Δυο μύθοι για την ανάπτυξη της Αργεντινής

Έχοντας πεισθεί ο αγαπητός P. Krugman, ότι τα ψωμιά της Ελλάδας εντός ευρώ, όπου νάναι τελειώνουν, συγκεκριμένα μέσα στον επόμενο μήνα, επηρεασμένος μάλλον από τη διόγκωση των απειλών εναντίον της Ελλάδας, απειλές, που κατά κύριο λόγο στοχεύουν στον σωφρονισμό των πολιτών ενώπιον της επικείμενης επανάληψης της εκλογικής αναμέτρησης, και όχι από την ψύχραιμη ανάλυση του πλέγματος των παραμέτρων, πολιτικών, οικονομικών και γεωπολιτικών, που εν τέλει θα καθορίσουν  την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και την επιβίωση του σχήματος Ευρωζώνη, επανήλθε χθες με ένα ενδιαφέρον σχόλιο για την ισχύ του εξαγωγικού τομέα της χώρας μας και για το κατά πόσον αυτός θα μπορέσει να στηρίξει μια αυτοδύναμη ανάπτυξη εκτός ευρώ. Κακά τα ψέματα, απόσχιση της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα ανοίγει το δρόμο φαρδιά-πλατιά και για τις υπόλοιπες χώρες-μέλη. Οι τράπεζες απανταχού της οικουμένης, δεν προετοιμάζονται μόνο για τη δραχμή, αλλά και για το εσκούδο, λιρέτα, φράγκο, μάρκο, πεσέτα κλπ. Όσες φορές προσπάθησε το Βερολίνο να χτίσει οχυρωματικά έργα αυτά αποδείχτηκαν εντελώς ανίσχυρα από την επομένη.  

Ο Krugman λοιπόν παρουσιάζει το επόμενο γράφημα, όπου συγκρίνει τις εξαγωγές σαν ποσοστό του ΑΕΠ της Ελλάδας και Αργεντινής στην περίοδο 2002-2010. Κόκκινη γραμμή είναι η Αργεντινή, γκρίζα η Ελλάδα. Αναφερόμενος μόνο στην Ελλάδα συμπεραίνει ότι όντως οι εξαγωγές δεν έχουν σημαντικό βάρος, αλλά στο βαθμό που συνίστανται κυρίως σε υπηρεσίες, (τουρισμός και ναυτιλία), εφ όσον η Ελλάδα υιοθετήσει τη δραχμή, οι υπηρεσίες αυτές θα τιμώνται σε συνάλλαγμα, ευρώ ή δολάρια, και συνεπώς θα καταλαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό στο ΑΕΠ, απ’ ότι σήμερα. 

Το δεύτερο σχόλιο έχει να κάνει με τη σύγκριση Αργεντινής-Ελλάδας. Παρατηρούμε ότι οι δυο καμπύλες ακολουθούν μια σχεδόν παράλληλη πορεία και τείνουν να ταυτιστούν, πράγμα που θα σήμαινε ότι εφ’ όσον η ραγδαία ανάπτυξη της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία  βασίστηκε στις εξαγωγές, το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με την Ελλάδα.

Δεν είναι, όμως ακριβώς έτσι, διατείνεται ο Marc Weisbrot, από το CEPR. Σε άρθρο του στον Guardian, καταδεικνύει ότι η κοινή πεποίθηση, που θέλει την Αργεντινή να στέκεται στα πόδια της μετά από μια ραγδαία αύξηση των εξαγωγών, αγαθών και κυρίως σόγιας, δεν είναι παρά μύθος. Δηλαδή, η ανάπτυξη της Αργεντινής δεν οφειλόταν στις εξαγωγές αγαθών, αλλά ούτε και στην έκρηξη των τιμών των αγαθών στα διεθνή χρηματιστήρια, όπως θα δούμε παρακάτω. 

Ανάλυση της σύστασης του πραγματικού ΑΕΠ της Αργεντινής την περίοδο της επιταχυνόμενης ανάπτυξης,  2002-2010, αποδεικνύει ότι μόνο το 12% αυτού οφειλόταν σε εξαγωγές, και επιπλέον, ένα μικρό του κλάσμα, σε εξαγωγές αγαθών και τροφίμων, όπως η σόγια.  Συνεπώς η οικονομική ανάπτυξη της Αργεντινής δεν οφειλόταν στις εξαγωγές. 

Όσον αφορά τέλος τον δεύτερο μύθο, περί της ανόδου της τιμής της σόγιας, αυτή όντως συνέβη , αλλά η συμβολή της στην άνοδο του ΑΕΠ της Αργεντινής ήταν μόνο 5% το 2002 και 3.7% το 2010.

Η χρήση του μύθου των εξαγωγών είναι ένα πολύ βολικό παράδειγμα, ώστε να η περίπτωση Αργεντινή να καταστεί μοναδικό παράδειγμα, το οποίο πέτυχε από καθαρή εύνοια της τύχης και μόνο και από τις εξωτερικές συγκυρίες. Το δίδαγμα είναι ευνόητο. Κοιτάξτε, όποιος ξαναπροσπαθήσει να κάνει το ίδιο, δεν θα έχει τη θεά τύχη σύμμαχο αυτή τη φορά.

Σύμφωνα λοιπόν με τον Weisbrot, η Αργεντινή πέτυχε για πολύ συγκεκριμένους λόγους μακρο-οικονομικής, δημοσιονομικής-νομισματικής-συναλλαγματικής, πολιτικής. Η οικονομία της Αργεντινής πέτυχε λόγω της αύξησης της εσωτερικής ζήτησης και των επενδύσεων. Τελεία και παύλα…