Τρίτη 31 Μαρτίου 2009

Πάγωμα Λογαριασμών


Αν αισθάνεστε ότι τα μηνιαία σας έσοδα δεν επαρκούν για να διατηρήσετε το προηγούμενο επίπεδο ζωής σας, ή ότι επαρκούν μεν, αλλά η μελλοντική αβεβαιότητα, κάνοντάς σας πιο σώφρονες, σάς οδηγεί στο να φυλάξετε ένα μέρος απ’ αυτά στο στρώμα, και αν παρ' όλα αυτά φοβάστε ότι δεν θα κατορθώσετε να ανακόψετε τις καταναλωτικές σας συνήθειες και να πειθαρχήσετε στη χρήση των πιστωτικών σας καρτών, τότε δεν έχετε άλλη επιλογή παρά να τις παγώσετε.

Το πάγωμα των πιστωτικών καρτών δεν απαιτεί ούτε γνώσεις οικονομικών, ούτε περίπλοκες συμφωνίες με τους τραπεζίτες. Η διαδικασία είναι απλή και στα εγχειρίδια περιγράφεται ως εξής: Λαμβάνετε ένα ποτήρι γεμάτο νερό, εντός του οποίου εμβαπτίζετε την πιστωτική σας κάρτα. Εισάγετε το σύστημα εντός της κατάψυξης του ψυγείου σας, όπου το αφήνετε για αρκετές ώρες έως ότου παγώσει. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται για κάθε κάρτα χωριστά.

Η επίδραση της καταψυγμένης κάρτας στις καταναλωτικές σας παρορμήσεις είναι ότι τις παγώνει και αυτές, διότι ο χρόνος απόψυξης έχει βρεθεί ότι συμπίπτει με το χρόνο που χρειάζεται το συναίσθημα για να καταλαγιάσει και το μυαλό για να σταθμίσει πιο λογικά τις ανάγκες σας.

Η μέθοδος είναι απλή και σίγουρη.
(patent pending)

Δευτέρα 30 Μαρτίου 2009

Πόσο Κοινή Είναι η «Κοινή Λογική»;


Όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό γίνεται επίκληση στην «κοινή λογική», σαν τον μοναδικά αντικειμενικό, αδιάψευστο και υπεράνω κάθε υποψίας τιμητή των τεκταινομένων.

Η αποκαλούμενη «κοινή λογική» με την έννοια του κοινού νου, που κληροδοτείται από γενιά σε γενιά, αποτελεί όντως το απόσταγμα της κοινής εμπειρίας μιας κοινωνίας καθ’ όσον παρέχει πρακτικές λύσεις και κοινούς τρόπους πρόσληψης και αντίδρασης σε ένα πλήθος καθημερινών καταστάσεων. Το πώς θα αντιδράσει, για παράδειγμα, κάποιος σε περίπτωση βροχής ή πυρκαγιάς ανήκει στο αποθετήριο των αυτονόητων λύσεων μιας κοινωνίας οι οποίες και υιοθετούνται απροϋπόθετα.

Όταν όμως η επίκληση του «κοινού νου» γίνεται για τη διατύπωση και δικαιολόγηση κρίσεων οποιασδήποτε μορφής, τότε αξιωματικά, παύει να ισχύει η προϋπόθεση της γενικής αποδοχής του. Στην περίπτωση αυτή η κοινωνία δεν μπορεί να θεωρείται πλέον ενιαία, καθ’ όσον διατρέχεται από ποικίλα και διασταυρούμενα αξιολογικά συστήματα και πεποιθήσεις, οπότε εκ των πραγμάτων δεν εκπροσωπείται από έναν και μόνο «νου», αλλά από πολλούς.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η προσπάθεια νομιμοποίησης ορισμένων κοινωνικών δράσεων με την αναγωγή τους στο καθαρτήριο μιας γενικής και ασαφούς «κοινής λογικής», και η προσπάθεια απονομιμοποίησης κάποιων άλλων, για το λόγο ότι αντιτίθενται σε αυτή, παρά τα στοιχεία της αντικειμενικότητας που η τακτική αυτή επιδιώκει να παρουσιάσει, στην πραγματικότητα δεν αποτελεί τίποτε άλλο, παρά ένα πλάγιο δρόμο νομιμοποίησης ή ακόμα και φυσικοποίησης της μόνης και μοναδικής κυρίαρχης λογικής.

Χρησιμοποιώντας λοιπόν το τέχνασμα της κάλυψης της κυρίαρχης λογικής υπό τον μανδύα της κοινής, άρα αδιαμφισβήτητης λογικής, κάποια από τα πρόσφατα γεγονότα της κοινωνικής μας ζωής, από τις εξεγέρσεις του Δεκέμβρη, μέχρι τις εφόδους στα θέατρα, την ΕΡΤ και την Ακρόπολη παρουσιάστηκαν σαν να ανήκαν στη σφαίρα του παράλογου και του αδιανόητου.

Όπως καταλαβαίνετε η τεχνική αυτή της εξορίας από τη σφαίρα του λογικού ανεπιθύμητων πράξεων, μπορεί κάλλιστα να επεκταθεί και σε πολλούς άλλους τομείς, γιαυτό καλό είναι να έχουμε τα μάτια ανοιχτά ώστε ν’ αποφεύγονται οι παγίδες και τα δόκανα.
ΥΓ. Δείτε και μια πρόσφατη ανάρτηση του mvel με παρομοιο περιεχομενο.

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009

Η Ιδιοκτησία Βλάπτει Σοβαρά την Εργασία!


Ένα από τα βασικά υποστηρίγματα της νέας οικονομίας, όπως είδαμε και στην προηγούμενη ανάρτηση, "Homo Neoliberdal", είναι η κινητικότητα τόσο των ιδίων των επιχειρήσεων προς περιοχές χαμηλού κόστους του Νότου, όσο και των εργαζομένων, είτε πρόκειται για μετανάστες από το Νότο προς το Βορρά, είτε για ανειδίκευτα ή εξειδικευμένα στελέχη όλων των κατηγοριών.

Η προθυμία των εργαζομένων να μετακινηθούν εκεί όπου υπάρχει δουλειά αποτελεί παραδοσιακό χαρακτηριστικό της αμερικανικής κοινωνίας, ήδη από την εποχή του «Let’s go West!». Υπολογίζεται ότι ο μέσος αμερικανός θα αλλάξει γύρω στις 8-10 φορές τόπο ή είδος εργασίας κατά τη διάρκεια της ζωής του. Η ευκολία με την οποία επιτυγχανόταν η μετακίνηση αυτή, ήταν άμεσα συναρτημένη με την ευκολία με την οποία μπορούσε είτε να βρει ένα καινούργιο σπίτι να νοικιάσει, είτε να πουλήσει το δικό του και με τα χρήματα αυτά να αγοράσει ένα άλλο στο νέο τόπο εργασίας.

Η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει άρδην τον τελευταίο καιρό διότι με τους ιδιοκτήτες καταχρεωμένους με οικιστικά δάνεια και με τις αξίες πεσμένες έως και 30% από το 2006, τέτοιες αγοροπωλησίες καθίστανται πλέον ασύμφορες, με αποτέλεσμα ένα καθηλωμένο εργατικό δυναμικό.

Και τώρα ερχόμαστε στο ζουμί! Μπορεί η κατάσταση να έχει ως έχει, αλλά δεν είναι δα και τόσο δραματική, διότι ευτυχώς υπάρχουν και ...οι κατασχέσεις! Με 290,000 σπίτια να τελούν υπό κατάσχεση μόνο τον τελευταίο μήνα, οι γκουρού της νέας οικονομίας ευελπιστούν ότι αυτό και μόνο το ευτυχές γεγονός θα δώσει το ποθούμενο λάκτισμα στο αποκαρδιωμένο και ράθυμο εργατικό δυναμικό να ξαναπάρει τους δρόμους προς τα εκεί που οι καμινάδες ακόμα καπνίζουν.

Και δεν είναι μόνο αυτό! Πρόθυμοι οικονομολόγοι από το περίβλεπτο πανεπιστήμιο Warwick της Αγγλίας έφτασαν να θεωρητικοποιούν την κατάσταση με το να συνάγουν εξ αυτής εξ ίσου περισπούδαστα συμπεράσματα ότι τάχατες η ιδιοκτησία σκοτώνει τις δουλειές! Και προς τεκμηρίωση των ανωτέρω, παρουσίασαν και στατιστικά στοιχεία τα οποία έδειχναν ότι σε χώρες με υψηλή ιδιοκατοίκηση η ανεργία είναι υψηλή, βλ. Ισπανία, ενώ σε χώρες με χαμηλή, όπως Ελβετία, η ανεργία είναι κατ’ αναλογία χαμηλή.

Στο σημείο αυτό, πέρα από τον κυνισμό των οικονομολόγων, θα ήθελα να επισημάνω το στοιχείο που καθιστά την έρευνα αυτή αντιπροσωπευτικό παράδειγμα «κακής επιστήμης», αν δεχτούμε ότι η Οικονομική αποτελεί καν επιστήμη. Είναι το ίδιο στοιχείο που είχαμε επισημάνει και στις αναρτήσεις περί «Θρησκευτικής Πίστης και Καθαρότητας» και περί της «Θεωρίας των Πελαργών», όπου η συσχέτιση δύο γεγονότων ή πρακτικών μετατρέπεται σε σχέση αιτίου και αιτιατού και επομένως αναβαθμίζεται σε εξήγηση.

Το ίδιο ακριβώς στοιχείο εκμεταλλεύονται και οι προηγούμενοι οικονομολόγοι, φυσικά δολίως και εκ του πονηρού για να μετατοπίσουν τις πραγματικές αιτίες της ανεργίας, από τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος στα ίδια τα θύματα, τα οποία παρουσιάζονται πλέον σαν θύματα του ίδιου του καταστροφικού μικροαστισμού τους!

Συνεχίζοντας, διευρύνουν μάλιστα τον κύκλο της συνενοχής, με το να περιλαμβάνουν και το κράτος ανάμεσα στους βασικούς υπόπτους για το κατρακύλισμα της οικονομίας με τις πρακτικές του τής επιδότησης των δανείων.

Θέλετε και συνέχεια; Θα την έχετε! Ποιος είναι λοιπόν ο άλλος μεγάλος λόγος που οι εργαζόμενοι δεν ξεκουνιούνται για να πάνε να βρουν δουλειά; Καλά το μαντέψατε! Η περίθαλψη!

Και τούτο, διότι αν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα περίθαλψης της εταιρίας από την οποία απολύθηκαν και στο οποίο δικαιούνται από το νόμο να παραμείνουν για άλλους 18 μήνες και εάν επιπλέον έχουν και ένα άρρωστο παιδί και σύζυγο άνεργο/η, τότε δύσκολα μετακινούνται οι τεμπέληδες, βλάπτοντας με τη συμπεριφορά τους το κοινωνικό σύνολο και την πατρίδα τους συνάμα!

Ανάμεσα δε στα άλλα δεινά της περίθαλψης που αναφέρουν είναι και ο εγκλωβισμός σε αποτυχημένους γάμους, αν τυχαίνει μόνο ο ένας από τους δύο συζύγους να διαθέτει ασφάλεια υγείας! Η εναλλακτική λύση της επέκτασης της περίθαλψης σε όλους τους εργαζόμενους φαίνεται ότι κρίθηκε άκρως αντιεπιστημονική και απορρίφτηκε από τους επιστήμονες.

Το κατάπτυστο αυτό άρθρο βρίσκεται στο τελευταίο τεύχος του Economist, της 21 Μαρτίου, σ. 47. Και δυστυχώς δεν αντανακλά μόνο τη σκέψη των εν λόγω οικονομολόγων και του αρθρογράφου που αναπαρήγαγε τις σοφίες τους, αλλά κυρίως την τρέχουσα κυρίαρχη διεστραμμένη λογική.

Τετάρτη 25 Μαρτίου 2009

Homo Neoliberdal


Όταν οι μπολσεβίκοι κατέλαβαν τα χειμερινά ανάκτορα το ’17, στη βαλίτσα με τα όνειρα εκτός από την οικοδόμηση μιας ιδανικής τάξης πραγμάτων, υπήρχε και ο στόχος της δημιουργίας του Homo Sovieticus, ενός νέου δηλαδή προτύπου ανθρώπου, αφοσιωμένου στο κόμμα, στη δουλειά, στην κολλεκτίβα, υπεύθυνου, αλληλέγγυου με τους συνανθρώπους του, με υψηλά ιδανικά, και μεγάλες ιδέες. Το πρότυπο αυτό άλλαξε με τα χρόνια και αυτό που μας φανερώθηκε μετά την πτώση της κουρτίνας το 1989 και τη μεγάλη φυγή, δεν ήταν παρά το θλιβερό απομεινάρι των πρωταρχικών καλών προθέσεων της χρυσής εποχής του αγνού ενθουσιασμού και της δημιουργικής ανατροπής των παλαιών σχέσεων.

Δεν θα μακρηγορήσω επ’ αυτού, μιας και δεν είναι στόχος μου να εκθέσω τα πώς και τα διατί της προσπάθειας δημιουργίας του συγκεκριμένου σοβιετικού ανθρωπολογικού προτύπου, ούτε να προκαλέσω τον αποτροπιασμό σας, αλλά να εστιάσω σε αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός της ανάπλασης και να επισημάνω ότι ένα ανάλογο πρότυπο κατασκευάζεται εδώ και κάμποσες δεκαετίες και στα καθ’ ημάς, στα χωράφια δηλαδή της ελευθερόφρονης και φιλελεύθερης Δύσης, με όχι τόσο πομπώδεις, είναι αλήθεια, εξαγγελίες, όπως το έκαναν με υπερηφάνεια οι σοβιετικοί, αλλά υπόγεια, μεθοδικά και προπαντός ανεπαίσθητα, με όπλο την ιδεολογία, το δεκανίκι, δηλαδή των απανταχού εξουσιών για την απόσπαση συναινέσεων και κατασκευή συνειδήσεων σε απόλυτο συντονισμό με τις δικές τους.

Το σημερινό πρότυπο, το οποίο προάγεται και διαδίδεται προς κάθε κατεύθυνση, ως το βέλτιστο ανθρωπολογικό πρότυπο, που τάχατες προέκυψε από την μακραίωνη εξελικτική πορεία της σοφής Φύσης, δεν είναι τίποτε άλλο από το πρότυπο του νεοφιλελεύθερου ανθρώπου, με χαρακτηριστικά τα οποία σχεδιάστηκαν να εξυπηρετούν συγκεκριμένες οικονομικές επιλογές και οργανωτικές δομές του ύστερου καπιταλισμού.

Πώς πρέπει να είναι ο σημερινός άνθρωπος; Ποιος είναι αυτός ο οποίος επαινείται και προβάλλεται σαν πρότυπο; Ποιες είναι οι αρετές του;

Ο νέος αυτός άνθρωπος θα πρέπει πρώτα-πρώτα να είναι ευέλικτος, για να μεταπηδά από το ένα θέμα στο άλλο, από τη μια εργασία στην άλλη και από τη μια πόλη στην άλλη. Η κινητικότητα δηλαδή στο χώρο και στη σκέψη αποτελούν μια πρώτιστη αρετή.

Έπονται η προσαρμοστικότητα και μάλιστα η ταχύτητα της προσαρμοστικότητας σε νέα περιβάλλοντα, η ικανότητα επανασχεδιασμού της ζωής και η αποστροφή προς κάθε σταθερή βάση, σταθερή σχέση, σταθερό τόπο, διότι η σταθερότητα δημιουργεί εξαρτήσεις και οι εξαρτήσεις φρενάρουν την κινητικότητα και την δυναμική ανέλιξη προς το μέλλον και το άγνωστο.

Ο νεοφιλελεύθερος άνθρωπος πρέπει να δείχνει δυναμισμό, επιχειρηματικό πνεύμα, να αγαπάει το ρίσκο, να εκτίθεται σε κινδύνους, να έλκεται από το καινούργιο και το καινοτόμο, να αποδεσμεύεται εύκολα από το «παλαιό», να είναι ανταγωνιστικός, να αυτοσχεδιάζει, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, να επιμορφώνεται συνεχώς και να αποκτά καινούργιες δεξιότητες, ώστε να προλαβαίνει να μαθαίνει πιο γρήγορα από τη μηχανή που τον παραμονεύει στη γωνιά να του πάρει τη θέση και τη δουλειά, αλλά και να είναι έτοιμος να ανακυκλωθεί όταν αλλάξουν οι συνθήκες.

Τι σχέση λοιπόν έχει αυτό το είδος που μόλις περιέγραψα με τον κανονικό άνθρωπο; Ποιος άνθρωπος μπορεί να σταθεί σε ασταθείς και κατακερματισμένες κοινωνίες; Ποιος άνθρωπος δεν θέλει να έχει μια σταθερή εργασία, ένα σταθερό τόπο ώστε να μπορέσει να φτιάξει και σταθερές σχέσεις και να νοιώθει ότι η ζωή του έχει μια συνοχή και μια συνέχεια; Ποιος άνθρωπος δεν θέλει να ζει με ασφάλεια και με μακροχρόνιο σχεδιασμό στη ζωή του; Ποιος δεν θέλει να αξιοποιεί την εμπειρία του και την μαστοριά του και να αμείβεται και να επιβραβεύεται γι αυτό;

Γιατί λοιπόν ένα τόσο διεστραμμένο πρότυπο, κατάφωρα ενάντια στις βασικές συναισθηματικές ανάγκες του ανθρώπου κατάφερε τόσο να επικρατήσει και να περιβάλλεται μάλιστα και με αίγλη περισσή; Γιατί η σταθερότητα που τόσο έχει ανάγκη, κατάντησε να αποτελεί ένα τόσο αρνητικό χαρακτηριστικό; Γιατί πειστήκαμε ότι το άγχος και το στρες αποτελούν την κινητήρια δύναμη της ιστορίας;

Πώς πειστήκαμε ότι οι αξίες αυτές, που γεννήθηκαν από τις ανάγκες του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των επιχειρήσεων για γρήγορες αποδόσεις, και οι οποίες με τη σειρά τους επέδρασαν και στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων αιχμής και στις απαιτήσεις που ήγειραν προς τους εργαζομένους τους, θα έπρεπε να συγκροτούν και το αξιακό περιεχόμενο του νέου ανθρώπου;

Πώς έγινε και η επιχείρηση και οι εξ αυτής εκπορευόμενες προτεραιότητες και επιλογές υποκατέστησαν την ανθρώπινη ουσία μας; Ας διαλύσουμε λοιπόν τις ψευδαισθήσεις και ας καθίσουμε να δούμε τι ανήκει σε μας και τι στην επιχείρηση και την κουλτούρα της.

Ο Homo Sovieticus τελικά ήταν πολύ αθώος και πιο κοντά στον Homo Sapiens απ’ ότι ο Homo Neoliber(d)al.

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009

Νέο Μοντέλο Δημοκρατίας


Από κάθε μεριά του κόσμου, κι όχι μόνο απ’ τη δική μας έρχονται μηνύματα ότι αυτό που λέμε Δημοκρατία μάλλον τα ‘φαγε τα ψωμιά του, είτε γιατί όλο και περισσότερο καίριες αποφάσεις λαμβάνονται από υπερεθνικά κέντρα και μη αιρετούς γραφειοκράτες, είτε γιατί ο θεσμός της αντιπροσώπευσης κατάντησε να μην αντιπροσωπεύει πλέον κανέναν, παρά μόνον αυτούς τους ίδιους τους αντιπροσώπους.

Στην Ελλάδα εκτός των άλλων έχουμε και δυο πολύ ειδικότερα προβλήματα,

1) της μεταβίβασης των θέσεων των αντιπροσώπων της βουλής σε πρόσωπα της ιδίας οικογένειας, εν είδη κληρονομιάς, πρακτική που είναι γνωστή με το όνομα νεποτισμός και

2) της ανάπτυξης πελατειακών σχέσεων ανάμεσα σε αυτούς και τους ψηφοφόρους τους, γεγονός που επιδρά και στη διατήρηση οικογενειακών καρτέλ και στη διαιώνιση της απαξίωσης των πολιτικών.

Ενώ πολλοί εξαιρετικής ευφυΐας εγκέφαλοι έχουν καταπιαστεί με την επεξεργασία νέων και πιο λειτουργικών μοντέλων δημοκρατίας, οι μελέτες αυτές φαίνεται ότι παραμένουν είτε θαμμένες σε βιβλιοθήκες είτε εγκλωβισμένες σε σχοινοτενείς συζητήσεις εντός των τεσσάρων τοίχων ακαδημαϊκών σαλονιών, με αποτέλεσμα ο δημόσιος χώρος να πηγαίνει απ’ το κακό στο χειρότερο.

Μιας και η κατάθεση ολοκλήρου σχεδίου αναδιάρθρωσης του τρέχοντος δημοκρατικού μοντέλου είναι υπεράνω των δυνατοτήτων μου, θα επιθυμούσα να καταθέσω μια μόνο μικρή πρόταση, η οποία πιστεύω ότι θα συμβάλει στην ανάκτηση της αξιοπιστίας του συστήματος.

Συγκεκριμένα, θα πρότεινα οι βουλευτές από αιρετοί που είναι σήμερα, να μετατρέπονταν σε κληρωτούς.

Τα ερωτήματα που σχετίζονται με την αλλαγή αυτή αφορούν

1) την αναλογία των κληρωτών σε σχέση με τους αιρετούς,

2) τον συνολικό αριθμό των βουλευτών στο νέο αυτό σχήμα,

3) τον τρόπο κλήρωσης και

4) τη διάρκεια της θητείας τους.

Αυτό που γίνεται φανερό με την πρώτη ματιά είναι ότι έτσι καταργούνται πάραυτα η οικογενειοκρατία και οι πελατειακές σχέσεις, διότι αφ’ ενός ο βουλευτής που κληρώνεται δεν θα χρωστάει πουθενά, παρά μόνον πιθανόν της Μιχαλούς, αλλά κι αυτό εύκολα μπορεί να ελεγχθεί με μια εξέταση και ν’ αποφευχθεί, αφ’ ετέρου, με τον περιορισμό της θητείας στα τέσσερα μόνο χρόνια, πέραν των οποίων θα χάνει το δικαίωμα να ξαναμπεί στην κληρωτίδα, δεν θα έχει το χρόνο να στήσει εκτενή και αμφίδρομα ρουσφετολογικά δίκτυα.

Οποιοσδήποτε ενήλικας κάτοχος φορολογικού μητρώου και ενδεικτικού ορθοφρένειας θα μπορεί να κληρωθεί. Βεβαίως θα έχει το δικαίωμα να αρνηθεί, οπότε η θέση θα καταλαμβάνεται από τον πρώτο επιλαχόντα.

Ως προς το ερώτημα της αναλογίας κληρωτών/αιρετών θα υποστήριζα το μοντέλο μιας βουλής αποτελούμενης καθ’ ολοκληρίαν από κληρωτούς, για να αποφευχθούν οι εντάσεις μεταξύ των δύο διαφορετικών κατηγοριών, όπως και πιθανές ανήθικες προτάσεις από τα κόμματα που θα στοχεύουν στον προσεταιρισμό των κληρωτών.

Μα θα μου πείτε, τι θα γίνει με τα κόμματα; Θα καταργηθούν; Όχι, φυσικά. Ίσα, ίσα θα αναβαθμιστεί και ο ρόλος και ο λόγος τους, μιας και θα αναλάβουν το έργο της πολιτικής εκπαίδευσης και πληροφόρησης των πολιτών. Επίσης, πριν από κάθε ψήφιση νομοσχεδίου στη βουλή, εκπρόσωποι όλων των κομμάτων θα αναλαμβάνουν να πληροφορούν εις βάθος το σώμα των κληρωτών βουλευτών ώστε να μπορούν να αποκτήσουν σφαιρική άποψη.

Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο οποιοσδήποτε πολίτης είναι και ευφυέστερος και ικανότερος στο να κρίνει, απ’ ότι ένας τυχαίος βουλευτής, ο οποίος την σήμερον ημέραν μάλιστα, ούτε καν χρειάζεται να σκέφτεται και να μπαίνει σε διλήμματα, εφ’ όσον τη δουλειά αυτή την κάνει εξ ολοκλήρου ο αρχηγός και τα στελέχη του. Και ένα τελευταίο επιχείρημα για τους δύσπιστους: εάν η πολιτεία την σήμερον ημέραν εμπιστεύεται την ετυμηγορία του οποιουδήποτε τυχαίου πολίτη κατά την εκδίκαση ποινικών υποθέσεων, γιατί να μην τους εμπιστευθεί και την διακυβέρνηση;

Ένα ερώτημα που δεν έθιξα ακόμα αφορά στον συνολικό αριθμό των κληρωτών. Για να πλησιάσουμε την αντιπροσωπευτικότητα, η γνώμη μου είναι ότι ο αριθμός τους θα πρέπει να είναι κοντά στο ελάχιστο δείγμα που χρησιμοποιούν οι δημοσκόποι για να εξάγουν ασφαλή συμπεράσματα, δηλαδή εκεί γύρω στους 1000.

Αυτά είχα να πω σε γενικές γραμμές. Από δω και πέρα κάθε προσφορά δεκτη!

Κυριακή 22 Μαρτίου 2009

Γράμμα προς τον κ. Παλαιοκώστα



Αγαπητέ κ. Παλαιοκώστα,

Συγνώμη που παίρνω το θάρρος να απευθυνθώ σε σας, και ν' αποσπάσω τη σκέψη σας από το σχεδιασμό των μελλοντικών σας αποστολών, αλλά θα ήθελα να σας ενημερώσω για τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει το σύνολο των εργαζομένων στην επιχείρηση Αλουμίλ. Μπορεί να μην έχετε ακούσει ποτέ πριν το όνομα αυτό, αλλά σίγουρα γνωρίζετε το όνομα του ιδιοκτήτη του, του κ. Μυλωνά, από τον οποίο δια της μεθόδου της ου-τόπον απαγωγής απαλλοτριώσατε ένα σεβαστό ποσόν, της τάξεως των μερικών δεκάδων εκατομμυρίων, αν μας έχουν πληροφορήσει σωστά.

Η επίδραση της οικονομικής αυτής αφαίμαξης στην πορεία της εν λόγω εταιρίας ήταν οδυνηρή, έχοντας σαν αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης της να περιέλθει, παρά την θέλησή του, σε στάση πληρωμών, αφήνοντας τους εργαζόμενους κυριολεκτικά στο δρόμο.

Επειδή, κ. Παλαιοκώστα η εντύπωση που έχετε αφήσει στον ελληνικό λαό είναι η καλύτερη δυνατή, τόσο με τις αγαθοεργίες σας προς τας απόρους κορασίδας και τους πένητες γέροντες, όσο και με την δεξιοτεχνία με την οποία χειρίζεστε τις αποδράσεις σας, θα σας παρακαλούσα, για να μην αμαυρώσετε την εικόνα του Ρομπέν των Φτωχών και του Φίλου του Λαού, που με τόσο κόπο έχετε φιλοτεχνήσει, να επιστρέφατε ένα μέρος των απαλλοτριωμένων χρημάτων στους απολυμένους εργαζόμενους, με τρόπο που τον αφήνω στη διακριτική σας ευχέρεια.

Όπως θα είστε ενήμερος, αν με την τελευταία σας απόδραση κερδίσατε τις καρδιές ενός μεγάλου τμήματος του ελληνικού λαού, με την πράξη ανακούφισης των εργαζομένων που σας προτείνω, θα κερδίσετε και τις καρδιές των υπολοίπων, ένα κέρδος που μεταφραζόμενο σε πολιτικό πλέον κεφάλαιο δεν θα ήταν καθόλου απίθανο να σας χάριζε κάποια μέρα και τον τίτλο του πλέον λαοπρόβλητου ηγέτη της χώρας!

Έχω την εντύπωση, πως αν τ’ αποφασίζατε θα ήταν η καλύτερη επένδυση που θα μπορούσατε ποτέ να σκεφτείτε.

Με τιμή
Cynical

Σάββατο 21 Μαρτίου 2009

Credit-Crunch Mental Disorder


Δεν ξέρω πως σας φάνηκαν τα νέα μέτρα της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κρίσης. Απ’ ότι άκουσα δεν πρέπει να είναι και προς τη σωστή κατεύθυνση, διότι το ποσό που θα εξοικονομηθεί από το πάγωμα των μισθών των υψηλόμισθων (από 1701 ευρώ μικτά και πάνω) δημοσίων υπαλλήλων δεν θα φτάνει ούτε για στραγάλια, οπότε τζάμπα η αναστάτωση και τζάμπα οι αναλύσεις.

Ενώ σε τελευταία ανάλυση, who cares για τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι ό,τι και συμβεί τουλάχιστον δεν θα χάσουν τη δουλειά τους, και όσο να ‘ναι θα ‘χουν λιγάκι αλατάκι τις δύσκολες μέρες για ν’ αλατίζονται, κανένα μέτρο προς την κατεύθυνση της προστασίας της εργασίας και της ψυχικής υγείας των ιδιωτικών υπαλλήλων δεν πάρθηκε ως τα τώρα, μιας και το κράτος είναι πεπεισμένο ότι πρόκειται περί μιας ιδιαιτέρως ανθεκτικής και προνομιούχας ράτσας. Κανείς δεν αναρωτήθηκε πώς θα είναι δυνατόν να επιβιώνουν από δω και πέρα με τον μισό μισθό, μιας και ή μισή εργασία είναι ήδη προ των πυλών και πώς θα μπορέσουν να βολέψουν τα αβόλευτα διατηρώντας κι από πάνω τας φρένας σώας .

Οι Εγγλέζοι, για παράδειγμα, σαν πιο πρακτικός και επινοητικός λαός προνόησαν και αναρωτήθηκαν, τους μέτρησαν από δω, τους μέτρησαν από κει και τους έβγαλαν 2 εκατομμύρια τους άνεργους, με τάσεις σαφώς ανοδικές. Κωλυόμενοι προς το παρόν, για κάποιους δικούς τους λόγους να τους εξασφαλίσουν εργασία, το μόνο μέτρο κοινωνικής πολιτικής που βρήκαν προσφορότερο να υιοθετήσουν, ήταν αυτό της παρηγορητικής συνδρομής των απολυμένων, ρίχνοντας για το λόγο αυτό στην αγορά περί τους 3,600 νέους ψυχολόγους, ψυχιάτρους και ψυχοθεραπευτές, για να παρέχουν δωρεάν συμβουλές, χάπια, ζουρλομανδύες κ.λ.π., και να κρατάνε επιπλέον τσίλιες στα γεφύρια γι αυτούς που θα θέλανε να δοκιμάσουν καμιά βουτιά απ’ τα ψηλά.

Σου λέει, 6 εκατομμύρια είναι προς το παρόν οι καταθλιπτικοί στη χώρα, άσε και που αποτελούν το 40% των παντελώς ανίκανων προς εργασία που στηρίζονται, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει, σε κρατικά επιδόματα, αν σ’ αυτούς προστεθούν και τα άλλα 2 εκατομμύρια των νεοαπολυμένων, τότε πάει το κάψαμε το μαγαζί. Αμ δε!

Οι Εγγλέζοι δεν κάνουνε τίποτε στα κουτουρού. Μπορεί οι άλλοι κλάδοι της οικονομίας τους προς το παρόν να ασθενούν, αλλά με την πολιτική αυτή είναι φανερό ότι στοχεύουν στην τόνωση του ιδιαίτερου κλάδου της ψυχικής υγείας και δη των φαρμακοβιομηχανιών, θεσμοθετώντας την credit crunch mental disorder, σαν την καινούργια και επίσημη ασθένεια της χώρας. Με το ρυθμό δε που εξαπλώνονται οι απολύσεις ανά την υφήλιο, οι προοπτικές εξάπλωσης της εν λόγω ασθένειας είναι πάρα πολύ καλές, όπως επίσης και οι προοπτικές ανάπτυξης την εμπλεκόμενης φαρμακευτικής βιομηχανίας, η οποία σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αναμένεται να τραβήξει μπροστά και να ξελασπώσει την οικονομία ολόκληρης της Αγγλίας και γιατί όχι, και της υφηλίου.

Αχ ρε Ελλάδα, κάποιοι άλλοι σε φάγανε πάλι στη στροφή!

Πέμπτη 19 Μαρτίου 2009

Η Πίστη Κάνει Καλό στην Υγεία


Για τη θρησκεία, σαν κοινωνική κατασκευή που δρα υπέρ της κοινωνικής συνοχής, είχαν μιλήσει καιρό πριν, οι Durkheim και Weber, με τον πρώτο να αναφωνεί ότι «Θεός είναι η Κοινωνία». Με το πέρασμα των χρόνων όμως, και το επακόλουθο πέρασμα από την κοινωνία στο άτομο, τέτοιες κοινωνιο-κεντρικές εξηγήσεις δεν είχαν και πολύ πέραση. Η αναγωγή της πίστης σε κάτι χειροπιαστό και υλικό που ο καθένας θα μπορούσε να το κατέχει, ταίριαζε περισσότερο προς την ατομική εκδοχή φαινομένων που άλλοτε εθεωρούντο κοινωνικής προέλευσης. Η νευροθεολογία ήρθε και ταίριαξε στο πνεύμα της εποχής, όπου και με την ανακάλυψη νέων απεικονιστικών τεχνικών του εγκεφάλου, το δέσιμο έγινε ακόμα πιο βαθύ.

Σ’ ένα πρόσφατο ποστ είχαμε αναφερθεί στα τελευταία πορίσματα της νευροθεολογίας, τα οποία λίγο πολύ μας έλεγαν ότι η θρησκευτική πίστη είναι εντυπωμένη στον εγκέφαλο εν είδη μόνιμου νευρωνικού κυκλώματος και ότι όσο και να το αρνούνται οι άθεοι, στο τέλος κοροϊδεύουν και εμάς και τον εαυτό τους. Κοντολογίς, ό,τι γράφει δεν ξεγράφει.

Αλλά, μια ακόμα πιο πρόσφατη μελέτη, κρατώντας ευτυχώς μια κοινωνική διάσταση, έδειξε ότι οι θρησκείες άνθισαν για το λόγο ότι μπορούσαν να κρατήσουν τους πιστούς τους καθαρούς από ασθένειες! Είναι πολύ πιο εύκολο, όπως έχει δείξει η ιστορία, ν’ αναμείξεις νερό με λάδι παρά ομάδες διαφορετικών θρησκευτικών δοξασιών. Το ίδιο και ομάδες διαφορετικών εθνοτήτων. Και για να έρθουμε πίσω πάλι σ’ αυτά που λέγαμε για την καθαρότητα και τους βρώμικους ανθρώπους ο ξένος δεν γίνεται μισητός επειδή καταστρέφει την τάξη του άλλου, (αχ! ιδεαλιστή Bauman), αλλά επειδή είναι ο εν δυνάμει φορέας νέων κολλητικών ασθενειών, (αχ! πραγματιστές Αμερικάνοι).

Οι θρησκείες τείνουν να συσπειρώνουν τους οπαδούς τους, με αποτέλεσμα να ευνοείται η θρησκευτική διαφοροποίηση, διότι διαφορετικά, θα επέρχετο ομογενοποίηση από κάποιο πιο καπάτσο δόγμα που θα κυριαρχούσε και θα εξάλειφε τη θρησκευτική πολυμορφία. Οι εν λόγω ερευνητές μελέτησαν 339 κοινωνίες σ’ όλο τον κόσμο και βρήκαν ότι η θρησκευτική διαφοροποίηση είναι μεγαλύτερη σε μέρη του κόσμου όπου και η πιθανότητα ν’ αρπάξει κάποιος μια κολλητική ασθένεια είναι μεγαλύτερη. Άκου να δεις!

Συνεπείς με το δόγμα «καθαρότητα από ασθένειες», ως το κινούν αίτιο του κόσμου, οι ίδιοι πάλι συγγραφείς διατείνονται ότι και οι γλωσσικές διαφοροποιήσεις αποτελούν ένδειξη στρατηγικών για αποφυγή των ασθενειών, κ.ο.κ.

Νομίζω ότι η παράθεση των τριών αυτών "εξηγητικών" αιτίων για την προέλευση των θρησκειών, δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία για τις ίδιες τις θρησκείες, όσο για τις εποχές που τα παρήγαγαν, δηλαδή για το πώς μεταφερθήκαμε από την κοινωνία του Durkheim, στον ατομικό εγκέφαλο της νευροθεολογίας και εσχάτως στις πρόσφατες εργαλειακές εξηγήσεις περί θρησκείας και υγείας. Μήπως θυμάστε και για μια άλλη παρόμοια δικαιολόγηση που γράφαμε πρόσφατα για την αναγκαιότητα της αγάπης;

Τρίτη 17 Μαρτίου 2009

Oι Βιαστές του Κολωνακίου


Έπ’ ευκαιρία της επίθεσης στο Κολωνάκι, πήραν ξανά φωτιά τα κανάλια και τα συναφή μέσα ενημέρωσης, έντυπα και ηλεκτρονικά, για την έξαρση της βίας, η οποία πάραυτα μεταφράστηκε σε γενικευμένη ανασφάλεια των πολιτών και σε γενικευμένα αιτήματα για περισσότερη αστυνόμευση.

Θέλοντας να εξετάσω το τοπίο από πιο κοντά, θα ξεχώριζα δυο διαφορετικές μορφές βίας, αυτή που συνδέεται με την ανασύσταση αναρχικών ομάδων στοχευμένης βίας και αυτήν που σχετίζεται με πράξεις του κοινού ποινικού δικαίου και η οποία δρα επί δικαίων και αδίκων αδιακρίτως. Ενώ η πρώτη μορφή, βρίσκεται όντως σε έξαρση, για τη δεύτερη δεν είμαι και τόσο σίγουρη, αν και δεν θα απέκλεια το γεγονός, η πρώτη μορφή βίας να δρα και σαν καταλύτης και να συμπαρασύρει και την δεύτερη, μιας και η πασιφανής αδυναμία της αστυνομίας να την αναχαιτίσει, θα μπορούσε να δώσει το πράσινο φως και στους δεύτερους να δράσουν με μεγαλύτερη ευχέρεια, γνωρίζοντας ότι δεν έχουν και πολλές πιθανότητες να συλληφθούν.

Στο εξής, θα ασχοληθώ με την πρώτη μορφή βίας. Δεν ωφελεί και πολύ να κλείνουμε τα μάτια στις γενεσιουργές της αιτίες, μιας και εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη, τα οποία έλαβαν την έκταση που έλαβαν και είχαν τη συμμετοχή που είχαν, όχι σαν ανταπόκριση στη δολοφονία του Γρηγορόπουλου αυτή καθ’ αυτήν, (αυτή ήταν μόνο η αφορμή), αλλά εξ αιτίας της δεινής οικονομικής κατάστασης της ελληνικής κοινωνίας και της βίας που υφίσταται, εξ αιτίας της έλλειψης συνοχής, οράματος και κυρίως πολιτικής εκπροσώπησης, που θα μπορούσε να δώσει διέξοδο και λύσεις. Όταν στηλιτεύονταν οι μαθητικές εξεγέρσεις λόγω έλλειψης αιτημάτων, μάλλον διέφευγε των σοφών της πολιτικής το γεγονός ότι οι εξεγέρσεις δεν θα είχαν λόγο να συμβούν, ή ότι θα ήταν σαφώς πιο περιορισμένες, αν υπήρχε κάποιος αξιόπιστος αποδέκτης των αιτημάτων τόσο αυτών, όσο και της ελληνικής κοινωνίας συνολικά.

Στη συνέχεια, είχαμε την εξ ίσου μεγάλης έκτασης, κινητοποίηση συμπαράστασης προς την Κούνεβα, η οποία εκτιμώ ότι σε άλλους, λιγότερο χαλεπούς καιρούς, θα ήταν σαφώς πιο περιορισμένη. Ταυτόχρονα, ήταν η εξ ίσου δυναμική αντίδραση για το πάρκο της πλατείας Κύπρου, η οποία και πάλι συμπύκνωνε συνολικότερη βαθιά δυσαρέσκεια, που έψαχνε αφορμές να διοχετευτεί και να ξεσπάσει. Η εκτίμησή μου είναι ότι όσο περισσότερο, λόγω οικονομικής κρίσης, σφίγγουν τα λουριά, όσο η πολιτική αποδεικνύεται πολύ κατώτερη των περιστάσεων να διαχειριστεί τα ελάχιστα και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη, όσο η επικαιρότητα ασχολείται με τα ενδοκομματικά και δια-κομματικά ξεκατινιάσματα και τους φτηνούς κανιβαλισμούς, τόσο οι εκρήξεις βίας θα είναι εντονότερες και συχνότερες.

Και θα διακινδυνεύσω να πω ότι, ως προς αυτό, υπάρχουν αρκετά αποθέματα κοινωνικής ανοχής, διότι άλλως, τόσο η παρ’ ολίγον έκρηξη στη Citibank, όσο και οι απανωτοί εμπρησμοί, και η επιδρομή στο Κολωνάκι θα είχαν βγάλει αρκετό κόσμο στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν και να εκφράσουν την ανασφάλειά τους. Το τι είναι αυτά που δημιουργούν ανασφάλεια στον κόσμο, αντικατοπτρίζονται και στους λόγους για τους οποίους κινητοποιείται.

Η υπεράσπιση του Κολωνακίου, όχι σαν ένας οποιοδήποτε τόπος, αλλά σαν ένας συγκεκριμένος τόπος συγκέντρωσης της οικονομικής και της πολιτικής δύναμης, καλώς ή κακώς, δεν αποτελεί άμεση προτεραιότητα του κόσμου και όσο οι διάφοροι φωστήρες θα αποδίδουν τις επιδρομές και τους βανδαλισμούς είτε σε υποκίνηση της αστυνομίας και των ξένων πρακτόρων, είτε σε υποκίνηση των τζαμάδων, των νονών της νύχτας, ή των παράπλευρων παρκαδόρων, τότε να δούμε σε ποιους θα αποδώσουν τα χειρότερα που θα έρθουν. Και αυτά δεν θα είναι από 20-30 ευέξαπτους νεαρούς κουκουλοφόρους, αλλά από τους πρώην φιλήσυχους πολίτες που αγρίεψαν.

Έκανα χάζι προχτές τον κ. Γιανναρά, που στην γνωστή του στήλη της Κυριακής, εξανίστατο για την επίθεση που υπέστησαν πρόσφατα οι βιτρίνες του Ιανού. Δεν μπορούσε να χωνέψει πώς κάτι τέτοιο ήταν δυνατόν να συμβεί στον εν λόγω ευυπόληπτο χώρο πολιτισμού. Αδυνατεί να συνειδητοποιήσει ο κ. Γιανναράς ότι αυτό που αυτός βλέπει σαν ιλουστρασιόν ναό του πολιτισμού, κάποιοι άλλοι μπορεί να μην τον βλέπουν έτσι, αλλά να τον εκλαμβάνουν σαν χώρο άγριας εκμετάλλευσης των εργαζομένων ή σαν σουπερμάρκετ ή έστω ντελικατέσσεν μιας fast και recycled κουλτούρας, (διευκρινίζω ότι ως προς την εκμετάλλευση, δεν αναφέρομαι στο συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο, επειδή δεν γνωρίζω τα εσωτερικά του, αλλά γενικά), και ότι ενώ το Κολωνάκι παρουσιάζεται σαν χώρος περιπάτου, αναψυχής και κατανάλωσης μιας ανέμελης Ελλάδας, για κάποιους άλλους είναι εκ των πραγμάτων απροσπέλαστο και επιπλέον έμπλεο αρνητικών συμβολισμών. Η διαφορετική λοιπόν αντίληψη και γλώσσα ανάμεσα στους μεν και τους δε, δείχνει και τις βαθιές τομές της ελληνικής κοινωνίας, κάτι σαν τα παντεσπάνια της Αντουανέτας, δηλαδή.

Κοντολογίς, πιστεύω ότι η μάχη κατά της «κουκούλας» θα κερδηθεί στη μάχη κατά της «ανεργίας», της «ανομίας», της «ανικανότητας» και της «διαφθοράς», διότι είναι αυτά τα τελευταία τα οποία συντηρούν και το κλίμα της βίας και την ανοχής της.

Να πω και κάτι τελευταίο για την αντίδραση της Αριστεράς μπρος τα «κατορθώματα» των κουκουλοφόρων. Αντί για μια ψύχραιμη και τίμια κριτική ανάλυση, αναλώνεται σε ομφαλοσκοπήσεις και σε καλλιέργεια φοβικών συνδρόμων, που συγκλίνουν στο κατά πόσο η δράση των αντιεξουσιαστών θα ερεθίσει περαιτέρω την αστυνομία και στο κατά πόσο το ξύπνημα του θεριού θα πυροδοτήσει σειρά σκληρών μέτρων καταστολής και περιστολής των ελευθεριών. Φαίνεται, ότι η διαλεκτική της Αριστεράς σταματάει ως εδώ: διότι ξεχνούν προφανώς ότι αν η Αριστερά ήταν ζωντανή, οι κουκουλοφόροι δεν θα έβρισκαν τόπο να στεριώσουν, και ότι αν τα λουριά γύρω από τις ελευθερίες έσφιγγαν ακόμα πιο πολύ , τότε ίσως θα γεννιόντουσαν και οι λόγοι για να ξεπροβάλλει και πάλι το περιβόητο λαϊκό κίνημα.

Κυριακή 15 Μαρτίου 2009

Εικονικά και Πραγματικά Κοινωνικά Δίκτυα: Ο Αριθμός Dunbar



Το facebook είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο ηλεκτρονικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο σήμερα αριθμεί περίπου 175 εκατομμύρια χρήστες όλων των ηλικιών. Φυσικό ήταν να τραβήξει τα βλέμματα όχι μόνο των διαφημιστών, των εμπόρων και των επιχειρηματιών, αλλά και των κοινωνιολόγων, των ψυχολόγων, των ανθρωπολόγων, των νευρολόγων, των στατιστικολόγων, οι οποίοι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το φαινόμενο ερμηνεύοντάς το, αλλά και προωθώντας συνάμα και τις καριέρες τους.

Δεν χωρά καμιά αμφιβολία ότι το πρώτο μέλημα των ως άνω ανησυχούντων ήταν ο βαθμός εξάρτησης των χρηστών και οι επιπτώσεις της στην ψυχική τους υγεία. Το κύριο ερώτημα που μοιραία ετίθετο ήταν, κατά πόσον το facebook συμβάλλει ή επιτείνει τη μοναχικότητα των μελών του, γεγονός υψίστης σημασίας, μιας και μελέτες περί συσχετισμού μοναχικότητας και αρρώστιας, που στην πορεία κατέληξε να γίνει μόνο μία, ο καρκίνος, άρχισαν να ξεφυτρώνουν από παντού σαν μανιτάρια και να σκορπούν τον τρόμο όχι μόνο στον κόσμο αλλά και στα ασφαλιστικά ταμεία. Σε μια δε προ δεκαετίας μελέτη, με το όνομα «Internet Paradox, βρέθηκε ότι η αυξανόμενη χρήση του Internet σε οικογένειες είχε σαν αποτέλεσμα την αποξένωση των μελών τους και την χειροτέρευση της σωματικής και της ψυχικής τους υγείας, η οποία μεταφράζεται σε αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και σε αυξημένο κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων, καταθλίψεων και άλλων δεινών.


Τέτοιοι ισχυρισμοί δεν μπορούσαν φυσικά να περάσουν απαρατήρητοι, και για το λόγο αυτό ερευνητικές ομάδες απανταχού της γης έπεσαν με τα μούτρα στη διερεύνηση του επίμαχου αυτού ερωτήματος. Ως συνήθως, επειδή η αλήθεια δεν είναι ποτέ απόλυτη και μάλιστα σε νεότευκτα πεδία όπως αυτό, ετυμηγορία τελεσίδικη δεν υπήρξε. Μπορεί κάποιοι να κινδυνολόγησαν και να υπέδειξαν μια ζοφερότερη πραγματικότητα, αλλά, υπήρξαν και κάποια άλλα δημοσιεύματα που είδαν τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα με μεγαλύτερη συγκατάβαση.

Συγκεκριμένα, πρόσφατη μελέτη με τον τίτλο «Social Searching vs. Social Browsing» σε σύνολο 1500 περίπου φοιτητών έδειξε ότι το εν λόγω μέσο χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για επικοινωνία με παλιούς συμμαθητές απ’ το σχολείο και την άντληση πληροφοριών για ανθρώπους που ήδη γνώρισαν σε πραγματικές συναναστροφές και σε μικρότερο ποσοστό για να γνωρίσουν νέους ανθρώπους. Άρα, μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι με τη γνώση ότι τα νέα παιδιά ακόμα αντιδρούν υγιώς και ότι δεν διπλαμπαρώνονται στις κάμαρες με την οθόνη αγκαλιά.


Αμφιβάλω όμως αν την ίδια επιλεκτική και σοφή χρήση του facebook κάνουν και οι μεγαλύτερες ηλικίες. Τα νούμερα δείχνουν μια πτώση του αριθμού των ωρών που αφιερώνει κάποιος στις κοινωνικές συναναστροφές, η οποία είναι αντιστρόφως ανάλογη του αριθμού των ωρών που αφιερώνει στο ηλεκτρονικό networking.

Στο facebook, όπως και σε κάθε παρόμοιο δίκτυο που στοχεύει στην κοινωνική διασύνδεση και την διεύρυνση του κύκλου των γνωριμιών, ο καθένας προσπαθεί, όπως είναι φυσικό ν’ αυξήσει τη λίστα των «φίλων» του. Βέβαια η ελαστικοποίηση της έννοιας της φιλίας, κυρίως ανάμεσα στους νέους ανθρώπους, και όχι ανάμεσα σε μας τους παλιότερους που έχουμε τους φίλους κορώνα στο κεφάλι μας, έχει, ως αναμενόταν προξενήσει καινούργιο κύμα ανησυχιών και κατά συνέπεια ερευνών.

Πρόσφατο άρθρο του Economist παρουσίασε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με την επικοινωνία που διεξάγεται μέσω δικτύων. Ενώ ο μέσος αριθμός φίλων καθενός χρήστη είναι γύρω στους 120, ο στενός κύκλος ανθρώπων με τους οποίους επικοινωνεί τακτικά δεν ξεπερνάει τους 7 για τους άνδρες και τους 10 για τις γυναίκες, μιας και είμεθα περισσότερο κοινωνικές. Και αν πάμε στον ακόμα στενότερο κύκλο της αμφίδρομης επικοινωνίας ο κύκλος αυτός στενεύει στους 4 για τους μεν και στους 6 για τις δε. Δηλαδή περιορίζεται σε τόσους όσοι είναι αναγκαίοι για μια εκ των πραγμάτων στενότερη επικοινωνία και άρα δεν συντρέχουν λόγοι για ν’ ανησυχούμε.


Τώρα, όμως θα κάνω μια μικρή, αλλά ενδιαφέρουσα παρέκβαση και θα σταθώ λίγο παραπάνω στο 120, στο μέσο δηλαδή αριθμό μελών ενός δικτύου φίλων στο facebook. Όλως παραδόξως ο αριθμός αυτός είναι κοντά στον αριθμό μελών ενός πραγματικού κοινωνικού δικτύου με τους οποίους κάποιος μπορεί να έχει σταθερές σχέσεις και ο οποίος, από παρατηρήσεις του Dr Dunbar καθηγητή εξελικτικής ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Liverpool, βρέθηκε να είναι κοντά στο 150. Περίεργο ε;


Ο Dr. Dunbar βάλθηκε να διερευνήσει τους λόγους που ο εγκέφαλος στα πρωτεύοντα θηλαστικά εξελίχτηκε όπως εξελίχτηκε και έφτασε στο μέγεθος που έφτασε. και είναι ο εισηγητής της υπόθεσης του «Κοινωνικού Εγκεφάλου», σύμφωνα με την οποία ο εγκεφαλικός φλοιός και συγκεκριμένα ο λόγος του εγκεφαλικού νεο-φλοιού (neocortex) προς τον εγκέφαλο γα κάθε είδος, βρίσκεται σε απόλυτη γραμμική σχέση με το μέγεθος της σταθερής ομάδας στην οποία συμμετέχει. Δηλαδή, λέγοντάς το αλλιώς, το μέγεθος της ομάδας περιορίζεται από την υπολογιστική ικανότητα του εγκεφάλου στο να συγκρατεί τα πρόσωπα της ομάδας, τα χούγια του καθενός εξ αυτών, τις μεταξύ τους σχέσεις κ.λ.π. Ως γνωστόν οι ανώτερες γνωστικές λειτουργίες εντοπίζονται στον εγκεφαλικό φλοιό.

Το παρακάτω γράφημα, που προέκυψε από πειραματικά στοιχεία, δείχνει καθαρά ότι αυτός ο συσχετισμός ισχύει για διάφορα ταξονομικά είδη. Αν στο εν λόγω γράφημα βάλουμε και το μέγεθος του ανθρώπινου νεο-φλοιού, τότε, ως εκ θαύματος, προκύπτει ο αριθμός 150, που αντιστοιχεί στο μέσο μέγεθος του σταθερού κοινωνικού δικτύου του.


Ο Dr Dunbar για να επιβεβαιώσει ότι το νούμερο αυτό έχει σχέση και με την πραγματικότητα, κάθισε και μέτρησε σε διάφορες παραδοσιακές κοινωνίες, το μέγεθος τριών ειδών ομάδων, (ομάδες νομάδων, ομάδες κλαν ή χωριών και φυλές). Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στο επόμενο γράφημα, τα οποία δείχνουν ότι ο αριθμός 150 πράγματι συμπίπτει με το μέσο μέγεθος του κλαν, το οποίο και θεωρείται ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη σταθερή ομάδα όπου όλοι γνωρίζονται με όλους και διατηρούν σταθερές σχέσεις. Οι νομαδικές ομάδες είναι ασταθείς και ανοιχτές, ενώ οι φυλές παρά είναι μεγάλες.

Δεν είναι λοιπόν θαυμαστός αυτός ο συσχετισμός μεταξύ του αριθμού του Dunbar και του μεγέθους ενός τυπικού δικτύου φίλων στο facebook;

Σάββατο 14 Μαρτίου 2009

Χρειάζεται Απόδειξη η Λογική;


Tείνω να καταλήξω ότι η εποχή μας έχει όλο και λιγότερη εμπιστοσύνη στη δυνατότητα της λογικής να συλλαμβάνει και να ερμηνεύει με αφαιρετικούς και συμβατούς με τους κανόνες της, συλλογισμούς, γεγονότα και καταστάσεις.

Το λογικό επιχείρημα αμφισβητείται ότι μπορεί να σταθεί από μόνο του αν δεν υποβαστάζεται από hard data, δηλαδή αν δεν συνοδεύεται από ένα stream αριθμών, πινάκων και διαγραμμάτων. Δεν αντιλέγω ότι σε αρκετές περιπτώσεις μια άποψη φαντάζει έωλη αν δεν τεκμηριώνεται πάνω σε αριθμούς, πίνακες και διαγράμματα, αλλά η απαίτηση η εν λόγω στάση να γενικεύεται σε κάθε κατάσταση, φτάνει ν’ αγγίζει τα όρια του γελοίου.

Δυο λόγοι μου έρχονται πρόχειρα στο νου. Ο ένας είναι η επικράτηση του «λογικού σχετικισμού», ρεύμα της μετανεωτερικότητας, το οποίο δεν αποδέχεται την ιεράρχηση αξιών και την ύπαρξη αντικειμενικών αληθειών, ούτε καν την ύπαρξη αντικειμενικής πραγματικότητας και το οποίο τοποθετεί στο ίδιο βάθρο τόσο λογικές όσο και παράλογες θεάσεις, δηλαδή τον δημιουργισμό μαζί με την θεωρία της εξέλιξης, τις νεο-εποχικές «θεραπείες» μαζί με την συμβατική ιατρική επιστήμη. Το αποτέλεσμα είναι ότι η παράταιρη αυτή συνύπαρξη δρα εναντίον της αξιοπιστίας της λογικής.

Ο άλλος λόγος είναι η επικράτηση της «εργαλειακής λογικής», ένα είδος σύγχρονης σοφιστείας, η οποία με ένα σωρό τεχνικές παραπλάνησης εμφανίζει ως αυτονόητες και λογικές, απόψεις που αντίκεινται στο κοινό αίσθημα περί ορθού. Και απ’ εδώ λοιπόν η λογική χάνει αρκετούς πόντους.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο λοιπόν, υπάρχει κανείς που θα ένοιωθε την ανάγκη να αποδείξει την εμπειρική διαπίστωση ότι στον 20ο αιώνα η οικιακή τεχνολογία, δηλαδή το ηλεκτρικό πλυντήριο, η ηλεκτρική σκούπα και η ηλεκτρική κουζίνα απελευθέρωσαν τη γυναίκα απ’ τις δουλειές του σπιτιού; Σίγουρα όχι!

Τι ήταν όμως αυτό που ώθησε την Prof. Cardia από το πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, αν όχι η δυσπιστία στο ανθρώπινο λογικό, να διεξάγει εκτεταμένη έρευνα, αναλύοντας δημογραφικά στοιχεία από 3000 απογραφές για ν’ αποδείξει το αυτονόητο;

Απ’ την άλλη, ευτυχώς που γίνονται και τέτοιες έρευνες για να αντιλαμβανόμαστε ότι κάπου το μέτρο έχει χαθεί.

Πέμπτη 12 Μαρτίου 2009

Ψευδο-επιστημονικά Πανεπιστήμια


Η περίοδος αυτή, δεν είναι ίσως η καλύτερη δυνατή για να εκθέσουμε τις στρεβλώσεις που προέκυψαν από τον προσανατολισμό αρκετών βρετανικών πανεπιστημίων προς την ικανοποίηση των απαιτήσεων της αγοράς και της «ζήτησης». Λέω ότι δεν είναι η καλύτερη εποχή, διότι εν όψει της σημερινής οικονομικής κρίσης το συνολικό μοντέλο της φιλελευθεροποίησης δεν χαίρει και μεγάλης εκτίμησης, μιας και οι κρατικοποιήσεις, το πρότερο αντίπαλο δέος, αρχίζουν να κερδίζουν έδαφος και να υλοποιούνται στον τραπεζικό τουλάχιστον τομέα, με ταχύ ρυθμό.

Παρά ταύτα, η γνώμη μου είναι ότι η επίθεση της αγοράς στον κοινωνικό τομέα δεν πρόκειται σύντομα να αναχαιτιστεί και για το λόγο αυτό θα εκθέσω την άνοδο και την πρόσφατη αναθεώρηση, μετά από έντονες αντιδράσεις, της πολιτικής αυτής, παίρνοντας για παράδειγμα τη λειτουργία στη Βρετανία των πανεπιστημιακών τμημάτων εναλλακτικής ιατρικής.

Το γράψαμε και σε προηγούμενες αναρτήσεις, αλλά το επαναλαμβάνω και εδώ ότι η έγνοια πολλών επικεφαλείς τμημάτων να αντλήσουν χρήματα με κάθε κόστος, από τους φοιτητές, εις βάρος της φήμης και της ακεραιότητας των πανεπιστημίων τους σαν επιστημονικών ιδρυμάτων, ώθησε αρκετά από αυτά, ιδίως όσα μεταπήδησαν από Polytechnics σε καθεστώς πανεπιστημίων, με νόμο της κυβέρνησης του J. Major το 1992, να ιδρύσουν διάφορα «εξωτικά» τμήματα, όπως ομοιοπαθητικής, κρυσταλλοθεραπείας, βοτανοθεραπείας, αρωμαθεραπείας, αγιουρβέδας, βελονισμού, γιόγκα κ.λ.π. τα οποία αυτή τη στιγμή προσφέρουν 155 μαθήματα σε ένα σύνολο 43 Ινστιτούτων και 16 πανεπιστημίων, και απονέμουν πανεπιστημιακούς τίτλους σπουδών από BSc έως PhD. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα πανεπιστήμια του Greenwich, Middlesex, Salford, Thames Valley, Westminster, Central Lancashire, Suffolk, London South Bank, κ.α.

Οι λόγοι ίδρυσής τους ήταν η ζήτηση εκ μέρους των φοιτητών, μιας και υπάρχει μεγάλη και εύκολη αγορά, και η προθυμία ορισμένων πανεπιστημίων να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Δηλαδή μια τέλεια εμπορευματική πράξη.

Το ερώτημα είναι πώς όλα αυτά τα τμήματα πέτυχαν να πείσουν τους αξιολογητές τους ότι διαθέτουν τα απαραίτητα επιστημονικά εχέγγυα, όπως διατείνονται οι επικεφαλείς τους, ώστε να μπορούν να λειτουργούν σε πανεπιστημιακά περιβάλλοντα.
Η απάντηση είναι ότι το σύστημα αυτο-αξιολογείται σε μια κυκλική βάση, με το πανεπιστήμιο του Salford να αξιολογεί το Westminster, το Westminster να αξιολογεί το Central Lancashire και το Central Lancashire, το Salford.

Από την άλλη μεριά οι διάφοροι οργανισμοί πιστοποίησης δεν αξιολογούν περιεχόμενα, αλλά διαδικασίες. Αυτό αποτελεί γενική πρακτική, τόσο στην παραγωγή, όσο και στα πανεπιστήμια. Η QAA (Quality Assurance Agency for Higher Education), εξετάζει αν ένα πρόγραμμα εκτελείται σωστά, αν δηλαδή υπάρχουν σημειώσεις, αρκετές διδακτικές ώρες, κ.λ.π., και όχι ποιο είναι το περιεχόμενό του. Αν δηλώσεις , για παράδειγμα, ότι διδάσκεις χειρομαντεία, δεν θα υπάρχει πρόβλημα, παρά μόνον αν δεν την διδάσκεις σωστά.


Δεν θα ήθελα να υπεισέλθω σε θέματα που πραγματεύονται την επιστημονική ή μη-επιστημονική βάση της ομοιοπαθητικής και των άλλων εναλλακτικών «θεραπευτικών» μεθόδων. Αυτό θα το κάνω σε επιστημονική βάση, σε ξεχωριστά κείμενα. Ο σκοπός μου ήταν απλώς να δείξω, όπως είχα δηλώσει και στην αρχή, πώς η ανάγκη εξεύρεσης χρημάτων συντελεί ώστε τα πανεπιστήμια να ξεφεύγουν από το ρόλο τους και να κινδυνεύουν να χάσουν την αξιοπιστία τους.

Είναι ενδιαφέρον να αναφέρω πώς έχει τελικά εξελιχθεί το τοπίο πρόσφατα. Από το καλοκαίρι ο πανεπιστήμιο του Central Lancashire αποφάσισε να επανεξετάσει τα προγράμματα σπουδών των εν λόγω τμημάτων και για το λόγο αυτό ανέστειλε την υποδοχή νέων φοιτητών για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος. Τον χορό ακολούθησε και το πανεπιστήμιο του Salford, το οποίο προέβη στο οριστικό κλείσιμο του τμήματος εναλλακτικής ιατρικής, για να μην αφήσει άλλο τη φήμη του να διασυρθεί. Ενώ, και το πανεπιστήμιο του Westminster αποφάσισε να επανεξετάσει κι αυτό το πρόγραμμά του.


Όσον αφορά τα δικά μας, μεταπτυχιακό τμήμα, με το όνομα Ολιστικά Εναλλακτικά Θεραπευτικά Συστήματα - Κλασική Ομοιοπαθητική λειτουργεί σε επίπεδο MSc στο τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, (Τρία πουλάκια κάθονται!) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη Σύρο, χρεώνοντας 2000 ευρώ το εξάμηνο!!!.

Μια σύντομη περιήγηση στο διαδίκτυο αποκαλύπτει ότι το βρετανικό παράδειγμα απαντάται σε όλο και περισσότερα μέρη. Έπεται συνέχεια...

Τετάρτη 11 Μαρτίου 2009

Ridi Pagliaccio!




Όταν ένας άνθρωπος χάνει τη δουλειά του είναι δυσάρεστο.

Όταν την χάνει, όχι από δικό του λάθος, ανικανότητα ή τεμπελιά, αλλά από λανθασμένους χειρισμούς άλλων, τότε δεν είναι μόνο δυσάρεστο, αλλά και άδικο.

Όταν όμως, ενώ την χάνει, οφείλει να δείχνει και χαρούμενος από πάνω, τότε είναι κάτι περισσότερο από δυσάρεστο. Είναι τραγικό.

Τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότεροι απολύονται απ’ τις δουλειές τους, όλο και περισσότερα καταστήματα κλείνουν. Αυτοί που απολύονται, λες τέλος πάντων, ότι μπορούν τουλάχιστον ν’ αποσυρθούν σε μια γωνιά και να πενθήσουν με αξιοπρέπεια. Αυτοί που αναγκάζονται να κλείσουν ένα κατάστημα όμως, δεν έχουν καν αυτή τη δυνατότητα.

Τα καταστήματα οφείλουν να κλείνουν πανηγυρικά, όπως κι όταν ανοίγουνε, σ’ ένα κλίμα χαράς, μ’ ένα σκερτσόζικο «Κλείνουμε!!!» στην προθήκη και με τρία πολύχρωμα θαυμαστικά στο κατόπι του. Στην πραγματικότητα όμως, μ’ ένα «Κλείνουμε» και τρεις σταυρούς, πάνω στους οποίους οι τελευταίοι χαρούμενοι πελάτες θα σκοτώσουν και θα κηδέψουν τα τελευταία εμπορεύματα που περιμένουνε στα ράφια να συληθούν.

Και ο καταστηματάρχης θα πρέπει να βρίσκεται εκεί παρών και να γελάει και να κρατάει το κεφάλι και προπαντός, το κλίμα ψηλά, παρά το γεγονός ότι κάθε κομμάτι που ξεπουλιέται, τον φέρνει ακόμα κι ένα βήμα πιο κοντά στη διάλυση.

Σφίξε την καρδιά σου, άνθρωπέ μου και γέλασε. Κάνε τον παλιάτσο, σού φωνάζει ο κόσμος, και γέλασε! Ridi Pagliaccio!

Τρίτη 10 Μαρτίου 2009

Ηθικά Διλήμματα στη Μετάδοση των Ειδήσεων


Το να μεταδίδεις/αναμεταδίδεις ψευδείς ειδήσεις θεωρείται ηθικά επιλήψιμο και σε περίπτωση που οι ειδήσεις αυτές προξενούν ή ενδέχεται να προξενήσουν βλάβη σε κάποιον ονομαστικά ή σε κάποιο κοινωνικό σύνολο είναι δυνατόν να επισύρουν και την ποινική δίωξη αυτών που τις μεταδίδουν.

Τι γίνεται όμως με ειδήσεις οι οποίες είναι μεν αληθείς ως έχουν, αλλά η αλήθεια που κομίζουν είναι μόνον η μισή; Δηλαδή, όταν αποκρύπτεται το άλλο μισό κομμάτι, το οποίο, είτε μπορεί να αναιρεί το προηγούμενο, είτε να προσθέτει μιαν άλλη διάσταση στην αλήθεια που εξυποννοείται και εν τέλει να την θέτει υπό αμφισβήτηση;

Στην περίπτωση αυτή, εφ’ όσον η απόκρυψη της άλλης μισής αλήθειας δεν έχει άμεσες επιπτώσεις η ευθύνη είναι μόνον ηθικής φύσεως.

Στο δημόσιο βίο όσες «αλήθειες» εκστομίζονται είναι εσκεμμένα κατά πλειονότητα «μισές».

Οι σκέψεις αυτές μού προέκυψαν από την προηγούμενη ανάρτηση περί Big-Pharma, την οποία και θα χρησιμοποιήσω σαν παράδειγμα για να θέσω ένα γενικότερο ερώτημα. Συγκεκριμένα, αμφότερα τα δημοσιεύματα, απ’ όπου άντλησα το περισσότερο πληροφοριακό υλικό, αναφέρονταν στην απόφαση της GSK να άρει τους περιορισμούς χρήσης κάποιων πατεντών της, δηλαδή και τα δυο μετέφεραν ακέραια το γεγονός ως είδηση, αλλά, ενώ το δεύτερο παρέθετε το σκεπτικό της απόφασης αυτής, που σαφώς υπέκρυπτε ιδιοτέλεια και προσπορισμό κέρδους, το πρώτο δημοσίευμα το αποσιωπούσε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η απόφαση της εταιρίας οδηγείτο από αφιλοκερδή και φιλάνθρωπα αισθήματα.

Το ερώτημά μου είναι το εξής: όταν κάποιος εκφωνεί ή μεταδίδει μια είδηση μέσα από δημόσια κανάλια, πόσο ήσυχος με τη συνείδησή του πρέπει να αισθάνεται, αν μένει μόνο στην είδηση αυτή καθ’ αυτήν και όχι στο σκεπτικό που κρύβεται πίσω από την είδηση, παρ όλο που η αποσιώπηση του σκεπτικού δεν θα αναιρεί το ίδιο το γεγονός καθ΄αυτό;

Δευτέρα 9 Μαρτίου 2009

Η "Καλοσύνη" των Big Pharma


Μετά από το πολύκροτο άρθρο μου, σχετικά με τη διαπλοκή γιατρών, πανεπιστημίων και μεγάλων φαρμακευτικών εταιριών, φαίνεται ότι μια απ’ αυτές τουλάχιστον, έδωσε βάση στα γραπτά μου, φοβήθηκε και αποφάσισε ν’ αλλάξει τακτική. Πρόκειται για τη μεγαλοκυρία GlaxoSmithKline η οποία μόλις τώρα, όπως πληροφορήθηκα, αποφάσισε να μειώσει το κόστος των φαρμάκων και να διαθέσει μέρος των πατεντών της προς όφελος των φτωχών του κόσμου τούτου, ευελπιστώντας ότι και οι υπόλοιπες αδερφές της θα ακολουθήσουν την φιλάνθρωπο τακτική της.

Συγκεκριμένα, σε μια ομιλία του στο Harvard Medical School, στις 13 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος της εταιρίας Andrew Witty, με δάκρυα στα μάτια ανακοίνωσε ότι από δω και στο εξής, θα αναλαμβάνουν να μεριμνούν όχι μόνο για το καλό των μετόχων, αλλά και για το καλό της κοινωνίας. Τουτέστιν, προτίθενται να μειώσουν κατά 25% (75%, σύμφωνα με άλλη πηγή) τις τιμές όλων των φαρμάκων σε 50 φτωχές χώρες και ν’ απελευθερώσουν κάποιες πατέντες που σχετίζονται με παραμελημένες ασθένειες για τις οποίες δεν υπήρξε ενδιαφέρον για περαιτέρω έρευνα, λόγω μικρού αγοραστικού κοινού. Στην πραγματικότητα όμως, οι παραμελημένες αυτές ασθένειες αφορούν το 90% του πληθυσμού, ενώ οι εταιρίες διαθέτουν μόνο το 10% του προϋπολογισμού τους γι’ αυτές.

Και ενώ ήμουν έτοιμη να συγκινηθώ και να τους συνδράμω, έπεσε στα χέρια μου μεταγενέστερο άρθρο το οποίο διερεύνησε κατά τι παραπάνω τις αιτίες της ξαφνικής αυτής μεταστροφής.

Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα πατεντών, μια εταιρία κρατάει το μονοπώλιο των φαρμάκων που παρήγαγε για 20 χρόνια, έτσι ώστε να αποσβέσει τα χρήματα που επένδυσε στην έρευνα και να της μείνει στο τέλος και κάποιο κέρδος. Το 1990 οι μεγαλοεταιρίες που ήταν αναμεμειγμένες στην παρασκευή φαρμάκων για το Aids, αποφάσισαν να τα πωλούν με μικρότερο κέρδος στην Αφρική. Η προσπάθεια αυτή δεν ευτύχησε γιατί εν τω μεταξύ η Ινδία μπορούσε να τα παράγει εκτός πατεντών με ακόμα μικρότερο κόστος και να τα διανέμει σε ακόμα μικρότερη τιμή απ’ αυτή των φαρμακοβιομηχανιών.

Ενώ το σύστημα με τις πατέντες είχε σαν αρχικό στόχο την προστασία της εταιρίας, ώστε να ξοδέψει χρόνο και χρήμα για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων, στην πραγματικότητα, υπήρξε κατάφορη καταστρατήγησή τους, με την έννοια ότι οι εταιρίες μεταβάλλοντας κατ’ ελάχιστον μια συστατική ουσία ή το έκδοχο ενός φαρμάκου, κατάφερναν να επιμηκύνουν την προστασία που παρείχαν οι πατέντες για άλλα 20 χρόνια και πάει λέγοντας. Έτσι, αντί να επιδίδονται σε νέες έρευνες, προτιμούν να ξοδεύουν εκατομμύρια σε δίκες εναντίον αυτών που καταστρατηγούν τις πατέντες, στερώντας έτσι, από φτωχές χώρες τα φάρμακα που χρειάζονται και τα οποία αναγκάζονται να παράγουν σαν generics, δηλαδή χωρίς να πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα.

Η Ινδία, από το 2005 και μετά αναγκάστηκε να «συμμορφωθεί», αλλά το πρόβλημα συνεχίζει να είναι το ίδιο οξύ. Έτσι, τον Μάιο ο ΠΟΥ εισηγήθηκε και ενέκρινε σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο το κόστος έρευνας/ανάπτυξης φαρμάκων θα πρέπει να διαχωριστεί από την τελική τους τιμή. Στην περίπτωση αυτή οι εταιρίες θα χρηματοδοτούνται μέσω βραβείων καινοτομίας ή με κάτι παρόμοιο από τις ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις ή άλλους δωρητές. Αυτό αποτελεί το ένα σκέλος των κινήτρων.

Το άλλο σκέλος, έρχεται από το αμερικανικό Κονγκρέσσο, το οποίο τον Σεπτέμβριο του 2007 ενέκρινε νόμο με τον οποίον το FDA (αντίστοιχο του δικού μας ΕΟΦ), θα μπορεί να εκδίδει κουπόνια ταχείας έγκρισης φαρμάκων (PRV), σε εταιρίες που θα επενδύουν σε παραμελημένες και τροπικές ασθένειες. Τα κουπόνια αυτά, που θα συντομεύουν σε 6 μήνες, από 18 που είναι σήμερα, τη διαδικασία έγκρισης ενός καινούργιου φαρμάκου, θα μπορούν να μεταβιβαστούν σε άλλα προϊόντα της εταιρίας ή να πωληθούν στην ελεύθερη αγορά. Οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η αξία ενός PRV ανέρχεται στα $300 εκατομμύρια, σχεδόν καλύπτοντας το κόστος ανάπτυξης ενός νέου φαρμάκου. Ο νόμος αυτός είναι ήδη σε ισχύ.

Κάτω από το πρίσμα αυτό, η απόφαση της GlaxoSmithKline ν’ απελευθερώσει τις πατέντες, δεν είναι και πολύ γενναιόδωρη. Με το να έχει ήδη στην κατοχή της πατενταρισμένες χημικές ουσίες και διαδικασίες που θα μπορούν να οδηγήσουν άλλους ενδιαφερόμενους στην παρασκευή των εν λόγω φαρμάκων, με τον νέο νόμο, θ’ αποκτήσει και τα προσόντα να καρπωθεί το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των $300 εκατομμυρίων.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω, αν η νομοθεσία αυτή θα έχει, και σε ποια έκταση, επίδραση στις φτωχές χώρες, εκείνο όμως που γνωρίζω είναι ότι αν δεν έπεφτα τυχαία στο δεύτερο άρθρο που εξέθετε όλο το παρασκήνιο της απόφασης της GlaxoSmithKline, θα συνέχιζα σαν αφελής να την επαινώ και να δακρύζω για την καλοσύνη της.

Η παραίνεση να ψιλοκοσκινίζουμε αυτά που διαβάζουμε σαν έγκυρες ειδήσεις, συνεχίζει να ισχύει.

Σάββατο 7 Μαρτίου 2009

Περί καθαρού, καθαρότητας και βρόμικων ανθρώπων



Η καθαριότητα, ή καθαρότητα, τόσο σαν ουσιαστικό όσο και σαν επίθετο, (καθαρός), είναι μια λέξη που συγκεντρώνει επάνω της πληθώρα σημασιών και εφαρμόζεται σε ισοδύναμα υποκείμενα, αντικείμενα και συμπεριφορές είτε κυριολεκτικά, είτε τις πιο πολλές φορές, μεταφορικά.

Α.
Καθαρός είναι ο ουρανός, καθαρό μπορεί να είναι και το βλέμμα και το πρόσωπο. Αλλά και η φωνή, και τα χέρια, που δηλώνουν ευθύτητα και εντιμότητα. Αν όλα αυτά είναι καθαρά, δεν μπορεί παρά και η ψυχή να είναι καθαρή και συνεπώς και ολόκληρος ο άνθρωπος.

Καθαρές είναι και οι «δουλειές», που μαζί με τα «χέρια», είναι και το αιωνίως ζητούμενο. Αλλά, αν όλα τα προηγούμενα είναι καθαρά, θα είναι μοιραία και η «φωλιά».

Καθαρό μπορεί να είναι και το «τοπίο», για να μπορεί κάποιος να βλέπει και τον «ορίζοντα» καθαρό. Κι όταν και ο «δρόμος» είναι καθαρός και τα σκυλιά δεμένα, τότε και οι συγκυρίες είναι κατάλληλες για την ευόδωση του οτιδήποτε.

Ο καθαρός «λόγος» και η καθαρή «σκέψη» αποτελούν είδη προς εξαφάνιση. Το ίδιο και η καθαρή «συνείδηση».

Μιλάμε επίσης και για τον καθαρό «μισθό», το καθαρό «προϊόν», τον καθαρό «τζίρο», αλλά και το καθαρό «βάρος». Η Οικονομία, στη θεωρία είναι γεμάτη από καθαρές ποσότητες. Στην πράξη όμως, λερώνεται από τα πολλά «ξεπλύματα».

Λέμε, «πάει, τέλειωσε, καθάρισα!», αλλά και «το ξεκαθάρισα το θέμα». Τότε, «την βγάζουμε καθαρή».

Υπάρχει και το «ξεκαθάρισμα λογαριασμών». Υπάρχουν όμως και οι καθαροί «λογαριασμοί» που κάνουν τους καλούς τους φίλους.


Β.
Τα πράγματα όμως, παύουν να είναι καθαρά, όταν αρχίζουμε να μιλάμε για καθαρό «αίμα» και για καθαρές «φυλές». Κάποιες φορές η αναζήτηση της καθαρότητας καταλήγει αντί άλλων, σ’ έναν καθαρό «πόλεμο».

«...Η καθαρότητα είναι ένα ιδανικό, ένα όραμα προς μια κατάσταση την οποία είτε πρέπει να δημιουργήσουμε, είτε πρέπει να προστατεύσουμε με ζήλο από πραγματικούς ή φανταστικούς εχθρούς. Χωρίς την ύπαρξη ενός τέτοιου οράματος, ούτε η έννοια της καθαρότητας έχει νόημα, ούτε ο διαχωρισμός μεταξύ καθαρότητας ή μη-καθαρότητας μπορεί να γίνει σαφής...»

«...Η καθαρότητα είναι και το όραμα μιας τάξης, δηλαδή μιας κατάστασης όπου το ένα πράγμα βρίσκεται στη θέση του κι όχι αλλού, όπου η «σωστή» θέση συμβαίνει να μην είναι η ίδια που θα καταλάμβανε «από τη φύση του» και από μόνο του. Το αντίθετο της καθαρότητας, η βρομιά, η ακαθαρσία, οι μολυσματικοί φορείς είναι τα εκτός τόπου πράγματα. Δεν είναι η εγγενής ποιότητα κάθε πράγματος αυτή που το κάνει βρόμικο, αλλά αυτή καθαυτήν η θέση του. Και ακριβέστερα, η θέση του στην τάξη πραγμάτων όπως την οραματίζονται οι επιζητούντες την καθαρότητα....»

«...Ανάμεσα στις πολλές ενσαρκώσεις του υποκειμενικού σχήματος «βρομιά», εξαιρετική σημασία έχει η περίπτωση που τα ανθρώπινα πλάσματα γίνονται αντιληπτά σαν εμπόδια στην «ορθή οργάνωση» του περιβάλλοντος, όταν δηλαδή μια συγκεκριμένη κατηγορία διαφορετικών ανθρώπων μετατρέπεται σε βρομιά, και όταν οι άλλοι τους μεταχειρίζονται σαν τέτοιους....»


Στις περιπτώσεις αυτές, όταν η βρομιά αρχίζει να υποστασιοποιείται σε αυτούς που εντάσσονται στην κατηγορία «Ξένος», ο υπερβολικός ζήλος για καθαριότητα αρχίζει να γίνεται υπερβολικά επικίνδυνος.



Υ.Γ. Τα πράσινα αποσπάσματα σε εισαγωγικά είναι από το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του Zygmunt Bauman, «Η Μετανεωτερικότητα και τα Δεινά της», εκδ. Ψυχογιός.

Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009

Η Μπουγάδα


Σήμερα είπα να δώσω στις λέξεις ρεπό για να ξεκουραστούν. Αρκετά τις ταλαιπώρησα τελευταία και τις βλέπω μουτρωμένες. Σχεδόν όλες, απ’ την πολλή τη χρήση τις βρήκα λερωμένες κι έβαλα μπουγάδα να τις πλύνω. Τις μούλιασα με τις ώρες στο νερό, τις έτριψα με τη βούρτσα, τις έβαλα και στο λουλάκι να ξασπρίσουν.

Μα κάποιες, μού βγάλαν την ψυχή, κι ακόμα να τις καθαρίσω απ’ τους λεκέδες. Έχει πάει μεσάνυχτα κι είμαι ακόμα στο πλυσταριό, σκυμμένη πάνω απ΄ το νεροχύτη, τρίβοντας και ξετρίβοντας την παραγωγικότητα, την αποτελεσματικότητα, την ανταγωνιστικότητα, την χρηστικότητα, την αγορά και την ορθολογικότητα. Ίσως ξημερωθώ, μα θα τις ξεβρομίσω. Θα τις απλώσω μετά στον ήλιο, κι όταν στεγνώσουν και τις μαζέψω θα είναι πάλι καθαρές κι ετοιμοπόλεμες.

Τετάρτη 4 Μαρτίου 2009

Η Βιομηχανία των Πιστοποιήσεων



Δεν είναι η πρώτη φορά που θα το πω ότι όσο πιο σκάρτοι γινόμαστε σαν άνθρωποι, τόσο πιο πολύ πλειοδοτούμε στην ποιότητα και τόσο πιο πολύ κοπτόμεθα για την ηθική, την ίδια στιγμή που τις ποδοπατούμε άτσαλα και τις δυο. Αυτό λέγεται υποκρισία και είναι ένα παλιό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης συμπεριφοράς, μόνο που στην εποχή μας μεταμφιέζεται σε πιο ανώδυνες και ανάλαφρες ονομασίες.

Μια σύγχρονη μετάλλαξη της υποκρισίας, τις τελευταίες δυο με τρεις δεκαετίες, ακούει στο όνομα «πιστοποίηση» και τείνει να απλωθεί σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου, από τα προϊόντα, στις ιδιωτικές υπηρεσίες κατ’ αρχήν, από τις επιχειρήσεις, στο κράτος και τις δημόσιες υπηρεσίες αυτού, στη συνέχεια. Δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι η κοινωνία σήμερα διακατέχεται από μανία πισοποίησης/αξιολόγησης, αν και το σωστό θα ήταν ότι, δεν είναι η κοινωνία η ίδια, που επιζητεί να αξιολογείται, αλλά ότι όλο αυτό το πλέγμα των αξιολογήσεων τής έχει επιβληθεί έξωθεν, αναγκάζοντάς και την ίδια να το αποδεχτεί, ποντάροντας στην ανασφάλεια και τα φοβικά της σύνδρομα, που επίσης και αυτά υποβάλλονται και καλλιεργούνται.

Ποια ήταν και είναι η ανάγκη που γέννησε, συντηρεί και εξαπλώνει αυτό το κύμα, αυτή την ιδεοληψία θα έλεγα, των πιστοποιήσεων/αξιολογήσεων; Τι κάνει τον πλανήτη ολόκληρο, αλλά και πρόσφατα τη χώρα μας να πολώνεται σ’ αυτό το μοιραίο δίλημμα, τουλάχιστον όπως παρουσιάζεται οξυμένο σήμερα αναφορικά με τα πανεπιστήμια; Πώς και η έννοια της αξιολόγησης, η σύνταξη με αυτήν, ή η αποστροφή από αυτήν, αποκτά τόση εξουσία ώστε να διαμοιράζει το κοινωνικό σώμα σε αντίπαλα ιδεολογικά στρατόπεδα και να γεννά συγκρούσεις; Πώς συνέβη και την παίρνουμε πια τόσο στα σοβαρά;

Κατά τη γνώμη μου, η σύλληψη ότι όλα μπορούν και οφείλουν ν’ αξιολογηθούν, αφού προηγουμένως ποσοτικοποιηθούν, γεννήθηκαν από δυο αιτίες. 1) από την αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων και 2) από την ανάγκη του καπιταλισμού να εφεύρει νέες αγορές. Ο νεοφιλελευθερισμός «πέτυχε» να δημιουργήσει πλούτο βάζοντας στο παιχνίδι της αγοράς νέα αγαθά που μέχρι πρότινος ήταν άυλα, άρα μη μετρήσιμα και μη εμπορεύσιμα, ή δημόσια, δηλαδή αγαθά που ανήκαν σε όλους.

Η λαίλαπα των πιστοποιήσεων/αξιολογήσεων δημιούργησε μια τεράστια καινούργια αγορά η οποία χρόνο με το χρόνο έβλεπε ότι μπορούσε να επεκτείνεται επ’ αόριστον, βάζοντας στο παιχνίδι κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής και συντηρώντας στρατιές από εταιρίες αξιολογητών και στρατιές από «οίκους», κατά τα χρηματιστηριακά πρότυπα, αξιολογητών των αξιολογητών.

Φυσικά, όταν πρωτοξεκίνησαν οι δουλειές με τα ΙSO, υπήρχαν και πραγματικές ανάγκες να καλυφθούν, όπως θέματα ασφάλειας των προϊόντων, καλύτερη οργάνωση και περιορισμός της σπατάλης των επιχειρήσεων και των κρατικών υπηρεσιών.

Αλλά η χωρίς όρια επέκταση σε κάθε δραστηριότητα της λογικής αυτής, επέφερε όπως και σε κάθε υπερβολή, την γελοιοποίησή της, και δεν είναι και πολλοί αυτοί που θα ισχυριστούν ότι οι απανωτές αξιολογήσεις απετέλεσαν πανάκεια διορθώνοντας τα κακώς κείμενα των οργανισμών που αξιολογήθηκαν. Μόνο μια βόλτα στα γραφεία αυτών που συμπληρώνουν πολυσέλιδα φυλλάδια αξιολόγησης, με τα κοροϊδευτικά ανθυπομειδιάματα, τις λοξές ματιές και τις διαμαρτυρίες για ακόμα μια σπάταλη γραφειοκρατική πράξη, θα σας δώσει ένα δείγμα τού πώς αντιμετωπίζει η κοινωνία τις αξιολογήσεις και το τι πραγματικά περιμένει απ’ αυτές.

Και όσο περνάει ο καιρός, γίνεται περισσότερο κατανοητό ότι οι αξιολογήσεις δεν εξυπηρετούν πραγματικές ανάγκες, αλλά την ίδια την βιομηχανία των αξιολογήσεων, η οποία εξειδικεύεται και καταλαμβάνει τον ένα μετά τον άλλον τους υποτομείς ενός οργανισμού για να τους εξαγνίσει.

Έτσι όπως πάνε τα πράγματα, δεν θα είναι απίθανο να δούμε να συστήνονται εταιρίες και για την αξιολόγηση των μελλοντικών γονέων.


Γιατί Χρειάζεται η Αξιολόγηση;



Παρατηρώ ότι τον τελευταίο χρόνο περισσότερη φαιά ουσία καταναλίσκεται στη χώρα μας για τους λόγους που τα πανεπιστήμια αρνούνται να μπουν στο «πρόγραμμα» αξιολόγησης, παρά για τους λόγους που η Κυβέρνηση χρειάζεται τα πορίσματα των αξιολογητών.

Οι Βρετανοί τα χρησιμοποίησαν με ένα συγκεκριμένο στόχο, να αναγκάσουν δηλαδή, τα πανεπιστήμια να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της αγοράς και για το λόγο αυτό προχώρησαν στο κλείσιμο σχολών και στη ρύθμιση της κρατικής χρηματοδότησης.

Είναι ικανή η δική μας η Κυβέρνηση να πράξει αναλόγως; Μάλλον όχι, διότι στην πράξη και καινούργια τμήματα συνεχίζει να ιδρύει, και η χρηματοδότηση συνεχίζει στο σύνολό της να είναι αναιμική, οπότε εκ των πραγμάτων δεν φαίνεται να έχει πολλά περιθώρια για περικοπές.

Από την άλλη μεριά, υπάρχει κανείς μαθητής που να περιμένει την κατάταξη των σχολών που θα προκύψει από την αξιολόγηση, για να επιλέξει την καλύτερη για να σπουδάσει; Μάλλον πρόκειται περί αστείου. Διότι, αφ’ ενός το παρόν εξεταστικό σύστημα εξαλείφει κάθε δυνατότητα συνειδητής επιλογής, αφ’ ετέρου το ύψος των βάσεων και μόνο, αποτελεί το πιο αδιάψευστο και σίγουρο κριτήριο για το ποιες σχολές έχουν κάποιο αντίκρισμα και για το ποιες όχι. Ενδιαφέρει, σε τελική ανάλυση κανέναν αν το ΤΕΙ Αγρινίου είναι πιο ψηλά στην κατάταξη από το ΤΕΙ Μεσολογγίου;

Έχω την αμυδρά εντύπωση ότι όλη αυτή, η περί αξιολόγησης κουβέντα δεν είναι παρά το βούτυρο στο ψωμί της Κυβέρνησης, ώστε να τροφοδοτείται εσαεί με προφάσεις που θα δικαιολογούν την ακινησία της.

Περισσοτερα στο επόμενο ποστ!

Τρίτη 3 Μαρτίου 2009

Συνέπειες του Ανταγωνιστικού Προτύπου στα Βρετανικά Πανεπιστήμια


Η συζήτηση για την Παιδεία και δη την τριτοβάθμια στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως εθνικού ή μη διαλόγου, συντηρείται καιρό τώρα μέσα από συνεχή αρθρογραφία στον τύπο, με μόνιμη επωδό την έκκληση για την ανάληψη ευθύνης από όλους τους ενδιαφερομένους, δηλαδή, από όλους μας. Και εδώ φαίνεται να τελειώνουν όλα, με την ρημάδα την ευθύνη να συνεχίζει να υπερίπταται, χωρίς να καταφέρνει να προσγειωθεί και να υλοποιηθεί από συγκεκριμένες πράξεις.

Η αιτία της δυστοκίας αυτής, φαντάζομαι ότι είναι η αδυναμία εξεύρεσης ενός κοινού τόπου συνεννόησης μεταξύ δυο χοντρικά αντιτιθέμενων αντιλήψεων, εκ των οποίων η μια πρεσβεύει έναν τύπο εκσυγχρονισμού, ετεροκαθοριζόμενου από τις εκάστοτε απαιτήσεις της αγοράς, βάσει κριτηρίων οικονομικής κυρίως αποτελεσματικότητας, κατά τα αγγλοσαξονικά πρότυπα, ενώ η άλλη προτάσσει το όραμα μιας αυτόνομης και περισσότερο ουμανιστικής παιδείας που θα εκπαιδεύει εκτός των άλλων και δημοκρατικούς και ελεύθερους πολίτες με γνώση αλλά και κρίση.

Ενώ το πρότυπο του πανεπιστημίου που έχει στο μυαλό της η πρώτη πλευρά είναι υπαρκτό και εύκολο να πραγματοποιηθεί δια της απλής αντιγραφής από άλλες χώρες, το είδος του πανεπιστημίου που πρεσβεύει η δεύτερη, χρειάζεται αρκετή δόση αφαίρεσης, αλλά και πειραματισμό, ώστε να πάρει σάρκα και οστά, χωρίς οι αρχικές καλές προθέσεις να μετουσιωθούν σε δύσμορφα και προβληματικά σχήματα. Επί του δεύτερου αυτού θέματος, δεν έχω αυτή τη στιγμή κάτι πρακτικό να προτείνω, αλλά θα σταθώ λιγάκι σε κάποιες στρεβλώσεις που έχουν παρατηρηθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της Βρετανίας ύστερα από την, για μερικές ήδη, δεκαετίες, εφαρμογή του εκσυγχρονιστικού προτύπου.

Για τον σκοπό αυτό θα στηριχτώ σε μια σειρά άρθρων του Frank Furedi, καθ. Κοινωνιολογίας στο Παν. του Kent, και έμπειρου πανεπιστημιακού δασκάλου με συνεχή παρέμβαση στα δημόσια πράγματα της Αγγλίας, αλλά και σε άλλα δημοσιεύματα του αγγλικού τύπου.

Συγκεκριμένα, θα αναφερθώ στις συνέπειες και τα αποτελέσματα του «ανταγωνισμού» μεταξύ των πανεπιστημίων 1) στην ποιότητα της εκπαίδευσης και 2) τη νοοτροπία των φοιτητών.

Η είσοδος του ανταγωνισμού για την προσέλκυση φοιτητών και τη συνεπακόλουθη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, είχε σαν βασική συνέπεια τη μετατροπή τους, για να χρησιμοποιήσουμε όρους «αγοράς», από πωλητές σε αγοραστές, γεγονός που άλλαξε δραματικά τη συμπεριφορά και τη σχέση μεταξύ φοιτητών και πανεπιστημίου υποσκάπτοντας την ακεραιότητα και τον ηγετικό ρόλο του δεύτερου.

Αν βάλουμε το πανεπιστήμιο στη θέση του «πωλητή», τότε οι φοιτητές είναι εκείνοι οι οποίοι πρέπει να εργαστούν σκληρά για ν’ αποδείξουν ότι αξίζουν κι ότι το πανεπιστήμιο οφείλει να τους πάρει στα σοβαρά.

Σ’ ένα πανεπιστήμιο που κατέχει τη θέση του «αγοραστή», οι σχέσεις πλέον αντιστρέφονται. Τώρα, είναι η σειρά του πανεπιστημίου ν’ αποδείξει ότι έχει εκείνες τις ιδιότητες που θα το κάνουν ελκυστικό στον πελάτη, δηλαδή, στον επίδοξο φοιτητή, με αποτέλεσμα, εκτός από μερικά πανεπιστήμια ελίτ, να βρίσκεται κάτω υπό συνεχή πίεση της αποδοχής, αντίθετα με ότι συμβαίνει με τους φοιτητές.

Όπως έχει αποδειχθεί και στο χώρο της αγοράς, η προώθηση των προϊόντων δεν γίνεται με βάση την ποιότητά τους και μόνον, αν και αυτό σαν στρατηγική πώλησης όλο και φθίνει, αλλά με βάση άλλες ιδιότητες που συνδέονται με το lifestyle ας πούμε, και οι οποίες είναι διαφορετικές από αυτές για τις οποίες το συγκεκριμένο προϊόν έχει σχεδιαστεί. Την ίδια τάση βλέπει κανείς σήμερα και στο επίπεδο όπου διεξάγεται ο ανταγωνισμός των πανεπιστημίων, κύρια μέριμνα των οποίων είναι η εξασφάλιση «φιλικής ατμόσφαιρας», οι καλές εγκαταστάσεις διαμονής, ως προϋποθέσεις μιας αξέχαστης φοιτητικής ζωής, η δημιουργία εξωτικών τμημάτων, ακόμα και οι προσφορές στα δίδακτρα!

Αλλά οι παρεκκλίσεις δεν σταματούν εδώ. Οι απατήσεις των πελατών έχουν άμεση επίπτωση και στο ακαδημαϊκό κομμάτι, διαστρεβλώνοντάς το. Αν η μέριμνα των περισσοτέρων πανεπιστημίων είναι να προσελκύσουν φοιτητές-«αιμοδότες», τότε αυτό δεν θα συμβεί αν το πανεπιστήμιο και οι καθηγητές δεν είναι γενικώς «καλοί» μαζί τους. Η καλοσύνη αυτή έχει μεταφραστεί με τους εξής τρόπους,

1) σε πληθωρισμό των καλών βαθμών,

2) σε κολακεία των φοιτητών,

3) σε παραποίηση βαθμολογιών στις εξετάσεις και όχι μόνο σε πανεπιστήμια που καταλαμβάνουν μονίμως τις τελευταίες θέσεις των περιώνυμων League Tables, και

4) σε αύξηση φαινομένων λογοκλοπής στις φοιτητικές εργασίες.

Αν, όπως λέγει ο Furedi, αυτό που μετράει πλέον είναι το brand name, οι αποκαλύψεις για απάτες, όσες φυσικά θα δίνονται στη δημοσιότητα, θα συνεχίζονται. Στην πραγματικότητα, όμως, η διοίκηση δεν είναι και πολύ πρόθυμη να βγάζει τ΄ άπλυτα των ιδρυμάτων τους στη φόρα, για να μην αποθαρρυνθεί η πελατεία. Είτε τα αγνοεί, είτε υποτιμά την έκταση και τη σημασία τους.


Σύμφωνα λοιπόν με μια έρευνα του Times Higher Education Supplement ανάμεσα σε 1022 φοιτητές σε 119 ιδρύματα, βρέθηκε ότι η απάτη είναι ένα αρκετά διαδεδομένο σπορ. Συγκεκριμένα 1 στους 6 φοιτητές παραδέχτηκε ότι αντέγραψε από εργασία φίλου του, ενώ το ίδιο παραδέχονται και οι καθηγητές τους ότι ισχύει, σε ποσοστό γύρω στο 20% με 22%.



Το πιο θλιβερό γεγονός όμως είναι ότι αντί να ληφθούν αυστηρά μέτρα, τόσο η λογοκλοπή όσο και η αντιγραφή αντιμετωπίζονται σαν μια παθολογική κατάσταση, σαν μια ψυχολογική δήθεν διαταραχή του φοιτητή ο οποίος αντί να τιμωρηθεί στέλνεται για ...θεραπεία, για ν’ αποκτήσει τα κατάλληλα «skills» ώστε ν’ αποφεύγονται τέτοιου είδους πρακτικές στο μέλλον. Ενδεικτικά, ανάμεσα στο 2004-2005 ο αριθμός των μαθητών που πιάστηκαν να εξαπατούν στα Α-levels αυξήθηκε κατά 27%, δηλαδή στους 4.500 περίπου χιλιάδες.

Σχετικά με το πρόβλημα της λογοκλοπής, ο Observer σε άρθρο του, το αναφέρει σαν απότοκο της πτώσης των ακαδημαϊκών standards, εξ αιτίας της εμπορευματοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Καθώς ο σκοπός των πανεπιστημίων γίνεται ολοένα και πιο νεφελώδης, απομακρυνόμενος από τα εκπαιδευτικά ιδανικά, τόσο η ίδια η ακαδημαϊκή ακεραιότητα θα τείνει να συμβιβάζεται με ανήθικες πρακτικές. Στην εποχή που οι δάσκαλοι ενθαρρύνονται να αντιμετωπίζουν τους μαθητές τους σαν πελάτες, η ακαδημαϊκή ζωή χάνει κάθε νόημα, καθώς αδυνατεί να καλλιεργήσει την αίσθηση του ιδεαλισμού που είναι απαραίτητος για την αναζήτηση της γνώσης.


Βιβλιογραφία
1. Plagiarism stems from a loss of scholarly ideals , Frank Furedi, Times Higher Education Supplement, 6 August 2004

2. What’s wrong with cheats, Frank Furedi, The Guardian, 28 March 2006



4. Buck the trend, dare to be nasty, Frank Furedi, Times Higher Education Supplement, 5 May 2006



Κυριακή 1 Μαρτίου 2009

Το Avatar και η Περιέργεια της Π.


Πήρα χθες μήνυμα απ’ τη γειτόνισσα την Πεντανόστιμη να καταθέσω εδώ και τώρα από πού το βρήκα το avatar μου, γιατί διάλεξα αυτό και όχι άλλο, αν πλήρωσα το copyright στον δικαιούχο, αν υπέβαλα αίτηση για έγκριση στην ΕΣΗΕΑ, στη google και στον παπά της ενορίας, αν πήρα χαρτί ορθοφρένειας από τον ψυχίατρο του τοπικού υποκαταστήματος του ΙΚΑ, αν το σκέφτηκα σοβαρά αυτό που έκανα, αν το μετάνιωσα, αν εξομολογήθηκα για την κλοπή, (γι αυτό ήταν ήδη σίγουρη και προκατειλημμένη), και άλλα πολλά που θα της τα ψάλλω αν την δω από κοντά. Βρε περιέργεια αυτές οι γειτόνισσες τέλος πάντων! Παντού χώνουν τη μύτη τους! Οι κουτσομπόλες!

Λοιπόν κυρία γειτόνισσα, ως γνωστόν, όπως τυχαία και πάνω στην τούρλα του Σαββάτου προέκυψε το παρόν βλογ, έτσι προέκυψε και το avatar της κτήτορος. Ζήταγε ο blogger, να συμπληρώσω το ένα πεδίο μετά το άλλο, συμπλήρωνε και η υποφαινόμενη ό,τι της κατέβαινε, ζήτησε και μια φωτογραφία για avatar, τι είναι αυτό το τέρας, θεέ των βλογς;, αναρωτήθηκε η αφεντομουτσουνάρα μου, έτρεξα έντρομη στο ψαχτήρι της google να με φωτίσει, άρχισε να κατεβάζει κάτι ακαταλαβίστικα, σαν τα παραμιλητά ενός που ψήνεται στον πυρετό, στην δεύτερη προσπάθεια τα παράτησα σε ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση, δεν πάτε στα τσακίδια εσείς και το avatar σας, ορέ καρντάσια, θα βάλω ό,τι μου βρεθεί και ό,τι βρέξει ας κατεβάσει.

Εκείνη την εποχή περνούσα την παιδική αρρώστεια της ταβανοθεραπείας. Χτύπαγα κάτι 8ωρα, (άνευ ασφάλειας και ενσήμων), ξάπλα στο κρεβάτι, ανάσκελα με καμιά δεκαριά βιβλία στα πόδια, στα σεντόνια, στα μαξιλάρια και διάβαζα, διάβαζα, για να προλάβω την καινούργια γνώση που η πάντα ανήσυχη και παραγωγική διανόηση δεν σταματούσε να γεννάει. Αλλά πιάνονται, ρε παιδί μου αυτοί; Δεν προλάβαινα να διαβάσω το ένα, άλλα δέκα καινούργια ξεπετάγονταν στα βιβλιοπωλεία. Ώσπου, απηύδησα με δαύτους και τα παράτησα. Μα, δεν κάνουν κι άλλη δουλειά;, σκέφτηκα με αγανάκτηση. Έτσι πέταξα τα βιβλία και είπα ν’ ανοίξω ένα βλογ για να γλιτώσω. Το αν γλίτωσα ή όχι, είναι μια άλλη κουβέντα, και σεις συνάδελφοι συν-βλογερς, με καταλαβαίνετε και μου συμπαρίστασθε.

Έτσι, η πρώτη φωτό που τσάκωσα στην οθόνη, με μια αξιοσέβαστη κυρία που βαστάει με προσήλωση ένα βιβλίο, την υιοθέτησα πάραυτα, χωρίς να γνωρίζω ότι αυτή θα με συνόδευε σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής αυτού του βλογ.

«Τι είναι αυτό το τέρας, με την καμπούρα;», μού 'βαλε τις φωνές η Ζήνα. «Εγώ, είμαι», της απάντησα. «Δεν έχω τώρα καμπούρα, αλλά θ’ αποκτήσω, από το τόσο σκύψιμο στο πληκτρολόγιο. Σε βάθος χρόνου, θα είναι πλήρως αντιπροσωπευτική της μυοσκελετικής μου στρέβλωσης», της αντιγύρισα με σιγουριά.

Κάθε προσπάθεια να μεταπειστώ, έπεσε στο κενό. Όχι, ότι η φωτό αυτή δεν με αδικεί, δεν αδικεί, δηλαδή, την κορμοστασιά και το ζωηρόν του βλέμματός μου, αλλά, τι να κάνουμε, έπαιξα κι έχασα. Να την αλλάξω τώρα, ούτε λόγος. Η παγκόσμια κοινότης θα μπερδευτεί και δεν θέλω να την υποβάλω σε μια άδικη ταλαιπωρία, να πληρώσει δηλαδή για μια δική μου απερισκεψία.

Ικανοποιήσατε τώρα την περιέργειά σας κ. Πεντανόστιμη;