ΗΠΑ: Η βόμβα των φοιτητικών δανείων

Πριν από περίπου ένα χρόνο, ο κ. Παπανδρέου, όντας ακόμα πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει εντελώς φυσικά και με την… ελαφράδα που τον διακρίνει ότι ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα προβλεπόταν και η δυνατότητα των φοιτητών να λαμβάνουν χαμηλότοκα δάνεια για τη χρηματοδότηση των σπουδών τους. Αν και θα του συγχωρούσαμε το ατόπημα να μιλά για σκοινί στο σπίτι του κρεμασμένου, δηλαδή για επιπλέον δανεισμό στα ήδη μέχρι το λαιμό υπερχρεωμένα νοικοκυριά, εντούτοις δεν θα του επιτρέπαμε να αγνοεί τις επιπτώσεις της πρακτικής αυτής στον φοιτητόκοσμο των ΗΠΑ. 

Το σήμα κινδύνου ήρθε τα τελευταία χρόνια από τους δικηγόρους, οι οποίοι είδαν μια σημαντική αύξηση στον αριθμό των πελατών που ζητούν προστασία από κατασχέσεις, εξαιτίας φοιτητικών δανείων που αδυνατούν να εξοφλήσουν. Και επειδή σε πολλά από τα δάνεια αυτά έχουν μπει ως εγγυητές οι γονείς, οι τελευταίοι κινδυνεύουν από κατασχέσεις καταθέσεων και ακινήτων.

Πολλοί πλέον μιλούν για την επόμενη βόμβα χρέους. Και οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Το φοιτητικό χρέος αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 867 δισ. δολάρια, ποσό που υπερβαίνει το χρέος των πιστωτικών καρτών, το οποίο κυμαίνεται στα 704 δισ. δολάρια. Από τα 37 εκατ. φοιτητών-οφειλετών, το 14,4% ήδη έχει αρχίσει να μένει πίσω στις δόσεις. Και με την εμμένουσα ανεργία, το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί. Με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το μέσο ποσό που χρωστά κάθε απόφοιτος εκτιμάται στα 25.250 δολ., ένα 10% χρωστά περισσότερο από 50.000, ενώ ένα 3% φτάνει τα 100.000 δολ. Το ποσό, δε, που αντιστοιχεί στους γονείς ανέρχεται στα 34.000 δολ. Και το χειρότερο, τα νούμερα αυτά δείχνουν μια ανησυχητικά αυξητική τάση. 

Με τα δίδακτρα να έχουν αυξηθεί πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι οι μισθοί, η υπόθεση «σπουδές» απευθύνεται πλέον μόνο στα μεγαλύτερα εισοδήματα. Στα τελευταία 15 χρόνια ώς το 2016, το μέσο κόστος φοίτησης θα έχει διπλασιαστεί. Φυσικά, το ίδιο και τα χρέη. 

Σε αντίθεση όμως με τα δάνεια των σπιτιών, ένας φοιτητής δεν μπορεί να χρεοκοπήσει. Το δάνειο θα τον κυνηγά όσο ζει, αναγκάζοντάς τον να προστρέχει σε πρόσθετο δανεισμό από τις τράπεζες για να το εξυπηρετεί, δρόμος που προφανώς, όπως συνέβη και με τα κράτη, οδηγεί σε αδιέξοδο.

Ως παραφυάδα του Occupy, φυσικό ήταν να οργανωθεί και κίνημα ενάντια στο φοιτητικό χρέος με δράσεις, πορείες, και διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα.