Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία

Μιας και τον τελευταίο καιρό έχω κολλήσει με κάποια δόση ψυχαναγκασμού είναι αλήθεια, στο νεοφιλελεύθερο μίασμα και τα παραλειπόμενα του, θεώρησα ότι θα ήταν καλό και χρήσιμο να έπαιρνα μια γεύση, πρώτα εγώ και μετά εσείς, (δεν είμαι μοναχοφάϊσσα) για τις πρόσφατες επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας και τη διερεύνηση των πηγών της ευμάρειας που νομίζουμε ότι αντικρίζουμε, μέσα από αριθμούς πλέον. Σε προηγούμενο άρθρο ασχολήθηκα με το αμερικάνικο νεοφιλελεύθερο «θαύμα» οπότε για λόγους ευταξίας θεώρησα ότι θα έπρεπε να επιχειρήσω κάτι παρόμοιο και για τα καθ’ ημάς. Μιας και οι πηγές που ανέτρεξα δεν είναι οι ίδιες, δεν υπάρχει ακριβής αντιστοίχηση στους δείκτες που εξετάζω για τις δυο αυτές χώρες. Άλλά έστω και έτσι η εικόνα που αποκομίζουμε είναι ενδεικτική.

Τα στοιχεία που παραθέτω τα συνέλεξα από την πρόσφατη ετήσια έκθεση για το 2007, του Ινστιτούτου Εργασίας, (ΙΝΕ), της ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ για την ελληνική οικονομία και απασχόληση.

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

[1]. Κατά τη διετία 2006-2007 η οικονομία διατήρησε υψηλούς ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, στο επίπεδο του 3.7%, όπου όμως σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή έπαιξε η σημαντική επέκταση του τραπεζικού ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ στα νοικοκυριά, η οποία αποτελεί και το χαρακτηριστικό στοιχείο του προτύπου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η έκθεση το λέει καθαρά ότι το περίπου μισό ΑΕΠ της χώρας, συγκεκριμένα το 46% οφείλεται σ’ αυτήν ακριβώς την οικονομική δραστηριότητα. Φυσικά δεν πιστεύω να υπάρχει κανείς που να νομίζει ότι αυτό συνιστά ανάπτυξη!

Όπως πολλοί ήδη γνωρίζετε, το ΑΕΠ είναι ένας δείκτης όπου όλα αθροίζονται. Ένα τσουβάλι όπου χωρούν αδιάκριτα όλες οι οικονομικές δραστηριότητες μιας χώρας. Αν για παράδειγμα σε μια χώρα ενσκήψει επιδημία και ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού χρειάζεται σοβαρή ιατρική περίθαλψη αυτή θα εγγράφεται στο ΑΕΠ σαν μεγέθυνση και η χώρα θα φαίνεται προς τα έξω ότι ευημερεί. Για το λόγο αυτό, το ΑΕΠ σαν αξιόπιστος δείκτης αμφισβητείται από πάρα πολλούς σοβαρούς οικονομολόγους. Σχετική συζήτηση δείτε για παράδειγμα, στο βιβλίο του J. Rifkin, «Ευρωπαϊκό Μοντέλο».

[2]. Το 2006 σημειώθηκε αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου η οποία όμως στο μεγάλο της μέρος αφορούσε σε επενδύσεις σε κατοικίες και κατασκευές και όχι σε μηχανολογικό εξοπλισμό, που κανονικά αποτελεί μοχλό αύξησης της παραγωγικότητας.

[3]. Σχετικά με την παραγωγικότητα της εργασίας κατά τη δεκαετία 1997-2006, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης το 3.1%, η έκθεση συμπεραίνει ότι εξάσκησε σημαντική επίδραση στο κόστος της εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Ο τρόπος που συνέβη αυτό ήταν αντί να μεταφραστεί σε ΑΥΞΗΣΗ ΜΙΣΘΩΝ, να μετατραπεί σε ΜΕΙΩΣΗ του κόστους ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
Ας το δούμε πιο αναλυτικά. Κατά το 2006 η αύξηση της παραγωγικότητας μειώθηκε στο 2.8%, αλλά πάλι παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, κρατώντας τη δεύτερη θέση στην ΕΕ μετά τη Φιλανδία. Την ίδια χρονιά η μέση αύξηση των πραγματικών αμοιβών ήταν 2.4%. Επομένως το υπολοίπον 0.4% πήγε στη μείωση του ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.

Δεν γνωρίζω πόσο μειώθηκε το αντίστοιχο κόστος σε άλλες χώρες της ευρωζώνης ή αλλού, πάντως η προσπάθεια συρρίκνωσής του αποτελεί πρωτεύουσα νεοφιλελεύθερη τακτική, χωρίς φυσικά να μπορεί να ανταγωνιστεί τα επίπεδα κόστους στις γειτονικές βαλκανικές χώρες, για να μην πάμε πιο μακριά στην Ασία.

Τί θα περίμενε όμως κανείς με τη μείωση αυτή; Μείωση μάλλον των τιμών. Αμ δε! Αντ’ αυτού, η μείωση αυτή μετακυλύστηκε σε αύξηση των κερδών. Από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης (ΕΕ-27) η Ελλάδα κατέχει την ΠΡΩΤΗ θέση με κριτήριο το μερίδιο κερδών στον επιχειρηματικό τομέα.

Οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων τους περισσότερο από την εξέλιξη του κόστους εργασίας διευρύνοντας τα περιθώρια κέρδους τους και συμβάλλοντας στην αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων.
Τί είπε ο Αντώναρος; Ότι ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος; Χα, χα, χα...

[4]. Η ανάλυση της φορολογικής επιβάρυνσης διαπιστώνει ότι στην Ελλάδα υπάρχει φορολογική ανισότητα σε βάρος των μισθωτών και συνταξιούχων.

ΑΠΟΔΟΧΕΣ

[5]. Οι μέσες μηνιαίες ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΕΣ αποδοχές το 2006 ανέρχονταν σε 1500 ευρώ έναντι 2391 ευρώ κατά μέσο όρο στην ΕΕ-15. Έτσι το μηνιαίο κόστος εργασίας στη Ελλάδα αντιστοιχεί στο 72% του μέσου όρου της ΕΕ-15 και η παραγωγικότητα στο 91% αυτού. Τέλος η αγοραστική δύναμη αντιστοιχεί στο 72% του μέσου όρου της ΕΕ-15.

[6]. Οι ΚΑΘΑΡΕΣ μηνιαίες αποδοχές από ΜΙΣΘΩΤΕΣ υπηρεσίες στον ΙΔΙΩΤΙΚΟ τομέα κυμαίνονται για τους 2 στους 3 από 500 – 1000 ευρώ.

[7]. Οι 2 στους 3 μισθωτούς σε καθεστώς ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ έχουν καθαρό μηνιαίο εισόδημα που δεν υπερβαίνει τα 500 ευρώ και στην πλειοψηφία τους είναι γυναίκες (8/10).
Σε σύνολο 4.461.200 εργαζομένων, οι μερικώς απασχολούμενοι ανέρχονται σε 258.600, δηλαδή μόλις το 5.8%, εκ των οποίων αυτοί που θα επιθυμούσαν πλήρη απασχόληση αποτελούν το 43.6%.

[8]. Το 50% των εργαζομένων στον ευρύτερο ΔΗΜΟΣΙΟ τομέα έχει ΚΑΘΑΡΟ εισόδημα ανάμεσα στα 1000-1500 ευρώ, ενώ στον ιδιωτικό τομέα μόνο το 20% απ’ αυτούς έχει τέτοιες αποδοχές.
Το οποίο σημαίνει ότι όσοι είχαν ελπίσει σε καλύτερα αμειβόμενες εργασίες στον πολυδιαφημισμένο ιδιωτικό τομέα, κοινώς την πατήσανε, διότι τα πράγματα έχουν πια μεταστραφεί.

[9]. Σχετικά με την οικονομικά ανισότητα: ο λόγος του εισοδήματος του 20% πλέον εύπορου κομματιού προς το εισόδημα του 20% λιγότερο εύπορου είναι 6:1.

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

[10]. Σχετικά με την απασχόληση: Ο αριθμός των ανέργων κατά το 2006 μειώθηκε κατά 39,450 άτομα, όμως το 70% της αύξησης του αριθμού των απασχολουμένων αφορά σε ευέλικτες μορφές εργασίας, με το 20% να πηγαίνει στην μερική και το 50% των νέων θέσεων εργασίας στην προσωρινή απασχόληση. Το ευρύτερο δημόσιο απασχολεί μόνο το 25% των προσωρινώς εργαζομένων. Το υπόλοιπο χρεώνεται στον ιδιωτικό τομέα.

[11]. Η τεχνολογική υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας αντανακλάται στο επίπεδο εκπαίδευσης των εργαζομένων στη χώρα μας. Οι επιχειρήσεις ζητούν μεσαίου εκπαιδευτικού και τεχνικού επιπέδου γνώσεις και δεξιότητες. Κατά συνέπεια 7/10 θέσεις εργασίας κατέχουν απόφοιτοι δημοτικού και λυκείου.
Βέβαια με την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου τις ίδιες υποβαθμισμένες θέσεις θα τις κατέχουν απόφοιτοι πανεπιστημίων, χωρίς προφανώς αυτό να συνιστά και πρόοδο.

[12]. Η δια βίου εκπαίδευση συστήνεται σαν πανάκεια από τους συντάκτες της έκθεσης. Σε αυτό όμως δεν έχω παρά να αντιπαραθέσω σαν αντίλογο, το άρθρο του Ν. Μουζέλη, "Ο τρίτος δρόμος για την απασχόληση", Νέες Εποχές, ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2004.

[13]. Το χρέος των νοικοκυριών στις τράπεζες υπό μορφή κυρίως στεγαστικών δανείων όπως είπαμε και στο [1] αντιπροσωπεύει το 46% του ΑΕΠ.

[14]. Η αδήλωτη εργασία ανέρχεται στο 25% του όγκου της συνολικής απασχόλησης, ενώ στην ΕΕ-27 στο 7-19% του όγκου της δηλωμένης απασχόλησης.

YΓ. Επιβάλεται να δείτε και ΑΥΤΟ:

"Εργασία στα χρόνια της ΟΝΕ", Iospress, Ελευθεροτυπία, 16/6/2002.