Σάββατο 12 Απριλίου 2008

Φυλακής Εγκώμιον....


Δεν χωρά αμφιβολία ότι οι ευρέως διαδεδομένες ρήσεις «της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες» και «όσο βαριά είναι τα σίδερα, είναι η καρδιά μου σήμερα», (για να πάρουμε μόνο ένα χαρακτηριστικό δείγμα), στοχεύουν στο να καταδείξουν, άμεσα ή έμμεσα, το αβάσταχτο βάρος του εγκλεισμού σε σιδηρόφρακτα δωμάτια. Είναι όμως ο εγκλεισμός τόσο βαρύς όσο φημολογείται;

Απ’ όσα έχω καταλάβει μέχρι σήμερα, μπορώ να πω με βεβαιότητα σχεδόν, ότι για ένα οποιοδήποτε γεγονός δεν υπάρχει μια και μόνη αλήθεια, μια και μόνη οπτική. Όπως και ότι δεν υπάρχουν μοναδικές εξηγήσεις, μοναδικές αιτίες και μοναδικές αξιολογήσεις για ο,τιδήποτε υπάρχει ή συμβαίνει. Έτσι κάθε γεγονός μπορεί να ερμηνευτεί με διαφορετικούς τρόπους και η αλήθεια να αποδοθεί με διαφορετικές εκδοχές. Σύμφωνα, λοιπόν, μ’ αυτή τη στέρεη συλλογιστική, κάθε κατάσταση δεν μπορεί να είναι μόνο καλή ή μόνο κακή, και τούτο ανεξάρτητα από το αξιολογικό περιεχόμενο που αποδίδεται στις έννοιες Καλό-Κακό.

Αν εφαρμόσουμε όλα τα ανωτέρω στην περίπτωση στέρησης της ατομικής ελευθερίας παραβάτη τινός, δια της φυλακίσεώς του σε θεσμοθετημένο σωφρονιστικό ίδρυμα, τότε μπορούμε, με όχι πολύπλοκη σκέψη, να απαριθμήσουμε ικανό αριθμό όχι μόνον μειονεκτημάτων που είναι το σύνηθες και το τετριμμένο, αλλά και ένα πλήθος πλεονεκτημάτων.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν!

1. Και μόνον ο επιθετικός προσδιορισμός «λεβέντης», όπως φαίνεται από την πρώτη ρήση που παρέθεσα στην αρχή του σημειώματος αυτού, καθώς και το κλέος που τον συνοδεύει, μπορούν να σταθούν ικανά ώστε να κάνουν κάποιο να επιζητήσει τον εγκλεισμό. Άλλωστε είναι πάμπολλα τα παραδείγματα εξύμνησης των παραβατών και των κοινωνικώς αποκλινόντων, τόσο στην εγχώρια όσο και στην παγκόσμια υψηλή λογοτεχνία. Να είστε σίγουροι ότι κανείς φτασμένος λογοτέχνης δεν θα διακινδύνευε τη φήμη του για να καταπιαστεί και να εξυμνήσει κάτι τις το ασήμαντο.


2. Η φυλακή κάθε άλλο παρά συνυφασμένη με την απομόνωση είναι. Αντιθέτως αποτελεί έναν ιδιαίτερο κοινωνικό χώρο πολύ πιο πλούσιο σε εμπειρίες και πολύ πιο ενδιαφέροντα από αυτούς τους ανιαρούς και προβλέψιμους χώρους όπου έχουμε συνηθίσει να περιφερόμαστε και οι οποίοι ενίοτε μας φέρνουν σε κατάσταση ναυτίας με την αφόρητη κοινοτοπία τους, την καθηλωτική τους επίδραση, την έλλειψη δράσης, την ομοιομορφία τους, την ελαφρότητά τους, την ομφαλοσκόπηση και την ύπνωση που προκαλούν.

Ο συγχρωτισμός με κάθε λογής συνεγκλείστους αποτελεί δίχως άλλο, πολύτιμη ευκαιρία για συλλογή και καταγραφή μοναδικών εμπειριών από ανθρώπους που τόλμησαν, (άλλο αν τελικά έχασαν), να δώσουν πρωτότυπες λύσεις σε προβλήματα που αντιμετώπιζαν. Ο παραχαράκτης, ο ληστής, ο κλέφτης, ο φονιάς αποτελούν περιπτώσεις ατρόμητων και ευφάνταστων ανθρώπων που κατάφεραν να περάσουν τη διαχωριστική γραμμή, (αυτήν της νομιμότητας), πράξη που ούτε στ’ όνειρό τους δεν θα τολμούσαν να κάνουν τα πλήθη των φοβισμένων μικροαστών. Εξ’ ου και ο χαρακτηρισμός «λεβέντης» που τους απέδωσε, σα φόρο τιμής, η γνήσια λαϊκή λαλιά.

3. Το πλούσιο και καινοφανές αυτό περιβάλλον δεν θα μπορούσε παρά να πυροδοτήσει τη φαντασία και το δημιουργικό οίστρο κάποιου επίδοξου συγγραφέα, περίπτωση που θα την ζήλευαν πολλοί άλλοι με παρόμοιες φιλοδοξίες, καταδικασμένοι όμως να παραμένουν έγκλειστοι σε υπνωτικά προάστια.

4. Η φυλακή δίνει τη δυνατότητα στον έγκλειστο να αποδώσει νέα περιεχόμενα στις έννοιες του χώρου και του χρόνου. Ο μεν χώρος αναγκαστικά συστέλλεται, ο χρόνος όμως από την άλλη διαστέλλεται σημαντικά, γεγονός που αποτελεί μείζον πλεονέκτημα, αρκεί κανείς να αναλογιστεί την πλειοψηφία των εργαζομένων που μονίμως κατατρέχονται από έλλειψη ελεύθερου χρόνου.

5. Ο χρόνος αυτός μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως, είτε με αθλοπαιδιές, είτε με την ενασχόληση με ευγενείς (π.χ. ζωγραφική), είτε με πρακτικές (π.χ. καλαθοπλεκτική), τέχνες.

6. Η μοναξιά ενός κελιού μπορεί να προκαλέσει την εμβάθυνση και τη διεύρυνση της συνείδησης, τη διαύγεια του μυαλού, τη διαμόρφωση της ερωτικής παρόρμησης, την ανάδυση του ασίγαστου πάθους και της ατέρμονης επιθυμίας, καταστάσεις οι οποίες αποτελούν το υπόστρωμα μιας περιεκτικής ζωής και που θα ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθούν σε συνθήκες ελευθερίας. Διότι, η δυνατότητα που παρέχει η ελευθερία στον καθένα να ικανοποιήσει και να σιγάσει το πάθος του με μικρές κινήσεις καθημερινής εκτόνωσης μόλις αυτό αρχίσει να σχηματίζεται, αποστερεί από τα άτομα τη βαθιά ενόραση και δημιουργικότητα που θα προέκυπτε όταν το πάθος αυτό αφηνόταν να συσσωρευτεί και να λιμνάσει. Ο έγκλειστος είναι όπως ο τυφλός ο οποίος με το να οξύνει εξ ανάγκης όλες τις υπόλοιπες αισθήσεις ανακαλύπτει μια διάσταση του κόσμου πρωτότυπη και μοναδική.

Τα προηγούμενα αποτελούν μερικές μόνο σκέψεις για τα πλεονεκτήματα που παρέχει ο εγκλεισμός, παρά την κοινή και σαφώς λανθασμένη αντίληψη περί του αντιθέτου. Σίγουρα θα υπάρχουν και πολλά άλλα τα οποία, όμως προς το παρόν, δυστυχώς, μου διαφεύγουν.

21 σχόλια:

SUN W KNIGHT είπε...

Μα όλοι μας είμαστε φυλακισμένοι...ο καθένας στο φανταστικό κελί του...κι όλοι μας στο υπόγειο σπήλαιο του Πλάτωνα...

Ανώνυμος είπε...

Αγάπα το κελί σου, τρώγε το φαΐ σου, διάβαζε πολύ

(Σύσταση του ΚΚΕ στα φυλακισμένα μέλη του.)
Αλλά και

Δεν ξανακάνω φυλακή με τον Καπετανάκη
Πουχει μπούκλα το μουστάκι
Τα μελιτζανιά δεν ξαναβάζω πια

(Ρεμπέτικο τραγούδι για τον διαβόητο Καπετανάκη όταν αυτός
ήταν κρατούμενος στις φυλακές Ερμουπολέως.)

cynical είπε...

@sun w night, τι περιμένουμε λοιπόν για να σπάσουμε τις αλυσίδες; και να βάλουμε επι τέλους ρεύμα σ'συτό το έρμο το υπόγειο;

cynical είπε...

@de Profundis, μήπως τον καιρό του Πολυτεχνείου ήσουνα οργανωμένος στην ΚΝΕ; Γιατί, θα σκοτωθούμε.

nelly είπε...

ξεχασες να αναφερθεις στην υποχρεωτικη συσκοτιση των κελιων απο μια ωρα και μετα,ετσι ωστε οι φυλακισμενοι να εκπαιδευτουν σταδιακα στην προσαρμογη των δραστηριοτητων τους στις κανονικες ωρες και οχι να κανει ο καθενας ο,τι του ερθει,οποια ωρα του ερθει.Εκτος φυλακης,υπαρχουν ανθρωποι(η αφεντια μου καλη ωρα)που ειναι παραγωγικοι τη νυχτα.Που πας κυρα μου?Το βραδυ ειναι για υπνο.ΜΟΝΟΝ.Στη φυλακη,μαθαινει κανεις την ιδιαιτεροτητα καθε ωρας.Που αλλου το μαθαινεις αυτο?

(Καποια στιγμη κανε αναλυτικοτερο κειμενο για τα σωφρονιστικα ιδρυματα.Ειχα σκεφθει να κανω σχετικη αναρτηση -για το ποσο λαθος ρολο παιζουν οι φυλακες ετσι οπως λειτουργουν- αλλα εσυ γραφεις καλυτερα.Ενδεχομενως να το κανω κι εγω,παρολα αυτα)

Nomad είπε...

Μα γιατί το εγκλείσατε στα σαρκαστικά το ποστάκιον;

Στα φιλελεύθερα έπρεπε!

:)

Καληκυριακήαπογευμαωρααναπαυσηςπουεγωδεναναπαυμαιγιατιδουλευωγμτ.

Nomad είπε...

ομαιδιότιδουλευω.

Οικειοθελώς στο κελί βλεπετε.

:)

Κούκος είπε...

"αντιλαλούν οι φυλακές,
το Μπούρτζι κι’ ο Γεντή Κουλές"

Έξοχο...

cynical είπε...

@nelly καλημέρα. Με βρίσκετε βολικιά και αρχίσατε πάλι τις παραγγελιές! Ο ένας θέλει άρθρο για τον ρομαντισμό, ό άλλος για την πολιτιστική συμβολή της Μπεζεντάκου, εσύ τώρα για τις φυλακές. Τι το κάναμε εδώ πέρα; Αμέρικαν Μπαρ;
Εγώ απλά έγραψα για το τι ωραία περνάει κανείς στις φυλακές. Όπου σε ντύνουν, σε ταίζουν, σε στολίζουν, σε νοικοκυρεύουν και εσένα δε σε μέλει! Τέτοια ανέμελη ζωή θέλω μόνο να ζω. Δεν μπορώ την ελευθερία και τις υποχρεώσεις της.

nelly είπε...

σε κανουν κι αλλα πραματα...

cynical είπε...

@nomad, σκληρά, ακόμη και τις Κυριακές, εργαζόμενε. Βλέπω με χαρά ότι είστε μέσα στο πνεύμα της ανάρτησης με το να εν-κελλίζεστε οικειοθελώς, πράγμα που σημαίνει ότι και σεις διακρίνατε, αυτό που χιλιάδες άλλοι απέτυχαν να δουν, τις χάρες δηλαδή και τις χαρές της απεμπόλησης της "ελευθερίας" και της ανάθεσής της εις τας χείρας παντός είδους διαχειριστών-δεσμοφυλάκων.

Για να κατατάξω το ποστίδιον στα νεοφιλελεύθερα, και η κατάταξη αυτή να παραμένει αξιόπιστη, θα πρέπει να διεξάγω μια συγκριτική μελέτη σχετικά με τις ελευθερίες που απόλλυνται εκτός και εντος της φυλακής. Και αφού φυσικά ορίσω τι συνιστά φυλακή σε συνθήκες νεοφιλελευθερισμού. Στο πόνημα αυτό, υποπτεύομται ότι ούτε ο αγαπητός Μισέλ (Φουκώ) δεν θα μπορούσε να βοηθήσει.

cynical είπε...

Καλημέρα, @κούκε. βλέπω ότι κατέχουμε τα άσματα της φυλακής. Πολιτικός ή ποινικός;

Κούκος είπε...

Δεν πιστεύω οτι υπάρχει διαφορά. Σημασία έχει το ταξίδι (ο εγκλεισμός).

cynical είπε...

@κούκε. Ε! πώς έχει διαφορά. Στην πτέρυγα των ποινικών έχει περισσότερο τζέρτζελο. Αν σου κάτσει και καμιά Αίντα για δικηγόρος, την έκανες τυχερέ!
Ενώ οι πολιτικοί, όλο με ένα βιβλίο στο χέρι είναι ή με κανένα σκάκι. Ξενέρωτα πράγματα.

Κούκος είπε...

Αυτό με την Αίντα το χάλασε λιγάκι. Θα προτιμούσα τη γαλλίδα που ανέλαβε τον Κάρλος (το τσακάλι)

Swell είπε...

Χαίρετε και καλή εβδομάς, σε ό,τι αφορά την ερώτηση προς τον de profundis, η απάντηση είναι καταφατική. Αναφορικά με το χαρακτηρισμό του εγκλείστου ως λεβέντη, φοβάμαι ότι σας διέφυγε ο χαρακτηρισμός "λεβεντομαλάκας" που τα λέει όλα. Κι αυτό που σας είπε η Nelly, ότι εντός της φυλακής γίνονται κι άλλα πράγματα είναι αληθές. Άλλωστε στη φυλακή "εφευρέθηκε" ο όρος "σκατοσμπρώχτης".

cynical είπε...

@swell, καλημέρα και σε σας και καλή επίσης εβδομάς.
Όπως ετόνισα εξ αρχής, το παρόν κείμενο αποτελεί μια μόνον οπτική του εγκλεισμού, (μπορεί και να κυριολεκτώ), με την οποία δεν περιμένω να συναινέσει σύμπασα η ανθρωπότητα. Μπορεί κάλλιστα να συμβαίνουν και αυτά στα οποία αναφέρεστε. Αρκεί να τα αποδείξετε!
ΥΓ. Τί έχετε να πείτε για το ISO;

nelly είπε...

αυτο με το ISO ειναι πολυ καλο,το ειδα και το πρωι,ο γλαρος δε μ αρεσει...

(Μα καλα,δεν εχεις ακουσει εσυ για βιασμους και σεξουαλικες παρενοχλησεις στις φυλακες,ανδρικες και γυναικειες?Πως θα στο αποδειξω?Πρεπει να παω να κανω ρεπορταζ...)

cynical είπε...

@nelly, αντε πάει και ο γλάρος. Τον έφαγε η μαρμάγκα. Βλέπεις δεν υπάρχει χατήρι που να μη σου κάνω. Αυτό που έβαλα σου αρέσει; Αν όχι, να το βγάλω κορίτσι μου κιαυτό.
Καλά, γίνονται και αυτά στις φυλακές; Πάει θα μας κάψει ο Θεός. Ούτε και κει δεν θα βρω καταφύγιο μου φαίνεται!

nelly είπε...

Μια χαρα ειναι το ρυακι...αν θες ζωη χωρις ευθυνες,πηγαινε σε κανα μοναστηρι...αλλα θα μου πεις και κει παιζουν σεξουαλικες παρενοχλησεις και μαλιστα υπο τους ηχους υμνων και καμπανων...η υστατη αηδια,δηλαδη!

cynical είπε...

@nelly, το ρυάκι είναι οι φλέγγες. Και μη ρωτήσεις που είναι, γιατί θα σε στείλω εκεί για επιτόπια έρευνα .
Μπα, το σεξ με καλόγριες το βρίσκω πολύ προχωρημένο για τα ήθη μου.
Μάλλον για κανένα υπουργείο το βλέπω να την κάνω.