Δευτέρα 17 Μαρτίου 2008

Τί είναι η Βλακεία;


ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Σε πρόσφατο κείμενό μου σχετικά με την «Κουλτούρα του Φόβου» παρατήρησα ότι πολλοί από τους σχολιαστές επικεντρώθηκαν κυρίως στο φόβο των βλακών, παρά το γεγονός ότι το είδος αυτό του «εξωτικού» φόβου ουδόλως θίχτηκε ή υπαινίχτηκε μέσα στο κείμενο, που παρεμπιπτόντως κινιόταν σε τελείως διαφορετικό πνεύμα. Το γεγονός αυτό μου έστρεψε την προσοχή σε τρία πράγματα.

Πρώτον, στην αντιμετώπιση, από όλους σχεδόν, του συγκεκριμένου θέματος του Φόβου, από την ψυχολογική του σκοπιά και όχι από την κοινωνιολογική ή πολιτική που ήταν και ο στόχος του κειμένου, (γεγονός όχι άσχετο με τον επικρατούντα ψυχολογισμό), και δεύτερον στην εκδήλωση ενός νέου είδους φοβίας με ίχνη ελαφρώς ρατσιστικά, η οποία ποτέ στο παρελθόν δεν αξιολογήθηκε σαν τέτοια, μιας και οι κύριες πηγές φόβου παρέμεναν τα πυρηνικά, ο πόλεμος, ο καπιταλισμός, ο ταξικός εχθρός, η ανεργία και άλλοι περισσότερο ή λιγότερο απτοί φόβοι.

Και τρίτον, δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστη την έλλειψη φόβου προς τις συνέπειες της ατομικής βλακείας, αυτή την οποία φέρει ο καθένας μας και η οποία μπορώ να πω ότι είναι πρόξενος εξίσου ή πολύ μεγαλύτερων δεινών σε σχέση με τα δεινά που προκαλεί η βλακεία των άλλων.

Η μεταστροφή αυτή και η αποστροφή προς μια ορισμένη κατηγορία ανθρώπων με ιδιότυπη συμπεριφορά, με παρότρυναν στο να εντρυφήσω λίγο παραπάνω στην υφή της βλακείας. Όπως επίσης και στο γιατί οι προηγούμενοι κίνδυνοι που ανέφερα (πόλεμοι, πυρηνικά κ.λ.π.) έπαψαν να λειτουργούν εκφοβιστικά, τουλάχιστον με την ίδια ένταση που λειτουργούσαν πριν από μερικές δεκαετίες ή και λιγότερο. (Αυτό το τελευταίο θα το αφήσω για άλλη φορά).

Δυστυχώς, όπως και για τα περισσότερα πράγματα, δεν υπάρχει περιεκτικός και στρόγγυλος ορισμός. Δεν μπορούμε, επίσης, να ξεμπερδεύουμε απλά με το να ορίζουμε τη βλακεία σαν το αντίθετο της εξυπνάδας, διότι με την τρέχουσα αντίληψη, η μια έννοια δεν αποκλείει την άλλη. Πολλές φορές άνθρωποι πιστοποιημένης ευφυΐας δρουν ανοιχτά βλακωδώς. Για παράδειγμα, λέγεται, ότι ο Schroedinger είχε ανοίξει δυο τρύπες στην εξώπορτα, μια για να περνάει η μεγάλη γάτα και μια για να περνάει η μικρή. Τέλος-τέλος, δεν έχουμε ούτε ικανοποιητικό ορισμό της εξυπνάδας. Αν δεν βρω, όμως κάποιο αποδεκτό τρόπο να ορίσω τη βλακεία, πολύ φοβάμαι ότι σύντομα θα ορίσω σαν βλάκες όλους, εκτός από μένα, τους φίλους μου και τους φίλους αυτού του blog. Μάλλον unfair!

Παρά ταύτα όταν λέμε ότι «μας τη δίνουν οι βλάκες», όλοι πιστεύω ότι εννοούμε το ίδιο πράγμα.
Ποιο όμως;



ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Φυσικά όλοι συμφωνούμε ότι δεν είναι οι εκ γενετής λειψοί στο μυαλό αυτοί οι οποίοι μας ενοχλούν, ούτε και αυτοί με τον αδύναμο χαρακτήρα, την κακή κρίση, την κακή μνήμη, την αφηρημάδα, τις αδέξιες συσχετίσεις, τις παρανοήσεις, κ.λ.π. Αυτά είναι εγγενή χαρακτηριστικά και δεν θα μας απασχολήσουν. Άρα δεν πρόκειται γιαυτούς. Μήπως πρόκειται για κάποιους άλλους τους οποίους ονομάζουμε "εξυπνάκηδες", "πονηρούληδες", "καταφερτζήδες", "ξερόλες", "σφετεριστές", "ανεύθυνους", "επιπόλαιους", "συμφεροντολόγους", "ανόητους", "μικρούληδες", «χοντροκέφαλους» και άλλους τους οποίους θα θυμηθώ εν καιρώ; ‘Έχω την αίσθηση ότι η βλακεία , όπως την αντιλαμβανόμαστε είναι ένα κράμα όλων αυτών μαζί.

Σύμφωνα με την καθημερινή μας εμπειρία, βλάκας είναι επίσης αυτός με τον οποίον δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε. Αλλά επειδή « it takes two to tango», είναι αναμενόμενο ότι και ο άλλος θα έχει την ίδια ακριβώς αντίληψη με μας, δηλαδή και αυτός θα νομίζει ότι έχει να κάνει με βλάκα.



Αδυναμία συνεννόησης σημαίνει :
1) χρήση διαφόρων συμβόλων και κωδίκων που προέρχονται από διαφορετικό γνωσιολογικό και εμπειρικό υπόβαθρο. Έτσι στην περίπτωση αυτοί είμαστε και οι δυο συνένοχοι. Αλλά αδυναμία συνεννόησης σημαίνει και

2) ότι ο ένας από τους δυο μας δεν σκέφτεται λογικά που είναι άλλο πράγμα. Ενώ υπάρχει και μια τρίτη περίπτωση,

3) ο άλλος να μην πιστεύει στην αντικειμενικότητα της λογικής, δηλαδή να είναι σχετικιστής, δηλαδή να είναι ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΟΣ!!!

Η ανθρώπινη βλακεία θα περνούσε απαρατήρητη αν δεν προκαλούσε ζημιά. Έτσι, ο Carlo Cipolla, καθηγητής κλασσικών Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Berkeley, σε ένα μικρό του κείμενο με τίτλο « The Basic Laws of Human Stupidity», ορίζει τον βλάκα σαν κάποιον ο οποίος προκαλεί ζημιά σε άλλους χωρίς ταυτόχρονα ο ίδιος να προσπορίζεται κάποιο κέρδος. Ή μπορεί ακόμα και να χάνει. Σύμφωνα πάλι με τον ίδιον, έξυπνος είναι αυτός ο οποίος κερδίζει χωρίς να προκαλεί καμία ζημιά, ενώ επιτήδειοι είναι αυτοί οι οποίοι κερδίζουν πάντα εις βάρος των άλλων. Τέλος, η τέταρτη κατηγορία, αυτή η οποία προκαλεί καλό στους άλλους με τίμημα τη δική της ζημιά μπορεί να καταταγεί στις τάξεις των θυμάτων ή αλτρουιστών

Εδώ θα κάνω μια μικρή παρέκβαση για να θυμίσω ότι ο Cipolla δεν είναι άλλος από τον συγγραφέα του μνημειώδους βιβλίου «Η Ευρώπη πριν από τη βιομηχανική επανάσταση: Κοινωνία και οικονομία 1000-1700 μ.Χ» για την οικονομία του μεσαιωνικού κόσμου στην Ευρώπη την οποία παρουσιάζει με πλήθος τεκμηριωμένων πινάκων, στοιχείων και αριθμών από τις εκδ. Θεμέλιο. Πολύ χάρηκα με την έκπληξη αυτή και γιαυτό την αναφέρω.

Η βλακεία είναι ανεξάρτητη από τα άλλα χαρακτηριστικά του ανθρώπου. Επίσης με τον έναν ή τον άλλον βαθμό ενυπάρχει σε όλους, επιδεικνύει δε εξαιρετικές μη γραμμικές ιδιότητες με το να μειώνεται τόσο πιο πολύ, όσο περισσότερο ο υποτιθέμενος βλάκας αντιλαμβάνεται τη βλακεία του. Αντιθέτως αυξάνεται ο βαθμός επικινδυνότητάς της όσο μεγαλώνει η άγνοια για την ύπαρξή της και η παρερμηνεία της για εξυπνάδα.

Πέρα όμως από το να ονομάζουμε τους άλλους σαν βλάκες επειδή μας ενοχλούν και μας ζημιώνουν, βλάκες έχουμε ονομάσει και τους εαυτούς μας σε πάμπολλες περιπτώσεις, όταν αποδεδειγμένα κάναμε κάτι που μας έβλαψε. Η δική μας βλακεία ορίζεται με διαφορετικά κριτήρια, αλλά επειδή δεν ήταν αυτό το είδος της βλακείας που σας κέντρισε το ενδιαφέρον, αλλά μόνον η βλακεία των άλλων, δεν προτίθεμαι ν’ ασχοληθώ με το πεδίο αυτό που είναι εξ ίσου, αν όχι πλατύτερο του προηγούμενου.

Παρά το όσα έχουν ειπωθεί μέχρις εδώ, τον ορισμό του Cipolla τον βρίσκω σχετικά λειψό, διότι δεν προσδιορίζει τις αιτίες που κάνουν τους επονομαζόμενους βλάκες να σκέφτονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο και εξ αιτίας αυτού να προκαλούν ζημιά. Αυτό θα εξεταστεί εν συντομία στην παρακάτω ενότητα, στις «γενεσιουργές αιτίες της βλακείας».

ΓΕΝΕΣΙΟΥΡΓΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Η βλακεία που προκαλεί ζημιά προέρχεται από την υπερβολική προσκόλληση σε ένα ιδεολογικό σχήμα, στις οδηγίες και τους κανόνες του. Ένα ιδεολογικό σύστημα λειτουργεί όπως και ένα σύστημα πίστης επομένως ευνουχίζει και καταργεί την κατανόηση, την πρωτοβουλία και την ευελιξία στην αντίληψη και δράση. Το γιατί δε οι άνθρωποι προσκολλώνται σε ιδεολογικά συστήματα είναι ένα κεντρικό θέμα των κοινωνικών σπουδών και δεν θα το θίξουμε τώρα εδώ. Κυρίως είναι ο φόβος και η αίσθηση ασφάλειας που παρέχει το ιδεολογικό σύστημα.

Συνήθως λέμε κάποιον βλάκα, όταν δεν μπορεί να ξεκολλήσει από κάτι που κάνει, παρά τη ζημιά που προκαλεί, είτε λόγω Φόβου, είτε λόγω Συνήθειας, είτε λόγω Άγνοιας. Επομένως, Φόβος, Συνήθεια και Άγνοια είναι τα τρία συστατικά στοιχεία που κάνουν κάποιον να λειτουργεί παράλογα και αναποτελεσματικά. Φόβος να ξεφύγει από τα πεπατημένα, και αδυναμία αλλαγής συνηθειών αντίδρασης. Για την άγνοια και την άγνοια της άγνοιας δεν έχουμε να πούμε τίποτε παραπάνω.

Το θέμα δεν κλείνει εδώ. Θα επανέλθω στα επόμενα. Κυρίως όμως περιμένω τα δικά σας σχόλια.

17 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Σε ευχαριστούμε πολύ ,επιτέλους έχουμε το θεωρητικό υπόβαθρο για να κάνουμε την αυτοκριτική μας.

cynical είπε...

@de Profundis καλημέρα και καλή βδομάδα. Όπως βλέπεις ανάρτησα και το συμπέρασμα, (πρώτη-πρώτη φωτογραφία), για όσους δεν φοβηθούν να κάνουν σωστά την αυτοκριτική τους.

nelly είπε...

Εγω δεν ειμαι βλακας.Βλακας θα γινω τη μερα που ο ηλιος θα βγει απ τη Δυση.

cynical είπε...

@nelly, Μην φοβάσαι, το ξεκαθάρισα από την αρχή. Βλάκες ΔΕΝ είναι: εγώ, οι φίλοι μου και οι φίλοι αυτού του blog. Ακόμα, ακόμα και αυτοί οι οποίοι θα κάνουν σημαία το σύνθημα " I'm stupid".

Xavier είπε...

Ένας τρόπος που μπορεί να βοηθήσει στον ορισμό της βλακείας είναι να ραφιναριστούν οι όροι "έξυπνος" και "ξύπνιος", οι οποίοι προφανώς και δεν είναι ταυτόσημοι.

cynical είπε...

@Xavier, δεν ξέρω ορισμό της εξυπνάδας. Δες αυτόν του CIPOLLA. Ο ξύπνιος τώρα είναι ο επιτήδειος. Άλλος καλύτερος ορισμός;

Xavier είπε...

Για μένα ο ξύπνιος δεν είναι αρνητική έννοια. Είναι ο άνθρωπος που μπορεί να ανταποκρίνεται καλά στα εξωτερικά ερεθίσματα (άρα "ξεκολλάει" από κάτι που κάνει αν χρειαστεί), κάτι που δεν είναι χαρακτηριστικό των έξυπνων, μάλλον το αντίθετο συνήθως.

Με αυτό σαν δεδομένο, ορίζω τη βλακεία ως το αντίθετο αυτού που απομένει από τον "ξύπνιο", αν του αφαιρέσουμε την όποια του εξυπνάδα.

Δε λέω.... θέλει δουλεια, αλλά νομίζω είμαι σε καλό δρόμο.

cynical είπε...

@xavier νομίζω ότι κάνεις ένα μεθοδολογικό σφάλμα, πηγαίνοντας να ορίσεις τη βλακεία, δια μέσου του ορισμού του έξυπνου. Αν ο σκοπός είναι ο ορισμός της εφυίας, τότε είσαι όντως σε καλό δρόμο.

Xavier είπε...

Όντως, αλλά η εξυπνάδα ως όρος χρησιμοποιείται από τον κόσμο και γίνεται αντιλιπτή χωρίς συγκεκριμένο, αυστηρό ορισμό. Αυτή την αντίληψη χρησιμοποιώ κι εγώ για να δημιουργήσω μια διαφορετική προσέγγιση για τη βλακεία.

Άρα στα παραπάνω που ανέφερα, το "ορίζω τη βλακεία" είναι λάθος. "προσεγγίζω τη βλακεία" λοιπόν.

nelly είπε...

ας μου επιτραπει απο τη φιλη cynical η δημοσιευση ενος πρόχειρου πονηματος που συνέταξα προ ολίγου περι βλακειας και κοτοπονηριας. Ευχαριστω εκ των προτερων.

Βλάκας /χαρακτηριστικά:
Ξυπνοπούλι
Ημιμαθής
Ισχυρογνώμων
Προπέτης
Ανίκανος να αυτοσαρκαστεί
Καχύποπτος
Θρασύδειλος
Δουλοπρεπής
Υπόγειος
Το παίζει πονηρός
Νομίζει ότι είναι κι ο πρώτος

Κουτοπόνηρος/χαρακτηριστικά:
Ξερόλας
Ημιμαθής
Ισχυρογνώμων
Προπέτης
Σπάνια αυτοσαρκάζεται,κάνει πλάκα εις βάρος άλλων, αστειάκια μεταξύ αστείου και σοβαρού,με σκοπό να τους μειώσει
Καχύποπτος,βλέπει παντού συνομωσίες
Τολμηρός, θρασύς
Όχι δουλοπρεπής
Υπόγειος
Είναι πονηρός
Ξέρει ότι είναι κατώτερος και προσπαθεί απεγνωσμένα να το κρύψει

Προσοχή! Η κουτοπονηριά είναι ίδιον του βλάκα αλλά ο κουτοπόνηρος είναι διαφορετικός τύπος γιατί διαθέτει φθόνο, ζήλια και κακία, ενώ ο βλάκας συνήθως όχι. Μπορεί δηλαδή οι δύο τύποι να μοιάζουν στα χαρακτηριστικά αλλά διαφέρουν ως προς τους σκοπούς. Ο κουτοπόνηρος είναι πιο επικίνδυνος γιατί μπορεί να σε βλάψει. Ο βλάκας γίνεται απλά ενοχλητικός, κουραστικός, φορτικός και βαρετός.
Από τις παραπάνω κατηγορίες βγάζω τους χαζούς και αυτούς με μειωμένη αντίληψη, οι οποίοι στην τελική είναι και συμπαθείς. Οι βλάκες και κουτοπόνηροι μοιάζουν με μια πρώτη ματιά με τους έξυπνους αλλά πάνω στη συζήτηση διαπιστώνεις τις διαφορές. Είναι αντιπαθητικοί γι’ αυτό και τους αρέσει να λειτουργούν παρασιτικά, θέλουν να έχουν κάποιον από κοντά. Οι βλάκες έναν πιο βλάκα, το λακέ τους και οι κουτοπόνηροι έναν έξυπνο για να δανείζονται το φως του.

Νικόλαος Παπουτσής είπε...

Να πω προκαταβολικά οτι συμφωνώ
με τον Carlo Cipolla σε γενικές γραμμές
Ωστόσο η βλακεία ειναι παρεξηγημένη εκτός απο έννοια και ως πραγματικότητα!!!

Να μην ξεχνάμε οτι οι βλάκες ειναι...
αήττητοι!!!

Καλο βράδυ και καλή βδομάδα να έχουμε

Φακός είπε...

Καλή μου κυρία,
«διαγώνια», δεν προλάβαινα αλλοιώς ..., σάς διάβασα και μού αρέσατε πολύ!
επανέρχομαι συντόμως πλησίστιος...

cynical είπε...

@Νελλη, τα είπες όλα. Εγώ τι να πω άλλο πιά; Ο Μουρόχαυλος, ο Μαμούχαλος, ο Ζεβζέκης που κατατάσσονται;
Ο κουτοπόνηρος έχει σχέδιο και υπολογισμό ενώ ο βλάκας δεν έχει.

cynical είπε...

Γειά σου Καραφλοκότσυφα. Ας ευχόμαστε να μην μας κλείσει κανένας από δαύτους το δρόμο.

Μου έδωσες όμως μια ιδέα να σκεφτώ τους λόγους για τους οποίους οι βλάκες είναι αήττητοι. Ισχύει αυτό όντως; Η λογική δεν αποτελεί δύναμη; Γιατί λοιπόν φοβόμαστε μήπως ηττηθούμε από τους βλάκες; Αυτό μου το επεσήμανε ένας καλός φίλος χθες και μου ανέθεσε ακόμα μια εργασία.
Καλή βδομάδα

cynical είπε...

@ φακός, σας ευχαριστώ πολύ. Χος γκελντινίζ και Μπούγιουρουμ.

cynical είπε...

@ Xavier, μου λείπει ο Μπαμπινιώτης για να έχουμε ένα μπούσουλα με τις έννοιες. Διότι για μένα "έξυπνος" είναι αυτός που λύνει προβλήματα, δηλαδή βρίσκει λύσεις. Σε σχέση με το "ξύπνιος" η διαφορά που αντιλαμβάνομαι είναι ότι ο "έξυπνος" είναι πιο τεχνικός και μεθοδολογικός ενώ ο "ξύπνιος" ξέρει και να κόβει δρόμο.

Για να συννενοηθούμε, για το έξυπνος υπάρχουν οι εξής λέξεις της νεοελληνικής: clever, intelligent, smart, street-wise, brilliant,ingenious κ.α. Ποιά από αυτές αντιστοιχεί στο έξυπνος και πιά στο ξύπνιος, κατ' εσέ;

ConspiRaki Theologist είπε...

Πέρναγα απ' έξω και μιας και έκατσα στο μαγαζί σας (έχετε ωραία μεζεδάκια, θα σας ξανάρθω) λέω να αφήσω το κατιτίς μου κι επειδής έχετε ορισμένες απορίες είπα να σας τις λύσω.

Το λοιπόν, η εξυπνάδα ενός συστήματος ορίζεται ως προς οιοδήποτε σύστημα αναφοράς ως εξής:

(παραγόμενη γνώση)/(προüπάρχουσα γνώση)

Όπου σύστημα μπορεί να είναι άνθρωπος, κοινωνία(άθροισμα ανθρώπων δηλαδή), expert system, αχοιβάδα, οτίδήποτε μπορεί να διαχειριστεί πληροφορία και έχει μνήμη. Ενώ σύστημα αναφοράς είναι το πεδίο της γνώσης, που πρέπει, προφανώς, να είναι το ίδιο και στον αριθμητή και στον παρανομαστή. Δεν μπορείς δηλαδή να κρίνεις έναν νομισματοκόπο αλχημιστή που αποκρυπτογραφούσε τη Βίβλο βάζοντας στον αριθμητή την παραγωγή του γνώσης στην φυσική :)

Από τον παραπάνω ορισμό προκύπτει ως πόρισμα το ότι η εξυπνάδα ΔΕΝ προστατεύει απο την βλακεία, που είναι εμπειρικά επιβεβαιώσιμο από τον καθένα μας, μιας που μπορεί κάποιος να είναι έξυπνος σε ένα σύστημα αναφοράς(γνωστικό πεδίο) και μη έξυπνος σε άλλα, μάλιστα πιθανόν να υπάρχει και συσχετισμός αντίστροφης αναλογίας μετάξύ της εξυπνάδας σε διαφορετικά συστήματα αναφοράς (όσο πιο έξυπνος σε ένα πεδίο τόσο λιγότερο έξυπνος σε άλλο ).

Σε ό,τι αφορά τον αριθμητή (παραγόμενη γνώση) μπορούμε να τον αναλύσουμε περαιτέρω στο γινόμενο
(ποιότητα επί ποσότητα παραγόμενης γνώσης) έχοντας όμως σαν προαπαιτούμενο ότι θα πρέπει να μπορούμε να ποσοτικοποίησουμε(άρα να μετρήσουμε με κάποια κοινώς αποδεκτά κριτήρια) την ποιότητα (πχ από την επιρροή της, τέσπα γίνεται, αν και ίσως να είναι δύσκολο, αλλά ας δώσω ένα παράδειγμα που θα το κάνει πιο σαφές: Euler Vs Gödel, o Euler έχει βγάλει άπειρα θεωρήματα και ο Gödel τρία, όμως, με βάση τον παραπάνω ορισμό, είναι πάνω κάτω το ίδιο έξυπνοι).

Έχω κάνει τουλάχιστον μια λαθροχειρία ήδη, χρησιμοποίησα τον όρο βλακεία χωρίς να τον ορίσω,
και σπέυδω να (προσπαθήσω να) την αποκαταστήσω. Αν και το προφανές θα ήταν να πούμε ότι βλάκας είναι αυτός που στο παραπάνω κλάσμα βγάζει μηδέν, δηλ δεν μπορεί να παράξει καμία γνώση, αυτό θα ήταν λάθος, μιας που κάποιος μπορεί να μην έχει παράξει καμία καινούρια γνώση (όπως άλλωστε η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων) και παρόλαυτα να μην είναι βλάκας στο συγκεκριμένο πεδίο, διότί πχ ακολουθεί τις διδαχές άλλων που ήταν έξυπνοι σε αυτό το πεδίο (πχ γιατροί που ακολουθούν τις διδαχές του Ιπποκράτη Vs γιατρών που παίρνουν κάνουν καισαρική σε γυναίκες που μπορούν να γεννήσουν κανονικά). Το 0 λοιπόν είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη του βλάκαΝς. Ο ορισμός της βλακείας με βάση τις συνέπειές της (βλάκας=αυτός που προξενεί ζημιά χωρίς να αποκομίζει κέρδος) όντως είναι ελλειματικός για τους λόγους που εξήγησες. Ο βλάκας δε, προηγείται της βλακείας, είναι το αίτιο. Θα αποτολμήσω εδώ ένα λογικό
τριπλούν και θα πω ότι η βλακεία είναι μόνο ανθρώπινη και ως τέτοια νοείται μονο ως κοινωνική, δηλαδή προκύπτει μόνο μέσα απ την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Προσγειώνομαι στο σκάμα:

ΒλακαΝς = αυτός που υιοθετεί την παραγόμενη γνώση(/γνώμη) άλλων ενάντια στα δικά του συμφέροντα.

Εντάξει θέλει λίγη δουλίτσα για να γίνει πιο πιασάρικο αλλά είναι στη σωστή κατεύθυνση.

Το βασικότερο πρόβλημα με την βλακεία, αν ισχύει ο παραπάνω ορισμός, είναι ότι αποτελεί προιόν της εξελικτικής διαδικασίας, μιας που η συμμόρφωση προς τη γνώμη της πλειοψηφίας φαίνεται να είναι γενετικά εγγεγραμμένη, πράγμα λογικό αν αναλογιστούμε ότι για χιλιάδες χρόνια "όποιος έφευγε απ το μαντρί τον έτρωγε ο λύκος" και άρα δεν άφησε και πολλούς απογόνους.