Τι κινει την Παγκοσμιοποιηση?

Όσοι ακομα πιστευουν οτι μπορουν τα κρατη να μπαινοβγαινουν στα χωράφια της παγκοσμιοποιησης κατά το δοκούν, μαλλον δεν εχουν κατανοησει τη γενεσιουργό της αιτια. Αυτα που βλεπουμε δεν ειναι η αιτία, αλλά το αποτέλεσμα. Η παγκοσμιοποιηση, δλδ  το ανοιγμα των συνορων στη μετακίνηση ανθρώπων και υλικών και άυλων αγαθών δεν προαποφασιστηκε σε καποια σκοτεινα γραφεια ή επι το συγχρονον σε καποιο απομακρο resort του Colorado ή των Αλπεων αλλα συνεβη επειδη η τεχνολογία ηδη επέτρεπε ολα τα προηγούμενα να συμβαινουν σε μικρη αλλα διογκουμενη κλιμακα, χωρις φυσικα να εχει ζητηθει η αδεια κανενος.

 Και επειδη το κοστος της αποτροπής μεσω ολοενα σκληροτερων μετρων καταστολης και επιτηρησης φανηκε να ειναι δυσβασταχτο απο καθε αποψη για να μην πουμε και γελοίο, η αλλαγη του παραδειγματος φανηκε συμφεροτερη και συνεπώς αναπόφευκτη. Ετσι "επεσε" η σοβιετικη ενωση, ετσι "πέφτει" η κουβα, ετσι αναδυθηκε η Κινα και ετσι θα πεσει και το τελευταίο καστρο, η Βορεια Κορεα.

Δεν γνωρίζω ακριβώς ποιο συγκεκριμενα ηταν το τεχνολογικο γκατζετ που διελυσε την κραταια Σοβιετια, για τη Β. Κορεα ομως νομιζω οτι εχω αποψη. Σιγουρα συνεβαλε το CD player και μετα το DVD player που προκαλεσαν μια πρωτη συγκρουση αναμεσα στον κοσμο που τους τάιζαν οι Κιμ και στον κοσμο που προβαλε στις οθόνες τους με το υλικο που μετεφεραν απο την μια οχθη του Yalu στην αλλη ατρομητοι  λαθρεμποροι, αλλα δεν απετελεσαν και τη χαριστικη βολη.

Οι βορειοκορεατες που ειχαν αρχισει σιγα να ξεζαλιζονται απο το οπιο της ανελεητης προπαγανδας, ανακαλυψαν οτι μπορουσαν να παιζουν τους απαγορευμενους καρπους στα σπιτια τους, ειτε κουκουλωμενοι με κουβέρτες ειτε καλυπτοντας τα παραθυρα με βαριες κουρτινες, ειτε με αλλους τροπους.

Φυσικα η αστυνομια επιτηρησης της ιδεολογικής καθαροτητας δεν αργησε να αντιληφθεί τις εξυπναδες των ατακτων βορειοκορεατων και αρχισε να κανει ντου εκει που προεβλεπε (βλ. σκοτεινα παραθυρα) οτι θα χορευαν τα διαβολια της Δυσης. Οι ενοικοι ειχαν ετοιμη την τελετουργια. Με το που μπουκαραν οι λεβεντες εβγαζαν το κακο DVD απο το πορτακι, εβαζαν στη θεση του το καλο με τις μεγαλοφυεις μπουρδες καποιου Κιμ και προσποιουνταν τις παναγιες. Ελα ομως που οι αλλοι το ειχαν ξαναδει το εργο και διαπιστωναν για χιλιοστη φορα οτι το DVD που βρισκοταν στο συρταρακι ηταν πιο κρυο και απο το χιονι, γεγονος που προδιδε την ολη πλεκτανη.

Τα πραγματα ομως αλλαξαν αρδην οταν καποιοι κακοι τεχνοκαπιταλιστες βαζοντας στο ματι τον τελευταιο αμολυντο παραδεισο επί της γης, εβγαλαν στο εμποριο τα "στικακια" τα οποια λογω μεγεθους ειναι ευκολοτερο να περασουν τον Yalu και μαλιστα σε πολλαπλασιες ποσότητες και μετα να κρυφτουν, ακομα και μεσα στο μενταγιον με το προσωπο του ιδου του dear leader.
Το κυριοτερο ομως επιτρεπουν στους ξετσουπισμενους πλεον βορειοκορεατες να γευονται τους απαγορευμενους καρπους της νοτιοκορεατικης σαπουνοπερας χωρις να κινδυνευουν να αποκαλυφτουν.

Μπορει η σαπουνοπερα να μην προαγει και τοσο το πολιτιστικο επιπεδο του θεατη, αλλα εχει αρκετη δυναμη ωστε να βαλει καποια εκατομμυρια γλωσσες καποια στιγμη να χλευαζουν το βουβαλοπαιδο Κιμ Ουν.

Σκέψεις για τις ευρωπαικές και αμερικάνικες αγορές

Πολυς λόγος έγινε τα τελευταία χρόνια της κρίσης για την εισοδηματική ανισότητα στις ΗΠΑ κυρίως και λιγότερο στις υπόλοιπες αναπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες της Δύσης. Το βιβλίο-βίβλος το “Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα” του Πικετί δεν προφταίνει να μετράει επανεκδόσεις. Δεν το διάβασα, αν και το φυλλομέτρησα ηλεκτρονικά. Με κούρασε η υπερβολική συσσώρευση στοιχείων αριθμών και ντοκουμέντων, (καλό για τους ακαδημαικούς), για να φτάσει στο τέλος να πει ότι ανισότητα παράγεται όταν ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας γίνεται μικρότερος από τον ρυθμό απόδοσης του κεφαλαίου. Με απλά ελληνικά δηλαδή, όταν ο χρηματιστηριακός καπιταλισμός παίρνει καβάλα την παραγωγική οικονομία. Εντάξει. Έχει απόλυτο δίκαιο φυσικά και συγχαρητήρια για το επίμονο σκάψιμο στις παγκόσμιες βιβλιοθήκες. Αλλά το συμπέρασμα ήταν λίγο πολύ αναμενόμενο. Αρκεί μια ματιά στον δείκτη S&P500 ο οποίος με τα πολλαπλά QEs είδε τις 'μετοχές' του ν' αυξάνουν από τις 680 μονάδες στις αρχές του 2009, στις πάνω από τις 2000 σήμερα, δλδ μια αύξηση περίπου 210%.

Τουτέστιν όλα τα τρις που τύπωσε η FED πήγαν στα χρηματιστήρια και προφανώς αυγάτισαν. Στην Ευρώπη τα πράγματα δεν ήταν διαφορετικά. Άλλωστε το κεφάλαιο δεν γνωρίζει σύνορα και εδώ που τα λέμε, καλά κάνει. Στο ίδιο διάστημα, παρ' όλο που ο Draghi άργησε, ένεκα Γερμανίας, να βάλει μπρος την ευρωπαική εκτυπωτική μηχανή, ο γερμανός DAX παρουσίασε κέρδη κατά τι λιγότερα, γύρω στο 160%. Όχι κι άσχημα, εδώ που τα λέμε. Η Γερμανία, ότι και να λέμε αποτελεί μαγνήτη κεφαλαίων στην Ευρώπη και κυρίαρχη δύναμη.

Απεναντίας, ο γάλλος CAC από τον Νοέμβρη του 2009 μετά βίας κουνήθηκε κατά 18%, κι αυτό αποτελεί άλλη μια ένδειξη ότι η Γαλλία είναι για τα μπάζα. Πιθανώς και να φταίει η μεγάλη φορολογία (30%) που αποθαρρύνει τις επενδύσεις σε γαλλικές επιχειρήσεις. Ο ΑΕΧ (του Αμστερνταμ) προχώρησε κατα 50% κι εδώ σταματώ, όσον αφορά στην Ευρωζώνη. Στο ΗΒ ο FTSE100 ανέβηκε κατά 95%, κάπως καλύτερα, αλλά υστερώντας της Γερμανίας.

Τα νούμερα αυτά, πέρα από κουραστικά, δείχνουν κυρίως πώς ιεραρχεί ο εξωτερικός κόσμος τη γηραιά Ευρώπη και ως προς αυτό νομίζω ότι είναι χρήσιμο να τα έχουμε στα υπ' όψιν.

Βασικά, η μικρή αυτή παρέκβαση έγινε για να δείξω πού πήγαν τα λεφτά της FED, και σαν συνέχεια, πώς αυτοί που τα καρπώθηκαν έγιναν πολύ πιο πλούσιοι, διογκώνοντας την ανισότητα.

Επί της αρχής, στις αγορές ομολόγων, μετοχών, παραγώγων, συναλλάγματος κλπ μπορεί να συμμετάσχει ο οποιοςδήποτε με όσα χρήματα διαθέτει στην τσέπη του.

Απλά, όσο πιο πολλά βάζει στο τραπέζι τόσα πιο πολλά θα πάρει πίσω ή θα χάσει. Δυστυχώς όμως, το παιχνίδι δεν είναι τόσο αναλογικό όσο το περιέγραψα. Στις αγορές ομολόγων για παράδειγμα, δεν μπορεί να συμμετάσχει κάποιος κάτω από ένα ορισμένο ποσό. In principle, το ελάχιστο αγοράς για ενα ομόλογο είναι το χιλιάρικο ή το διχίλιαρο όταν πρόκειται για αμερικάνικα εταιρικά ομόλογα (δλδ χρέος). Αλλά στην πράξη αυτό δεν ισχύει, ιδίως στα ευρωπαικά ομόλογα. 

Ας πούμε οτι μετά από πολύ ψάξιμο βρίσκεις ένα λαχταριστό ομόλογο, σχετικά σίγουρο οτι θα σε αποπληρώσει με τη λήξη του και με καλό επιτόκιο (κουπόνι) για ν' ανακαλύψεις μετά, βρίζοντας, ότι το ελάχιστο ποσό που πρέπει να καταβάλεις είναι τα 100,000 ή τα 200,000. Τι λες καλέ! Κοίτα μούρη που ζητάει τόσα. Βλέπεις για παράδειγμα ελληνικές επιχειρήσεις όπως τα ΕΛΠΕ, ο ΟΤΕ, ή η ΙΝΤΡΑΛΟΤ κ.α. που χρωστάνε της Μιχαλoύς, με αξιολόγηση τη χαμηλότερη, στο C, να σου ζητάνε κατοστάρες για να σε τιμήσουν.

Κι' απ΄την άλλη έχεις τον γίγαντα Microsoft να εκδίδει ομόλογα (χρέος) με ελάχιστο ποσό τα 2000 δολάρια και την Verizon με ελάχιστο ποσό το χιλιάρικο να προσκαλει τον καθένα ακόμα και τους πένητες να επωφεληθούν.

Κι εδώ έγκειται η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις ευρωπαικές και αμερικάνικες αγορές χρηματιστηριακών προιόντων. Οι πρώτες, παρά του αντιθέτου θρυλούμενα είναι αρκετά ελιτίστικες και με αποκλεισμούς, ενώ οι αμερικάνικες είναι πιο λαικές και ανοιχτές σε όλα τα πορτοφόλια. Δε χωρά αμφιβολία ότι ο ευρωπαικός καπιταλισμός θέλει ακόμα πολλά ψωμιά να φάει για να φτάσει τον αμερικάνικο.

Προφανώς δεν είναι δυνατόν όλα τα πορτοφόλια να επωφεληθούν με τον ίδιο τρόπο, και τούτο εξ αιτίας του παράγοντα ρίσκο. Τα μεγάλα πορτοφόλια μπορούν να παίρνουν μεγαλύτερο ρίσκο απ' ότι τα μικρά και κατα συνέπεια να θερίζουν μεγαλύτερα κέρδη.

Πάρτε για παράδειγμα στα καθ' ημάς τις τραπεζικές μετοχές. Αν κάποιος ρίξει σήμερα 50000 ευρώ θα αγοράσει μια γερή φέτα της eurobank σε μετοχές. Καποια στιγμή, οι τράπεζες δεν θα ειναι όπως τώρα και οι μετοχες θα ανατιμηθούν. Μπορεί σε 5, 10, 15 τέρμινα. Αν δεν σου λείπουν τα 50000 μπορείς να περιμένεις. Καποτε θα αυγατίσουν. Αν δεν επωφεληθείς εσύ ο ίδιος, σίγουρα οι απόγονοι. Για κάποιους άλλους όμως τα 50000 είτε λείπουν είτε είναι ζωτικής σημασίας για το σήμερα. Αυτοί δυστυχώς αποκλείονται από τα μεγάλα μελλοντικά κέρδη. Αυτή όμως είναι η φύση των αγορών και δεν έχει να κάνει με το αν πρόκειται για ευρωπαικές ή αμερικάνικες.

Από την Εξάρτηση στην Αυτονομία

Τζα!

Περασαν κιολας δυο χρονια απο τοτε που του περασα λουκετο. Ηταν η εποχη που ο Συριζα βαδιζε πλησιστιος προς την εξουσια με μια ασυγκρατητη ρητορικη που ολα τα εσφαζε, ολα τα μαχαιρωνε. Ηταν τοτε που βαραγαν τα νταουλια και που οι αγορες επισκεπτονταν τα ντοπια χοροδιδασκαλια για να μαθουν να λικνιζονται στους νεους συριζαιικους σκοπους.
Μεσα σ' αυτο το κλιμα θα ηταν αδικο και μιζερο να κανεις κριτικη. Οι ψυχραιμοι παρατηρητες θα μπορουσαν να περιμενουν για λιγους ακομη μηνες.
Πραγματι ο Συριζα στην εξουσια εμελλε να δωσει μοναδικες παραστασεις απο ολο το δραματικο και κωμικο ρεπερτοριο.
Με τον καιρο και υστερα απο αρκετες σκουντουφλες και αναποδες κολοτουμπες, το πραγμα αρχισε να ισορροπεί στη σανιδα οπου ειχαν ισορροπησει και ολοι οι προηγουμενοι. Ετσι μπηκαμε στην περιοχη του deja vu.  Εδω πλεον τα ψεμματα ειχαν τελειωσει.
Να ασκησεις κριτικη? Χωρις νοημα κατα τη γνωμη μου. Ετσι, για να βρισκομαστε μονο σε δουλεια, απασχολωντας τη γλωσσα με οικεια αναμασηματα. Η  προοπτικη εξοδου απο ΕΖ και ΕΕ, περα απο τις αρνητικες συγκυρίες, σαν εναλλακτικη, ηθελε πολυ γερα κοτσια να την υποστηριξεις, τετοια που ουτε κατα διανοια διεθεταν τα παλληκαρια του Λαφαζανη και οι φιλεναδες της Ζωης.
Η επικαιροτητα δεν ειχε πλεον κανενα ενδιαφερον, ισως να αξιζε μονο να παρακολουθει κανεις το βαθμιαιο γλιστρημα προς την παρακμη της πολιτικης και των πολιτικων. Αυτων κυριως.
Ομολογουμενως, οχι και πολυ εποικοδομητική ενασχοληση.

Το διαστημα που μου λειψατε και, θα ηθελα πολυ, να ειχα λειψει και σε σας, επεσα με τα μουτρα σε αυτο που ονομαζεται "χρηματαγορες".
Το νεο "cynical" θα ασχολειται κυριως με το πως μπορουμε να κατανοησουμε και να αρμεξουμε τις αγορες με πολυ διαβασμα, μεθοδο, υπομονή και ψυχραιμια.
Ειναι ενας χωρος πολυπλοκος, λιγο πολυ απιαστος αλλα και διαχειρισιμος, οπου χωρανε τοσο η διαισθηση οσο και η επιστημη, η θεωρια και η πρακτικη εξασκηση.
Θα ηθελα να μοιραστω μαζι σας την εμπειρια μου αυτη, αλλα και να μαθω απο σας.
Φανταζομαι οτι στο τελος θα κερδισουμε ολοι μας, και μεταφορικα και ουσιαστικα.

Θα χαρω να τα πουμε!

Χρήμα και Εξουσία

Αυτό που ισχύει στις περισσότερες χώρες, και η Ελλάδα είναι μια από αυτές, είναι οι βουλευτές να μπαίνουν φτωχοί στην πολιτική και να βγαίνουν πλούσιοι ή ζάπλουτοι. Ενώ οι όντως πλουσιοπάροχες αμοιβές και προνόμια δεν δικαιολογούν τη συσσώρευση τέτοιου φανερού και κρυφού πλούτου, το πολιτικό σύστημα είθισται να κάνει τα στραβά μάτια, μιας και τα δώρα ή δωράκια σύμφωνα με το εθιμικό δικαιο τείνουν να καταστούν μέρος του θεσμού.

Στις ΗΠΑ, όπως μάς λέει o Economist, τα πράγματα είναι ανάποδα. Από την έρευνα του πλούτου των μελών του Κονγκρέσου προκύπτει ότι αυτοί που μπαίνουν στην πολιτική και εκλέγονται είναι ήδη πλούσιοι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όταν βγαίνουν δεν είναι  πλουσιότεροι. Απλώς μεταπηδούν κλίμακα. Κανείς θα περίμενε οι πλουσιότεροι βουλευτές να προέρχονται από την επιχειρηματική τάξη.

Δεν συμβαίνει όμως έτσι. Ελάχιστοι είναι αυτοί. Όπως κι εδώ, περισσεύουν οι δικηγόροι. Αλλά η απόλυτη πλειοψηφία, (δέκα στους εικοσιπέντε πιο πλούσιους) ανήκει σ' αυτούς που είτε κληρονόμησαν τα πλούτη τους (κι εδώ επαληθεύεται ο Πικετί), είτε έκαναν ένα πλούσιο γάμο, όπως ο Βενιζέλος ας πούμε. Δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στον παραπάνω πίνακα. Η πολλαπλή εμφάνιση της ένδειξης "rich spouse" (4/10) στη θέση της επαγγελματικής απασχόλησης βγάζει μάτι.

Το πιο ανησυχητικό όμως, κατά τον Economist, είναι ότι οι περισσότεροι στο Κονγκρέσο δεν γνώρισαν τίποτε άλλο στη ζωή τους, παρά την πολιτικολογία. 

Αφού αυτά συμβαίνουν στις ΗΠΑ, στη χώρα που λατρεύουν την επιχειρηματικότητα, εμάς προφανώς δεν μάς πέφτει λόγος.

 

Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: Tα μνημόνια καταπόντισαν την ανταγωνιστικότητα!

Για να τελειώνουμε με το παραμύθι της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας και για το πώς τα προγράμματα λιτότητας από το 2010 και εντεύθεν συνέβαλαν στην ανάκτησή της, δεν έχουμε παρά να ρίξουμε μια ματιά στο παραπάνω διάγραμμα.

Σύμφωνα με στοιχεία των ετήσιων εκθέσεων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) τα οποία είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του από το 2006-2007 ώς το 2013-2014, βλέπουμε ότι ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικότητας της χώρας μας βαίνει συνεχώς μειούμενος. Ενώ η ανταγωνιστικότητα την δήθεν περίοδο της ασωτείας, 2006-2007 ήταν στο 4.12, με άριστα το 7 το οποίο παρεμπιπτόντως δεν πιάνει καμια χώρα, πέρσι ήταν στο 3.86, και σήμερα που πηδάμε απ' τη χαρά μας, έχει μόλις πάει στο 3.93. 

Αν κοιτάξουμε δε τις κατατάξεις, και πάλι η πτώση τον καιρό των μνημονίων είναι θεαματική.

Από την 61η θέση το 2006-2007, τα επόμενα χρόνια πέφτουμε σταθερά στην 65η, 67η, 71η, 83η, 90η, 96η θέση και φέτος στην 91η. Κι όλα αυτά με την πιο τρομερή εσωτερική υποτίμηση που έχει ποτέ λάβει χώρα. 

Και τίθεται το ερώτημα; Θα είμαστε ευχαριστημένοι αν πιάσουμε την ανταγωνιστικότητα του τρισκατάρατου 2006? Προφανώς, γιατί δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Και πάλι καλά να λες.

Ειναι δυνατόν να είμαστε τόσο τυφλοί; Υπάρχει σήμερα κάποιος, έστω ένας που δεν πανηγυρίζει;

Sex στο Ιράν

Το να καθίσουμε να ασχοληθούμε με τα όσα ανομολόγητα συμβαίνουν στις κρεβατοκάμαρες της Τεχεράνης, τη στιγμή που ένα σωρό μέτωπα έχουν πάρει φωτιά σε Ιράκ, Συρία, Λιβύη, Ουκρανία και Ευρωζώνη, θα αποτελούσε ύβρι. Όχι όμως για γεγονότα που αφορούν στο Ιράν και τα οποία μάς αφήνουν καποιες χαραμάδες για το ποιόν των διεργασιών που συντελούνται στο κοινωνικο-πολιτικό επίπεδο της σπουδαίας, από γεωπολιτική άποψη, αυτής χώρας. Δεν χρειάζεται να επισημάνουμε ότι τόσο η εξωτερική πολιτική του Ισραήλ όσο και της Δύσης σχετικά με τη Συρία και Ιράκ υπαγορεύεται με γνώμωνα το Ιράν, εξ αιτίας της ισχύος, της επιρροής του στην περιοχή και του πυρηνικού του προγράμματος.

Τώρα, θα πείτε τι σχέση έχει το πήδημα με τα πυρηνικά; Έχει και παραέχει! Ο Ρουχανί αποδεικνύεται ένας πολιτικός, περισσότερο πραγματιστής από τον προκάτοχό του, κι αυτό αποτυπώνεται στους χειρισμούς του στον έλεγχο των πυρηνικών και στη διάθεση σύμπραξης που επιδεικνύει για τον τερματισμό της κρίσης σε Ιράκ και Συρία. Αφ' ενός συναινεί στην αλλαγή του Αλ-Μαλίκι, αποδέχεται τον προτεινόμενο νέο πρόεδρο του Ιράκ από τους αμερικανούς, και αφ' ετέρου μεταβαίνει στο Ριάντ για εξεύρεση με τους Σαουδάραβες κοινής λύσης σχετικά με την αντιμετώπιση του ISIS.

Το Ιράν είναι μια εν πολλοίς παραξηγημένη χώρα, όπου εύκολα εξαπατάσαι από την παρουσία των κληρικών, από τη στενή σχέση που έχουν με το κράτος και την κοινωνία και από τον ενδυματολογικό κώδικα των γυναικών, αλλά μια πιο προσεκτική ματιά, παραμερίζοντας τις κουρτίνες δείχνει ότι τα στερεότυπα το αδικούν. Το Ιράν δεν είναι Σαουδική Αραβία. Οι σιιίτες μουλάδες, όπως γράψαμε στο προηγούμενο ποστ δεν μισθοδοτούνται από το κράτος. Και ο Πρόεδρος, για να το βλέπουν οι δικοί μας, δεν δίνει όρκο σε κάποιον ανώτατο θρησκευτικό άρχοντα, αλλά στον Ανώτατο Δικαστή! Μια τέτοια αποκάλυψη θα σόκαρε τον φιλελεύθερο Μητσοτάκη και ειδικά την κομμουνίστρια Κανέλλη.

Αλλά περισσότερο απ' όλα θα σόκαρε η είδηση ότι το ίδιο το Ιρανικό Κοινοβούλιο, ειδικά το τμήμα ερευνών του εκπόνησε 82-σέλιδη μελέτη για τη σεξουαλική συμπεριφορά των Ιρανών και δη των νέων. Τα αποτελέσματα είναι λίγο πολύ αναμενόμενα και δεν έχουν και τόση σημασία. Εν ολίγοις, συμβαίνει ό,τι συμβαίνει και στις φιλελεύθερες κοινωνίες, μόνο εδώ αφού κλείσουν οι πόρτες των σπιτιών, αλλά κι αυτό φαίνεται ν' αλλάζει. Ένα 80% των ανύπαντρων γυναικών έχει προγαμιαίες σχέσεις, ενώ το ποσοστό των ομοφυλόφιλων ανέρχεται στο 17%. 

Το ότι το ανώτατο θεσμικό όργανο αποφασίζει να μπει σε χωράφια ταμπού που μέχρι πρότινος θα έστελναν τους μουλάδες με εγκεφαλικό στο νοσοκομείο και να τα δημοσιοποιεί, δείχνει πόσο πολύ έχει προχωρήσει η ιρανική κοινωνία.

Όταν η Al-Qaeda βρίσκει το ISIS βίαιο

Και ξεφνικά, εδώ και λίγο καιρό και από το πουθενά, το σουνιτικό ISIS μπήκε φαρδιά πλατιά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων του κόσμου, εντυπωσιάζοντας με τη στρατιωτική του προέλαση, με της τελευταίας μόδας στρατιωτικό εξοπλισμό, βαρύ και ελαφρύ, με τους χιλιάδες αφοσιωμένους μαχητές που έσπευσαν από Δύση και Ανατολή να ενταχθούν στις γραμμές του, -3000 μόνο από Ευρώπη, και μερικές εκατοντάδες από Καναδά, ΗΠΑ και Αυστραλία-, με τη μεσαιωνική του θηριωδία ενάντια σε πολίτες αλλόθρησκους και ομόθρησκους, αλλά και με την επαγγελματική επικοινωνιακή του στρατηγική με την οποία απέσπασε σημαντική λαϊκή υποστήριξη στις σουνιτικές περιοχές του βόρειου Ιράκ και Συρίας, όχι για λόγους θρησκευτικούς, επειδή θαμπώθηκαν από την εξτρεμιστική ερμηνεία του κορανίου που πρεσβεύει, αλλά για λόγους πολιτικούς, ευελπιστώντας να ξεφύγουν από την περιθωριοποίηση και καταπίεση που υφίσταντο από τις σιιτικές κυβερνήσεις των Μαλίκι και Άσαντ αντιστοίχως. Κι επιπλέον, συνεπές στις επιδιώξεις του για τη σύσταση αυτόνομου ισλαμικού κράτους, το ISIS φροντίζει να παρέχει στους νεο-αποκτηθέντες υπηκόους τα ίδια κοινωνικά αγαθά με ένα κράτος, διοχετεύοντας αρκετούς από τους τεράστιους πόρους του σε σχολεία και κλινικές, ενώ εξασφαλίζει, με ή χωρίς βία, να μισθοδοτεί τους ήδη υπάρχοντες επαγγελματίες, από σερβιτόρους ως μηχανικούς στα πετρέλαια και τα υδροηλεκτρικά φράγματα.

Το ISIS ξεκίνησε με την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ σαν παρακλάδι της Al-Qaeda κάνοντας αντίσταση. Χώρισαν όμως τα τσανάκια τους τον Φεβρουάριο του 2014, όταν το ISIS κατηγόρησε την Al-Qaeda για χαλαρότητα και ατολμία και η Al-Qaeda το ISIS για υπερβολική βιαιότητα, λες και η επίθεση στους δίδυμους πύργους ήταν μια πράξη αβρότητας. Η διαφορά τους θα έλεγε κανείς ότι έγκειται στο ότι, ενώ, η Al-Qaeda επέδειξε πνεύμα ευφάνταστο και καινοτόμο στην εκτέλεση των στόχων της, το ISIS, στερούμενο φαντασίας και κοσμοπολιτισμού, στράφηκε σε τεχνικές εξόντωσης ανέμπνευστες και εντελώς παρωχημένες, γεγονός που φαίνεται να ενόχλησε την Al-Qaedian αισθητική. Παρά ταύτα, το ISIS με τη στρατηγική του επιδεξιότητα και το επιτελικό του πνεύμα κατόρθωσε να υπερκεράσει τον παλαιό του σύμμαχο και να επιβάλει το δικό του brand στους διεθνείς κύκλους των τζιχαντιστών.

Νέοι και νέες από Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο και Ολλανδία μαγεμένοι από την πιο καθαρή μορφή βίας που έχει ποτέ εξασκηθεί, και εξωθούμενοι από την ευρωπαϊκή νεανική ανεργία του 25%, βρίσκουν στο ISIS, πέρα απ' την αδρεναλίνη ενός ζωντανού βίντεο-γκέιμ, έναν καλοπληρωτή εργοδότη με εξασφαλισμένη απασχόληση, είτε στο ίδιο είτε σε κάποια ανά την υφήλιο θυγατρική του, όπως για παράδειγμα στο Boko Haram στη Νιγηρία, καθώς και καλές προοπτικές για εξέλιξη σε περίπτωση που το χαλιφάτο ευοδωθεί. Δημοσιεύματα αφήνουν να εννοηθεί ότι το πακέτο περιλαμβάνει 600 δολάρια το μήνα στο χέρι αφορολόγητα, δωρεάν τροφή και ύπνο, και ως bonus, απεριόριστη συμμετοχή στο μακέλεμα και τη λεηλασία.

Πού βρίσκει όμως τα χρήματα;

Πολλές πηγές συγκλίνουν στο ότι το ISIS είναι κατά μεγάλο ποσοστό αυτοχρηματοδοτούμενο, χωρίς να λείπουν βέβαια και οι χορηγίες, κυρίως στο ξεκίνημά του, από πλούσιους Καταριανούς, Κουβειτιανούς και Σαουδάραβες, όχι ειδικά σ' αυτό συγκεκριμένα, αλλά και σ' όσες παραστρατιωτικές ομάδες στη Συρία ή Ιράκ κραδαίνουν κι από ένα όπλο ενάντια στον σιιτικό εχθρό, αλλά κι αναμεταξύ τους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις (The Telegraph 23/8/2014) το τελευταίο εξάμηνο, αφ' ότου άρχισε τη θριαμβευτική του προέλαση, το ISIS κατάφερε να συγκεντρώσει περί τα 2 δις δολάρια, ποσό που για παράδειγμα ξεπερνάει τις ετήσιες εξοπλιστικές δαπάνες της Ιρλανδίας. Οι περιοχές στις οποίες εξαπλώνεται, δεν είναι τυχαίο ότι είναι πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ η κατάκτηση πόλεων ανοίγει ταυτόχρονα το δρόμο και προς τα τραπεζικά θησαυροφυλάκια. Η λεηλασία των τραπεζών της Μοσούλης τον Ιούνιο, τους απέφερε με το “καλημέρα” το αξιοσέβαστο ποσό των 400 εκ. δολαρίων, αν και η κυβέρνηση του Ιράκ το διαψεύδει. Επιπλέον στις πόλεις υπάρχουν καταστήματα και επιχειρήσεις από τις οποίες με εκβιαστικές μεθόδους υπολογίζεται ότι αποσπούν περί τα 8 εκ. δολάρια το μήνα. Από το λαθρεμπόριο του πετρελαίου διαμέσου Τουρκίας και Ιράν πιθανολογείται ότι εξασφαλίζουν 3 εκ. δολάρια ημερησίως, ενώ αξιοσημείωτα είναι και τα ποσά που αποσπούν από τις απαγωγές ξένων υπηκόων, με κάθε μια από αυτές να τιμολογείται στα 5 εκ. δολάρια.

Όταν δε αφήνουν το καλάσνικοφ, τα μέλη του ISIS σύμφωνα με μαρτυρίες, τρέχουν στα χωράφια να θερίσουν στάρια, ύστερα στο μύλο να τ' αλέσουν και μετά στην αγορά να τα πουλήσουν. Λογικό, μια και στην περιοχή του δυτικού Ιράκ που κατέχουν καλλιεργείται το 40% των σιτηρών. Αν σ' αυτά τα επιπλέον έσοδα προσθέσουμε και τα χρήματα από τις πωλήσεις των ρούχων των εκτελεσθέντων, πιάνουμε άνετα την προίκα των 2 δις δολαρίων.

Παρ' όλα αυτά το ISIS αποτελεί ορισμένης εμβέλειας απειλή, περιορισμένη στις συγκεκριμένες σουνιτικές περιοχές μελλοντικής εγκαθίδρυσης του χαλιφάτου, το οποίο αποτελεί και τον στρατηγικό του στόχο. Παρά τους φόβους, δεν τόλμησε να επεκταθεί προς τη Βαγδάτη, ούτε σε περιοχές με πλειοψηφία σιιτικού πληθυσμού. Όσο διαρκεί ο πόλεμος στη Συρία και η πολιτική αναταραχή στο Ιράκ, το ISIS μπορεί να ελπίζει. Δυστυχώς όμως για το ίδιο, βρίσκεται περικυκλωμένο από ισχυρούς εχθρούς. Οι ΗΠΑ ψάχνουν για συμμάχους να μοιραστούν τις αεροπορικές επιδρομές ή ό,τι άλλο προκύψει, ενώ το παρόν στην μάχη εναντίον του έδωσαν τόσο η Δαμασκός, όσο και η Τεχεράνη. Να δεις που στο τέλος Ομπάμα, Άσαντ και Ρουχανί από ορκισμένοι εχθροί, θα πάνε και για τσίπουρα.

Γιατί πρέπει να πούμε ΟΧΙ στον ΕΝΦΙΑ

Το αν ένα κράτος θα επιλέξει να φορολογήσει τους πολίτες τους, ποιους από αυτούς θα φορολογήσει,  πόσο και με ποιο τρόπο, δεν είναι γραμμένο σε κάποιες πλάκες του Μωυσή. Είναι θέμα μιας κάποιας εθιμικής φορολογικής λογικής που έχει καταφέρει να επιβιώσει ανά τους αιώνες, όπως για παράδειγμα η ανταποδοτική φορολόγηση εσόδων και εισοδημάτων, αλλά από κει και μετά, ο κάθε κυβερνήτης μπορεί να φορολογήσει το ο,τιδήποτε, αρκεί να μπορέσει να το πουλήσει σαν αναπόφευκτο, δίκαιο και λογικό.

Φαντάζομαι ότι σε κάποιο βιβλίο που θα πραγματεύεται την ιστορία της φορολογίας, ο συγγραφέας θα έχει να παρουσιάσει κάποια αληθινά μαργαριτάρια, που θα κάνουν τους σύγχρονους να τραβάνε τα μαλλιά τους για τον παραλογισμό τους. Κι όμως εκείνη την εποχή και σ’ εκείνον τον τόπο οι πολίτες πείθονταν ή εξαναγκάζονταν να πληρώσουν.

Σήμερα τα πράγματα, ειδικά στην Ελλάδα,  παραμένουν τα ίδια και χειρότερα. Ο ΕΝΦΙΑ είναι φόρος που φορολογεί τα ακίνητα τα οποία όμως έχουν ήδη φορολογηθεί. Αν έχουν αποκτηθεί με κληρονομιά, ο νέος κάτοχος έχει ήδη πληρώσει (βαρύ) φόρο κληρονομιάς, αν έχει αγοραστεί, ο νέος ιδιοκτήτης πληρώνει ΦΠΑ και αν ενοικιάζονται πληρώνει επιπλέον φόρο επί του ενοικίου. Κάπου πίσω στο μυαλό μου  θυμάμαι ότι είχαν σύρει στα δικαστήρια κάποια εταιρία κινητής τηλεφωνίας γιατί έβαζε φόρο πάνω στο φόρο, περίπτωση που είχε καταδικαστεί, φαντάζομαι βάσει κάποιας νομοθεσίας. Απορώ γιατί κάποια παρόμοια διαδικασία δεν έχει ακόμα κινηθεί και για τον ΕΝΦΙΑ.

Από τη φασαρία που γίνεται στο δημόσιο διάλογο σχετικά με το νέο αυτό φόρο, λείπει μια ουσιαστική συζήτηση για το τι αντιπροσωπεύει, γεγονός που αφήνει ελεύθερο το πεδίο στην κυβέρνηση να διαπραγματεύεται μόνο την πιθανή του ελάφρυνση και όχι τη νομιμότητά του. Στις ερωτήσεις των πορνικών μυαλών των καναλιών, «και από πού θα βρεθούνε τα λεφτά από την κατάργησή του», ή «μα και σε άλλες χώρες υπάρχει φόρος κατοχής», οι ερωτώμενοι συνήθως παραμένουν βουβοί, ή ρίχνουν αλλού τη μπάλα, ή αναγκάζονται να ψιλοέρθουν στα λόγια των δημοσιογράφων. 

Οι απαντήσεις είναι πολύ απλές: Γιατί να νομιμοποιείται ένας φόρος από το γεγονός και μόνο που υπάρχουν και άλλες χώρες που τον επιβάλλουν; Και γιατί τότε ,από την άλλη, να μην νομιμοποιείται η συνολική φοροαπαλλαγή, εφ’ όσον υπάρχουν χώρες που δεν επιβάλλουν καμία φορολογία στους πολίτες τους;  Μια τέτοια περίπτωση, απ’ όσο θυμάμαι, ήταν ο Λίβανος στα καλά του. 

Η απάντηση στην ερώτηση «κι από πού θα βρεθούνε τα λεφτά;» είναι απλούστερη, αρκεί το μυαλό να θυμάται ανά πάσα στιγμή ότι τα ελλείμματα σε ένα κράτος οφείλονται τόσο στα έξοδα όσο και στην υστέρηση εσόδων από φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή και φοροαπαλλαγή.

Στην Ελλάδα η υστέρηση εσόδων είναι ενδημική για διάφορους λόγους, τόσο από τους μικρούς όσο και από τους μεγάλους. Το γιατί φοροδιαφεύγουν οι μικροί το έχουμε γράψει πολλές φορές. Μέχρι και ο Τόμσεν σε κάποια στιγμή ειλικρίνειας παραδέχτηκε ότι σε αυτή τη φάση της μεγάλης ύφεσης καλό είναι να τους φερόμαστε με το μαλακό, γιατί τα «μαύρα» είναι αυτά που θα κρατήσουν την οικονομία λίγο πάνω από τον πάτο. Για να αποκαταστήσει όμως μια κυβέρνηση το αίσθημα αδικίας που δέρνει τους πολίτες από τη χρόνια και ξεδιάντροπη διαπλοκή, θα πρέπει να αρχίσει από τους μεγάλους. Και αυτοί κατά σειρά είναι οι εφοπλιστές, η εκκλησία και οι πολυεθνικές εταιρίες.

Μου κάνει εντύπωση η τόσο επιλεκτική μεταχείριση των εφοπλιστών, γεγονός που δεν δικαιολογείται από τη συνεισφορά τους στην οικονομία σε σχέση με άλλους κλάδους. Από το Οικονομικό Δελτίο της ALPHA BANK (οκτ. 2009)

βλέπουμε ότι η ναυτιλία συνεισφέρει ανάμεσα στο 5% και στο 8% του ΑΕΠ στις καλύτερες χρονιές, ενώ οι κατασκευές το 2006 αντιπροσώπευαν το 8% του ΑΕΠ. Ο τουρισμός συμβάλει σχεδόν το διπλάσιο.

Αντ’ αυτού βλέπουμε την υπερφορολόγηση της οικοδομής μέχρι την τελική της εξάλειψη. Πόσο δίκαιο είναι αυτό; Γιατί κανείς δεν κάνει τη σύγκριση και να ζητήσει τα ρέστα; Μήπως γιατί οι εφοπλιστές κάνουν κι άλλα πράγματα που δεν τα κάνουν οι μικρο-εργολάβοι κατοικιών;

Ακόμα κι αν λάβουμε υπ’ όψιν την απασχόληση ο αριθμός των ναυτικών σε ελληνικά πλοία βαίνει σπαραχτικά μειούμενος, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Και προσοχή, δεν είναι οι αλλοδαποί ναυτικοί που τους αναπληρώνουν. Μειώνονται ταχύτατα και αυτοί.

 

Επομένως όλα τα επιχειρήματα που συντηρούν την ιδιαίτερη μεταχείριση των εφοπλιστών είναι αρκετά έωλα.

Αν πάμε στο θέμα Εκκλησία, και αν θέλουμε να γίνουμε «Ευρώπη», όπως διατείνονται οι κυβερνώντες, πολύ απλά θα πρέπει να καταργήσουμε τη μισθοδοσία των κληρικών από τον προϋπολογισμό. Στη Γερμανία, οι κληρικοί κάποιου δόγματος πληρώνονται από τις εισφορές των αντίστοιχων πιστών. Πολλοί όταν θέλουν να θίξουν την πανταχού παρουσία και ανάμιξη των ρασοφόρων στα πολιτικά πράγματα, σπεύδουν να παρομοιάσουν την Ελλάδα με Ιράν. Η σύγκριση αυτή είναι όμως εντελώς λανθασμένη γιατί οι σιίτες κληρικοί ΔΕΝ μισθοδοτούνται από το κράτος, αλλά από τις εισφορές των πιστών, οι οποίες και επιστρέφουν στις κοινότητες. Μισθό από το κράτος παίρνουν μόνο οι σουνίτες ιερείς.

Γιατί δεν ανοίγει μια τέτοια συζήτηση; Γιατί οι ιερείς στην Ελλάδα να είναι κρατικοδίαιτοι; Γιατί ο Σύριζα που διατεινόταν για χωρισμό κράτους εκκλησίας δεν λέει κουβέντα επ’ αυτού; Γιατί ο κόσμος να απαιτεί από το κράτος ορθολογική διαχείριση των πόρων (που είναι και της μόδας) και δεν αντιλαμβάνεται ότι το ίδιο πρέπει να απαιτήσει και από την εκκλησία η οποία διαχειρίζεται τεράστια ποσά και μεγάλη ακίνητη περιουσία; Δεν θα μπορούσαν να το δουν αυτό οι πιστοί, οι οποίοι σίγουρα θα αντιδρούσαν, σαν μια προσφορά της εκκλησίας στην ελάφρυνση των φόρων τους;

Και ερχόμαστε στις πολυεθνικές οι οποίες είναι συνυφασμένες με τις τριγωνικές συναλλαγές και τις εξοχώριες εταιρίες. Ποιος έχει ασχοληθεί με το ξεψάχνισμα των ισολογισμών τους. Ποιος έχει ελέγξει αν τα τυχόν πρόστιμα που έχουν επιβληθεί, έχουν κιόλας εισπραχθεί; Δεν μπορούμε να πάρουμε παράδειγμα από τους Βρετανούς που έχουν κάνει σημαία τους τη φοροδιαφυγή μεγάλων εταιριών όπως Vodaphone, Top Shop, Starbucks κλπ, σηκώνοντας ψηλά ένα θέμα μέχρι πρότινος ανέγγιχτο; Γιατί τα κοινοτικά όργανα μιλούν για 1 περίπου τρις φοροδιαφυγή στην ΕΕ και κανένας δεν ασχολείται; Και γιατί τα θύματα συνεχίζουν να πιστεύουν ότι αν δεν μπει ο τάδε έξτρα φόρος «από πού θα βρεθούν τα χρήματα για να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις;».

Δεν είναι καιρός πια να πούμε ΟΧΙ, έχοντας κι όλο το δίκαιο επάνω μας;