχοντας ήδη οι τράπεζές της δανειστεί από την ΕΚΤ 130 δις, ποσό πάνω από το ΑΕΠ ολόκληρης της χώρας, και με το δημόσιο έλλειμμα να εκτοξεύεται στο 32%, σ’ αυτή λοιπόν τη συγκυρία έβγαινε μπροστά η ιρλανδική κυβέρνηση διακηρύσσοντας ότι μπορεί ν’ αντιμετωπίσει την κατάσταση μόνη της και χωρίς εξωτερική βοήθεια. Αυτή η παντομίμα κράτησε, δε κράτησε ένα μήνα. Στις 20 του Νοέμβρη ζήτησε και επισήμως από την αγία τριάδα το πρώτο της πακέτο.

Πάμε παρακάτω. Στην Πορτογαλία. Την επαύριο της Ιρλανδικής διάσωσης, και με την αναταραχή που δημιουργήθηκε, ο τότε πορτογάλος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες έσπευσε να ανακοινώσει με τρόπο κατηγορηματικό ότι η Πορτογαλία θα λύσει μόνη τα προβλήματά της και ότι δεν ζητάει τη βοήθεια κανενός. Εσύ ‘σαι που τα ’λεγες; Δεν πέρασαν πέντε μήνες και τον επόμενο Μάιο η Πορτογαλία έμπαινε κι αυτή στο μαντρί της Τρόικας.

Αυτές τις μέρες λοιπόν φαίνεται ότι έφτασε και η σειρά της Ισπανίας. Οι αρνήσεις της ότι δεν πρόκειται να χρειαστεί βοήθεια όσο πάει και πυκνώνουν, γεγονός που φανερώνει ότι κάπου εδώ κοντά βρίσκεται και η δική της πτώση. Βέβαια, η Ισπανία δεν είναι ούτε Ιρλανδία, ούτε Πορτογαλία, είναι πολλές φορές μεγαλύτερη κι απ’ τις δυο, οπότε όποιος σκεφτεί να τη διασώσει θα πρέπει να το γυρίσει στο μυαλό του αρκετές φορές, μήπως και μπορέσει τελικά να το αποφύγει. Τα νερά που θα σηκώσει η Ισπανία, δεν θα είναι ίδια με τα νερά της γείτονος Πορτογαλίας.

Τα spreads όμως γνωρίζουν καλύτερα κι από τον ίδιο τον Ραχόι, το τι συμβαίνει στα θησαυροφυλάκια του κράτους και στα βιβλία των τραπεζών, και για το λόγο αυτό έχουν σηκώσει επικίνδυνα κεφάλι τελευταία. Κι όταν μάλιστα ο ισπανός ΥΠΟΙΚ θερμοπαρακαλεί το ευρωπαϊκό ιερατείο να κρατάει το στόμα του κλειστό, σε ό,τι αφορά την οικονομική κατάσταση της χώρας του, είναι βέβαιο ότι και το τελευταίο ηλίθιο spread αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά.

Το πρόβλημα της Ισπανίας, ως γνωστό είναι οι τράπεζές της, κυρίως οι μικρές αποταμιευτικές οι οποίες και ξεσκίστηκαν στο δανεισμό κατά τη διάρκεια της φενάκης του ευρώ. Και τώρα χρωστάνε τα μαλλιοκέφαλά τους. Κι επειδή κανένα μεγάλο επενδυτικό ταμείο δεν έρχεται να τα’ ακουμπήσει σε μια χώρα που βαδίζει σαν βολίδα προς την ύφεση, ο μόνος που μένει είναι ποιος άλλος, η Τρόικα.

Τα μέτρα λιτότητας που ψήφισε πρόσφατα η ισπανική κυβέρνηση δεν αποτελούν παρά εγγύηση για μεγαλύτερη ύφεση και επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης. Ήδη τα πρώτα σημάδια άρχισαν να εμφανίζονται με την κάθετη πτώση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 5.1% μόνο τον Φεβρουάριο. Η ανακοίνωση επίσης του Ραχόι, ότι αδυνατεί να ικανοποιήσει τον στόχο του ελλείμματος, όπως ετέθη αρχικά από τις Βρυξέλλες, και η σημαντική άνοδος του χρέους σε δυο μόλις χρόνια, δίνουν τα κατάλληλα σήματα στις αγορές, ώστε και η Ισπανία να οδηγηθεί σύντομα στο καθαρτήριο.

Το έργο αυτό το έχουμε ξαναδεί. Με την Ισπανία θα είναι η τέταρτη και μάλλον η τελευταία. Σήμερα δε, μάθαμε από τον Σόρος ότι η Bundesbank έχει ήδη αρχίσει να λαμβάνει τα μέτρα της για μια διάλυση της Ευρωζώνης. Συνήθως τέτοιες κινήσεις δρουν ως αυτό-εκπληρούμενες προφητείες, επιταχύνοντας την εξέλιξη προς μια κατεύθυνση που δεν θα ήταν αναγκαστικά και η πιο κατάλληλη.

Θεαματική συρρίκνωση των ανισοτήτων στη Λ. Αμερική

Το γράφημα αυτό δείχνει τη χρονική εξέλιξη της ανισότητας, δια του δείκτη Gini, στη Λατινική Αμερική το διάστημα από το 1996 έως το 2010. Όσο μικρότερες οι τιμές, τόσο μικρότερη και η ανισότητα στην κατανομή του πλούτου. Διότι, επαναλαμβάνουμε, δεν έχει σημασία μόνο πόσος πλούτος παράγεται, αλλά το πώς διαμοιράζεται.

Το γράφημα χωρίζεται σε τρεις περιόδους, αναλόγως με τη βιαιότητα της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής. Παρατηρούμε ότι μέχρι περίπου το 2000 που ακολουθούσαν πολιτικές κατά το γράμμα της συναίνεσης της Ουάσινγκτον, η ανισότητα ανέβαινε. Από το 2000 όμως και μετά που σχεδόν ολόκληρη η Λατινική Αμερική πήρε στροφή προς τα αριστερά, η ανισότητα πήρε την κατηφόρα.

Στην ίδια δε περίοδο ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ τριπλασιάστηκε. Μπορεί να συρρικνώθηκε κατά 2.9% το 2009, αλλά το 2010 ξαναγύρισε στα παλιά, μ.ο. 4.2% για την ήπειρο.

Πηγή (via Krugman NYT)

Καταδίκη της Τουρκίας για χρήση δακρυγόνων

foto: www.lukasvasilikos.com

Η επόμενη είδηση πέρασε κάπου στα ψιλά:

Παραβίαση ανθρωπίνου δικαιώματος συνιστά η ρίψη δακρυγόνων εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών. Αυτό αποφάνθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Στρασβούργο, το οποίο εξέτασε την προσφυγή ενός Τούρκου εκπαιδευτικού, που είχε δεχτεί δακρυγόνο ουσία στο πρόσωπο, σε διαδήλωση κατά του ΝΑΤΟ, τον Ιούνιο του 2004, στην Κωνσταντινούπολη. Συγκεκριμένα το ευρωπαϊκό δικαστήριο έκρινε ότι η ρίψη δακρυγόνων εναντίον διαδηλωτών και ιδιαίτερα εναντίον μεμονωμένων προσώπων συνιστά παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με το οποίο απαγορεύεται η πάσης φύσεως κακομεταχείριση, αποφάσισε το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. (ΕΘΝΟΣ)

Δηλαδή, κάποιος διαδηλωτής, συγκεκριμένα ένας εκπαιδευτικός, ο οποίος δέχτηκε χημικά στα μούτρα από τα μπουλντόγκ της αστυνομίας, δεν περιορίστηκε σε μιντιακές καταγγελίες, αλλά προσέφυγε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η υπόθεσή του εκδικάστηκε, και δικαιώθηκε.

Πέρα από τη δημόσια καταγγελία της Τουρκίας, ο ενάγων αποζημιώθηκε με 10,000 ευρώ και με πλήρη κάλυψη των δικαστικών εξόδων.

Το πρόβλημα είναι ότι η υπόθεση για να τελεσιδικήσει τράβηξε γύρω στα οχτώ χρόνια. Αλλά με τέτοιο αποτέλεσμα, αξίζει κανείς να περιμένει.

Το ερώτημα είναι αν θα τον αντιγράψουμε, ή θα καθόμαστε σαν τις κότες να τα τρώμε.

Οι επίμονοι του Ουισκόνσιν

Όταν πέρσι τον Σεπτέμβρη η Αραβική Άνοιξη μετακόμισε από την Αίγυπτο στις ΗΠΑ, καλό είναι να θυμόμαστε ότι δεν προσγειώθηκε κατευθείαν στη Νέα Υόρκη, στο πάρκο Ζουκότι, αλλά προηγουμένως έκανε και μια μεγάλη στάση στο Ουισκόνσιν, όπου έβγαλε στο δρόμο δεκάδες χιλιάδες πολίτες, εξ αιτίας της απόφασης του νέο-εκλεγμένου ρεπουμπλικάνου κυβερνήτη Σκοτ Ουόλκερ να τσακίσει την εργασία και τα συνδικάτα με ένα σωρό αντεργατικούς νόμους, οι κυριότεροι εκ των οποίων ήταν η κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων των δημοσίων υπαλλήλων και το δικαίωμα διαπραγμάτευσης αυξήσεων πέραν του πληθωρισμού, καθώς και η επιβολή επιπλέον εισφορών για περίθαλψη και συντάξεις. Από τις ωραίες στιγμές εκείνης της περιόδου ήταν οι, παρά το κρύο, γεμάτοι δρόμοι, η πολυήμερη κατάληψη του κυβερνητικού μεγάρου, καθώς και το κόλπο της αποδημίας μιας ντουζίνας δημοκρατικών γερουσιαστών σε γειτονικές πολιτείες, ώστε να αναβληθεί η ψήφιση του νόμου λόγω έλλειψης απαρτίας. Το ίδιο σκηνικό είχε επαναληφθεί τότε και στη Τζόρτζια, το Τενεσί, την Ιντιάνα και το Οχάιο, όπου στη μεν Ιντιάνα τα συνδικάτα έχασαν τη μάχη, την κέρδισαν όμως στο Οχάιο.

Τελικά ο νόμος ψηφίστηκε, αλλά οι Ουισκονέζοι δεν το έβαλαν κάτω.

Σύμφωνα με το νόμο, οι πολίτες έχουν δικαίωμα να ανακαλέσουν οποιονδήποτε από τους αιρετούς άρχοντες, εφ’ όσον έχει υπηρετήσει ένα μέρος της θητείας του και εφ όσον έχει συγκεντρωθεί ικανός αριθμός υπογραφών. Το οποίο και έπραξαν. Έτσι στην τελική και επίσημη καταμέτρηση της προηγούμενης Παρασκευής, η εκλογική επιτροπή της Πολιτείας βρήκε ούτε λίγο ούτε πολύ 900,938 έγκυρες ψήφους, σχεδόν διπλάσιες από τις απαιτούμενες των 540,208, δίνοντας έτσι το πράσινο φως για την επανάληψη της εκλογικής διαδικασίας, η οποία και ορίστηκε για τις 5 Ιουνίου.

Πρόκειται προφανώς για μια πολύ σπουδαία νίκη, αν αναλογιστεί κανείς ότι κάτι τέτοια γεγονότα συμβαίνουν εξαιρετικά σπάνια. Σ’ όλη την ιστορία των ΗΠΑ μόνο δυο κυβερνήτες έγινε δυνατόν ν’ ανακληθούν με τον τρόπο αυτό, ο ένας ήταν το 2003 στην Καλιφόρνια, για ν’ αντικατασταθεί, (τυχαίνουν και αναποδιές!) από τον Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ και ο άλλος το 1921, στη Βόρεια Ντακότα. Οι δε προκαταρκτικές εκλογές για την ανάδειξη του δημοκρατικού υποψηφίου έχουν προγραμματιστεί για τις 8 Μαΐου. Αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι παράλληλα θα ξαναγίνουν εκλογές και για τον αναπληρωτή Κυβερνήτη καθώς και για τους τέσσερεις γερουσιαστές της πολιτείας, τότε αναμφίβολα πρόκειται για το μεγαλύτερο γεγονός ανάκλησης στην ιστορία της Αμερικής.

Όλως τυχαίως(;) δε, την ίδια μέρα με την καταμέτρηση των ψήφων βγήκε και η απόφαση του πολιτειακού δικαστηρίου η οποία καθιστούσε αντισυνταγματικά, άρθρα του αντεργατικού νόμου που προωθούσε ο Κυβερνήτης Ουόλκερ, ένα εκ των οποίων ήταν και η κατάργηση του δικαιώματος των συνδικάτων να συλλέγουν συνδρομές από τα μέλη τους.

Με τον Ρόμνι να βρίσκεται κοντά στο χρίσμα, η κούρσα των προκριματικών για την ανάδειξη του ρεπουμπλικάνου υποψηφίου στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, χάνει πια το ενδιαφέρον της, το οποίο μετατοπίζεται πλέον στο αποτέλεσμα του Ιουνίου. Οι εκλογές του Ουισκόνσιν, θέλοντας και μη, θα δώσουν μια πρώτη γεύση για το τι μέλλει γενέσθαι τον Νοέμβριο, και για το λόγο αυτό τόσο οι δημοκρατικοί, όσο και οι ρεπουμπλικάνοι, το Occupy, αλλά και τα συνδικάτα από ολόκληρη τη χώρα, συγκεντρώνουν τις δυνάμεις τους στη συγκεκριμένη αναμέτρηση, όπου και ετοιμάζονται να ρίξουν άφθονο χρήμα. Ήδη ο Ουόλκερ, χωρίς να έχει ακόμα αρχίσει επισήμως την προεκλογική του εκστρατεία κατόρθωσε να συγκεντρώσει γύρω στα 12 εκατ. δολάρια, με κάποιες μεμονωμένες χορηγίες, φυσικά ανώνυμες, να αγγίζουν έως και τα 500,000 δολάρια. Υπενθυμίζουμε ότι το 2010, κατόπιν απόφασης του ανώτατου δικαστηρίου των ΗΠΑ, με ψήφους 5 προς 4, (The Citizens United v. Federal Election Commission Act), οι χρηματοδοτήσεις υποψηφίων από οργανισμούς, επιχειρήσεις και ιδιώτες μεγα-χορηγούς μπορεί να είναι ανώνυμες και απεριόριστες, υπό την προϋπόθεση (κοροϊδία), ότι τα χρήματα ξοδεύονται πριν ή και ανεξάρτητα από την προεκλογική εκστρατεία. Μέχρι δε τις εκλογές του Ιουνίου, το πορτοφόλι του Ουόλκερ θα έχει φουσκώσει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, στα 60-80 εκατομμύρια δολάρια.

Με τους ψηφοφόρους να φαίνονται άκρως πολωμένοι, (οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν ένα ελαφρό προβάδισμα στον Ουόλκερ έναντι του δημοκρατικού αντιπάλου του), οι εκλογές αυτές θα μοιάζουν, αν μη τι άλλο, με θρίλερ. Αλλά ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, και μόνο που το κίνημα κατόρθωσε να τις προκαλέσει συγκεντρώνοντας τόσες υπογραφές, θα έχει καταφέρει νίκη περιφανή.

Η Κυβέρνηση λόγω Πάσχα, ελαφραίνει τους φόρους

Επιτέλους είδαμε και μια κατάργηση φόρου. Δε λέω, μια φιλεύσπλαχνη κυβέρνηση πρέπει και να φροντίζει κάπου-κάπου τους υπηκόους της, δεν μπορεί όλο να παίρνει, πρέπει κάποτε και να δίνει πίσω κατι τις, για να κρατιούνται οι μάζες στο μαντρί και να την προσκυνάνε. Μπορεί να έκοψε, να εξανδραπόδισε, να ρήμαξε, αλλά τώρα που έρχεται το Πάσχα, έκανε και μια κίνηση αγάπης, βρε αδελφέ, να εξιλεωθεί, κάτι σαν πασχαλιάτικο μποναμά, όπως δίνει κάθε Νονός, με Κεφαλαίο "Ν", στο βαφτιστήρι του.

Και η κυβέρνηση αυτή έχει πολλούς Νονούς, που στο προχθεσινή τους μάζωξη στη γιάφκα της βουλής, έσκυψαν επιτέλους με ευλάβεια το κεφάλι μπρος το φτωχό πλέον λαό και με ορθάνοιχτα αυτιά αφουγκράστηκαν τα παράπονα και τις λύπες του. Τι θέλει ο πονεμένος μας λαός για την Ανάσταση; Αρνί; Θα το έχει. Αυγά; Κι αυτά θα τα έχει. Και τσουρέκια, και μαγειρίτσα, και λαμπάδες, και όλα τα καλά του θεού, που η κυβέρνηση αυτή φρόντισε να φέρει επί της Γης, μέρες που 'ρχονται.

Αλλά αυτά δεν είναι δώρα. Όπως κάθε καθωσπρέπει Νονός ψάχνει το καλύτερο κι αν μη, το ακριβότερο δώρο για το βαφτιστήρι του, έτσι και η Κυβέρνηση των Νονών, σκέφτηκε να κάνει κι αυτή, εις ένδειξιν τιμής, ένα δώρο ακριβό στα δικά της, ανά την επικράτεια, βαφτιστήρια.

Αρκετά ταλαιπωρήθηκαν φέτος με τους φόρους σκέφτηκε. Ας τους ελαφρύνω κομμάτι. Δε βαριέσαι, ας πάει και το παλιάμπελο, θα καταργήσω τον έναν, τον πιο μεγάλο και τον πιο σημαντικό, για να ελαφρυνθεί λιγάκι ο κοσμάκης. Αν για παράδειγμα, σκέφτηκε, πάρω πίσω τον φόρο πολυτελείας στις Πόρσε και τα SUV, με τα χρήματα που θα εξοικονομήσει το κάθε νοικοκυριό, αγοράζοντάς τα κατά πολύ φτηνότερα, θα μπορέσει επιτέλους να φάει, να ντυθεί, και να γιατροπορευτεί.

Αντουανέτες, θα πείτε; Μπα, πολύ μεγάλη γνώμη έχετε γι αυτούς. Χαμερπείς πεογλύφτες αυτών που τούς ταΐζουν, είναι, και τίποτε παραπάνω.

Η Κούβα που αλλάζει

Όταν γύρω στο τέλος του 2010 οι αρχές της Κούβας ανακοίνωσαν ότι σκόπευαν να αποσυμφορήσουν το κράτος, αρχής γενομένης από τον Μάρτιο του επόμενου έτους, με απολύσεις της τάξης του μισού έως ενός εκατ. κρατικών υπαλλήλων, από το σύνολο των 4.5 περίπου εκατ., η αλήθεια είναι ότι αυτό ακούστηκε σαν σεισμός πολλών ρίχτερ. Κάποιοι χάρηκαν, γιατί ίσως θα γίνονταν μάρτυρες μιας άλλης πτώσης κάστρου του υπαρκτού σοσιαλισμού, από τα τελευταία εναπομείναντα, κάποιοι άλλοι θορυβήθηκαν γιατί μαζί με την Κούβα ίσως χανόταν και το όνειρο για έναν άλλο καλύτερο κόσμο.

Και η Κούβα κατόρθωσε να οικοδομήσει αυτόν τον άλλο κόσμο, να ξαναδώσει πίσω την χαμένη αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια του λαού της, να εξαφανίσει την ανέχεια, την πείνα, την εγκληματικότητα, την ανασφάλεια για το αύριο και να παραμείνει σταθερά όλες αυτές τις δεκαετίες, από το 1959 μέχρι σήμερα δίπλα στους φτωχούς και τους μη προνομιούχους. Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, όλα αυτά τα χρόνια πέτυχε να εξασφαλίσει δωρεάν κοινωνικές υπηρεσίες και συντάξεις για όλους, υψηλής ποιότητας παιδεία και περίθαλψη, κάτι που τής το αναγνωρίζουν ακόμα και οι εχθροί της, πέτυχε να εξαφανίσει τον αναλφαβητισμό, (στην υπόλοιπη Λατ. Αμερική ανέρχεται στο 9%), πέτυχε να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής στα 79 χρόνια, (στις ΗΠΑ είναι στα 78 και στη Λατ. Αμερική στα 73), πέτυχε να μειώσει τη βρεφική θνησιμότητα στις 6 ανά 1000 γεννήσεις, (στις ΗΠΑ είναι 8 και στη Βραζιλία 19), και κυρίως να κρατήσει σε αφθονία και ζωντανά το ρούμι, τη ρούμπα και το πούρο.

Μετά την πτώση της Σοβ. Ένωσης που σήμαινε και το τέλος της βοήθειας, στρατιωτικής και μη, και ενός πολύτιμου και σταθερού εμπορικού εταίρου, πολλοί θεώρησαν ότι οι μέρες του Φιντέλ ήταν μετρημένες. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν συνέβη, αλλά είναι αλήθεια ότι η οικονομία του νησιού δέχτηκε ισχυρό πλήγμα, με αποτέλεσμα ανάμεσα στο 1989-1993 να συρρικνωθεί κατά 35%. Ως απάντηση, ο Κάστρο εγκαινίασε τη λεγόμενη “Ειδική Περίοδο σε Καιρό Ειρήνης” ανοίγοντας την οικονομία στον τουρισμό, (2.5-3 εκατ. ξένοι επισκέπτες κατ' έτος), στις ξένες επενδύσεις, στην νομιμοποίηση μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων και στην υιοθέτηση διπλού νομίσματος, άλλο για το εσωτερικό και άλλο για τους ξένους. Ο Τσάβες εμφανίστηκε ως ο από μηχανής θεός, παρέχοντας στην Κούβα φτηνό πετρέλαιο, με αντάλλαγμα παροχή τεχνογνωσίας σε θέματα διοίκησης, αγροτικής ανάπτυξης, και ιατρικής περίθαλψης.

Το συνεχιζόμενο embargo των ΗΠΑ, οι καταστροφικοί τυφώνες, 16 τον αριθμό που έπληξαν το νησί ανάμεσα στα 1998-2008, καθώς και η κρίση του 2008, που έδωσε το παρόν και στην Κούβα, με την αύξηση των τιμών των τροφίμων και τη μείωση των εξαγωγών και του τουρισμού, έφεραν στην επιφάνεια την κόπωση και τις δυσλειτουργίες του συστήματος, όπως ανακλώνται στη πτώση του βιοτικού επιπέδου και την πτώση της παραγωγής και της παραγωγικότητας. Για παράδειγμα, το ήμισυ της αγροτικής γης παραμένει ακαλλιέργητο, το 70% των τροφίμων εισάγεται από το εξωτερικό, παρατηρείται μεγάλη έλλειψη κατοικίας, ενώ σημαντικό ποσοστό των εργαζομένων στο κράτος παραμένει χωρίς αντικείμενο εργασίας.

Μέσα στα πλαίσια αυτά ήρθε το πακέτο μεταρρυθμίσεων του Ραούλ για άνοιγμα μέρους της οικονομίας, κυρίως της αγροτικής και των υπηρεσιών, στην ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία όμως είχε αρχίσει ήδη να εμφανίζεται με συνεταιρισμούς κουρέων, κομμωτηρίων, οδηγών ταξί και αγροτών. Μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο περίπου 338,000 χιλιάδες είχαν ζητήσει άδεια για ν' ανοίξουν τη δική τους μικρή επιχείρηση, όπως εστιατόριο, ξυλουργείο, επισκευές κλπ, ενώ υπάρχει σχέδιο η διαχείριση πολλών κρατικών επιχειρήσεων να δοθεί στους ίδιους τους εργαζόμενους. Επίσης αίρονται οι περιορισμοί στην αγορά υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και στην αγοροπωλησία κατοικιών και αυτοκινήτων, αλλά προβλέπεται και κατάργηση των πάσης φύσεως επιδοτήσεων.

Τι γίνεται λοιπόν με την Κούβα; Εγκαταλείπει το σοσιαλιστικό μοντέλο, οδεύοντας τάχιστα προς τον καπιταλισμό; Θα αντιγράψει την Κίνα και το Βιετνάμ; Ή απλώς αποτελεί μια χειραφετητική αλλαγή με ελαχιστοποίηση του κρατικού πατερναλισμού και με περισσότερο ρόλο για τους πολίτες; Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για απολύσεις όπως τις γευόμαστε στα μέρη μας, καθ' ότι κανείς εργαζόμενος δεν πρόκειται να βρεθεί άνεργος στο δρόμο δίχως σπίτι, δίχως τροφή και δίχως κοινωνικές παροχές. Αλλά για ενθάρρυνση της ατομικής επιχειρηματικότητας, σε εθελοντική βάση μέσα από συνεταιρισμούς και κοπερατίβες.

Οι μέχρι τώρα κινήσεις του Ραούλ φαίνονται αρκετά προσεκτικές και δείχνουν ότι τουλάχιστον προς το παρόν, η Κούβα προτίθεται να διατηρήσει το πολύτιμο κοινωνικό της μοντέλο, να περιοριστεί στο μοντέλο των μικρο-επιχειρήσεων και να αποτρέψει την έκρηξη των ανισοτήτων και της διαφθοράς, όπως συνέβη στην Κίνα. Για το λόγο αυτό διατηρεί σχετική καχυποψία ως προς τις ανεξέλεγκτες ξένες επενδύσεις, με τα όποια της ανοίγματα να περιορίζονται προς συγκεκριμένες μόνο χώρες, όπως Κίνα, Βραζιλία και Βενεζουέλα.

Το πιο πιθανό είναι ότι η Κούβα θα ακολουθήσει το δικό της μοντέλο, αυτό της επέκτασης της μικρο-ιδιοκτησίας και της μικρο-επιχειρηματικότητας, με ένα μέρος της κρατικής ιδιοκτησίας σε μη-στρατηγικούς τομείς να περνά σε συνεταιριστικές μονάδες.

Στην ευόδωση αυτών των σχεδίων, υπάρχουν όμως δυο σημαντικοί παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν. Ο ένας, είναι η μεγάλη ηλικία του Ραούλ, και ο άλλος η κακή υγεία του Τσάβες καθώς και η πιθανότητα να χάσει στις επόμενες εκλογές, τον Οκτώβρη του 2012 από τον ανερχόμενο Καπρίλες.

Συγκεκριμένα, ο Ραούλ έχει πατήσει τα 80 και είναι απίθανο να βρίσκεται στην εξουσία για περισσότερο από πέντε χρόνια. Επιπλέον, δεν φαίνεται κάποιος που να μπορεί να τον διαδεχτεί. Ο Φιντέλ κράτησε τα παιδιά του εκτός πολιτικής, ενώ κανένα από τα παιδιά του Ραούλ, αν και ενεργά, (ο γιός του είναι σύμβουλος εθνικής ασφάλειας και η κόρη του ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των gay), δεν κατέχουν θέσεις στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Επομένως το θέμα της διαδοχής παραμένει ανοιχτό, με τις όποιες απρόβλεπτες εξελίξεις.

Εξ αιτίας των πολύ στενών δεσμών της Κούβας με τη Βενεζουέλα, μια απώλεια του Τσάβες, είτε φυσική, είτε λόγω αντικατάστασής του στην Προεδρία, θα αποτελούσε μεγάλο πλήγμα για το νησί. Ο Καπρίλες είναι απίθανο να συνεχίσει με την ίδια ένταση την πολιτική του προκατόχου του, επομένως, η Κούβα σε μια τέτοια εξέλιξη θα βρισκόταν αρκετά απομονωμένη.

Και τέλος, αν και για πολλά χρόνια ανέγγιχτο, το θέμα του embargo από τις ΗΠΑ δεν θεωρείται πια ταμπού, ούτε από τους ίδιους τους κουβανούς εξόριστους. Μετά τις εκλογές, ο Ομπάμα, που κατά πάσα πιθανότητα θα επανεκλεγεί, προβλέπεται να το ανακινήσει και πιθανόν να το άρει. Μια τέτοια ενέργεια πρόκειται να έχει ανεξέλεγκτες επιδράσεις στην Κούβα, αν μη τι άλλο από την αθρόα προσέλευση εκατομμυρίων αμερικανών τουριστών.

Πάντως, για όσους ονειρεύονται μια βόλτα με τις παλιές αμερικάνικες sedan κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου Malecón, και μια περιήγηση στην Πλατεία της Επανάστασης με φόντο το τεράστιο πορτρέτο του Τσε, υπάρχει ακόμα καιρός…

Οι πέντε καλύτερες προτάσεις για τη διάλυση της Ευρωζώνης

Τον περασμένο Οκτώβρη το fund της οικογένειας του Λόρδου Wolfson προκήρυξε βραβείο 250,000 λιρών για το καλύτερο σχέδιο, καλύτερης διαχείριση μιας πιθανής διάλυσης της Ευρωζώνης.

Από τις 450+ περίπου συμμετοχές, σήμερα έχουμε τις πρώτες ανακοινώσεις για τη λίστα των πέντε φιναλίστ, από τους οποίους θα προέλθει και ο νικητής.

Αυτοί είναι οι εξής:

Κάνοντας κλικ σε κάθε σύνδεσμο μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την κατατεθειμένη πρόταση.

a) Catherine Dobbs - The NEWNEY approach to unscrambling the Euro

b) Roger Bootle - Leaving the euro: A practical guide

c) Jonathan Tepper - A Primer on the Euro Breakup: Default, Exit and Devaluation as the Optimal Solution

d) Jens Nordvig - Planning for an orderly break-up of the European Monetary Union

e) Neil Record - If member states leave the Economic and Monetary Union, what is the best way for the economic process to be managed to provide the soundest foundation for the future growth and prosperity of the current membership?

Σε μια πρωτότυπη και κομψή λύση η Catherine Dobbs προτείνει την εξαφάνιση του ευρώ, με τις απαιτήσεις των κατόχων ευρώ να αντικαθίστανται με απαιτήσεις επί νέων νομισμάτων σε μια συμφωνημένη ισοτιμία. Ο στόχος είναι να αποτραπεί η έξοδος κεφαλαίων, και επιπλέον να μην υπάρξουν αδικίες.

Η πρόταση του Roger Bootle από την Capital Economics περιγράφει ένα πρακτικό οδηγό γύρω από τα θέματα που σχετίζονται με μια πιθανή έξοδο από το ευρώ. Ο κεντρικός στόχος είναι πώς να εξασφαλιστεί πτώση των πραγματικών μισθών και τιμών με την μικρότερη αναταραχή. Προτείνεται, τα δημόσια και ιδιωτικά δάνεια να επανακαθοριστούν σε ευρώ, σύμφωνα με την αρχή του 'lex monetae', όπου κάθε χώρα αποφασίζει η ίδια για το πώς θα διαχειριστεί το νόμισμά της.

Ο Jonathan Tepper θεωρεί ότι οι έξοδοι από ένα νόμισμα και οι υποτιμήσεις ενώ προβλέπεται να οδηγούν σε χάος και αρμαγεδδώνα σπανίως συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το άρθρο ισχυρίζεται ότι τα πραγματικά προβλήματα δεν προκύπτουν από την ίδια διαδικασία εξόδου, αλλά από τις ανάγκες που οδηγούν στην έξοδο.

Οι Jens Nordvig and Nick Firoozye ισχυρίζονται ότι το βάρος θα πρέπει να δίνεται στα δάνεια που βρίσκονται κάτω από το ξένο δίκαιο, περίπου 10 τρις ευρώ. Τα δάνεια που βρίσκονται κάτω από το εθνικό δίκαιο κάθε κράτους θα πρέπει να επανατιμώνται στο νέο νόμισμα, ενώ αυτά που βρίσκονται κάτω από ξένο δίκαιο θα πρέπει να εκφραστούν σε ένα νέο ευρωπαικό νόμισμα, ας πούμε στο ECU.

O Neil Record ισχυρίζεται ότι αν μια χώρα φύγει από το ευρώ, τότε ολόκληρη η ΕΖ θα πρέπει να διαλυθεί. Η έκθεση επικεντρώνεται στη διαχείριση της εξόδου , με έμφαση στη μυστικότητα και την καλή οργάνωση.