Καν' το όπως η Κούβα

Στις αρχές αυτού του χρόνου οι Ραούλ Κάστρο και Ντίλμα Ρουσέφ εγκαινίασαν το νέο υπερσύγχρονο λιμάνι του Μαριέλ, 40 περίπου χλμ δυτικά της Αβάνας, το οποίο κατασκευάστηκε κυρίως με την ευγενική χορηγία της Βραζιλίας, καλύπτοντας τα 1 περίπου δις δολάρια από το συνολικό κόστος. Το συγκεκριμένο λιμάνι φτιάχτηκε έτσι ώστε να μπορεί να δέχεται και τα μεγαλύτερα πλοία που θα περνούν στο κοντινό μέλλον από τη υπό διεύρυνση διώρυγα του Παναμά και στοχεύει να πάρει ένα μεγάλο μέρος των θαλασσίων μεταφορών που χρησιμοποιούν την Καραιβική σαν ενδιάμεσο σταθμό. Με την άρση δε του εμπάργκο απο τις ΗΠΑ θα αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη ισχύ, και είναι κάτι που δεν μπορεί να μην το έχουν κατά νου οι Κάστρο. Φυσικά, δεν έχει έρθει ακόμα αυτή η στιγμή, αλλά όπως δείχνουν τα πράγματα υπάρχουν αρκετές προυποθέσεις ώστε να αρθεί όχι στο πολύ μακρινό μέλλον, μιας και η πρώτη γενιά των σκληροπυρηνικών Κουβανών του Μαιάμι έχει είτε αποδημίσει εις Κύριον είτε έχει αποσυρθεί σε κάποιο από τα γηροκομεία, της περιοχής, η δε δεύτερη γενιά είναι περισσότερο επιεικής προς το καθεστώς, στο βαθμό μάλιστα που το τελευταίο φιλελευθεροποιείται και γίνεται περισσότερο business friendly. Πληθαίνουν δε οι φωνές στις ΗΠΑ που θεωρούν το συγκεκριμένο εμπάργκο αναχρονισμό. Και είναι, αν σκεφτεί κανείς ότι ένας Κουβανός πολύ πιο εύκολα μπορεί να πάει στηνΑμερική, απ' ότι ένας Αμερικανός στην Κούβα. Επιπλέον αν οι αμερικανοί δεν κινηθούν γρήγορα στην άρση του εμπάργκο, στη γωνιά περιμένουν Ρώσοι, Κινέζοι, Ευρωπαίοι, Βραζιλιάνοι κλπ, έτοιμοι να τους φάνε τις δουλειές.

Το λιμάνι αποτελεί μια από τις στρατηγικές κινήσεις της Κούβας και έχει ενδιαφέρον να δούμε τον τρόπο με τον οποίον κινείται τον τελευταίο καιρό, που δεν είναι άλλος από μια ρεαλιστική (αλλά πολύ προσεκτική) στροφή στην πολιτική, όπως απεικονίζεται στην τάση ανεξαρτητοποίησης από την Βενεζουέλα, ειδικά μετά το θάνατο του Τσάβες, (φαίνεται ότι δεν έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στις ικανότητες του Μαδούρο να επιβιώσει πολιτικά), στο άνοιγμα των αγορών σε ντόπιους και ξένους, στη σταδιακή εγκατάλειψη του διπλού νομίσματος, στην έναρξη συνομιλιών με την ΕΕ για σύσφιξη των εμπορικών συναλλαγών, και στην αναζήτηση ξένων κεφαλαίων και επενδυτών κυρίως στις ασιατικές αγορές, Κίνα και Ιαπωνία.

Ως γνωστόν η Κούβα σαν μέλος της Κομεκόν από το 1972 είχε ευνοηθεί αρκετά από την πρώην Σοβιετική Ένωση, η οποία τής αγόραζε την παραγωγή ζάχαρης ακριβά και τής πουλούσε το πετρέλαιο φτηνά. Με την πτώση της, και ύστερα από μια δραματική δεκαετία η Κούβα βρήκε καινούργιο υποστηρικτή, τον Τσάβες, με το φτηνό πετρέλαιο που τής προμήθευε.

Λόγω δε της μεγάλης στενότητας σε δολάρια, η Κούβα πέρα από τα CUP και CUC, το μετατρέψιμο πέσο, εφηύρε και ένα τρίτο νόμισμα, χρυσή λίρα για τους πιστωτές της, τον Κουβανό γιατρό, του οποίου η ανταλλακτική αξία ανέβαινε όσο ανέβαινε και το (όντως αξιοθαύμαστο) προσδόκιμο ζωής των κατοίκων της. Για το 2014 υπολογίζεται ότι στα ταμεία της Κούβας θα εισρεύσουν περί τα $8 δις μόνο από την αποστολή γιατρών, νοσοκόμων και ιατρικού τεχνικού προσωπικού ανά τον κόσμο. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι τα εμβάσματα των 1.2 εκ εξορίστων κουβανών στις ΗΠΑ ανέρχονται στα $2.7 δις ετησίως, ενώ στα $2 δις ανέρχονται και τα έσοδα από τον τουρισμό. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 30000 κουβανοί στη Βενεζουέλα ενταγμένοι στο πρόγραμμα “Γιατροί για Πετρέλαιο”, ενώ μια πρώτη φουρνιά 7500 γιατρών έχει μεταβεί στη Βραζιλία, μέσω του προγράμματος “Περισσότεροι Γιατροί” για να επανδρώσουν δυσπρόσιτες περιοχές. Δεν έχω αυτή τη στιγμή στοιχεία για το πόσο χρεώνει ο Ραούλ τη Βενεζουέλα, αλλά η Βραζιλία για κάθε γιατρό πληρώνει $4500 το μήνα. Κάνοντας τις πράξεις, βλέπουμε ότι πολύ απλά η Κούβα θα ξεπληρώσει τους Βραζιλιάνους για το λιμάνι του Μαριέλ, σε διάστημα μόνο δύο ετών!

Κουβανούς γιατρούς έχει ζητήσει και το Εκουαδόρ, το οποίο πληρώνει $2500 το κεφάλι, ενώ λόγω της καλύτερης οικονομίας της Νοτίου Αφρικής, ο Κάστρο για κάθε Κουβανό γιατρό χρεώνει $6500. Αν λάβουμε υπ' όψιν μας ότι η Κούβα έχει στείλει γιατρούς σε 66 ανά τον κόσμο χώρες, ακόμα και στην Ευρώπη, δεν είναι δύσκολο να δούμε πώς βγαίνουν τα $8 δις. Αυθόρμητα πάει ο νους μας, στους πόσους έλληνες γιατρούς εκπαιδεύσαμε και στείλαμε στη Γερμανία και αλλού χωρίς να πάρουμε δεκάρα τσακιστή, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Μια άλλη κίνηση της Κούβας είναι ότι το λιμάνι του Μαριέλ δεν θα το διαχειρίζονται Κουβανοί, αλλά η εταιρία PSA της Σιγκαπούρης, για το λόγο ότι διαθέτει αξιόλογη εμπειρία στον τομέα αυτό. Το δε εργατικό δυναμικό θα είναι κουβανοί κατά 99% με μισθούς που θα καθορίζονται από το γραφείο εργασίας της Κούβας.

Επίσης, στο λιμάνι θα λειτουργεί Ελεύθερη Ζώνη, όπου με τον νέο επενδυτικό νόμο για ξένους που ψηφίστηκε πρόσφατα στη βουλή, οι εταιρίες που θα εγκατασταθούν θα πρέπει να ανήκουν στους τομείς της βιοτεχνολογίας, της πληροφορικής, των ηλεκτρονικών κλπ, με σκοπό τη μεταφορά know-how και τεχνολογίας, ώστε να δράσουν ως καταλύτες για την ανάπτυξη του νησιού. 

Κατ' αναλογία με μάς, αντι να συνεχίζουμε να γκρινιάζουμε με την COSCO, ή με τον όποιον έρθει στο μέλλον να αναλάβει κάποιο από τα λιμάνια που έχουν βγει στο σφυρί, θα μπορούσαμε να θέταμε εξ αρχής όρους τέτοιους που να μεγιστοποιούν την ωφέλεια. Αν δεν ξέρουμε πώς να το κάνουμε, ας ρωτήσουμε τους κουβανούς...