Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2008

Τα Ιδιωτικά Βίτσια της Δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης



Αν νομίζετε, αγαπητοί μου, ότι η Ανώτατη Παιδεία στη χώρα μας συνεχίζει να είναι ακόμη παρθένος ως προς την ιδιωτική διείσδυση, πλανάστε πλάνη μεγάλη. Παρά τις πάλαι ποτέ δημόσιες αρετές της, η Παιδεία μας βρίσκεται ήδη μπλεγμένη στα βίτσια και τις χάρες της ιδιωτείας, τα συνθήματα, τη φιλοσοφία (όπως ανταγωνιστικότητα, κερδοφορία, σκοπιμότητα, χρηστικότητα κ.λ.π.), αλλά και τα χρήματα της οποίας, πασχίζει ασμένως να ιδιοποιηθεί.

ΔΙΟΤΙ,
μπορεί ο δημόσιος χαρακτήρας της να εγγράφεται ακόμα στα
1. κτήρια
2. τη μισθοδοσία του οργανικού και όχι όλου του προσωπικού
3. τη δωρεάν εγγραφή και παρακολούθηση των προπτυχιακών σπουδών
4. τα δωρεάν συγγράμματα, κιαυτό με ερωτηματικό, λόγω μεταρρύθμισης Γιαννάκου,
5. τα δωρεάν κωλόχαρτα για τις προνομιούχες σχολές και τα ιδρύματα. Στα λιγότερο, τα φέρνει ο κόσμος από το σπίτι του και τα διπλαμπαρώνει. Σύμφωνα, δε, με το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Γ.Γ Έρευνας και Τεχνολογίας, αυτό θα πρέπει να γίνεται κατά προτεραιότητα μάλιστα. Η αμέσως επόμενη είναι να φέρνουν και το μισθό τους.




Αλλά ήδη,

1. η χρηματοδότηση της έρευνας γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από εξωτερικές και όχι κρατικές πηγές. Εκεί όπου φαίνεται ότι το κράτος μοιράζει φρέσκο χρήμα, πρόκειται απλώς περί οφθαλμαπάτης, διότι είναι τα ευρωπαϊκά κονδύλια που μοιράζονται, και τούτο για λόγους άσκησης «εγχώριας και υπερήφανης ερευνητικής πολιτικής» υποθέτω. Με ξένα «κόλλυβα» που λένε και στο χωριό μου.

2. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, όσοι απασχολούνται στα πλαίσια προγράμματος εξωτερικής χρηματοδότησης για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, πληρώνονται από αυτό και φυσικά ψίχουλα. Όσοι φοιτούν στα μονοετή ή διετή προγράμματα για την απόκτηση διπλώματος εξειδίκευσης, πληρώνουν, σπανίως πληρώνονται (ΕΠΕΑΕΚ) και συνηθέστερα ούτε το ένα ούτε το άλλο.

3. Το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό συμπληρώνει τον γλίσχρο μισθό του με επιμίσθια επίσης από ανταγωνιστικά και «ανταγωνιστικά» εξωτερικά προγράμματα από εταιρίες και διεθνείς οργανισμούς. Τα «ανταγωνιστικά» προγράμματα δίδονται με άμεση εξυπηρέτηση, συνήθως τηλεφωνικώς και κατά προτεραιότητα στους διαδρομιστές και στο ατέλειωτο σινάφι των «κουμπάρων».



4. Ορισμένα μεταπτυχιακά προγράμματα κυρίως αυτά σε ανταγωνιστικούς τομείς της αγοράς κοστίζουν ουκ ολίγα. Απορώ ποιος πληρώνει αυτά τα χρήματα, μιας και με τα ίδια μπορεί να πάει σε πιο σουλουπωμένες χώρες.

5. Το κράτος ενθαρρύνει τη σύσφιξη των σχέσεων με τον ιδιωτικό τομέα, είτε με τη δημιουργία κοινών εταιριών, είτε με την απ’ ευθείας ανάθεση ερευνητικού έργου επί πληρωμή σε κάποιο πανεπιστημιακό εργαστήριο. Τονίζω ότι οι δραστηριότητες αυτές όχι μόνον ενθαρρύνονται, αλλά και θεωρούνται μονόδρομος για την επιβίωση του πανεπιστημίου. Άλλο, αν οι περισσότερες από τις εταιρίες αυτές ανήκουν στην κατηγορία «μαϊμού» και τα χρήματα της χρηματοδότησης πηγαίνουν σε αλλότριες ιδιωτικές επενδύσεις. Κάποια εποχή με την μέθοδο αυτή φαγώθηκε πολύ χρήμα. Ήταν τόσο ανεξέλεγκτα τα πράγματα που για να κρατήσει κάποιος το χέρι του κοντό ήθελε πολύ προσπάθεια.

6. Οι πανεπιστημιακοί μπορούν να συστήνουν εταιρίες και να εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, με περιορισμούς οι οποίοι όμως στην πράξη καταστρατηγούνται. Το ότι οι εταιρίες δεν έχουν βάλει ακόμα τα λογότυπά τους στα βιβλία και τα τετράδια των φοιτητών δεν είναι γιατί τους απέτρεψε κάποιο ισχυρό λαϊκό κίνημα, αλλά γιατί οι εταιρίες στη χώρα μας, όπως και όλη η χώρα είναι ένα ράθυμο και αργοκίνητο καράβι. Να είστε σίγουροι ότι άμα βάλλουν στο μάτι αυτό το χώρο, θα μπουκάρουν ανενόχλητες. Προς το παρόν βόσκουν και αρμέγουν σε κάποια άλλα πιο πρόσφορα λιβάδια.


7. Ορισμένοι «πρωτοπόροι» πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, με την Αρβελέρ να πρωτοστατεί, έχοντας καταφέρει με το χρόνο ν’ απαλλαγούν, όχι χωρίς τύψεις, από τα δεσμά της κυρίαρχης μέχρι τούδε δεοντολογίας, ότι το πανεπιστήμιο παρέχει γνώση προς πάσα κατεύθυνση και μάλιστα δωρεάν, έχουν αρχίσει να ανταλλάσσουν την διανοητική τους πραμάτεια αντί αδράς αμοιβής στην ελεύθερη αγορά, ανταποκρινόμενοι στην τελευταία ασθένεια της εποχής, γνωστής και ως «σεμιναριατίτιδας».
Ως προς την επιμονή, δε, της Ε.Ε. να χρηματοδοτεί μόνο έρευνα που οδηγεί σε άμεσα και εκμεταλλεύσιμα αποτελέσματα, αξίζει να αναφερθεί η ακόλουθη σοφή ρήση του εξ ίσου σοφού και μεγάλου Richard Feynman:
‘Physics is like sex: Sure, it may give some practical results, but that’s not why we do it’

7 σχόλια:

www.katagelies.gr/katagelies/ είπε...

Ακριβώς όπως τα λές

cynical είπε...

Και λίγα λέω.
Το κράτος προς το παρόν δίνει μόνο το μισθό, όπου τον δίνει. Και κυριολεκτώ. Η έρευνα είναι αυτοχρηματοδοτούμενη. Και αναρωτιέμαι: Αν κάποιος είναι τόσο ικανός ώστε να μπορεί να εκμαιεύει κονδύλια της τάξης των αρκετών δεκάδων χιλιάδων ή εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ γιατί να πρέπει να μένει στα πανεπιστήμια; Σε μια μεγάλη εταιρία θα ταίριαζε καλύτερα. Ας ξεκαθαρίσει το τοπίο. Το πανεπιστήμιο έχει μπολιαστεί με το ΕΤΑΙΡΙΚΟ πνεύμα. Όπως γράφω και αλλού το πανεπιστήμιο δεν ζητά επιστήμονες αλλά managers. Χρήματα πάσει θυσία και με κάθε κόστος και από οποιαδήποτε πηγή.
μια σιχασιά...

Ανώνυμος είπε...

@cynical
Διαβάζοντας το άρθρο για το βιογραφικό όπου αναφέρεις "έρευνα σε περιοχές ευκολοπάτητες", σκέφτομαι ότι πρέπει να εισάγουμε ένα νέο είδος έρευνας, την "έρευνα-κονσέρβα".
Δηλαδή εκείνο το είδος έρευνας που ξέρεις το αποτέλεσμα από πριν! Όπως όταν πας στο super market και διαλέγεις μία κονσέρβα που γράφει από έξω "φασόλια", είναι σχεδόν σίγουρο (στην χώρα που ζούμε είναι αλήθεια ότι ποτέ δεν ξέρεις....) ότι θα βρεις μέσα φοσόλια.

Σε αυτό συντελεί και ο τρόπος χρηματοδότησης της έρευνας: Ποιός θα ρισκάρει να μην βγει τίποτα ή να χρειαστεί περισσότερα χρήματα ή χρόνο γιατί συνάντησε δυσκολίες; Πως θα περιγράψει μια τέτοια "αποτυχία" στο βιογραφικό του;
Ίσως ξεχνάμε ότι οι μεγαλύτερες ανακαλύψεις έγιναν από λάθος ή κατά τύχη. Με τέτοια νεο-ελληνική νοοτροπία, τι αξία έχει να μιλάμε για "καινοτομία";

Έλληνας Ερευνητής

cynical είπε...

@αγαπητέ ανώνυμε, συνήθως έτσι δεν γίνεται η έρευνα; Να μην πέσουμε πολύ έξω από τα πεπατημένα και μας κόψουν ου reviewers τα άρθρα.
Πάντως δεν θα έλεγα ότι αποτελεί ελληνική πατέντα αυτό. Παγκόσμια είναι και οι περισσότεροι έτσι πορεύονται. Είχα διαβάσει στο new scientist ότι καλό θα ήταν να κοπεί και το peer review γιατί έτσι οι ριψοκίνδυνες ιδέες δεν μπορούν ποτέ να γίνουν γνωστές.

Ανώνυμος είπε...

@cynical
Συμφωνώ απόλυτα με το New Scientist!

Κάπως έτσι δεν έγινε και με τον Einstein; Αφού τον απέρριψαν όλα τα Πανεπιστήμια σαν καθηγητή, πήγε στο γραφείο Πατεντών για να βγάλει το ψωμί του (ευτυχώς γι' αυτόν αλλά και για εμάς!).

Εκεί βρήκε ο άνθρωπος την ησυχία του (ούτε ερευνητικά προγράμματα, sorry, τότε δεν υπήρχαν τέτοια...), έβαλε κάτω το μυαλό του και άρχισε να σκέφτεται (που τέτοια "πολυτέλεια" σήμερα...). Και έτσι ξεπήδησαν οι θεωρείες της σχετικότητας...

Έλληνας Ερευνητής

Ανώνυμος είπε...

Το ξέρω ότι είναι εξωφρενικό, αλλά σε μερικούς άνεργους πέφτει βαρύ να πληρώνουν 23% ΦΠΑ για να χρηματοδοτούν καθηγητές που ψάχνουν μήπως ανακαλύψουν κάτι στην τύχη, όπως καλή ώρα ο Αινστάιν, ο οποίος όμως είχε την αξιοπρέπεια να ψάχνει με δικά του έξοδα.
Συγγνώμη, κιόλας, αν μπόρεσα να προσβάλω κάποιον απο όσους θεωρούν αυτονόητο το να απαιτούν και να εισπράττουν τα λεφτά άλλων πραγματικά εργαζόμενων, αλλά απο ένα σημείο και μετά, η περιφρόνηση για όσους δουλέυουν για να βγάλουν το ψωμί τους, καταντά αφόρητη.

cynical είπε...

Aναμενομενο, σε περιοδους σαν κι αυτες που περναμε, να αναπτυσσονται ανθρωποφαγικα ενστικτα.