Το μπιρ παρά ξεπούλημα της Τουρκίας

Επ' ευκαιρία της χθεσινής συνάντησης Σαμαρά-Ερντογάν στο Κατάρ, ο εγχώριος συρφετός των καναλιών θυμήθηκε τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις στην Τουρκία, και άρχισε, αν μη τι άλλο να τις δοξολογεί, και με τη χαζοχαρούμενη βεβαιότητα που τον διακρίνει, να τις καθιστά εξ ολοκλήρου υπεύθυνες για τους όντως εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης της γείτονος φίλης χώρας.

    

Η Τουρκία από το 1985 μέχρι σήμερα έχει ιδιωτικοποιήσει σχεδόν τα πάντα, από τσιμέντα, αγωγούς, δίκτυα, ηλεκτρισμό, νερό, φυσικό αέριο, μαρίνες, λιμάνια, αεροδρόμια, γέφυρες, δρόμους και ό,τι βάλει ο νους. Από την σαρωτική αυτή εκποίηση, όταν στις 31 Δεκεμβρίου 2011 έκαναν ταμείο, βγήκαν καθαρά 32.4 δις δολάρια, (τα "ακάθαρτα" ήταν 43.1 δις και η διαφορά των 11 δις πήγε σε δικηγόρους, μεσάζοντες, συμβούλους και σε μίζες), τα οποία πάραυτα παρέδωσαν στο ΔΝΤ, ως όφειλαν. Όπως αντιλαμβάνεστε, στο ταμείο της Άγκυρας δεν έμεινε ούτε ένα γρόσι. 

Το παρακάτω γράφημα δείχνει ότι ουσιαστικά η μεγαλύτερη μπάζα έγινε μεταξύ 2005-2010.

Αν διαιρέσουμε τα 29 δις των τελευταίων 5 χρόνων δια 5, έρχεται περίπου 6 δις το χρόνο. Αν το ΑΕΠ της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια πλησιάζει το 1 τρις, δηλαδή τα 1000 δις, αντιλαμβάνεστε ότι τα ετήσια έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων δεν αποτελούσαν κατά μέσο όρο, παρά το 0.006 του ΑΕΠ! Κι όμως με το ευτελές αυτό ποσό πουλήθηκε σχεδόν ολόκληρη η Τουρκία.

Έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις σε εκατομμύρια δολάρια την περίοδο 1985-2009

Εδώ, βλέπουμε το ρυθμό ανάπτυξης, ο οποίος λαμβάνει τις υψηλότερες τιμές την περίοδο 2004-2007, περίοδο δηλαδή, η οποία ΔΕΝ συμπίπτει με τις μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις. Την περίοδο 2008-2009 αντίθετα,παρατηρούμε σημαντική κάμψη του ρυθμού και μεγάλη ύφεση. 

Ρυθμός ανάπτυξης ανά τρίμηνο την περίοδο 2001-2010 

Συνήθως, στο δημόσιο διάλογο η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από μακρο-οικονομικά μεγέθη, ΑΕΠ κλπ, από τα οποία και εξάγονται συμπεράσματα για το πόσο καλά ή κακά πάει μια χώρα. Όταν ανεβαίνει το ΑΕΠ λέμε ότι η αντίστοιχη χώρα πάει καλά και όλοι χαίρονται για την πρόοδο αυτή, ως εάν η χώρα να μην κατοικείται από ανθρώπους διαφορετικών τάξεων και εισοδημάτων. Δυστυχώς και η Αριστερά εμφανίζεται στις πλείστες των περιπτώσεων με μειωμένα αντανακλαστικά, ώστε σπανίως να αντιγυρίζει τα επιχειρήματα με τη μοναδική δηλητηριώδη ερώτηση: Ανάπτυξη ναι, αλλά για ποιόν;

Ανάπτυξη η οποία δεν φέρνει δουλειές και εισοδήματα δεν είναι η ανάπτυξη που μάς ενδιαφέρει. και στην Τουρκία παρατηρείται ακριβώς αυτό. Η Τουρκία κατοικείται τόσο από Τούρκους του Βαν, όσο και από Τούρκους της Κωνσταντινούπολης, από Τούρκους στις καλύβες της ενδοχώρας και από Τούρκους στα γυαλιά του Βοσπόρου. Γεγονός που αντικατοπτρίζεται στον δείκτη Gini, ο οποίος βρίσκεται στο 40, και είναι από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως. Άρα, η Τουρκία είναι μια χώρα με ανισότητες, δηλαδή, με μεγάλη ανισοκατανομή εισοδημάτων. Ή να το πούμε ακόμα πιο λιανά, η όποια ανάπτυξη δεν καταμερίζεται ισοδύναμα, αλλά κάποιοι λίγοι δρέπουν όλους τους καρπούς της, και οι υπόλοιποι παίρνουν τον πούλο. 

Αυτό, φαίνεται καθαρά και στο επόμενο διάγραμμα, το οποίο δείχνει τη χρονική εξέλιξη της ανεργίας από το 2002 ως το 2010. Η ανεργία, όπως είναι εμφανές παραμένει γύρω στο 10%, εκτός από την μεγάλη ύφεση του 2009 οπότε και εκτοξεύεται, για να προσγειωθεί ξανά στο 10%. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι καμιά ιδιωτικοποίηση δεν έφερε δουλειές.  Αν και ο πληθυσμός σε παραγωγική ηλικία αυξήθηκε την περίοδο αυτή κατά 23 εκ., οι νέες θέσεις εργασίας που προστέθηκαν ανέρχονταν μόλις στα 6 εκ. Άρα η ανάπτυξη της Τουρκίας ήταν/είναι αυτό που λέμε JOBLESS GROWTH.

Ποσοστό Ανεργίας την περίοδο 2002-2010

Μήπως όμως αυξήθηκαν οι μισθοί; Ούτε καν! Αν παρατηρήσετε το επόμενο διάγραμμα, θα δείτε να επαναλαμβάνεται το ίδιο pattern, σήμα κατατεθέν του νεοφιλελευθερισμού: αύξηση της παραγωγικότητας (πράσινη καμπύλη), και καθήλωση των μισθών (μπλε καμπύλη). Το ίδιο είχαμε δει και στην Αμερική σε προηγούμενο κείμενο (Μόνη της η Ανάπτυξη δεν αρκεί), εδώ. 

Προς τι λοιπόν ο γύρος θριάμβου των καναλιών από τους συνήθεις μωρούς για τα καλά των ιδιωτικοποιήσεων;