Κυριακή 5 Ιουλίου 2009

To Publish or Not to Publish?


Δεν μπορώ να πω, στην οικογένειά μου τιμούσαμε ανέκαθεν τους προγόνους μας, τους σεβόμασταν όσο ήταν ακόμα εν ζωή, αλλά και όταν εξέρχονταν από τον μάταιο τούτο κόσμο, ακόμα κι αν δεν μάς είχαν αφήσει τίποτε πίσω για να τους θυμόμαστε, εμείς χωρίς καμιά διάκριση κάναμε το παν να τους κρατάμε στη μνήμη φρέσκους και ζωντανούς. Τους μακαρίζαμε, πίναμε κανά ποτήρι στην υγειά τους, τούς κάναμε τα μνημόσυνα και όλα τα πρέποντα αγιωτικά, και πάνω απ’ όλα τούς τοποθετούσαμε κορνιζαρισμένους και χαμογελαστούς στην πιο περίοπτη θέση του μπουφέ, στην ίδια παρέα με όλους τους μακαρίτες και μακαρίτισσες, γενιές επί γενεών προς τα πίσω, τόσο πίσω, ως την εποχή της πρώτης νταγκεροτυπίας. Για τους προηγούμενους, που δεν είχαν ευτυχήσει να δούνε τις φάτσες τους στο γυαλί, υπήρχε το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας, που κι εγώ δεν ξέρω πόσο μακριά τρυπούσε το χρόνο.

Κάποια μέρα, όταν είχα πάρει να μεγαλώνω, με πήρε η μάνα μου από το χέρι και με πήγε στο ζωολογικό κήπο. Νάτος, μου λέει, ο μακρινός μας παππούς και μού ‘δειξε έναν τσαχπίνη χιμπατζή: ο παππούς όλων των παππούδων! Γιατί παππούς τώρα, και όχι γιαγιά, δεν μού ‘ρθε εκείνη τη στιγμή να το ρωτήσω, ούτε και για το πώς άντεχε τόσα χρόνια η μάνα μου να βλέπει την τόση αδικία της φύσης, που είχε καταδικάσει αυτόν τον πρωταρχικό μακρινό παππού στο να μην έχει ο ίδιος έναν δικό του, κατάδικο παππού.

Ο αξιαγάπητος αυτός χιμπατζής ήρθε λοιπόν και βρήκε τη θέση του στο Νο. 1 του γενεαλογικού μας δέντρου, αλλά όπως ανακάλυψα σύντομα, ο ίδιος χιμπατζής είχε επίσης στρογγυλοκαθίσει και σε όλα τ’ άλλα γενεαλογικά δέντρα του κόσμου, μιας και ήταν πια κοινό μυστικό ότι ο πιο κοντινός- μακρινός πρόγονος του ανθρώπου δεν ήταν άλλος από τον παππού μου τον χιμπατζή. Ήμουν πολύ χαρούμενη που μπορούσα να αποκαλώ «παππού» αυτό το τρισχαριτωμένο πλάσμα και όχι καμιά ασχημομούρα κατσαρίδα.

Υπήρχαν πολλοί μουστερήδες για την προνομιακή αυτή συγγένεια, στην ουσία όλα τα πλάσματα αυτής της γης αδιακρίτως, δυστυχώς όμως άλλα είχαν εξαφανιστεί μυστηριωδώς από προσώπου γης εντελώς κι αμετακλήτως, αλλονών τους έλλειπε κάτι, κανα χέρι, κανα μάτι, κανα πόδι, αναπηρίες που τους έκοψαν το δρόμο στους αιώνες, παρά ταύτα, όταν με τα πολλά κάποιοι βάλθηκαν να βάλουν σε σειρά τα γονίδια όλων των υποψηφίων προγόνων μου, δεν έμειναν παρά ο χιμπατζής με το 98.4% του DNA του να μοιάζει με το δικό μου, ο γορίλας με το 97.5% και ο ουραγκοτάγκος με μόνο το 96.5%. Αναμφίβολα λοιπόν, η ναυαρχίδα του γενεαλογικού μου δέντρου, καλώς βρισκόταν εκεί που βρισκόταν.

Μέχρι που πριν λίγο καιρό, η επιστήμη, άστατη όπως είναι, μα και αναντικατάστατη, ανακατεύτηκε και άλλαξε τη σειρά. Μια καινούργια δημοσίευση που βγήκε στον αέρα (τα σχετικά δείτε τα σε πρόσφατο τεύχος του New Scientist), ισχυρίστηκε, αμφισβητώντας τον ίδιο τον κορμό της βιολογίας, ότι το ποσοστό ομοιότητας του DNA δύο ειδών δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη συγγενική τους σχέση. Και με βάση μια σειρά επιχειρημάτων που δεν κατανοώ, αλλά και τα οποία δεν κατανοεί και ως εκ τούτου απορρίπτει σύμπασα η γενετική ορθοδοξία, ο πιο κοντινός μας συγγενής δεν είναι ο χιμπατζής, αλλά ο ουραγκοτάγκος!

Σιγά τα ωά, θα πει κανείς. Τι χιμπατζής, τι ουραγκοτάγκος! Για μας τους κοινούς θνητούς δεν έχει και μεγάλη σημασία. Μια μικρή, χωρίς περαιτέρω επιπτώσεις στις επόμενες γενιές, αντικατάσταση της Νο 1 θέσης του γενεαλογικού μου δέντρου, και μια δευτερεύουσα στην προμετωπίδα του παρόντος blog, και η ζημιά θα έχει πλήρως αποκατασταθεί.

Εκεί όμως που πράγματι «σπάσανε αυγά» ήταν το γεγονός αυτής καθ’ αυτής της δημοσίευσης σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό μιας εντελώς αιρετικής άποψης, εν γνώσει φυσικά των εκδοτών που αποφάσισαν να πάρουν την ευθύνη των πράξεών τους και να αντιμετωπίσουν ευθαρσώς (ελπίζω) την διεθνή κατακραυγή. Η απόφαση αυτή ξαναβγάζει στην επιφάνεια το θέμα τού ποιες επιστημονικές εργασίες δημοσιεύονται και ποιες όχι. Η μέχρι τώρα πρακτική, η οποία σε μεγάλο βαθμό έχει διαφυλάξει και το κύρος της επιστημονικής έρευνας, είναι οι επιστημονικές εργασίες να αξιολογούνται από ανώνυμους κριτές του ιδίου επιστημονικού αντικειμένου και να δημοσιεύονται σε αντίστοιχα περιοδικά με τη σύμφωνη γνώμη αυτών και του εκδότη.

Με την πρακτική όμως αυτή, (peer review), ενώ περνάνε απ’ την κρησάρα των κριτών ως επί το πλείστον τεκμηριωμένες εργασίες, εν τούτοις παραμένουν εκτός κοινής θέας και υπόληψης και κάποιες άλλες οι οποίες πιθανόν να περιέχουν πολύ πρωτοποριακές ιδέες που θα μπορούσαν να δώσουν το έναυσμα για καινούργιες αναζητήσεις. Υπάρχουν βέβαια και οι ακραίες γνώμες (ευτυχώς λίγες) οι οποίες θέτουν επί τάπητος ολόκληρο το θεσμό της αξιολόγησης, αγνοώντας όμως ότι με τον τρόπο αυτό θα προσφέρουν χείρα βοηθείας στους απανταχού παραφυσικούς, δημιουργιστές και μάγους που καιροφυλακτούν στην γωνία, να εφορμήσουν σε νερά που δεν τους ανήκουν και να ματαιώσουν το θεσμό και την αξιοπιστία του

24 σχόλια:

Β.Bimbo( PR Profil ) είπε...

καθότι μή γενετιστής,
δεν μπορούσα να φέρω γνώμη
εδώ και πολλά χρόνια
για τους προπαππούδες μας...,
μου άρεσε όμως να πιστεύω,
ότι ο δικός μου προππάπος
(λόφω συμπεριφοράς)
ήταν ουραγκοτάγκος ,
ενώ του υπόλοιπου κόσμου
ότι ήταν χιμπατζής
(λόγω συμπεριφοράς)
καννίβαλος δηλαδη..:-))

de profundis είπε...

δεν ξέρω για τους δικούς σας προγόνους ,εμένα πάντως με δημιούργησε ο ΘΕΟΣ και γι αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι του αντιθέτου κυρίως φύλου με προσφωνούν ΘΕΕ ΜΟΥ .(και για να αποφύγω κακκεντρεχ΄η σχόλια δεν εννοω την μάνα μου και την αδελφή μου μόνο)

abravanel είπε...

Το peer review είναι σαν την Δημοκρατία - είναι το λιγότερο κακό σύστημα. :-)

Eva Stamou είπε...

Σε κάθε επιστημονικό τομέα υπάρχουν πλέον πολλά έγκριτα περιοδικά. Κατανοώ τις επιφυλάξεις σου αλλά το θεωρώ απίθανο κάποιος που έχει κάνει πραγματικά ενδιαφέρουσα και πρωτοποριακή δουλειά να μην καταφέρει να εκδώσει σε ένα τουλάχιστον από αυτά την εργασία του. Ίσως πάρει κάποιο χρόνο, αλλά τελικά πιστεύω ότι θα τα καταφέρει.

VAD είπε...

Και τώρα εγώ πρέπει να αντιμετωπίσω το μέγιστο δίλημμα:-Απ'την Κική και την Κοκό ποια να διαλέξω! Ποπο μπελάδες στο κεφάλι μου...

Θανασης Ξ. είπε...

Καλά, όλα τα λεφτά είναι η φατσούλα στην αρχή της ανάρτησης. Τον ερωτεύτηκα ! Εγώ αυτόν θέλω για πρόγονο, δεν το συζητώ...

cynical είπε...

Γεια σου B.Bimbo

Ας μη χαιρόμαστε! Αυριο μπορει να αποδειχτει οτι οι πρόγονοι μας ήταν οι γορίλες..

cynical είπε...

Καλημερα @de Profundis,
μηπως πήγαινε μικρος κατηχητικο;

cynical είπε...

Καλημερα @abravanel και καλωςόρισες,

To peer review με το καταλληλο manipulation εύκολα χανει το νοημα του, οπως και η δημοκρατια. Οταν σε κοβει ο ενας reviewer το στελνεις σε αλλα μεχρι να σε ξεκόψουν. Δεν μπορει καπου θα σκαλωσει!

cynical είπε...

Γεια σου Εύα,

Αν ειναι πολυ πρωτοποριακη δουλεια και ειναι τεκμηριωμενη σε μεγαλο ποσοστο, θα δημοσιευτει σε mainstream περιοδικα. Αν εχει όμως extraordinary claims που ερχονται σε αντιθεση με βασικους νομους και προυποθεσεις τοτε θα δυσκολευτει.
Υπαρχουν κι αλλοι ομως τροποι δημοσιοτητας. Οπως σε συνεδρια ή σε press conferance οπως ειχε συμβει πριν απο αρκετα χρονια οταν καποιοι ερευνητες ανακοινωσαν πρωτα στον τυπο οτι ειχαν βρει καποια υλικα που ειχαν υπεραγωγιμη συμπεριφορα σε θερμοκρασια δωματιου. Ηταν εξωφρενικο αυτο που ισχυριζονταν, χωρις ομως να αντικειται σε νομους. Τελος παντως κινητοποιηθηκε το συμπαν ολοκληρο, προσπαθησαν να αναπαραγουν και να εξηγησουν το καινουργιο αποτελεσμα, αλλα ολα αποδειχτηκαν τζιφος.

Παντως για να κατοχυρωθει στη συνειδηση της κοινοτητας οτι ενα novel αποτελεσμα ειναι και σωστο, θα πρεπει να το βρισκουν και αλλοι με διαφορες μεθοδους και κατ' επαναληψη, ανεξαρτητα τού αν εχει δημοσιευτει.

cynical είπε...

Γεια σου VaD,

μπορεις να υιοθετησεις και την Κικη και την Κοκο!

cynical είπε...

Γεια σου θαναση Ξ.,

Εγω λεω να το ριξουμε σε ψηφοφορια...

μ είπε...

Η τελευταία πρόταση από το New Scientist:

"If the paper achieves nothing else, though, it is a reminder of how uncannily similar humans and red apes are, and what we stand to lose when - for sadly it now appears inevitable - these great apes go extinct in the wild."

ΥΓ. Το ποσοστό της γενετικής μας ομοιότητας με τον ποντικό είναι επίσης εντυπωσιακό, αν και μιλάμε για ακόμα πιο διαφορετικό φυλογενετικό κλαδί.

cynical είπε...

Κοιταξε Μανο,
συμβιβάζομαι ακομα και με ποντικό, αρκεί να μην μάθω οτι στα νιατα μου ημουν κατσαριδα...

Unknown είπε...

Εξαρτάται τα κριτήρια.
Κρίνεις το άρθρο (ως peer reviewer) για την επιστημονική τεκμηρίωση αυτών που αναφέρει ή για την συμφωνία του με τις δικές σου αντιλήψεις;
Στην πράξη κοινώς έχει να κάνει με το κατά πόσο ο reviewer είναι επιστήμονας!

grsail είπε...

Πριν από δέκα χρόνια ο αριθμός των γονιδίων εξετιμάτο σε 100.000, ενώ πριν από τρία χρόνια σε 35.000. Σήμερα η εκτίμηση κυμαίνεται μεταξύ 20 και 25 χιλιάδων. Μέχρι πριν λίγα χρόνια εξακολουθούσε να ισχύει το «δόγμα» «ένα γονίδιο-μία πρωτεΐνη».Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των πρωτεϊνών είναι πολλαπλάσιος του αριθμού των γονιδίων.

Τα άτομα του ανθρώπινου είδους παρουσιάζουν μεταξύ τους ομοιότητα κατά 99.9% στο επίπεδο της αλληλουχίας του DNA.Η διαφορά του 0,1% αντιστοιχεί σε περισσότερα από 3 εκατομμύρια στοιχεία του γενετικού «κειμένου» και αποτελεί τη βιολογική βάση της ατομικότητας του καθενός μας.

Η μεγαλύτερη πολυπλοκότητα ενός οργανισμού δεν φαίνεται να οφείλεται στον μεγαλύτερο αριθμό γονιδίων αλλά στην διαφορετική διάταξη και ρύθμιση της λειτουργίας και έκφρασής των.

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο πρόγονός μας δεν είναι ούτε ο Χιμπατζής ούτε ο Ουρακοτάγκος. Είναι ο άνθρωπος. Είμαστε απλούστατα διαφορετικά είδη. Τα βιολογικά και ιστορικά δεδομένα της εξέλιξης του Είδους μας συγκεντρώνονται με πολύ κόπο, αργά και σταθερά. Κάθε λεπτό και κάθε μέρα που περνάει οι Αρχαιολόγοι, οι Παλαιοντολόγοι, οι Γεωλόγοι, οι Γενετιστές, οι Ανθρωπολόγοι μαθαίνουν και κάτι περισσότερο.

Συμπληρωματική πληροφορία υπάρχει στο άρθρο του Γεώργιου Μανιάτη εδώ :

http://www.bioethics.org.gr/%C3%E5%ED%E5%F4%E9%EA%DC%E4%E5%E4%EF%EC%DD%ED%E1.doc

Ενδιαφέρουσα πληροφορία σχετικά με τα χρωμοσώματα των διάφορων οργανισμών υπάρχει εδώ :

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_number_of_chromosomes_of_various_organisms

Η εξέλιξη σε όλους τους επιστημονικούς τομείς τις τελευταίες δεκαετίες είναι πραγματικά ραγδαία. Αφορά όμως περισσότερο κατανόηση αρχών και τρόπων λειτουργίας (πχ βιολογία, γενετική) όπως και τεχνολογικές εφαρμογές (ραδιοτηλεσκόπια, πληροφορική, τηλεπικοινωνίες) παρά χειροπιαστή άμεσα προσβάσιμη και αισθητή από τον μέσο άνθρωπο εξέλιξη στο επίπεδο των Αρχών (Φυσική) ή της Βιολογίας (Ιατρική).

Για παράδειγμα αποκρυπτογραφήσαμε το τρόπο δόμησης του DNA αλλά ακόμη δεν έχουμε κατασκευάσει βιο-τεχνητή καρδιά, ο καρκίνος εξακολουθεί να μας θερίζει και η γρίπη εξακολουθεί να μας τρομοκρατεί.

Κατασκευάσαμε ομάδα ολόκληρη από θεωρίες για την δημιουργία και την εξέλιξη του σύμπαντος μέχρι που επεκτείναμε την έννοια του κβάντου και στον ίδιο τον χρόνο αλλά μια ολοκληρωμένη φυσική θεωρία που να έχει πραγματικά το προβάδισμα δεν υπάρχει ! Το σύμπαν εξακολουθεί να ταλαιπωρείται από στραμπουληγμένες θεωρίες αλλά και το CERN έμεινε ένα χρόνο εκτός (... και βλέπουμε ...) επειδή κάποιος δεν έσφιξε μερικούς σωλήνες.

Τα θεμέλια της κβαντικής θεώρησης όπως και αυτά της γενικής και ειδικής θεωρίας της σχετικότητας εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να αποτελούν ανυπέρβλητα ταμπού !

Για αυτούς τους λόγους έγραψα πριν από λίγες ημέρες το σχόλιο για την «διαίσθηση στην φυσική» που δεν σου άρεσε καθόλου.

Είναι τώρα η στιγμή (στην επικίνδυνη φάση αξιακής έκπτωσης και οικονομικής δυσπραγίας στον πλανήτη) η επιστήμη να πει κάτι πολύ σοβαρό και να πει κάτι κατανοητό από τον μέσο άνθρωπο !

Διαφορετικά φοβάμαι ότι θα βγουν, όπως οι δηλητηριώδεις σκορπιοί, την νύχτα «οι απανταχού παραφυσικοί, δημιουργιστές και μάγοι που καιροφυλακτούν στην γωνία, να εφορμήσουν» ώστε όχι μόνο να ματαιώσουν θεσμούς αλλά να τραβήξουν – και πάλι - την ανθρώπινη συνείδηση σε σκοτεινά, πολύ σκοτεινά μέρη ! Σχετικά δείγματα ήδη υπάρχουν ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού !
.

Greek Rider είπε...

Θέλω πάντως να αναφέρω κάτι που είχαμε πει και παλαιότερα. Τα όρια στις κοινωνικές επιστήμες δεν είναι τόσο ξεκάθαρα όσο στις θετικές επιστήμες (και εκεί δεν είναι καμιά φορά).

Αυτό σημαίνει ότι στις κοινωνικές επιστήμες η έρευνα κατευθύνεται αυστηρά προς τη μεριά της άρχουσας τάξης που επιβάλλει τη θέλησή της.

Πολλοί σοβαροί επιστήμονες το έχουν αντιληφθεί αυτό και το έχουν καυτηριάσει. Και δεν είναι μόνο τα πέιπερς είναι και οι χρηματοδοτήσεις στις κοινωνικές επιστήμες όπου ισχύουν και παλι τα ίδια.

cynical είπε...

Γεια σου @Darthiir,

συνήθως το κρίνεις με το αν η μέθοδος σού φαινεται ότι είναι δόκιμη, δηλ. αν έκανε σωστά τις "πραξεις", αν συνέκρινε τα αποτελέσματά του ή μερος αυτών με άλλα στη βιβλιογραφία και αν δίνει κάποια εύλογη εξήγηση γιαυτα που βρήκε.

Επίσης ότι γραφει θα πρέπει να το τεκμηριώνει. Αν συντρέχουν οι λόγοι αυτοί τότε το εγκρίνεις. Οι κριτες ανηκουν κατα κανονα στο ιδιο επιστημονικο πεδιο και ειναι στην ευθυνη του εκδοτη να τους βρει. Αυτη ειναι μια παγια τακτικη. Αν νομιζεις οτι σε αδικουν οι κριτες ζητας απο τον εκδοτη να το στειλει σε αλλους. Φυσικα υπάρχουν οι ανταγωνισμοι και οι κατινιες, αλλά υπάρχουν και πολλες ασφαλιστικες δικλειδες.

cynical είπε...

Γεια σου @Rider,

για τις κοινωνικες επιστημες δεν νομιζω οτι υπάρχει ελεχγος στα συμπεράσματα παρα μονον στα θεματα που χρηματοδοτούνται. Φανταζομαι οτι θα υπαρχουν περιοδικα μαρξιστικα, νεοφιλελευθερα, φιλελευθερα, μεικτα κ.α., οπότε φανταζομαι οτι υπάρχουν καναλια να τα δημοσιευσεις και πολλα μαλιστα. Ας μην ξεχναμε ότι πολλα τμηματα κοιν. επιστημων ακομα και στην αμερικη αριστεροκρατούνται.

cynical είπε...

γεια σου @grsail,

ετσι ειναι με τα γονιδια, μαλιστα διαβαζα προσφατα οτι δρουν σε δικτυα, πραγμα που δικαιολογει και τον μικρο τους αριθμο.

Πολλοί που ήταν αρχικα ενθουσιασμενη με την καταγραφη του γονιδιώματος τωρα αναρωτιούνται τι θα την κανουν αυτη την πληροφορια και σε τι εξυπηρετει, εκτος απο την ανιχνευση καποιων γονιδιων που ειναι σιγουρο οτι κληρονομούνται και οδηγουν σε αυξημενες πιθανοτητες εκδηλωσης καποιας σπανιας ασθενειας. Αλλα και παλι πιθανοτητες ειναι οποτε κανεις δεν ρισκαρει να μαθει γιαυτα.

Την γενικη θεωρια την εχουν βαλει στο μικροσκοπιο με το προβλημα της επιταχυνσης της διαστολης του συμπαντος και γιαυτο μιλανε όλο και πιο πολυ για σκοεινη ενεργεια (αρνητικη βαρυτητα ουσιαστικα).

όσο για το χρονο υπάρχουν θεωριες που τον απαλειφουν εξ ολοκληρου.

Δεν θυμαμαι για την αντιρρηση [που εφερα αε αυτο που εγραψες για την "διαισθηση". Μου κανει εντυπωση γιατι πιστευω οτι πολλές λυσεις προβληματων ξεκινουν με μια διαίσθηση intuition, Αλλα αυτο δεν εχει τιποτε το μεταφυσικο, δεν ειναι ενοραση, απλώς δεν συνειδητοποιεις π'ώς συνταιριαζεις ολη την προηγουμενη εμπειρια και γνωση προς μια κατευθυνση. Ασε και που ο εγκεφαλος λενε, οτι βρισκεται σε μια κρισιμη κατασταση (critical state). Επ' αυτου θα ακολουθησει αναρτησςη λιαν προσεχως!


Εχουμε πολυ μελλον μπροστα μας grsail. Ευτυχως για να μην μεινουμε ανεργοι!

Greek Rider είπε...

Cynical αυτό που λες δεν ισχύει πάντως στην Ελλάδα, αν ίσχυε θα έπρεπε στα προπτυχιακά τμήματα των οικονομικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα να κάνουν και καμιά μαρξιστική οικονομία ή κάτι παρόμοιο. Το αντίθετο συμβαίνει..

cynical είπε...

@Rider,

τα οικονομικα τμηματα δεν τα ελαβα υπ' όψιν μου. Εκει οντως κυριαρχουν τα νεοκλασσικα. Ειχα την εντυπωση οτι μιλουσες για τμηματα αμιγως κοινωνικων σπουδων, δηλ. μονο κοινωνιολογιας.

Unknown είπε...

Όσο δεν υπεισέρχονται οι ανταγωνισμοί και οι κατινιές λοιπόν (και οι μίζες και το χρήμα), είναι πολύ εύκολο η οποιαδήποτε άποψη έχει στηριχθεί σε ένα σοβαρό υπόβαθρο να βρει βήμα.

cynical είπε...

@Darthiir,

νομιζω ότι αν αυτο που θελει καποιος να πει το στηριζει καπου, δεν θα εχει προβλημα δημοσιοποιησης.