Με τα μάτια στη Λιβύη

Η πορεία σήμερα πάτησε στα βήματα της 5^ης του Μάη, και της 15^ης του Δεκέμβρη, μπορεί και να τις ξεπέρασε. Ο κόσμος έχει πια συνηθίσει τις μάχες στα πεδινά της πλατείας Συντάγματος, ξέρει τι θα συναντήσει, έρχεται καλύτερα εξοπλισμένος, και θαρρείς πως αν δεν πέσει και καμιά μολότωφ, θα είναι σαν κάτι να έχει λείψει. Θα μοιάζει δηλαδή, σαν Ανάσταση χωρίς βεγγαλικά. Δηλαδή σαν μια πολιτικά ορθή περιφορά πανό και συνθημάτων. Δηλαδή ξενέρωμα…

Καλά μέχρις εδώ, δεν θα σχολιάσω περαιτέρω, διότι αυτά τα έχουμε ξαναπεί. Αντ’ αυτού θα πάω απέναντι στη Λιβύη, όπου έχουμε αφήσει μια μισοτελειωμένη εξέγερση, και την οποία δεν πρέπει να χάσουμε απ’ τα μάτια μας. Έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Άμα στρέψεις αλλού το βλέμμα, μπορεί και να μαραζώσουν και ν’ αποτύχουν.

Πάμε λοιπόν!

Η Λιβύη διαφέρει σημαντικά από την Αίγυπτο ως προς την κοινωνική της δομή. Η Λιβύη, μαζί με την Υεμένη και την Ιορδανία κατατάσσονται ανάμεσα σ’ εκείνα τα κράτη όπου οι φυλές έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν σημαντικό κοινωνικό και πολιτικό ρόλο. Και οι λόγοι είναι κυρίως γεωγραφικοί, δλδ μεγάλες εκτάσεις ερήμου κατοικημένες αραιά από Βεδουίνους νομάδες, οι οποίοι για λόγους επιβίωσης ήταν αναγκασμένοι να αναπτύξουν ισχυρούς τοπικούς δεσμούς.

Ο Καντάφι όταν ανέλαβε την εξουσία το 1969 βασίστηκε κυρίως στις φυλές Gadhafi, Magarha και Warfalla από τις οποίες και επάνδρωσε όλες τις σημαντικές θέσεις στο στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες και τα σώματα ασφαλείας. Επομένως δεν είχαν κανένα λόγο ν’ αμφισβητούν την εξουσία του αρχηγού, ο οποίος και εξ αυτού μακροημέρευε. Αυτά όμως μέχρι χθες. Με τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, η φυλή Warfalla γύρισε την πλάτη της στη φυλή Gadhafi για την βάναυση μεταχείριση των εξεγερμένων και έτσι άλλαξε στρατόπεδο. Αυτό ήταν μια σημαντική απώλεια για το κανταφικό στρατόπεδο, διότι η εν λόγω φυλή είναι από τις ισχυρότερες και διαθέτει μεγάλη επιρροή.

Στη Λιβύη βρίσκονται διάσπαρτες γύρω στις 140 φυλές, από τις οποίες πολιτική επιρροή έχουν μοναχά 30. Η Ghadhafi, η οποία κατοικοεδρεύει στα βορειοδυτικά, γύρω από την Τρίπολη, χωρίς την υποστήριξη της Warfalla (που αυτομόλησε), δεν διαθέτει από μόνη της μεγάλη επιρροή και δύναμη, κι επομένως αν ο Καντάφι θέλει να πιστεύει πως ακόμα διαθέτει ισχυρά υποστηρίγματα, πολύ κακώς το πιστεύει. Οι μέρες του στην εξουσία ήδη μετράνε με γοργό ρυθμό αντίστροφα, όπως και οι μέρες του στον μάταιο τούτο κόσμο, μιας και δεν μού φαίνεται ότι θα μπορούσε να σηκώσει μια ήττα παίρνοντας απλώς το ελικόπτερο για Σαουδική Αραβία ή για Τσαντ ή για κάπου αλλού. Όταν λέει ο Καντάφι ότι θα πεθάνει στη γη που τον γέννησε, το εννοεί. Και φυσικά δεν εννοεί ότι θα περιμένει τον χάρο να έρθει με το πάσο του να τον πάρει. Θα μπορούσε κάλλιστα κι ο ίδιος να πάει να τον συναντήσει.

Ο Καντάφι κατόρθωσε να κρατηθεί τόσα χρόνια στην εξουσία ανάμεσα σε ένα κυκεώνα φυλών, εφαρμόζοντας την τακτική «καρότο και μαστίγιο». Οι φυλές που του ήταν πιστές ελάμβαναν προνόμια και υλικές ανταμοιβές, ή εξασφάλιση εργασίας και μερίδιο στα κρατικά αναπτυξιακά έργα, ενώ όσες σήκωναν τα φρύδια στις αποφάσεις του, τιμωρούνταν. Η ίδια άλλωστε τακτική απέναντι στις διαφωνίες εφαρμοζόταν και στο εσωτερικό των φυλών, διατηρώντας τη συνοχή τους.

Το 1994 δε, ο Καντάφι είχε συστήσει και μια επιτροπή η οποία εγγυάτο τη συμμετοχή όλων των φυλάρχων στα πολιτικά πράγματα της χώρας.

Αυτά όσον αφορά τις φυλές. Όπως είπαμε και προηγουμένως τα ψωμιά του Καντάφι όπου νάναι τελειώνουν. Στο τελευταίο τηλεοπτικό του διάγγελμα τραύλιζε, ήταν παρά πάνω απ’ ότι έπρεπε νευρικός, και αυτά τα πράγματα δεν είναι καλό σημάδι.

Το ερώτημα είναι βέβαια ποιος θα αναλάβει. Κόμματα κλπ οργανώσεις δεν υπάρχουν. Επομένως σε μια μεταβατική κατάσταση θα κληθούν φύλαρχοι της μεγαλύτερης φυλής Warfalla, προφανώς μερίδα του στρατού που τάχτηκε με το αντι-κυβερνητικό στρατόπεδο, καθώς επίσης και το NFSL, η εξόριστη αντιπολίτευση σε Λονδίνο και ΗΠΑ, η οποία όμως δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερα ερείσματα στο εσωτερικό. Το ίδιο μάλλον συμβαίνει και με τις ΗΠΑ, οι οποίες κι αυτές δεν ξέρουν πού να πατήσουν. Με την Αίγυπτο τα πράγματα ήταν εύκολα. Όχι όμως κι εδώ.

Καλύτερες σχέσεις με το παρόν καθεστώς στη Λιβύη φαίνεται να διατηρεί ο Μπερλουσκόνι, όχι μόνο εξ αιτίας της ενεργειακής εξάρτησης της Ιταλίας από το Λιβυκό πετρέλαιο, αλλά και λόγω ταυτόσημης ιδιοσυγκρασίας με τον πρόεδρό της. Σε τελευταία του επίσκεψη στη Ρώμη, το καλοκαίρι, ο μεν Μπερλουσκόνι του προμήθευσε μια λεγεώνα καλλονών για λιβυκού τύπου πάρτυ μπούνγκα-μπούγκα στην πολυθρύλητη τέντα, ο δε Καντάφι του χάρισε μια αρμαθιά από καθαρόαιμα αραβικά άλογα.

Ποια είναι μέχρι στιγμής η κατάσταση; Το ανατολικό τμήμα της χώρας φαίνεται να έχει περάσει εξ ολοκλήρου στα χέρια των αντι-κυβερνητικών δυνάμεων. Τόσο το Τομπρούκ, όσο και η Βεγγάζη και τα σύνορα με την Αίγυπτο βρίσκονται κάτω από τον έλεγχό τους. Σήμερα δε ανακοινώθηκε ότι και δυο πόλεις, οι Zliten και Misrata, που πλησιάζουν από τα ανατολικά την Τρίπολη, άλλαξαν χέρια. Τουτέστιν ο κλοιός ολοένα και σφίγγει γύρω από τον Καντάφι, ο οποίος βασίζεται κυρίως σε μισθοφόρους.

Οι παραιτήσεις δε στενών συνεργατών του και διπλωματικών υπαλλήλων συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, ενώ φαίνεται ότι και η ίδια του η οικογένεια αρχίζει να φυλλοροεί. Πληροφορίες από Aljazeera λένε ότι ένα αεροπλάνο των Λιβυκών αερογραμμών, ζήτησε εκτός δρομολογίου να προσγειωθεί στη Βαλέττα, αίτημα το οποίο οι αρχές της Μάλτας αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν, και το αεροπλάνο αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Λιβύη. Λέγεται ότι σε αυτό επέβαινε η κόρη του, επάγγελμα δικηγόρος, η οποία μάλιστα είχε αναλάβει και την υπεράσπιση του Σαντάμ Χουσεΐν.

Επίσης, ένα ιδιωτικό αεροπλάνο, learjet, ζήτησε άδεια να προσγειωθεί στο Λίβανο, μεταφέροντας την σύζυγο ενός εκ των 8 υιών του, αίτημα όμως που και αυτό δεν ικανοποιήθηκε.

Αύριο (24/2) συνεδριάζουν οι 27 υπουργοί εσωτερικών και δικαιοσύνης της ΕΕ με σκοπό να εξετάσουν τις κυρώσεις που θα επιβάλλουν εναντίον της Λιβύης. Φυσικά, ουδείς ζητάει παραίτηση Καντάφι, έστω και για τα μάτια του κόσμου. Πετρέλαιο γαρ, όπως και δισεκατομμύρια από βρετανικές επενδύσεις σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, και σε εξαγωγές όπλων.

Ποιοι καταδίκασαν ως τα τώρα ανοιχτά τον Καντάφι; Ο ιρανός Αχμαντινετζάντ! Ποιοι σιώπησαν, διότι τάχατες δεν έχουν ακόμα πειστεί για το μακελειό; Ο Τσάβες και ο Κάστρο! Ποιος στάθηκε στο πλευρό του και του μουρμούριζε γλυκόλογα; Ο Ορτέγκα!

Μπράβο στα παιδιά!