Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Η αντιπολίτευση στη Λιβύη


Η εξέγερση της Λιβύης τοποθετείται και αυτή στο τσουνάμι των εξεγέρσεων της Βορείου Αφρικής και της αραβικής χερσονήσου ενάντια σε προσωποπαγή απολυταρχικά ή ημι-απολυταρχικά καθεστώτα του ενός. Οι λόγοι, οικονομικοί και πολιτικοί, αν και σε διαφορετικό μείγμα. Η Λιβύη με κατά κεφαλή ΑΕΠ (ΡΡΡ) στα $14,000 βρίσκεται σε αρκετά πλεονεκτικότερη θέση σε σχέση με την Αίγυπτο, ($4,000), εξ αιτίας των πλούσιων και πολύ καλής ποιότητας πετρελαϊκών κοιτασμάτων που διαθέτει. Όπως επίσης και σε σχέση με τις κοινωνικές παροχές και επιδοτήσεις βασικών καταναλωτικών αγαθών. Αυτό που πρωτίστως πυροδότησε το εξεγερσιακό ξέσπασμα στη Λιβύη ήταν η μεγαλύτερη, απ’ ότι στην Αίγυπτο, περιθωριοποίηση των κατοίκων από τα πολιτικά πράγματα της χώρας. Πράγματι, το κεντρικό αίτημα ήταν η παραχώρηση Συντάγματος και ο τερματισμός της απαγόρευσης λειτουργίας πολιτικών κομμάτων.

Αμφότερες ξεκίνησαν αυθόρμητα και από τα κάτω, αλλά ο εξεγερμένος πληθυσμός είχε διαφορετική σύνθεση. Στην Αίγυπτο εξεγέρθηκαν κυρίως οι νέοι αναζητώντας επαγγελματικές διεξόδους, ενώ στη Λιβύη πρωτοστάτησαν κυρίως οι ενήλικες επαγγελματίες, όπως γιατροί, δικαστές, δικηγόροι. Τα σκληρά δε μέτρα καταστολής που ακολούθησαν έδρασαν προς την κατεύθυνση ώστε περισσότερος κόσμο να βγει στους δρόμους.

Η Αίγυπτος, παρ’ όλη την ασθενική, αλλά με μεγάλο δυναμικό αντιπολίτευση, έχει σημαντική προϊστορία εργατικών αγώνων, κινητοποιήσεων και κοινωνικών κινημάτων, ενώ στη Λιβύη η κινηματική και πολιτική ιστορία έχει σχεδόν όλες της τις σελίδες άγραφες.

Ο Καντάφι αποδεικνύεται περισσότερο σκληροτράχηλος σε σχέση με τον Μουμπάρακ, αν και αμφότεροι προέρχονται απ’ τον στρατό, στις πλάτες του οποίου στηρίχτηκαν για να ανέλθουν στην εξουσία. Με μια διαφορά όμως. Στην μεν Αίγυπτο, την κρίσιμη στιγμή ο Μουμπάρακ έχασε τη στήριξη του στρατού, αλλά και της Αμερικής, στην δε Λιβύη η μεν παρέμβαση της Αμερικής και της ΕΕ ήταν στο επίπεδο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δλδ σκανδαλωδώς χλιαρή, ο δε στρατός εμφανίζεται διχασμένος· στα ανατολικά, (Βεγγάζη), να έχει προσχωρήσει στην εξέγερση, στα δε δυτικά, (Τρίπολη), να παραμένει ακόμα πιστός στον Καντάφι.

Το ότι κατά πάσα πιθανότητα τα εκβιαστικά χαρτιά της Δύσης, μπορεί να έχουν μικρή μόνο ισχύ, οφείλεται στην οικονομική και ενεργειακή αυτάρκεια της Λιβύης, με τον πλήρη έλεγχο των πετρελαίων της. Επίσης τα κοιτάσματα είναι μοιρασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε ακόμα και να χωριζόταν το κράτος στα δυο, τόσο το ανατολικό, όσο και το δυτικό θα μπορούσαν να κατέχουν σημαντικό μερίδιο των κοιτασμάτων. Η μικρή λοιπόν εξάρτηση της Λιβύης από τη Δύση, πιθανόν να δρα υπέρ του Καντάφι. Τις τελευταίες μέρες, όμως λόγω του χάους που επικρατεί, έχει κατά πολύ μειωθεί η εξόρυξη πετρελαίου, και εφ’ όσον η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, με τις χιλιάδες των ξένων τεχνικών να αποχωρούν και να εγκαταλείπουν τη χώρα, πιθανόν ο Καντάφι ή οι γιοί του, να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται ότι τα διαπραγματευτικά τους χαρτιά δεν θα μετράνε ακόμα για πολύ.

Τώρα, αν υποτεθεί ότι ο Καντάφι ανατρέπεται, ποια θα είναι η επόμενη μέρα, και κυρίως ποιος θα κληθεί να αναλάβει; Εδώ τα πράγματα είναι αρκετά σκούρα. Στη Λιβύη η αντιπολίτευση είναι, όπως είπαμε ανύπαρκτη. Και μιλάμε για την εσωτερική, η οποία ως τα τώρα δεν είχε δώσει κανένα σημάδι ζωής. Εκτός απ’ τον στρατό.

Η όποια δηλαδή μέχρι τώρα «αντιπολίτευση» ενάντια στον Καντάφι ήταν από το εσωτερικό του στρατού, ο οποίος δοκίμασε μέσα σ’ αυτές τις δεκαετίες να τον ανατρέψει κάμποσες φορές. Προσπάθησε να οργανώσει αρκετά πραξικοπήματα, αλλά προς κακή τους τύχη, και εξ αιτίας της καλής οργάνωσης των μυστικών υπηρεσιών, ανακαλύπτονταν προτού καν εκδηλωθούν. Το σοβαρότερο απ’ όλα εκδηλώθηκε τον Μάιο του 1984, το οποίο όμως κατέληξε σε μαζικές συλλήψεις και φυλακίσεις χιλιάδων από τους συμμετέχοντες.

Από την άλλη μεριά η αντιπολίτευση του εξωτερικού είναι πολύ πιο δυνατή. Η μεγαλύτερη ομάδα είναι το National Front for the Salvation of Libya (NFSL), με αρκετούς οικονομικούς πόρους, η οποία το 1984 είχε οργανώσει επιδρομή στον στρατώνα του Καντάφι στην Τρίπολη, και η Libyan National Army (LNA), στο Τσαντ, αποτελούμενη από πρώην φυλακισμένους αξιωματικούς.

Ισλαμικές ομάδες άρχισαν να εμφανίζονται στις αρχές του 1990, κυρίως στα ανατολικά, αλλά με πολύ μικρή ισχύ. Η ισχυρότερη, το Libyan Islamic Group, που αποπειράθηκε να τον δολοφονήσει το 1997 μετέφερε την έδρα της στο Λονδίνο, αλλά η επιρροή της στο εσωτερικό είναι πολύ μικρή.

Συγκρίνοντας λοιπόν με την Αίγυπτο, όπου υπήρχε μια μαγιά για να συγκροτηθεί έστω και μια μεταβατική κυβέρνηση, στη Λιβύη, εκτός από τον στρατό και το NFSL δεν υπάρχει τίποτε άλλο διαθέσιμο.

Κι αυτό αποτελεί πρόβλημα. Απ’ ότι είδα όμως χθες στο Αljazeera, ο πρόεδρος του NFSL, κοστουμαρισμένος και προσεκτικός στα λόγια του, φαίνεται ότι έχει αρχίσει να ρίχνει κι από κανένα ρούχο στη βαλίτσα της επιστροφής...

14 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δραματική η κατάσταση στην Λιβύη. Από τη μια χιλιάδες αντικυβερνιτικοί διαδηλωτές έχουν καταλάβει πόλεις και κτίρια, έχουμε πάνω απο 300 νεκρούς, οδομαχίες και συγκρούσεις. Αυτή την ώρα, το κρατικό κανάλι της "τζαμαχιριγια" μεταδίδει εικόνες LIVE από το κέντρο της Τρίπολης όπου 12.15 μμ (τώρα) εκατοντάδες υποστηρικτές του Καντάφι παραμένουν στους δρόμους.
Ας ελπίσουμε να μην υπάρξουν πρωτίστως και άλλοι νεκροί και να μην οδηγηθεί η χώρα σε εμφύλιο πόλεμο .

LIVE :
http://wwitv.com/tv_channels/b1951.htm

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητε μου, τα πετρελαια της Λιβυης ειναι, σχεδον, ολα υπο τον ελεγχο αμερικανικων εταιρειων και οχι "κρατικο". Γι αυτο κα η χλιαρη σταση της Δυσης, μεχρι τωρα. Βλεποντας και κανοβτας...
Ειναι ασυγκριτα τα μεγεθη "Αιγυπτος" - "Λιβυη". Η Αιγυπτος φερει μαζι της. μια ιστορικη κληρονομια 3000+ χρονων. Η Λιβυη καμμια. Η Αιγυπτος ειναι η πολιτιστικη και πολιτικη ατμομηχανη του Αραβο-μουσαλμανικου κοσμου!
Η Τυνησια και η Αλγερια εχουν, επισης, μκρα αραβικη ιστορια και απο μια επανασταση, εθνικο-προοδευτικη η καθε μια τους, ανεξαρτητα απο την φθορα τους και την τελικη τους καταληξη. Το Μαροκο ειναι μια ιδιαιτερη ιστορικη περιπτωση. Η Υεμενη εχει κι αυτη μια μακραιωνα ιστορια (Ευδαιμων Αραβια - Βασιλειο της Σαβα)στη πλατη της, οχι ομως σαν της Αιγυπτου. Μεχρι τη πτωση του Σοβιετικου μπλογκ, χωρισμενη σε Βορεια και Νοτια-Αντεν(κομμουνιστικο καθεστως), με τη νοτια να εχει επιτυχει ενα σημαντικο επιπεδο στα θεματα παιδειας αλλα, και κοινωνικων κατακτησεων. Η Σαουδικη Αραβια, κοιτιδα του Ισλαμ. Η υπολοιπη Αραβικη χερσονησος με μεγαλη πολιτιστικη Περσικη επιρροη, απο τα βαθη των αιωνων.
Βρισκομαστε, ακομη, στην αρχη,μιας μεγαλης και επιπονης ιστορικης αλλαγης σ'ολο το χωρο της Μ. Ανατολης και της λεκανης της Μεσογειου καθως και του Αιγαιου(Εγγυς Ανατολη), με κυριο αξονα το Πααιστινιακο προβλημα και τη διαμαχη με το Ισραηλ. Οι προβλεψεις δεν ειναι ευκολες. Ο κινδυνος αναφλεξης ολης της περιοχης τερστιος.

cynical είπε...

Η εντυπωση που σχηματισα ειναι οτι οι περισσοτερες πολεις εχουν περασει με τους αντι-κυβερνητικους, ενω η Τριπολη ειναι ακομα με τον Κανταφι.

Παντως δεν θα πιστευα και πολυ τις αναμεταδωσεις της κρατικης τηλεορασης. Διαδιδουν οτι οι αμερικανοι δινουν ναρκωτικα στους εξεγερμενους γιαυτο και δεν ξερουν τι κανουν. Εβγαλαν μαλιστα και μαρτυρες στην tv να το "επιβεβαιωνουν".

Ο αντιπροεδρος που τον εγκατελειψε, ελεγε στο jazeera οτι ο κανταφι μαλλον θα αυτοκτονισει. Χθες μαλιστα στην απευθυνση προς το λαο, τραυλιζε και ηταν πολυ νευρικος.

Αλλιως, θα επεμβουν οι δυτικοι με πολεμικα πλοια. Ακουστηκε για ιταλια, η οποια φυσικα το διεψευσε, ακουστηκε και για τον αμερικανικο στολο...

Πολυ καλο το λινκ που εδωσες. Δεν ηξερα οτι υπηρχε τετοιο.

Ανώνυμος είπε...

Tο προηγουμενο σχολιο "ανωνυμου" δεν εχει καμμια σχεση με τον "ανωνυμο" του οποιου σχολιο, μολις δημοσιευτηκε. Γι' αυτο ας θεωρηθει υπογραφομενο, οπως και τουτο, απο τον,
α. χ.

cynical είπε...

Sxetika με τα πετρελαια και το βαθμο ελεγχου τους apo wikipedia:


The state-owned National Oil Corporation (NOC) dominates Libya's oil industry, along with smaller subsidiaries, which combined account for around 50% of the country's oil output. Among NOC's subsidiaries, the largest oil producer is the Waha Oil Company (WOC), followed by the Agoco, Zueitina Oil Company (ZOC), and Sirte Oil Company (SOC). Oil resources, which account for approximately 95% of export earnings, 75% of government receipts, and over 50% of GDP.

Although UN sanctions were suspended in 1999, foreign investment in the Libyan gas and oil sectors were severely curtailed due to the U.S. Iran and Libya Sanctions Act (ILSA), which caps the amount foreign companies can invest in Libya yearly at $20 million (lowered from $40 million in 2001). As of May 2006, the U.S. has removed Libya from its list of states that sponsor terrorism and has normalised ties and removed sanctions. This clears the road for U.S. oil companies to exploit Libyan oil and is expected to have a positive impact on the Libyan economy. [2] The NOC hopes to raise oil production from 1.80 million bpd in 2006 to 2 million bpd by 2008. FDI into the oil sector is likely, which is attractive due to its low cost of oil recovery, high oil quality, and proximity to European markets.[4] Most Libyan oil is sold on a term basis, including to the country's Oilinvest marketing network in Europe; to companies like Agip, OMV, Repsol YPF, Tupras, CEPSA, and Total; and small volumes to Asian and South African companies.[5]


θα μου φαινοταν παραταιρο ο Κανταφι να εχει παραδωσει τον ορυκτο πλουτο σε πολυεθνικες.

Ο ρολος των ξενων εταιριων εχει πολλες διαβαθμισεις, απο απλη τεχνικη βοηθεια, μεχρι απολυτο ελεγχο και διαχειριση της παραγωγης.

Ανώνυμος είπε...

Εγω δεν αναφερω "κυριοτητα" αλλα "ελεγχο". Που σημαινει, οπως, ορθα, λεγεις, τεχνογνωσια, management απο μεσαια, ανωτερα και ανωτατα στελεχη, διαχειριση, μεσα μεταφορας(τανκερς) και διαθεση στη παγκοσμια αγορα. Κατα τα αλλα, τιποτα να μη σου φαινεται παραταιρο για την... ειδικη αυτη και... εκτος αμεσου "πλανου" περιπτωση...
α. χ.

cynical είπε...

Υπαρχουν πολλες βαθμιδες ελεγχου. Για να πει καποιος οτι τα πετρελαια ειναι στα χερια πολυεθνικων θα πρεπει αυτες να τα διαχειριζονται με μακροχρονια συμβολαια, να αποφασισζουν πού θα κανουν νεες γεωτρησεις, πόσα βαρελια θα εξορυσσουν καθημερινα, ποσο και πού θα τα πουλανε και τι ποσοστα θα γυριζουν πισω στο κρατος.

Πιστευω οτι δεν ειναι τετοια η κατασταση στη Λιβυη. Ουτε καν στο Ιρακ.

Συνηθως το κρατος αποφασιζει με δικους του ορους σε ποιους και τι θα κατοχυρωσει μεσα απο δημοπρασιες.

cynical είπε...

Παντως, οπου και να κοιταξα για το καθεστως εκμεταλλευσης, η αναφορα ηταν σε κρατικο ελεγχο των πετρελαιων.

Δεν λεγεται το ιδιο για τη βραζιλια, ή Νιγηρια για παραδειγμα.

Τωρα, για τις λεπτομερειες των συμβολαιων δεν εψαξα.

Ανώνυμος είπε...

Το Ιρακ ειναι αλλη περιπτωση. Τελειως διαφορετικη. Εχει "κληρονομησει" το καθεστως Σανταμ. Σημαινει, τεχνογνωσια, management σε ολες τις βαθμιδες, μεταφορικα μεσα(τανκερς) και διαθεση.
Εγω, βλεπω στο κομματι της βικιπεντια που εχεις δωσει, να μιλα παντου για κυριοτητα. Πουθενα δεν αναφερεται σε ελεγχο. Ακομη και για επανεναρξη δυνατοτητας γεωτρησεων και επενδυσεων ομιλει απο ξενα κεφαλαια και μαλιστα αμερικανικα.
Αλλα, ανεξαρτητα απ' αυτο, εχεις την εντυπωση οτι για τετοια θεματα που αφορουν πολυεθνικα συμφεροντα και διεθνεις σχεσεις υψιστου επιπεδου, ρισκου και κερδων, βγαινουν οι αληθειες στη δημοσιοτητα;
Αυτα τα λιγα, αγαπητε, και με πολυ εκτιμηση!
α.χ.

Ανώνυμος είπε...

Αυτό που δεν είναι πάντα σαφές από τις περιγραφές των συγκρούσεων που έχω διαβάσει, είναι α) πόσοι είναι οι νεκροί από τη μία και πόση από την άλλη πλευρά β) πόσο εξοπλισμένοι είναι οι εξεγερμένοι και γενικά, πόση και τι είδους βία χρησιμοποιούν.

Εδώ, είδηση για κλοπή, απαλλοτρίωση, όπως θέλετε πείτε το, όπλων από ισλαμιστές που κρατάνε όμηρους:
http://news.smh.com.au/breaking-news-world/libyan-islamists-seize-arms-take-hostages-20110221-1b19c.html

εδώ, γίνεται λόγος για επίθεση σε εγκαταστάσεις μεγάλης Ινδικής κατασκευαστικής εταιρείας:
http://www.youthkiawaaz.com/2011/02/indians-stuck-in-libya/

και εδώ, ανάλογες αναφορές για επιθέσεις σε Κινέζικες και Κορεάτικες επιχειρήσεις:
http://www.indiandefencereview.com/geopolitics/Chinese-and-Korean-companies-attacked-by-Libyan-protesters.html

Δεν ξέρω πόσο αντιπροσωπευτικά είναι τα παραπάνω. Τα παραθέτω απλά για να "ανακυκλώσω" την πληροφορία.

cynical είπε...

Ανωνυμε 5:34,

θα ηθελα να κανω μια επισημανση σε σχεση με τις πληροφοριες που μεταδιδονται για δρασεις ισλαμιστων.

Πιστευω οτι τα δυτικα μεσα θα προσπαθησουν να παιξουν κι εδω οπως εκαναν τουλαχιστον στην αρχη και στην Αιγυπτο, τον κινδυνο από πιθανο κινδυνο περασματος της εξουσιας σε ισλαμικα χερια.

Το επαιξαν με τους αδελφους μουσουλμανους στην Αιγυπτο, αλλα δεν τους βγηκε.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ σωστά εντοπίζεις τις διαφορές Λιβύης Αιγύπτου αλλά το κλειδί είν' οι ομοιότητες.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Έτσι ακριβώς τα βλέπω κι εγώ. Πάντως είναι τελικά πολλοί εκείνοι που την κάνουν.

Ανώνυμος είπε...

Είμαι ο 5:34.
Δεν είναι μόνο οι ισλαμιστές. Διαβάζοντας τα ξένα μέσα σχηματίζει κανείς την εντύπωση ότι οι φυλές (tribes) υπάρχουν ακόμη ως ξεχωριστές οντότητες και παίζουν σημαντικό ρόλο σε όσα διαδραματίζονται στην κοινωνία της Λιβύης. Η κατάρρευση του καθεστώτος φαίνεται να οδηγεί σε απελευθέρωση φυγόκεντρων δυνάμεων και χαοτικές καταστάσεις (τυφλή βία, λεηλασίες, όλοι εναντίον όλων) αντί για το πέρασμα σε μια πιο ελεύθερη, καλά οργανωμένη, δημοκρατική κοινωνία.

Φυσικά, μπορεί να είναι και προπαγάνδα για να προλειάνει το έδαφος για έξωθεν επεμβάσεις.

Πρόσφατη αναφορά από Βεγγάζη:
http://www.guardian.co.uk/world/blog/2011/feb/23/libya-gaddafi-showdown-live-updates