Τρίτη 28 Απριλίου 2009

Ανισότητα Πρόσβασης στα Πανεπιστήμια: Αμερική, Μ. Βρετανία, Ελλάδα



Α.
Οι υποστηρικτές της ιδιωτικοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης, στην έντονη κριτική που τους ασκείται για τον κίνδυνο του περαιτέρω αποκλεισμού των φτωχότερων στρωμάτων από τους κόλπους της, ανταπαντούν βάσει επιχειρημάτων που αντλούν από το αγγλοσαξονικό μοντέλο, ότι η εξασφάλιση ικανού αριθμού υποτροφιών από τα πανεπιστήμια εγγυάται ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε όλους τους φοιτητές, ανεξαρτήτως της οικονομικής τους κατάστασης και της κοινωνικής τους προέλευσης.

Όπως σχολιάσαμε σε προηγούμενα κείμενα, τούτο παραμένει άκρως ουτοπικό, διότι εξ ορισμού, τα φτωχότερα στρώματα φοιτούν κατά κανόνα σε περισσότερο φτωχά και υποβαθμισμένα σχολεία, γεγονός που αδυνατεί να εξισορροπήσει τα μειονεκτήματα από το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο του άμεσου κοινωνικού περιβάλλοντός τους και να προσανατολίσει τα προικισμένα παιδιά, για τα οποία τόσο κόπτονται στην Αμερική, προς τη σωστή κατεύθυνση.

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες στην Αμερική, σαν συνέπεια της οικονομικής ανισότητας, η εκπαιδευτική ανισότητα έχει και αυτή μεγεθυνθεί, με άμεσο αποτέλεσμα τη μείωση και της κοινωνικής κινητικότητας. Έτσι η πιθανότητα κάποιο παιδί με γονείς που ανήκουν στην κατώτερη εισοδηματική κλίμακα να μεταβεί στην ανώτερη είναι ίση με 6.3%, ενώ η πιθανότητα να παραμείνει στην ίδια κατάσταση με αυτή των γονέων του ισούται με 37.3%. Αντίθετα, παιδιά από τα ανώτερα οικονομικά στρώματα παραμένουν στην ίδια θέση με πιθανότητα 42.3%, ενώ η πιθανότητα να εκπέσουν στα κατώτερα είναι μεν υπαρκτή, αλλά μικρή, 7.3%, [1]


Στο ίδιο διάστημα η σημαντική υποχρηματοδότηση των δημόσιων πανεπιστημίων είχε σαν αποτέλεσμα πολλά από αυτά είτε ν' αναζητήσουν πόρους σε ιδιώτες, είτε να αυξήσουν τα δίδακτρα, έχοντας σαν συνέπεια τη μείωση του αριθμού των φοιτητών. Οι δε κρατικές υποτροφίες (Pell grants), τις οποίες δικαιούνται φοιτητές με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, κάτω των $20,000 ετησίως, ενώ το 1976 κάλυπταν το 72% του κόστους της τετραετούς φοίτησης, σήμερα δεν καλύπτουν παρά το 38%. Και αυτό όχι στα ακριβά πανεπιστήμια όπου τα ετήσια δίδακτρα φτάνουν έως και $50,000. Επιπλέον, αλλάζοντας τα κριτήρια έγκρισης, οι δικαιούχοι επιλέγονται όχι τόσο βάσει των οικονομικών τους αναγκών, αλλά βάσει προσόντων και επιτευγμάτων, με αποτέλεσμα να επιδοτούνται πάλι τα ανώτερα στρώματα τα οποία έχουν και την δυνατότητα να τα εξασφαλίζουν, [2].

Το 2002, σύμφωνα με έκθεση μιας ομοσπονδιακής συμβουλευτικής επιτροπής, 400,000 φοιτητές προερχόμενοι από οικογένειες με εισοδήματα κάτω των $50,000, που θα μπορούσαν να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια, δεν το κατόρθωσαν για οικονομικούς λόγους, [2].

Σε γενικές γραμμές, η κατάσταση είναι τέτοια, που ο αριθμός των φοιτητών με χαμηλές σχολικές επιδόσεις, αλλά από τα υψηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, είναι περίπου ο ίδιος με τον αριθμό των φοιτητών με υψηλές εκπαιδευτικές δυνατότητες, αλλά από τα φτωχά στρώματα. Η διαπίστωση αυτή δείχνει καθαρά κατά πόσο η Αμερική παραμένει χώρα ίσων ευκαιριών που συνεχίζει να επιβραβεύει το ταλέντο, την ευφυΐα και την προσπάθεια ανεξαρτήτως κοινωνικής προέλευσης.

Στα περισσότερα ονομαστά πανεπιστήμια, παρά τα αυξανόμενα έσοδά τους, την τελευταία περίοδο, προ της κρίσης φυσικά, η εισαγωγή φοιτητών από φτωχά στρώματα ή κατόχους των Pell grants, ήταν πάρα πολύ χαμηλή, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 0.5-1%. Στο Harvard για παράδειγμα το ποσοστό των φτωχών φοιτητών με Pell grants ανάμεσα στους προπτυχιακούς είναι της τάξης του 10-12%. Την ίδια δε περίοδο, η ανακοίνωση των Harvard και Yale ότι θα στηρίξουν οικονομικά παιδιά οικογενειών με ετήσια εισοδήματα έως $200,000, και των πανεπιστημίων Berkeley και UCLA ότι η στήριξη θα είναι ανεξάρτητη του οικογενειακού εισοδήματος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά κραυγαλέα θετική διάκριση υπέρ της ανώτερης μεσαίας τάξης, [2].

Από άρθρο του Economist με τίτλο «Ivy Poison», σύμφωνα με τον Daniel Golden, διακεκριμένο δημοσιογράφο της Wall Street Journal και κάτοχο του βραβείου Pulitzer, τα ελίτ πανεπιστήμια της Αμερικής παρά τις διακηρύξεις τους περί ίσων ευκαιριών, στην πραγματικότητα είναι κάστρα διατήρησης προνομίων, κάνοντας οτιδήποτε περνάει από το χέρι τους για να δεχτούν στις τάξεις τους τα παιδιά των προνομιούχων στρωμάτων. Περίπου 60% των θέσεων καταλαμβάνονται από αυτά είτε σαν παιδιά αποφοίτων, (περίπου το 40% των θέσεων στο Harvard), είτε σαν παιδιά πλούσιων χορηγών, (τα οποία μπαίνουν σε ειδική λίστα με την κωδική ονομασία «Ζ»), είτε λασκάροντας τα κριτήρια, όπως συνέβη για τους Bush και Gore, είτε σαν παιδιά των διδασκόντων χωρίς μάλιστα να πληρώνουν και δίδακτρα. Έτσι ένα 40% των θέσεων μένει για τους υπόλοιπους, για δε τους φτωχούς, ένα τίποτα.

Β.
Στην άλλη πλευρά του ατλαντικού τώρα, στην Οξφόρδη το 46.6% των φοιτητών προέρχεται από ιδιωτικά σχολεία, ενώ στο Cambridge το ποσοστό αυτό πάει λίγο παρακάτω στο 43.2%. Ο επόμενος πίνακας δείχνει το ποσοστό των φοιτητών από φτωχές οικογένειες που φοιτούν στα παρακάτω διακεκριμένα πανεπιστήμια.
Oxford 12.3

Cambridge 12.4

St Andrews 13.1

Bristol 13.4

Royal Academy of Music 14.0

London 15.4

Durham 15.6

Nottingham 15.7

Bath 16.1

Edinburgh 17.1
ενώ το ποσοστό των παιδιών της εργατικής τάξης που φοιτούν στο πανεπιστήμιο γενικά δεν ξεπερνάει το 30%.

Γ.
Τι γίνεται όμως σ’ εμάς;
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, (από μελέτη Ηλία Αθανασιάδη, Πανεπιστήμιο Αιγαίου) το ποσοστό φοιτητών με πατέρα που ασκεί επιστημονικό, καλλιτεχνικό ή ελευθέριο επάγγελμα είναι ίσο με 26.46%, ενώ η συμμετοχή του επαγγελματικού αυτού χώρου στο συνολικό πληθυσμό ανέρχεται στο 9.74%. Παρομοίως το ποσοστό φοιτητών με πατέρα υπάλληλο γραφείου ισούται με 18.55%, ενώ η συμμετοχή τους στον πληθυσμό ανέρχεται στο 5.96%. Το αντίστροφο όμως, συμβαίνει για τους φοιτητές με πατέρα γεωργό. Στην περίπτωση αυτή, ενώ η συγκεκριμένη επαγγελματική κατηγορία συμμετέχει με ένα 12% στον πληθυσμό, τα παιδιά της που φοιτούν στα πανεπιστήμια δεν ξεπερνούν το 5% του φοιτητικού πληθυσμού.

Αν χωρίσουμε τώρα τον πληθυσμό χοντρικά σε μη φτωχούς και φτωχούς, βλέπουμε ότι οι μη φτωχοί, που έχουν τελειώσει μεταπτυχιακό, είναι 24 φορές περισσότεροι από τους αντίστοιχους φτωχούς. Επίσης, οι μη φτωχοί που έχουν τελειώσει το Λύκειο είναι 3 φορές περισσότεροι από τους αντίστοιχους φτωχούς, ενώ οι μη φτωχοί που έχουν τελειώσει ΑΕΙ 7,7 φορές περισσότεροι από τους αντίστοιχους φτωχούς. (Κέντρο ανάπτυξης εκπαιδευτικής πολιτικής της ΓΣΕΕ, Ιαν. 2008).

[1] Bryan Cordes, Dr. Gerald Miller, Rockhurst University, «Inequality of Education in the United States».

[2] The New York Review of Books, Volume 56, Number 8 , "The Universities in Trouble", by Andrew Delbanco

24 σχόλια:

Greek Rider είπε...

Α. Να προσθέσω σε αυτά που λες δύο πράγματα:

1)Το παιχνίδι κρίνεται από το γυμνάσιο όπου στις περισσότερες Αγγλοαξωνικές χώρες στέλνουν τα παιδιά σε κολέγια-γκέτο από όπου βγαίνουν ήδη έχοντας εξασφαλίσει όλη τους τη ζωή. Από εκεί ακόμα ξεχωρίζει η πλέμπα από τους μελλοντικούς ηγέτες με το οικόσημο του σκουρόχρωμου σακακιού που φοράνε σε αυτά τα σχολεία.

2) Τα παιδιά και οι φοιτητές φτωχών ή μεσαίων και κάτω οικογενειών έχουν μέλλον στα πιο διάσημα πανεπιστήμια μόνο σε τεχνικές σπουδές ή σε σπουδές που δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά με την ελιτ. Τέτοιες σπουδές είναι: Επιστήμες υπολογιστών, μαθηματικοί, φυσικοί, χημικοί, γεωλόγοι κτλ.

Αν τολμήσουν να σπουδάσουν οικονομία, πολιτική και κυρίως διοίκηση τότε βέβαια δεν θα σπουδάσουν στα καλύτερα πανεπιστήμια αλλά στα μέτρια και κάτω.

Αντίθετα τα παιδιά της ελίτ θα σπουδάσουν σπάνια φυσικοχημείες, πολύ συχνά πολιτική και διοίκηση και βέβαια στα πιο καλά σχολεία.

Με άλλα λόγια, αν έβλεπες τα στατιστικά με το ποιοι φοιτούν στην Fletcher School of Law and Diplomacy (Tufts) ή ποιοι κάνουν MBA στο Harvard θα καταλάβαινες ότι τα ποσοστά των ακραία πλουσίων ή με μεγάλη επιρροή γονέων και οικογενειών θα εκτοξευόταν πάνω από το 90%...

Έτσι λειτουργεί το σύστημα.

Β. Το ότι τα παιδιά σήμερα μπορούν εύκολα να μπουν στα πανεπιστήμια και να σπουδάσουν δεν σημαίνει απολύτως τίποτα αφού βγαίνοντας οι ευκαιρίες έχουν λιγοστέψει μαζί με τις δυνατότητές τους να μάθουν εγκαίρως μια τέχνη και να ζήσουν με αξιοπρέπεια.

Γ. Πάντοτε και παντού υπάρχουν αγωνιστές που ό,τι δυσκολία και να αντιμετωπίσουν την ισοπεδώνουν σαν οδοστρωτήρες και προχωράνε ακούραστα. Αυτό όμως ισχύει σαν εξαίρεση. Ο κανόνας είναι τα ποσοστά που παραθέτεις.

aerostatik είπε...

το καλύτερο παράδειγμα επιβεβαίωσης του greek rider είναι οι "σπουδές" του πρωθυπουργού της χώρας...

Ανώνυμος είπε...

Σαν του Ικαρου τις πτήσεις οι αναρτήσεις για ΑΕΙ πετάνε ψηλά.
Επειδή ξημερώνει η "νέα εποχή της Πρόσβασης" σύμφωνα με τον Τζέρεμυ Ρίφκιν που επαναεπινοποιεί ένοιες σαν την φτώχια και τον πλούτο νομίζω ότι στην αρχή του σχολείου κρίνεται η Πρόσβαση στη γνώση καθώς και στο φινάλε τής δια βίου Μάθησης, όλα τ' άλλα είναι άνοστον μέσον και μέσος όρος που δεν υπάρχει, κατά την διαφήμιση του ΟΤΕ

leondokardos είπε...

Μπήκα για πρώτη φορά στο blog σου και με εντιπωσίασε η ανάρτησή σου. Έχω σπουδάσει σε αγγλικό Πανεπιστήμιο και θυμάμαι οτι είχαμε φοιτητές απο όλες τίς κοινωνικές ομάδες, 'οσο φυσικά μπορούσα να εξακριβώσω, κυρίως μέσα απο τις παρέες που κάναμε.
Φυσικά το σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια εκεί ήταν διαφορετικό απο το δικό μας συνεχώς μεταβαλλόμενο εκπαιδευτικό σύστημα.
όπως κιαν έχουν τα πράγματα, είναι άδικο και λυπηρό να βλέπεις οτι τελικά τα φτωχά παιδιά υστερούν στη μόρφωση μόνο λόγω οπικονομικής κατάστασης. Ποιός άραγε θα ασχοληθεί να μελετήσει το θέμα αυτό ; Γιατί ούτε το δικαίωμα μόρφωσης,αλλά καο ούτε οι πνευματικές ικανότητες μπορεί να έχουν οποιαδήποτε σχέση με τα πλούτη η τη φτώχια.

ange-ta είπε...

Ρε κούκλα μου, ότι η παιδεία είναι ταξική είναι ενα.
Αυτο δεν αλλάζει ακόμα και αν η παιδεία παραμείναι δημόσια.

Αυτο! είναι το ένα.

Το δύο με την ιδιωτική παιδεία, είναι ότι μανιπουλάρεται έτι σκληρότερα η γνώση και αυτο είναι το ζήτημα.

Οι φτωχοί σε γενικές γραμμες φτωχοί παραμένουν και η δυνατότητα τους να σουδάσουν περιορίζεται, ΟΧΙ ΜΟΝΟ από τα δίδακτρα, αλλά και απο το χρόνο που δεσμευεται σε σπουδες και δεν είναι παραγωγικός για την οικογένεια, αλλα αντίθετα ο σπουδάζων έστω λέω πάλι και με τα λεφτά του δημόσιου, θέλει λεφτα για να φάει να πιει και να αγοράσει βιβλία. Επιπροσθέτως, ο φτωχός έχει και το α πριόρι χαντικαπ , λόγω χαμηλού μορφωτικού επιπέδου του περίγυρού του.

Το μεγάλο έγκλημα με την ιδιωτική παιδεία, είναι ότι θέλουν αφ ενός να σπρώχνουν τη μάζα όλο και πιο κάτω, αφ εταίρου, θέλουν και την ελίτ να την έχουν στο χέρι πλασάροντας της ότι γνώση γουστάρουν!
Τόσο απλά είναι τα πράγματα.

Ανώνυμος είπε...

angeta η ταινία Slumdog Millionaire για το hundicap-χάντικαπ τα λέει αντιθέτως αλλοιώς!

cynical είπε...

καλησπέρα @Rider,

αυτο που λες για τις σχολες θετικων επιστημων ισχυει εν γενει, αλλα αν πας σε υψηλοτερες θεσεις και στην academia, και εκει υπάρχει ταξικος διαχωρισμος, ομως οι διαφοροποιησεις ομως δεν ειναι τεραστιες .
Οι αγωνιστες είναι ενα 10% που τα καταφερνουν να φτασουν στα ελιτ πανεπιστημια με υποτροφια.
τα μετρια πανεπιστημια ειναι για δουλειες χαμηλων στελεχων σε τιποτα εμπορικα, και αν..

cynical είπε...

@airgood,
η δια βιου μαθηση βοηθαει το πολυ να μην μεινεις πολλα χρονια ανεργος.

cynical είπε...

Καλωσόριες Λεοντόκαρδε!

δεν ειναι μονο που τα παιδια απο τα κατωτερα στρωματα δεν πληρουν ευκολα τα κριτηρια εισαγωγης, αλλά και οτι τα ελιτ πανεπιστημια κανουν επιπλέον διακρισεις και στο ποιους θα δεχτουν ανεξαρτητως προσοντων. Οπως αναφερω και στο ποστ, οι διακρισεις εχουν σχεση με το αν οι γονεις ηταν αποφοιτοι του ιδιου πανεπ. και με το αν ειναι χορηγοι κ.λ.π.

cynical είπε...

Γεια σου @angeta,

ο σκοπος της αναρτησης αυτης ήταν να αναιρέσω ( κατα το δυνατον) με επιχειρηματα (και νούμερα)μια διαδεδομένη άποψη ότι η επιβολη διδακτρων δεν προκειται να στερησει απο τους μη εχοντες την προσβαση στην καλη ανωτατη παιδεια.

Οπως φαινεται απο τα στοιχεια, οι υποτροφιες δεν καλυπτουν παρα ενα μικρο ποσοστο και οτι τα πανεπ. αυτα γινονται κεντρα διαιωνισης προνομιων.

Αλλο να το ξερεις, και αλλο να το τεκμηριωνεις.

Επι της ουσιας συμφωνω απολυτα μαζι σου.

leondokardos είπε...

Έχεις δίκαιο. Στην Ελλάδα μάλιστα,ακομα και στα καλά και....ξακουστά σχολεία,τα παιδιά παλαιών αποφοίτων προτιμούνται και αυτό φαίνεται οτι συνεχίζεται και για την ανώτατη εκπαίδευση.

ange-ta είπε...

και πολύ καλά κάνεις να τεκμηριώνεις και με αριθμούς αυτα που είναι και με την απλή λογική φανερά!!

Ανώνυμος είπε...

Η Δια βίου μάθηση cynical δεν είναι μόνο συνδεδεμένη με την ανεργία ως τεχνική κατάρτιση αλλά και με την πρόβλεψη της. Αλλά αυτή λογικό είναι να ασκείται μάλλον απο τα κόμματα με άτυπες παιδαγωγικές μεθόδους.
Παραπάνω μάλλον αναφέρομαι στην Δια Βίου Μάθηση που διαμορφώνει την "κοινή λογική" ή καλύτερα την κυρίαρχη αντίληψη. Εδώ τα σκήπτρα κατέχει η Τηλεθέαση η πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα, λογικό μου φαίνεται η πολιτική νάναι παρούσα στα "παράθυρα" της και απούσα απο την θεραπεία.

cynical είπε...

@airgood,

για τη "Δια βιου μαθηση" στην πραξη δεν εχω καθαρη αποψη. Θεωρω οτι ειναι αλλο πραγμα να υπαρχουν δυνατοτητες οπου ο καθενας να μπορει να μαθει ο΄τι τραβαει η καρδια του, και σε οποια περιοδο της ζωης του το θελει, και αλλο να μενεις καθε λιγο και λιγακι ανεργος και να τρεχεις σε σχολεια εκμαθησης μπας και βρεις μια αλλη δουλεια.

Η εντυπωση που εχω ειναι οτι δεν σε απολυει καποιος επειδη δεν ξερεις κατι. Αλλα επειδη εχει βρει αυτον που ξερει ό,τι και συ με λιγοτερα χρηματα.

Δεν μου αρεσει η ιδεα να πρεπει να ακολουθω τις ορεξεις του καθε manager που αποφασισε να αλλαξει το μαγαζι γιατι μυριστηκε πιο γρηγορο και κερδος. και να τρεχω να τον προλαβω.

Τωρα η εκαστοτε κυβερνηση εχει καποια κοινοτικα χρηματα να ξοδεψει σε τετοιες σχολες και τα ξοδευει. Δεν γνωριζω τι αποτελεσματα εχουν και ποσο βοηθουν.

Ανώνυμος είπε...

Το αβίαστο συμπέρασμα που προκύπτει από το post είναι "Καταργείστε την φτώχια!"

Καλή επιτυχία!

grsail είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
grsail είπε...

Εξαιρετικό post.

Περιγράφεις την μεταφορά της θεωρίας του Δαρβίνου από την βιολογία στην κοινωνία. Μεταφορά ολέθρια που καταλήγει σε νεο-φιλελέυθερα μοντέλα που αποσυνθέτουν την κοινωνία καθ' αυτή.

Ζούμε στην Ευρώπη (με πρωταγωνιστές την Αγγλία και κατόπιν την Γαλλία και την Ιταλία) μια συνειδητή και κακόβουλη προσπάθεια που θέλει να μεταλλάξει 'τη γνώση σε προϊόν, τους φοιτητές σε πελάτες, τους καθηγητές σε παροχείς υπηρεσιών και τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις με μόνο στόχο τους, με κάθε κόστος, το κέρδος'.

Επειδή κάτι αναφέρθηκε για ‘πρόβλεψη ανεργίας’ σε σχέση με την ιδιαίτερα ανήθικη μπαρούφα περί «δια βίου μάθησης» (ωραίο καμουφλάζ έ;) ήθελα να πω ότι χωρίς ένα ποσοστό ανεργίας που να ‘ερωτοτροπεί’ με το 7 έως 10% το ‘σύστημα’ απλά δεν μπορεί να λειτουργήσει ! Πρέπει οπωσδήποτε ένα υπολογίσιμο τμήμα του πληθυσμού να είναι στερημένο από ασφάλεια και πόρους ώστε (α) να εξασφαλίζεται εύκολος έλεγχος επιπέδου αποδοχών (β) να λειτουργεί ως ‘φόβητρο’ ώστε να ηρεμούν οι υπόλοιποι ... απλά πράγματα !

Captain είπε...

Καλό το post, ωραίο θέμα διάλεξες και έχεις δίκιο σε πολλά από αυτά που λες αλλά νομίζω ότι σε μερικά υπερβάλλεις.
Πρώτον αν και έχω σπουδάσει σε αγγλικό πανεπιστήμιο θα πρέπει να τονίσω ότι τα περισσότερα, εντάξει υπάρχουν εξαιρέσεις, τα περισσότερα όμως είναι πανεπιστήμια super market μπαίνεις πληρώνεις και αν έχεις λίγο καλή διάθεση ένα πτυχίο θα το πάρεις. Μπορεί να μην είναι ακριβώς αυτό που ήθελες αλλά ένα πτυχίο θα το πάρεις.
Στην Ελλάδα τώρα η γνώμη μου είναι ότι προσπαθούμε να κρυφτούμε πίσω από το δάκτυλο μας. Ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση υπάρχει απλά το δημόσιο κάνει πώς δεν την βλέπει. Τα κρατικά πανεπιστήμια απαξιώνονται μέρα με την μέρα…
Αυτό πρέπει να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε και πρέπει να δούμε το πρόβλημα ανοιχτόμυαλα και όχι με παρωπίδες. Αν στα πλαίσια αυτά χρειάζεται να λειτουργήσουν τα και κάποια ιδιωτικά ΜΗ κερδοσκοπικά πανεπιστήμια εγώ είμαι υπερ. Αν αυτό βελτιώσει τον ανταγωνισμό και την ποιότητα του κρατικού πανεπιστημίου, εγώ είμαι υπερ. Το ζήτημα είναι να εξασφαλίσουμε κρατικά πανεπιστήμια ποιητικά ανταγωνιστικά και όσο το δυνατό προσβασιμα σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, γιατί μην μου πεις ότι σήμερα υπάρχει πραγματικά δωρεάν δημόσια παιδεία στην Ελλάδα…

L'Enfant de la Haute Mer είπε...

Καλημέρα Cynical,

Έχεις καταπιαστεί καθόλου μετα προγράμματα stage ?

substratum είπε...

Aνοιχτή πρόσβαση σε κάθε θεσμό γνώσης και έρευνας. Να πάρει ξέχασα το κυριότερο σε κάθε θεσμό παραγωγής γνώσης και ανοιχτής έρευνας. Καμία πρόσβαση ει δυνατόν κανενός σε θεσμούς όπου η ανθρωποφαγία λέγεται γνώση ή/και έρευνα.
Τι δεν θα είχαμε αν δεν ίσχυε η ανοιχτή πρόσβαση; Μια σειρά από ονόματα που δημιούργησαν θεμελιώθη θεωρήματα ακόμη και μεθοδολογίες χειρουργικής όπως ο φαροφύλακας Πήρς ή ο πλασιέ του θεωρήματος Σαπιρ - Γουόρφ ή η θεωρητικός των ειδών λόγου και των πολυγραμματισμών Καλάντζη ή...ή ο μαύρος της χειρουργικής καρδιάς για τα βρέφη...
Η ακαδημαϊκότητα αν διακρίνεται από την περιβάλλουσα κοινωνία δίχως να συμβάλλει στη χειραφέτησή της είναι έξοχη για το παρόν αλλά δεν είχε όπως και δεν έχει αναφορά στην Ιστορία.
Φλυαρώ...Νομίζω πως η ανοιχτή πρόσβαση των πάντων σε όποιο στάδιο της ζωής τους παντού είναι το κλειδί κάθε χειραφέτησης...
Καλή σου μέρα
Bαγγέλης

Dimitris NY είπε...

Cynical,

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον το αρθρο σου.
Διαφωνώ σε αρκετά από όσα αναφέρεις, δεν σκοπέυω ωστόσο να τα απαριθμήσω ένα-ένα.
Θα σου αναφέρω μόνο τα εξής (τα οποία ισχύουν μόνο για τις ΗΠΑ, όπου και έχω προσωπική εμπειρία):

1. Αγνοείς τελείως την ύπαρξη των Public και State Universities, στα οποία φοιτητές που είναι μόνιμοι κάτοικοι της πολιτείας έχουν ιδιαίτερα ευνοική μεταχείρηση, όσων αφορά το κόστος. Πολλά από τα παν/μια αυτά όχι μόνο δεν είναι "δευτέρας διαλογής", όπως πολλοί ίσως να νομίζουν αλλά αντιθέτως βρίσκονται μεταξύ των κορυφαίων της χώρας (βλέπε λ.χ. το Berkeley).

2. Κάτι το οποίο επίσης δεν αναφέρεις, είναι η ευκολία με την οποία παρέχονται φοιτητικά δάνεια, τόσο σε Αμερικάνους όσο και σε αλλοδαπούς οι οποίοι έχουν γίνει δεκτοί να φοιτήσουν σε κάποιο παν/μιο. Τα δάνεια αυτά έχουν εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο και ιδιαίτερα ευνοικές συνθήκες. Και ακριβώς επειδή όλα τα καλά παν/μια έχουν στενή σχέση με την αγορά, αφενός, και καλή φήμη, αφετέρου, εξασφαλίζουν την εύρεση εργασίας
για όλους τους φοιτητές τους, πολλές φορές πριν καν αυτοί αποφοιτήσουν, ακόμη και τον τελευταίο χρόνο που η οικονομία έχει χειροτερέψει. Που σημαίνει ότι πρακτικά είναι πολύ δύσκολο κάποιος φοιτητής ο οποίος δεν έχει να πληρώσει τα δίδακτρα και αναγκάζεται να παρει δάνειο να τελειώσει τις σπουδές του και να μην βρίσκει μία δουλειά, η οποία να του επιτρέπει να ξεπληρώσει το δάνειο σε βάθος χρόνου.

3.Τέλος, παραβλέπεις το non discrimination policy που ισχύει για όλα τα παν/μια στις ΗΠΑ, το οποίο όχι μόνο εξασφαλίζει ίση μεταχείρηση για όλους ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, καταγωγής κλπ, αλλά πολλές φορές είναι αιτία ευνοικότερης μεταχείρησης (σωστά κατά τη γνώμη μου) φοιτητών που ανήκουν σε μειονοτητες (οι οποίοι συνήθως προέρχονται απο σπίτια χαμηλων εισοδημάτων).

Φιλικά,
Δημήτρης

cynical είπε...

Γεια σου Δημήτρη από ΝΥ,

Καθολου δεν αγνοω τη διάκριση σε public και state universities, οπως και τις διαφορετικες τιμολογιακες πολιτικες και μαλιστα απο πρωτο χερι.

Καπου ομως αναφερω οτι το Berkeley και UCLA αλλαζουν τα κριτηρια της επιδοτησης, μη λαμβανοντας καθολου υπ' οψιν το οικογενειακο εισοδημα. Οπως διαβαζω, πιστευω οτι αυτη ειναι η ταση γενικά.

Αλλού στο κειμενο πάλι, αναφερω ενα μεγαλο αριθμο φοιτητων (400,000) που δεν μπορουν να σπουδασουν λογω οικονομικων δυσκολιων.

Για το βαθμό της δανειακης επιβαρυνσης των φοιτητων στην αμερικη δεν εχω ψαξει. Ξερω μόνο για την Αγγλια όπου το μεσο χρεος ειναι γυρω στις 30,000 λιρες και αποτελει σημαντικο αναχαιτιστικο παραγοντα.

Δεν με εκπλήσεει η ευκολια δανειοδοτησης. Τουναντιον, θα με εξεπληττε το αντιθετο.

Επισης, παρα τις πολιτικες θετικων διακρισεων, ποιο ειναι το ποσοστο των μαυρων, των ισπανοφωνων, ή των φτωχοτερων στρωματων στα πανεπιστημια, σε σχεση με το share που εχουν στον γενικο πληθυσμο; Πιστευω οτι δεν παει αναλογικά.

Το οτι τα πανεπιστημια δεν λειτουργουν πλεον σαν οχημα κοινωνικής κινητικότητας ειναι γνωστο σε αυτους που χαραζουν δημοσιες πολιτικες στην αμερικη και δεν ειναι ευχαριστημενοι με το αποτελεσμα. Πώς θα διορθωθει δεν γνωριζω.

Καλό μεσημερι/βραδυ(;)

DimitrisNY είπε...

Cynical,
θα προσπαθήσω να απαντήσω στα σχόλια σου.

1. "Καπου ομως αναφερω οτι το Berkeley και UCLA αλλαζουν τα κριτηρια της επιδοτησης, μη λαμβανοντας καθολου υπ' οψιν το οικογενειακο εισοδημα. Οπως διαβαζω, πιστευω οτι αυτη ειναι η ταση γενικά."

Απ'ότι καταλαβαίνω, αναφέρεσαι σε ότι λέει ο Andrew Delbanco στην αναφορά [2], αλλά τι ακριβώς εννοείς όταν λες ότι δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψιν το οικογειακό εισόδημα? Δηλαδή πρέπει αυτό να λαμβάνεται υπόψη κατά τη διαδικασία των αιτήσεων σε κάποιο παν/μιο?
Ίσως δεν καταλαβαίνω σωστά αυτό που θέλεις να πεις...

2. "Αλλού στο κειμενο πάλι, αναφερω ενα μεγαλο αριθμο φοιτητων (400,000) που δεν μπορουν να σπουδασουν λογω οικονομικων δυσκολιων."

Υπάρχει κάτι εξαιρετικά σημαντικό το οποίο δεν ξεκαθαρίζεται στα αποτελέσματα της έκθεσης που αναφέρεις. Υπάρχουν 2 διαφορετικοί λόγοι που κάποιος αδυνατεί να σπουδάσει για οικονομικούς λόγους: Ο πρώτος είναι να αδυνατεί να πληρώσει τα απαραίτητα δίδακτρα ο οποίος στις ΗΠΑ λύνεται (με προβλήματα και ατέλειες φυσικά) με δάνεια, υποτροφίες για καλούς φοιτητές κλπ.
Ο δεύτερος είναι να αδυνατεί το άτομο αυτό να φοιτήσει επειδή δεν μπορεί να απουσιάσει απο τον εργασιακό χώρο για 4 χρόνια, όσο δηλαδή διαρκούν κατά μέσω όρο οι σπουδές του. Σκέψου, για παράδειγμα, κάποιον που έχει να μεγαλώσει παιδιά ή μικρότερα αδέρφια που εξαρτώνται απο αυτόν... Στην περίπτωση αυτή, αν τα παν/μια είναι ιδιωτικά ή δημόσια δεν παίζει κανέναν απολύτως ρόλο.
Δεν ξέρω αν τα άτομα της δεύτερης κατηγορίας περιλαμβάνονται στους 400,000. Το νούμερο αυτό πάντως μου ακούγεται υπερβολικό.

3."Επισης, παρα τις πολιτικες θετικων διακρισεων, ποιο ειναι το ποσοστο των μαυρων, των ισπανοφωνων, ή των φτωχοτερων στρωματων στα πανεπιστημια, σε σχεση με το share που εχουν στον γενικο πληθυσμο; Πιστευω οτι δεν παει αναλογικά. "

Εν μέρη έχεις δίκιο. Μην ξεχνάς ότι στις μειονότητες που αναφέρεις πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά προτιμούν να ξεκινήσουν κάποια δουλειά αμέσως μετά το σχολείο στα 16 ή στα 18, με αποτέλεσμα ο αριθμός αιτήσεων σε παν/μια απο τα συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα να είναι αναλογικά μειωμένος σε σχέση, για παράδειγμα, με τους λευκούς. Για να έχουμε μία πλήρη εικόνα το ποσοστό που αναφέρεις πρέπει με καποιον τρόπο να περιέχει και την αντίστοιχη ζήτηση.
Τίποτα δεν είναι λειτουργεί τέλεια, πιστεύω ωστόσο ότι τα κίνητρα που δίδονται σε μειονότητες στις ΗΠΑ είναι καλύτερα απο πολλά άλλα κράτη της δύσης. Νομίζεις οτι στην Ελλάδα, όπου η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι δωρεάν, το ποσοστό των φοιτητών αλβανικής καταγωγής σε σχέση με το share που αυτοί έχουν στον πληθυσμό είναι υψηλότερο από αυτό των μαύρων ή των ισπανόφωνων στις ΗΠΑ?

Δημήτρης

cynical είπε...

Γεια σου Δημητρη ΝΥ,

αναφερομαι στη review του Delbanco [2]. Από εκει πήρα τα περισσοτερα στοιχεια. Απ' ότι διαβασα, η ταση ειναι η οικονομικη βοηθεια εκ μερους των πανεπιστημιων να διδεται βασει κριτηριων merit και οχι need. Αυτο το μετρο, οπως ειναι φανερο δεν ευνοει τα φτωχα στρωματα.

Υπαρχουν ομως και αλλες φωνες, που εισηγουνται να γινει, αν χρειαστει και ελαστικοποιηση των κριτηριων εισαγωγης στα πανεπιστημια για τους μη-εχοντες. (Για να μην φανει αυτη η προταση τελειως παραλογη, τετοια ελαστικοποιηση γινεται ήδη κατα κορον στα καλα πανεπιστημια για τους γονους των πολυ προνομιουχων).

Το νουμερο 400,000 δεν μπορω να το ελεγξω! Πιστευω οτι θα εχει καποια αληθεια. φανταζομαι ομως οτι επειδη οι επιδοτησεις σπουδων καλυπτουν ενα μικρο ποσοστο των εξοδων, περιπου το 1/3, ακομα και ετσι δεν μπορουν να σπουδασουν.

Θα μου πεις ομως αφου δεν ειναι αριστοι μαθητες για να παρουν υποτροφια, τοτε γιατι να θελουν να σπουδασουν; Το προβλημα ομως ειναι ότι με τον τροπο αυτο διευρυνονται ακομα περισσοτερο οι κοινωνικης ανισοτητες, γιατι οι καλοι κατα κυριο λογο προερχονται απο τα ανωτερα κοινωνικα στρωματα. Και η διευρυνση αυτη δεν αποτελει καλο αποτελεσμα για μια κοινωνια.

Σχετικα με τις μειονοτητες, και την απροθυμια τους να σπουδασουν αυτο ειναι αληθεια. Το πανεπιστημιο τούς φαινεται ενας αλλος απροσιτος κοσμος, πραγμα που ειναι αληθεια, διοτι ολο και πρισσοτερο το οικειοποιειται η μεσαια προς ανωτερη ταξη. Αλλα μελημα της κοινωνιας θα πρεπει να ειναι να τους ενθαρρυνει προς αυτη την κατευθυνση για να σπασει η ανακυκλωση των γκεττο.

Στην ελλαδα οι περισσοτεροι μεταναστες ειναι χωρις αδεια παραμονης και οσοι εχουν ειναι με provisional. Σε τετοιο καθεστως ειτε δεν φερνουν τις οικογενειες τους εδω, ειτε δεν κανουν παιδια. Δεν ειναι οπως στην Αμερικη, οπου υπαρχουν σταθερες κοινοτητες απο χρονια, ισπανοφωνων και μαυρων αμερικανών, που παρ' όλα αυτα παραμενουν μερικως ενσωματωμενοι.

Εδω, το ελλ. κρατος δεν επιτρεπει τη λειτουργια αλβανοφωνων σχολειων, ενω επιτρεπει ...ιαπωνόφωνων! Τι να πω για τα περαιτερω..