Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

Πελατειακό και κορπορατικό κράτος


Τι είναι οι πελατειακές σχέσεις; Η πολιτική των φτωχών.


Τι είναι ο κορπορατισμός; Μα η πολιτική των ελίτ.


Το πελατειακό κράτος ριζωμένο κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου και στη Λατινική Αμερική, αποτελεί σίγουρα ιστορικό αναχρονισμό, σε σχέση με τον ιδεότυπο του κράτους του βορρά, που απαρτίζεται από μια ουδέτερη (τρόπος του λέγειν) προς τους πολίτες του γραφειοκρατία. Αναχρονισμός όμως, ο οποίος επιβιώνει, και για να επιβιώνει σημαίνει ότι εξυπηρετεί. Άλλωστε αυτή είναι και η πρώτη διάγνωση ενός τυχαίου ψυχαναλυτή όταν προσπαθεί να απαλλάξει τον πελάτη του από τις, εκ πρώτης όψεως, καταστροφικές του έξεις. Δεν πάει να σας δέρνει ο άντρας σας, και σεις να συνεχίζετε να τον ανέχεστε, δεν πάει να σας υποτιμάει η καλύτερή σας φίλη και σεις να συνεχίζετε να την θεωρείτε φίλη, ο ψυχαναλυτής δεν θα σας αφήσει να φύγετε προτού σας κάνει να συνειδητοποιήσετε τα αντισταθμιστικά οφέλη του ξύλου στη μια περίπτωση και της περιφρόνησης, στην άλλη.


Οι πελατειακές σχέσεις, είναι πρώτα απ’ όλα σχέσεις με αμοιβαία ωφέλεια, όπου ο μεν πάτρωνας, δηλαδή ο πολιτικός εξασφαλίζει εύνοια και ψήφους από τους ψηφοφόρους, ο δε ψηφοφόρος εξασφαλίζει διαφόρου τύπου εξυπηρετήσεις, οι οποίες αντί να διανέμονται στην ελεύθερη αγορά και να είναι προσιτές ισότιμα σε όλους, διανέμονται προσωπικά και χέρι-χέρι. Επειδή όμως πρόκειται περί εκτεταμένου δικτύου, συντηρούμενο διαχρονικά από όλες τις κυβερνήσεις, η ωφέλεια δεν αποτελεί μονοπώλιο κάποιας συγκεκριμένης μερίδας, αλλά διασπείρεται σε ένα σημαντικό ποσοστό των κατώτερων κυρίως στρωμάτων της κοινωνίας, κι αυτός είναι και ο λόγος που το δίκτυο μακροημερεύει.


Στο κορπορατικό κράτος, αντιπροσωπευτικό δείγμα του οποίου αποτελεί η δημοκρατία των ΗΠΑ, η γραφειοκρατία μπορεί να μην δρα ευνοιοκρατικά προς τη μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, είναι όμως σαφέστατα προσαρμοσμένη προς τις απαιτήσεις και τα ενδιαφέροντα των μεγάλων εταιριών και του μεγάλου κεφαλαίου. Στο κορπορατικό κράτος, οι πελατειακές σχέσεις έχουν μικρότερη διείσδυση στο κοινωνικό σώμα, είναι περισσότερο επιλεκτικές, αλλά έχουν πολύ μεγαλύτερο βάρος και κοινωνικό αντίκτυπο, και αναπτύσσονται ανάμεσα στον πολιτικό και το κεφάλαιο.


Σε σχέση με το παραδοσιακό πελατειακό κράτος, εδώ παρατηρούμε μια αντιστροφή των εξαρτήσεων· στο μεν πρώτο, ο δότης (εξυπηρετήσεων) είναι ο πολιτικός, στο δε δεύτερο, ο πολιτικός υποβιβάζεται σε παραλήπτη (χρήματος) και κατά συνέπεια σε απλό εντολοδόχο. Στο πελατειακό κράτος ο πολιτικός εκλέγεται ανταλλάσσοντας κάποιο διορισμό, κάποια διαμεσολάβηση, ή κάποια καλή κουβέντα, ενώ στο κορπορατικό κράτος, ο πολιτικός εκλέγεται δίνοντας πολύ μεγαλύτερα ανταλλάγματα, ισοδύναμα τουλάχιστον με το ποσόν χρηματοδότησής του, που μπορεί να ανέρχεται σε αρκετές δεκάδες ή εκατοντάδες εκατ. δολάρια, αναλόγως των προσδοκιών.


Όπως διαβάζω στο βιβλίο «το Δόγμα του Σοκ», οι είκοσι κορυφαίες εργοληπτικές εταιρίες της Αμερικής δαπάνησαν από το 2000 σχεδόν 300 εκατ. δολάρια για να επηρεάσουν πολιτικούς και 23 εκατ. δολάρια για να χρηματοδοτήσουν προεκλογικές εκστρατείες. Από τη μεριά της η κυβέρνηση Μπους αύξησε μεταξύ 2000 και 2006 κατά 200 δισεκατομμύρια δολάρια τα κονδύλια που δίνονταν στις εργοληπτικές εταιρίες. Σκεφτείτε μόνο το σκάνδαλο της ανοικοδόμησης του Ιράκ, και το ανάλογο του Αφγανιστάν.


Επομένως το κορπορατικό κράτος είναι όντως πελατειακό κράτος, με διαφορετική όμως πελατεία. Το κορπορατικό κράτος είναι ελιτίστικο, το πελατειακό, λαϊκό. Γιαυτό ίσως χτυπάει και άσχημα στο μάτι!


Αν αφήσουμε τώρα την Αμερική και πάμε σε λιγότερο ακραίες μορφές οργάνωσης της πολιτικής, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια πολύ μεγάλη ποικιλία οργανωμένων ομάδων συμφερόντων, τα γνωστά λόμπυ. Οι ομάδες αυτές εξασκούν πιέσεις είτε προς τις ντόπιες κυβερνήσεις, είτε σε ευρύτερα διακυβερνητικά σχήματα όπως αυτά των Βρυξελλών, όπου είναι καταγεγραμμένοι γύρω στους 15,000 λομπίστες. Εξ αυτών πάνω από το 70% εργάζεται άμεσα ή έμμεσα για την προώθηση συμφερόντων των μεγάλων εταιριών, το 20% αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα περιφερειών, πόλεων και διεθνών οργανισμών, ενώ το υπόλοιπο αντιπροσωπεύει ΜΚΟ, συνδικάτα κ.α.


Επομένως, και η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί βάσει πελατειακών σχέσεων, όχι του τύπου του κράτους του Νότου, αλλά του τύπου του κράτους του Βορρά. Και στις δυο περιπτώσεις λοιπόν, δημόσιοι πόροι διανέμονται ευνοιοκρατικά και ιδιωτικά, στο μεν πελατειακό κράτος στο λαό, στο δε κορπορατικό, στα μεγάλα συμφέροντα. Κι αυτός είναι και ο σοβαρότερος λόγος που το πελατειακό κράτος χαίρει λιγότερης εκτίμησης απ’ ότι το κορπορατικό. Κοινώς, υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων!


Η ιδιαίτερη αγάπη της παρούσας κυβέρνησης προς το μεγάλο κεφάλαιο και οι εξυπηρετήσεις που σπεύδει να κάνει προς αυτό για να τo δελεάσει, σίγουρα έχει να κάνει και με τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλει για τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού κράτους, δηλαδή για τον μετασχηματισμό του από πελατειακό που κατά βάση είναι, σε κορπορατικό.


11 σχόλια:

Greek Rider είπε...

Cynical να προσθέσω ότι την ώρα που χιλιάδες διδάσκοντες 407 είναι απλήρωτοι εδώ και μήνες για να δείξει η κυβέρνηση στο ΔΝΤ (με ψεύτικο τρόπο) ότι περιορίζει τις δαπάνες της....και ενώ έκοψαν προχτές τις υποτροφίες του ΙΚΥ, προκηρύσσουν τώρα διαγωνισμό έναντι 500 χιλιάδων ευρώ για ιδιωτικές εταιρείες ώστε να κάνουν γκάλοπ για το τι θέλει ο κόσμος να γίνει στο λύκειο!!!

Δεν υπάρχει νομίζω καλύτερο παράδειγμα υποκρισίας και βλακείας.

Επίσης να προσθέσω ότι ο Ομπάμα προσπάθησε να περιορίσει τις επιχορηγήσεις των λόμπι προς τα κόμματα και τους πολιτικούς και η υπόθεση έφτασε έως το ανώτατο δικαστήριο όπου και κατέπεσε έναντι μιας ψήφου.

Οι εταιρείες λοιπόν μπορούν να μεταβιβάζουν άπειρα χρήματα στους πολιτικούς και στα κόμματα στις ΗΠΑ, χωρίς κανένα όριο. Και αυτό φυσικά τους έκανε ξεκάθαρα συνεταίρους αυτών των εταιρειών ή αντιπροσώπους τους.

Εγώ ασφαλώς δεν δέχομαι σε καμία περίπτωση ούτε το πελατειακό σύστημα που έχουμε-είχαμε εδώ στο νότο. Αν υπήρχε στοιχειώδης δικαιοσύνη θα έπρεπε ήδη τα παλικάρια που παρέκαμπταν τον ΑΣΕΠ συστηματικά να καταδικαστούν σε βαριές ποινές που θα είχαν αντίκτυπο έως τα εγγόνια τους.

Εγώ θα προτιμούσα ένα σύστημα κλήρωσης που θεωρώ και το πιο δίκαιο.

Swell είπε...

Eπιτέλους αγαπητή, κατάλαβες τις άοκνες προσπάθειες του Τζέφρυ να μας εκπολιτίσει. Βλάχους μας παρέλαβε, σκλάβους θα μας κάνει.

Dyer είπε...

Και όλα αυτά μέσα στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης ζούγκλας
Συγχαρητήρια CINICAL μια από τις καλύτερες αναλύσεις.
Ξεκαθαριζουν τι είδους εκσυγχρονισμό εννοεί και επιδιώκει o αμερικανοτραφείς ΓΑΠ .

Robopsychologist είπε...

Πολύ ωραίο άρθρο, πολύ πρωτότυπη οπτική... Ένα κράτος με πολιτικούς-μάνατζερ, που λειτουργεί όλο και περισσότερο σαν εταιρία, είναι λογικό κάποια στιγμή, να μεταβάλει το πελατολόγιο του με τέτοιο τρόπο ώστε να μεγιστοποιήσει τα κέρδη και την ισχύ του.

Ανώνυμος είπε...

κοπρίτες λομπίστες !

Napo είπε...

Ο χωρισμος σε κορπορατικο ελιτιστικο και λαικο πελατειακο κρατος ειναι ταξικος και ρατσιστικος και δεν εχει καμια σχεση με την πραγματικοτητα

ειδικα στην ελλαδα που τα μικροαστικα συμφεροντα ειναι πολλα και εκφραζονται με συνδικαλισμο και αλλες μεθοδους

το προβλημα του πελατειακου κρατους δεν ειναι η συναλλαγη

ειναι το κρατος

εαν το καταργησεις αυτοματως δεν εχεις κανενα προβλημα λαμογιας

γιατι π.χ. πρεπει το κρατος να αποφασισει ποια εταιρια θα μου παρεχει γιατρικα ή ποιος βιομηχανος θα μου φτιαξει τον αυτοκινητοδρομο και δεν το αποφασισω ο ιδιος μεσω της ελευθερης αγορας?

εν πασει περιπτωσει μεχρι ο γιωργαρος το κανει και αυτο μια ενδιαμεση λυση ειναι η διαφανεια στη συναλλαγη οπως γινεται στην αμερικη που ο οποιοσδηποτε μπορει να χρηματοδοτησει τον οποιονδηποτε

π.χ. κοκα κολα ιβμ γκολντμαν σακς κτλ χρηματοδοτουν ομπαμα πειλιν και παει λεγοντας και κανενας δεν τολμα να πει για λαμογιες και παραχαραξη της δημοκρατιας. Σε τελικη αναλυση ο μαυρος προεδρος της αμερικης ειναι η μεγαλυτερη αποδειξη

ο δείμος του πολίτη είπε...

Η πελατειακή σχέση, δεν απαντάται μόνο μεταξύ εταιρειών-πολιτικών ή πολιτών-πολιτικών, αλλά μεταξύ πολιτικών-πολιτικών. Κάθε πολιτικός είναι υποχρεωμένος να προσφέρει χιλιάδες δολάρια στον υποψήφιο πρόεδρο. Η επιτυχία εξαργυρώνεται με μία πολύ καλή θέση σε κάποιο έμμισθο ειδικό συμβούλιο, σε πρεσβυτική θέση κλπ.

celin είπε...

Πολυ επιμορφωτικο και διδακτικο(με τη καλη εννοια) το αρθρο σου cynical,αν μπορουσαν ναν μιλησουν και οι αριστεροι που βγαινουν στα καναλια οπως μιλας εσυ,ο gr και αλλοι εδω μεσα,τι καλα που θα ηταν,
θα καταλαβαινε κ ο κοσμος που παει το πραγμα,
ενας κοσμος που,περα απο τις ευθυνες της αγνοιας του,εχει βαρεθει και τη ξυλινη-πολιτικη γλωσσα.

Ανώνυμος είπε...

Πράγματι, διδακτικότατη η επισήμανση της διαφοράς μεταξύ των δύο συστημάτων.

(Ο Κοντογιώργης το πάει μάλιστα πιο μακριά, θεωρώντας το πελατειακό ως απομεινάρι ανθρωποκεντρισμού!)

Τώρα βέβαια μάλλον το ελληνικό κράτος συνδυάζει τα μείον και των δύο συστημάτων.

herrk

cynical είπε...

γεια σου herrk,

μηπως εχεις κανενα link με την αποψη του Κοντογιωργη για το πελατειακο κρατος;

Θα ειχε ενδιαφερον να δω πως το πιανει...

Ναπoλέων είπε...

«Τι είναι οι πελατειακές σχέσεις; Η πολιτική των φτωχών.
Τι είναι ο κορπορατισμός; Μα η πολιτική των ελίτ.»

Τί είναι η πατρίδα μας;;;
Μην είν' τα όρη, τα βουνά,
οι θάλασσες οι λίμνες;;;

Μιά ψωροΚΩΣΤΑΙΝΑ ήταν που τήν άλλαξε ο G.A.P. και την έκανε ψωροΓΙΩΡΓΑΙΝΑ...

Όσο για το κορπορατίστικο κράτος, τόσο εσένα όσο και την πολυαγαπημένη μου Ναόμι, σάς έχει προλάβει -με μεγάλη χρονική διαφορά- ο Τρούμαν.

Αυτός δεν ήταν που είπε το:
«Ό,τι συμφέρει την Τζένεραλ Μότορς, συμφέρει τις ΗΠΑ»;;;
Κάνω λάθος;;;