Της αξιολόγησης το κάγκελο!

Την άποψή μας για τη νεοφιλελεύθερη εμμονή της μέτρησης, αξιολόγησης και κατάταξης των πάντων, όσων μπορούν και όσων αντικειμενικά δεν μπορούν να καταταχθούν σε αμερόληπτες ιεραρχικές δομές, την έχουμε  εκφράσει πολλάκις και δεν θα την επαναλάβουμε.

Επί του παρόντος όμως, μιας και η επικείμενη εξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων βρίσκεται ήδη στο προσκήνιο ας δούμε από πιο κοντά περί τίνος πρόκειται. Τι γνωρίζουμε όμως; Ελάχιστα, όχι γιατί μάς το κρύβουν, αλλά γιατί δεν υπάρχει και τίποτε συγκεκριμένο να γνωρίσουμε. Πέρα από πυρέσουσσες παραθυράτες αντιπαραθέσεις για το αν η αξιολόγηση οδηγεί ή όχι σε απολύσεις, αντιπαράθεση για το φύλο των αγγέλων τελικά, γιατί η συγκυβέρνηση δεν έχει κανένα λόγο σ' αυτή τη φάση να το παραδεχτεί, και γιατί η αντιπολίτευση δεν έχει κανένα σημάδι που να το αποδεικνύει, τίποτε επί της ουσίας δεν έχει λεχθεί, για το ποιος δηλαδή θα αξιολογεί και για το ποια θα είναι τα κριτήρια της αξιολόγησης, τα οποία και αποτελούν την πεμπτουσία της αξιολογητικής διαδικασίας.

Το μόνο που γνωρίζουμε είναι μια τεχνική προσέγγιση, αυτή της ποσόστωσης, η οποία όμως αν το καλοσκεφτούμε δεν δείχνει τίποτε άλλο παρά την δυσπιστία των εισηγητών στην εγγυρότητα της αξιολόγησης γενικά, ανεξάρτητα από κριτήρια, μιας και αυτά δεν έχουν ακόμα θεσπιστεί και τα οποία μπορεί να είναι τα οποιαδήποτε. 

Ας το δούμε πιο συγκεκριμένα. Ποια είναι η ορθολογική διαδικασία για μια αξιολόγηση; 

Καταστρώνουμε πρώτα ένα σχεδιάγραμμα του οργανισμού, καθορίζουμε τις δραστηριότητας και τον αριθμό των ατόμων που νομίζουμε ότι επαρκούν για τη διεκπεραίωση των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και κατόπιν πηγαίνουμε στο διαθέσιμο υπαλληλικό προσωπικό το οποίο και κατανέμουμε στις υπάρχουσες θέσεις, αφού ταιριάξουμε τα απαιτούμενα προσόντα με τα διαθέσιμα. Αν ο οργανισμός χρειάζεται για παράδειγμα 10 γραμματείς με ύψος άνω του 1.70 μ, παίρνουμε απλά τους 10 πιο ψηλούς γραμματείς και βλέπουμε τι κάνουμε με τους υπόλοιπους κοντούς, που μπορεί να είναι πέντε, δέκα ή κανένας. Με τον ίδιο τρόπο συμπληρώνουμε και τις υπόλοιπες θέσεις του οργανισμού. Αν το προσωπικό υπολείπεται των θέσεων ή περισσεύει αυτό είναι έτερον εκάτερον και η λύση που θα δοθεί θα είναι κατόπιν πολιτικής αποφάσεως, πέρα δηλαδή από την αξιολόγηση, η οποία όπως θέλει να λέγεται είναι μια αντικειμενική διαδικασία.

Τι κάνει τώρα ο Μητσοτάκης; Ακριβώς ό,τι κάνει και ο λαικάριος! 

Ο οποίος αποφασίζει εκ των προτέρων και εντελώς αυθαίρετα ότι ο πάγκος θα έχει τριών λογιών πορτοκάλια και αυγά με βάση το κριτήριο του μεγέθους. Πάει το πρωί στο κτήμα ή το κοτέτσι, μαζεύει τα πορτοκάλια ή τα αυγά, τα βάζει κάτω και λέει ότι από τα 90 που έκοψα από τα δέντρα ή από τα 90 αυγά που γέννησαν το βράδυ οι κότες, τα μεγαλύτερα 30 θα τα ονομάσω ΑΑΑ, τα επόμενα 30, ΑΑ και τα τελευταία 30, Α. 

Φυσικά θα μπορούσε πάλι αυθαίρετα να ορίσει ότι στον πάγκο θα υπήρχαν δυο ή τεσσάρων ή εκατό ειδών πορτοκάλια και αυγά, χωρίς κανέναν περιορισμό, διότι οι θέσεις στον πάγκο είναι όλες ισοδύναμες και δεν απαιτεί κάθε μια από αυτές ιδιαίτερα προσόντα για να καλυφθεί. Αν αποφάσιζε να χωρίσει τον πάγκο σε δυο λογιών αυγά, από 45 σε κάθε κατηγορία, τότε 15 αυγά που πριν ανήκαν στην μεσαία κατηγορία ΑΑ, τώρα θα βρίσκονταν στην πρώτη. Προφανώς, αυτό δεν θα έλεγε τίποτα για την ποιότητα των αυγών, μιας και ανάλογα με τις διαθέσεις του αυγουλέμπορα ένα αυγό θα μπορούσε να θεωρηθεί είτε άριστο είτε δευτεράντζα.

Αν ο Μητσοτάκης πίστευε πραγματικά πως μπορούσε να υπάρξει αντικειμενική αξιολόγηση θα έπραττε όπως ακριβώς περιγράψαμε τρεις παραγράφους παραπάνω. Με το να θεσπίζει αυθαίρετες ποσοστώσεις,  κάνει όπως και ο μικροπωλητής των λαικών αγορών, δηλαδή παρακάμπτει a priori την αντικειμενικότητα της διαδικασίας.

Γιατί το κάνει όμως αυτό; Διότι το λέει η Τρόικα. Πιστεύει πραγματικά η Τρόικα ότι μια τέτοια αξιολόγηση μπορεί να είναι αντικειμενική και να βοηθήσει όντως "στην αναβάθμιση του δημόσιου τομέα και στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη;". Ούτε καν! Γιατί το κάνει όμως; 

Πολύ απλά για να αναγκάσει τις πολιτικές συμμορίες που κυβέρνησαν τόσα χρόνια την Ελλάδα να ταπεινωθούν τόσο ώστε να σκύψουν και να φάνε τελικά τον ίδιο τους τον εμετό. Όπως ακριβώς έκανε και η γιαγιά μου στα απείθαρχα εγγόνια της.