Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011

Συρία: puzzle για δυνατούς λύτες


Για όποιον έχει έφεση στα puzzles, η Συρία αποτελεί ιδανική περίπτωση. Αν η Λιβύη ήταν ένα πρόβλημα για αρχαρίους, η Συρία είναι πρόβλημα για δυνατούς λύτες. Η διαφορά έγκειται στο πλήθος των παικτών που συμμετέχουν, στην ποικιλία των συμφερόντων, αλλά και των παγίδων. Η Λιβύη, για παράδειγμα ήταν μια πολύ εύκολη περίπτωση. Άλλωστε αν δεν είχε εκτιμηθεί έτσι απ' την αρχή, τα πράγματα θα εξελίσσονταν εντελώς διαφορετικά. Σχεδόν μόνη και έρημη σ' αυτό τον κόσμο, χωρίς κανέναν δυνατό και σοβαρό σύμμαχο, χωρίς κανένα γείτονα να τρέξει να τής συμπαρασταθεί, και επιπλέον μόνο μια ανάσα κοντά απ' τη Γαλλία και την Ιταλία, ήταν εύκολο για το ΝΑΤΟ και τους έτερους καλοθελητές, (παρ' όλα αυτά όμως τούς πήρε μήνες), να βομβαρδίζουν ανενόχλητα, να στήνουν επαναστατικά συμβούλια, να μπαινοβγάζουν μυστικούς και στο τέλος να αποχωρούν, με το στόχο να έχει επιτευχθεί. Αν και εφ όσον, ο καιρός θα δείξει.


Η Συρία όμως είναι αλλιώς. Μπορεί να μην έχει πετρέλαια, αλλά αποτελεί πρώτης τάξεως στρατηγικό βραβείο για όποιον τελικά την κατακτήσει. Για να καταλάβουμε τι παίζεται στη Συρία, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τι παίζεται στη γειτονιά της. Η στρατηγική της σημασία πολύ απλά έγκειται στις συμμαχικές σχέσεις που διατηρεί με το Ιραν στα δεξιά και τη Χεζμπολά του Λιβάνου στα αριστερά, δρώντας, έτσι σαν ένας συνδετικός κρίκος ανάμεσα σ' τις δυο αυτές δυνάμεις. Χωρίς το Ιράν, η Συρία δεν θα είχε ιδιαίτερη αξία. Ένεκα Ιράν λοιπόν, η Συρία μπαίνει από πολύ νωρίς, ήδη από το 2002 στο μάτι του κυκλώνα, και καθίσταται επίτιμο μέλος του περίφημου “Άξονα του Κακού”. Τα πράγματα όμως γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα αν λάβουμε υπ' όψιν μας ότι πέρα από αυτούς τους δυο, η Συρία έχει και άλλους πολύ ενδιαφέροντες γείτονες. Πάρτε για παράδειγμα το Ιράκ.


Οι ιρακινοί, οι οποίοι τελευταία δια του πρωθυπουργού Nouri al-Maliki, πήραν ανοιχτά το μέρος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, δεν θα ήθελαν να έχουν δίπλα τους μια Συρία που να σπαράσσεται από εμφυλίους πολέμους ανάμεσα στις καθεστωτικές δυνάμεις και τους φανατικούς ένοπλους Σουνίτες Σαλαφιστές, οι οποίοι αποτελούν τη λεγόμενη “εξωτερική αντιπολίτευση”, μπαινοβγαίνουν από τα σύνορα του Λιβάνου και Τουρκίας και εξοπλίζονται μυστικά, (όρκο δεν παίρνουμε), από Κατάρ και Σαουδική Αραβία. Για το λόγο αυτό, το Ιράκ μαζί με την Αλγερία και το Λίβανο αντιτάχθηκε στην απόφαση του Αραβικού Συνδέσμου να αποβάλλει τη Συρία από τις τάξεις του. Από την άλλη μεριά όμως, μέχρι το τέλος του χρόνου, αναμένεται να αποχωρήσουν από το Ιράκ και οι τελευταίες αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις, γεγονός που, όπως φοβούνται ΗΠΑ και Ισραήλ, θα προκαλέσει σημαντική μετατόπιση της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή, προς όφελος φυσικά του Ιράν, μετατρέποντάς το δυνητικά σε μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη, που θα εκτείνεται από το Αφγανιστάν μέχρι τη Μεσόγειο, και θα ασκεί αυξανόμενη επιρροή στη Βαγδάτη.


Επόμενο ήταν λοιπόν, να έχουν ενταθεί και οι προσπάθειες αποδυνάμωσης του Ιράν, είτε μέσω της πρόσφατης έκθεσης της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ, η οποία σε αντίθεση με προηγούμενες, τώρα διαβλέπει πρόθεση του Ιράν για ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, είτε μέσω της προσπάθειας εμπλοκής της Τεχεράνης στην απόπειρα δολοφονίας του Σαουδάραβα πρέσβη στις ΗΠΑ, είτε πολύ πιθανόν μέσω της πρόσφατης ύποπτης φονικής έκρηξης σε στρατόπεδο πλησίον της Τεχεράνης, αν και το Ιράν προσπάθησε επιμελώς να την αποκλιμακώσει, αποφεύγοντας να την αποδώσει σε ξένες δυνάμεις. Φυσικά δεν πρέπει να λησμονούμε τις δολοφονίες τριών τουλάχιστον πυρηνικών επιστημόνων στα τελευταία δυο χρόνια, πολύ πιθανόν από ξένες μυστικές υπηρεσίες, και την κυβερνοεπίθεση στις υποδομές εμπλουτισμού του ουρανίουμε το “σκουλήκι Stuxnet”. Πέραν αυτών όμως των μεμονωμένω ενεργειών δολιοφθοράς, το Ιράν δεν προσφέρεται για απ' ευθείας επίθεση, χωρίς ο επιτιθέμενος είτε Ισραήλ είναι αυτός, είτε ΗΠΑ να εκτεθούν σε σημαντικό κίνδυνο, αλλά και να αποσταθεροποιήσουν την ευρύτερη Μέση Ανατολή και Ασία. Όπως φαίνεται και στο χάρτη, στα βόρεια του Ιράν κατοικοεδρεύει η Ρωσία και στα ανατολικά η Κίνα, δυνάμεις οι οποίες δεν θα καλοέβλεπαν μια τέτοια εισβολή.


Επομένως δεν μένει παρά η Συρία. Αποτελεί τον αδύναμο κρίκο και ο Άσαντ ανατρέπεται ευκολότερα από τον Αχμαντινετζάντ. Οι υπόλοιπες και καθόλου αμελητέες δυνάμεις της περιοχής, οι οποίες, κάθε μια για δικό της λόγο, δεν βλέπουν με καλό μάτι το διαφαινόμενο συμμαχικό τόξο μεταξύ Ιράν, Ιράκ, Συρίας και Λιβάνου, είναι το Ισραήλ, η Ιορδανία, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία στα νότια σύνορα, και η Τουρκία στα βόρεια. Για να μην το ξεχάσουμε, στα υπερβόρεια, βρίσκεται η Ρωσία, παραδοσιακός σύμμαχος της Συρίας, η οποία και θα ήταν διατεθειμένη να μεσολαβήσει ανάμεσα στο καθεστώς και την εσωτερική αντιπολίτευση.


Πώς όμως ανατρέπεται ένα καθεστώς; Ένας τρόπος είναι με εξωτερική επέμβαση άλλων κρατών. Η εκδοχή αυτή, την οποία θα ήθελαν πολύ οι φανατικοί Σαλαφιστές και αυτοί που τους εξοπλίζουν, βρίσκει αντίθετο τον ΟΗΕ, αλλά και την εσωτερική ήπια σουνιτική αντιπολίτευση. Ο άλλος τρόπος είναι ο εξής:

1) στήνεις κάποιο μεταβατικό συμβούλιο, ας πούμε το “Εθνικό Συριακό Συμβούλιο”, όπως είναι τώρα της μόδας, το οποίο και καθιστάς μοναδικό αντιπρόσωπο του συριακού λαού, είτε έχει κάποια σταγόνα επιρροής, είτε όχι, 2) εξαπολύεις στο εσωτερικό από γειτονικές χώρες οπλισμένους εξεγερμένους, τους οποίους ονομάζεις “Ελεύθερο Συριακό Στρατό”, 3) επιβάλεις κυρώσεις, οι οποίες κυρίως πλήττουν τις μεσαίες τάξεις, 4) εξαπολύεις διεθνή καμπάνια δυσφήμισης της συριακής προσπάθειας μεταρρυθμίσεων, και 5) προσπαθείς να προκαλέσεις αποσχίσεις και διαιρέσεις στην ελίτ.


Αυτός λοιπόν ο δεύτερος τρόπος είναι που εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στη Συρία, χωρίς όμως μεγάλη, προς το παρόν, επιτυχία. Ο Άσαντ συνεχίζει να έχει την υποστήριξη του στρατού, καθώς και πλατειών λαϊκών στρωμάτων. Αλλά ως πότε. Η εξωτερική πίεση που δέχεται είναι τόσο μεγάλη, ώστε κατά γενική εκτίμηση, οι μέρες του είναι μάλλον μετρημένες.


Πτώση δε του Άσαντ, θα σημάνει μεγάλες ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή. Πώς ακριβώς θα το δούμε στα προσεχώς. Πάντως η Τουρκία, θα είναι σίγουρα ανάμεσα στους κερδισμένους.

9 σχόλια:

ο δείμος του πολίτη είπε...

Πολύ καλή παρουσίαση. Και σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί ο ξαφνικός προκύψας παράγοντας της πολύμηνης εκεί "αραβικής άνοιξης".

πανος είπε...

e-cynical, παρότι διαφωνώ κάθετα σε πολλές θέσεις σου, όπως αυτή του Μετώπου, που τσουβαλιάζει διαφορετικές αναλύσεις και προτάγματα ως μια "διελκυνστίδα Μετώπων", που περισσότερο κακό κάνει τελικά παρά κακό (λες και το ίδιο είναι το Μέτωπο της ΠΔ π.χ. που μιλά για έξοδο από την ΕΕ και αυτοδύναμη οικονομία με τα υπόλοιπα που το κάνουν μόκο γι' αυτό!), το άρθρο σου αυτό μου άρεσε αρκετά και δεν το περίμενα να σου πω την αλήθεια. Ακριβώς αυτό που βλέπουμε ότι έγινε με τη Λιβύη όπου μακελεύεται συστηματικά ο λαός ήδη (και στο μέλλον βέβαια τον περιμένει εξαθλίωση άνευ προηγουμένου) με τους νατοϊκούς "επαναστάτες", επαναλαμβάνεται ακόμα πιο ύπουλα με τη Συρία τώρα.

cynical είπε...

πανο,
νομιζω οτι δεν εχουμε την πολυτελεια να δυιλιζουμε τον κωνωπα. Και ο Φωτοπουλος, και ο Αλαβανος, και ο Λαπαβιτσας, και ο Καζακης και ο Λαφαζανης βλεπουν εξοδο απο ευρω ακομα και το ΚΚΕ και σημαντικο μερος της κοινης γνωμης. Γιατι να κολλαμε στις λεπτομερειες.
Εχουμε την ευκαιρια τωρα να ανατρεψουμε τους συσχετισμους αν παμε ολοι μαζι.

Για τη Συρια, μονο να αναγνωρισει κανεις τη μεγαλη ανορθοδοξη πιεση που ασκειται αυτη την εποχη στο Ιραν, για να καταλαβει πού βρισκεται το κεντρο βαρους.

Η τακτικη με τα επαναστικα συμβουλια ειναι copy paste της μεθοδου Λιβυης, μονο που εδω δεν τους παιρνει για αμεση στρατιωτικη επεμβαση.

πανος είπε...

cynical, λεπτομέρεια είναι η έξοδος από την ΕΕ και τις "4 Θεμελιώδεις Ελευθερίες" της - διακίνησης κεφαλαίου, εργασίας, εμπορευμάτων κλπ., που είναι η απώτερη αιτία της ελληνικής κρίσης και την κρίση στην περιφέρεια; Η έξοδος από το ευρώ θα αναιρέσει τις κεντρικές συνθήκες της ΕΕ, το Μάαστριχτ, η Λισαβόνα, η Μπολόνια και μας κάνουν προτεκτοράτο; Έχεις αναρωτηθεί γιατί ο Λαφαζάνης, ο Βατικιώτης έχουν γίνει οι λαγοί του συστήματος "εξ αριστερών", μιλώντας για ΕΛΕ όπου έλεγε για κούρεμα του Χρέους, το οποίο ούτως ή άλλως το έκαναν οι ίδιες οι ελίτ, και τώρα μιλάνε για πιθανή έξοδο από το ευρώ που επίσης οι ίδιες οι ελίτ θα κάνουν (με τους δικούς τους βέβαια όρους)! Αυτοί οι συστημικοί οικονομολόγοι και τάσεις θα μπουν σε ένα τέτοιο μέτωπο; Ο Αλαβάνος που θέλει να σώσει την Ελλάδα μέσα από τους...θεσμούς της "καλής ΕΕ" και της "Γαλλικής σχολής", που προμοτάρει, θα συμμετείχε σε ένα τέτοιο μέτωπο; Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι δε μιλάμε για κώνωπα εδώ, αλλά για "ελέφαντα στο δωμάτιο" που λένε...

cynical είπε...

Πανο,

διεψευσε με, αλλα τα μετωπα συγκροτουνται σε ενα κοινο στοχο, ο οποιος ειναι πλατυς ωστε να εχει νοημα η εννοια μετωπο. Αλλιως, συνεχιζεις μονος σου.

Σαν τετοιο θα εβλεπα τη διαγραφη του χρεους, η την αρνηση η το κουρεμα με ολες τις προυποθεσεις που συμμεριζονται τα διαφορα υπο-μετωπα. Η συγκροτηση μετωπου σε ενα μινιμουμ κοινο πλανο, αποκταει μετα μια δυναμικη και αναλογα με την ορμη της και τις νεες συνθηκες που θα διαμορφωνονται ολο και πιο πολυ απο τη λαικη παρεμβαση, προχωρας και στο επομενο βημα.

Η αποψη μου ειναι οτι μαξιμαλιστικοι στοχοι ακρωτηριαζονται ηδη εν τη γεννεσει τους.

πανος είπε...

cynical, καταλαβαίνω την καλή σου προαίρεση, όμως αντιθέτως, τα μέτωπα όταν έχουν συγκεκριμένους και ρεαλιστικούς αντισυστημικούς στόχους, του οποίους εμείς ως πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα, έχουμε χρέος να υπερασπίσουμε και να διαδώσουμε, είναι αποτελεσματικά. Αλλιώς καταντούν όπως το Παγκόσμιο Κοιν. Φόρουμ, που σε πολύ καλύτερες εποχές για το κίνημα (υπήρχαν και κάποιες αντισυστημικές τάσεις μέσα στο ΠΚΦ), απλά εξαφανίστηκε από τον χάρτη...

πανος είπε...

Επάνω δεν εννοούσα ο Λαφαζάνης αλλά ο Λαπαβίτσας. Ο Λαφαζάνης ακόμα είναι σε 2 βάρκες...

cynical είπε...

Πανο,

ειναι και η θέληση, όπως και των περισσοτέρων να δούνε τις σταγόνες να συνενώνονται και να φτιάχνουνε ποτάμι, αλλά είναι και η απορία τού πώς αυτό πετυχαίνεται.

Επίτρεψέ μου να την εκφράσω. Η εικόνα που εχω για τα Μετωπα είναι όπως σε κάθε συναιτερισμό, λίγο αφήνει ο ένας, λίγο αφήνει ο άλλος, δίνει ο ένας κατι τις, κατι τις δινει και ο άλλος, και προχωράνε.

Αν, ας πούμε η ΠΔ, δεν θελει να αφήσει κατι, αλλά να πάει με όλα τα υπάρχοντά της, τότε τι μετωπο θα φτιαξει που θα ειναι κατ΄ εικόνα και ομοίωση του εαυτού της; Κατι δλδ σαν το ΚΚΕ που φτιάχνει μετωπο με τον εαυτό του.

Το Μετωπο εχει σαν στοχο να πιασει αυτούς που δεν θα ηθελαν να φορτωθουν ολη την προικα της ΠΔ ή του ΚΚΕ, αλλά να βρουνε ενα φαρδυ πλαισιο μεσα στο οποιο να χωρεσουν και να αναπτυχθουν χωρις να αισθανονται οτι πρεπει να αποδεχτουν και ολο το πακετο.

Αλλιως σε τι θα διεφερε ενα μετωπο της ΠΔ, απο το να ηταν η ΠΔ μονη της; Αν τωρα ερχονται στις ταξεις της ας πουμε Χ ατομα, αν κάνει μετωπο και παραμεινει οπως ειναι γιατι να συντρέξουν οι Ψ, όπου Ψ>Χ ?

πανος είπε...

cynical, όταν ένα μέτωπο φτιάχνεται με βάση υπαρκτές τάσεις στην κοινωνία και απελευθερωτικές παραδόσεις που βασίζονται μέσα σε έναν συνεχή διάλογο στην κοινωνική εμπειρία, δεν υπάρχει λόγος κάποιος/α να θεωρεί ότι είναι απλά κάποιας "ομάδας", αλλά και δικό του.της και να παλεύει γι' αυτό. Αυτό είναι το νόημα ενός πολιτικού προτάγματος, σε αντίθεση με "ιδέες" που πετάγονται εδώ κι εκεί και κάνεις απλά μια μίξη. Υπάρχει δηλαδή κρίσιμο ορθολογικό κριτήριο για το οποίο κάποιοι/ες θα επέλεγαν ένα τέτοιο μέτωπο και όχι επειδή το είπε η ΠΔ, ο Φωτόπουλος κτλ...