Αδελφοί Μουσουλμάνοι: δυο τρία πράγματα που ξέρω γι αυτούς

Οι αδελφοί μουσουλμάνοι αποτελούν το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, με αρκετές πιθανότητες να κερδίσει τις επόμενες εκλογές όποτε, και αν αυτές προκηρυχτούν. Το ότι όμως αποτελεί θρησκευτικό κόμμα και μάλιστα ισλαμικό εγείρει ποικίλους συνειρμούς που σχετίζονται με την επανάσταση των αγιατολαχ το 1979 στο Ιράν, ώστε πολλοί ν’ ανησυχούν για την πιθανότητα μελλοντικής του εξέλιξης από ήπιο και ειρηνικό κόμμα που είναι σήμερα, σε φονταμενταλιστικό.

Και μόνο το όνομα του Ισλάμ στην προμετωπίδα είναι αρκετό για να ενσπείρει ανησυχίες στην Αμερική κυρίως και στο Ισραήλ. Οι περισσότεροι όμως αναλυτές συμφωνούν ότι οι αδελφοί μουσουλμάνοι δεν συνιστούν τέτοιο κίνδυνο, πρώτα γιατί δεν διαθέτει χαρισματικούς ηγέτες, δεύτερο γιατί έχουν ακολουθήσει ως τα τώρα δημοκρατικές διαδικασίες στα εσωτερικά τους και τρίτο γιατί και η Αιγυπτιακή κοινωνία είναι περισσότερο κοσμική παρά θρησκευτική. Στις τελευταίες διαδηλώσεις τα αιτήματα του τεράστιου πλήθους ήταν αμιγώς δημοκρατικά, χωρίς ίχνος αναφορών σε ισλαμικού τύπου παρακλάδια. Αλλά και πάλι, κανείς δεν ξέρει, καταλήγουν.

Κανείς δεν το περίμενε ότι οι αδελφοί μουσουλμάνοι θα αναδεικνύονταν τόσο γρήγορα σε ρυθμιστές, οπότε τα ερωτήματα για την πολιτική τους ταυτότητα και το βαθμό αφοσίωσής τους στο Ισλάμ συνεχώς πληθαίνουν. Από τους αδαείς φυσικά, γιατί για τους ενήμερους, οι αδελφοί μουσουλμάνοι δεν είναι καινούργιοι στην πιάτσα και μάλιστα όχι και πολύ αθώοι.

Ο τρόπος που τους χρησιμοποίησαν οι δυτικοί σ’ όλα αυτά τα χρόνια της μετα-αποικιοκρατίας, δεν διαφέρει στην ουσία από τον τρόπο που οι αμερικανοί χρησιμοποίησαν τους μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν εναντίον των Ρώσων. Κι επειδή γνωρίζουν πολύ καλά εκ των υστέρων τι εισέπραξαν από αυτούς, έχουν κάθε δίκιο να ανησυχούν ότι κάποια στιγμή θα μπορούσαν τα πράγματα να έρθουν τούμπα και να πάθουν τα ίδια και χειρότερα και από τους «αδελφούς».

Η ομάδα αυτή, αντικομουνιστική και κοινωνικά συντηρητική γεννήθηκε το 1928, όπως είναι ήδη γνωστό, και αποτέλεσε τη μήτρα της Χαμάς και των διαφόρων φατριών στο Αφγανιστάν τα έτη του Ρωσο-Αφγανικού πολέμου στο διάστημα 1979-1989. Οι δε γεννήτορές τους, η «Κοινωνία της Προπαγάνδας και της Καθοδήγησης» χρησιμοποιήθηκαν από τους βρετανούς σαν αντίβαρο στη δράση των αντι-αποικιοκρατικών κινημάτων, όλο το διάστημα από το 1920 ως το 1950, άλλοτε σε αγαστή συνέργεια και άλλοτε σε αντιπαράθεση.

Όταν ο Νάσερ ανέλαβε με πραξικόπημα τα ηνία της χώρας το 1952, και έδωσε τέλος στην αποικιοκρατία, η αδελφότητα συνέχισε να δρα με τον ίδιο τρόπο, όπως και πριν, συνεργαζόμενη με τους αμερικανούς, αλλά και τους σαουδάραβες, οι οποίοι δεν ήταν και τόσο ευχαριστημένοι με τα σχέδια του Νάσερ περί της εγκαθίδρυσης ενός παν-αραβικού σοσιαλιστικού συνδέσμου.

Η αντι-κομουνιστική στόφα των αδελφών ήταν ότι έπρεπε για το κυνήγι των ντόπιων κομουνιστών, και τέτοιο κελεπούρι δεν ήταν δυνατόν να αφεθεί ανεκμετάλλευτο. Οι αμερικανοί με τη στάση τους αυτή όμως κατάφεραν να πολιτικοποιήσουν το Ισλάμ, ενέργεια για την οποία φαντάζομαι ότι θα πρέπει να έχουν μετανιώσει σήμερα πικρά.

Ο Νασέρ όμως δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια, εξαπέλυσε εναντίον τους κυνηγητό και μέχρι τα τέλη του ’50 και τις αρχές του ’60 τους είχε εντελώς καθυποτάξει. Μετά όμως από την ταπεινωτική ήττα του στον πόλεμο των έξι ημερών από το Ισραήλ το 1967, και τον ξεσηκωμό αριστερών και ριζοσπαστικών δυνάμεων, ο Νάσερ τους ξαναέβγαλε στο δρόμο με στόχο ακριβώς τους κοσμικούς αντιπάλους του.

Ο Σαντάτ, ο οποίος ακολούθησε τον Νάσερ το 1970 στην προεδρία, συνέχισε το ίδιο βιολί, με σκοπό να έχει τους αδελφούς μουσουλμάνους στην εφεδρεία εναντίον των αριστερών ομάδων που σήκωναν κεφάλι. Μάλιστα τους επέτρεψε, κατόπιν αμερικανικού αιτήματος, να στρατολογήσουν ομάδες ζηλωτών, τους επονομαζόμενους μουτζαχεντίν, για να προωθηθούν στο Αφγανιστάν το οποίο τότε βρισκόταν υπό σοβιετική κατοχή. Οι ισραηλινοί φυσικά δεν θέλησαν να χάσουν την ευκαιρία. Απευθύνθηκαν στον Σαντάτ και του ζήτησαν τη χάρη να στείλει μερικούς αδελφούς απ’ τους δικούς του ώστε να δημιουργήσουν αντιπερισπασμό στην Παλαιστίνη ενάντια στο κοσμικό PLO. Από τη δράση αυτή των αδελφών μουσουλμάνων, σχηματίστηκε η λεγόμενη Χαμάς.

Του Σαντάτ βέβαια, όλο αυτό το παιχνίδι δεν του βγήκε στο τέλος σε καλό. Οι ίδιοι αυτοί ισλαμιστές στράφηκαν αργότερα εναντίον του, το 1981, και οι αχάριστοι τον δολοφόνησαν.

Μετά απ’ όλα αυτά, η αδελφότης μόνο σκιά του εαυτού της φαντάζει σήμερα. Και τούτο γιατί στο μεσοδιάστημα, με τον Μουμπάρακ και την αλλαγή του δοεθνούς πολιτικού σκηνικού κανείς δεν βρέθηκε να ζητήσει τη βοήθειά της. Κι απ’ ότι φαίνεται, από την άποψη της προσφοράς "καλής θέλησης" υπηρεσιών, η αδελφότης θα παραμείνει στα αζήτητα.

Στοιχεία από το άρθρο του Brendan O’Neill: ‘What if the Muslim Brotherhood comes to power?’