Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

Το καλό πανεπιστήμιο


Βασιζόμενη σε έκθεση του ΙΟΒΕ, έχω υποστηρίξει στο παρελθόν ότι το πρόβλημα της χαμηλής απορρόφησης των αποφοίτων των πανεπιστημίων από την αγορά εργασίας δεν οφείλεται στο χαμηλό επίπεδο γνώσεων που αυτά παρέχουν, αλλά στην έλλειψη κατάλληλης αγοράς εργασίας, αντίστοιχης με τις γνώσεις, την εκπαίδευση και τις δεξιότητες των νέων επιστημόνων. Το γεγονός αυτό παραδέχονται επιχειρηματίες μεσαίων και μεγάλων μονάδων, οι οποίοι κάθε άλλο παρά δυσαρεστημένοι είναι από την ποιότητα των αποφοίτων, άρα και από το έργο των ελληνικών πανεπιστημίων.


Ως προς αυτό θα ήθελα να προσθέσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Γνωρίζω αρκετά εργαστήρια σε πανεπιστημιακές σχολές και ερευνητικά ινστιτούτα της Ελλάδας τα οποία τυχαίνει να προσελκύουν και να εκπαιδεύουν ή να μετεκπαιδεύουν αποφοίτους πολύ καλών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, π.χ. γερμανικών, γαλλικών, σουηδικών και βρετανικών. Οι μεταπτυχιακοί αυτοί φοιτητές, είτε για να εκπονήσουν διδακτορική διατριβή είτε για μετα-διδακτορικές σπουδές, έρχονται στη χώρα μας στα πλαίσια ευρωπαϊκών ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων, συνήθως τριετούς διάρκειας, τα οποία κερδίζουν πανεπιστημιακοί και ερευνητές ελληνικών ιδρυμάτων.


Μπορεί κάποιος κακόβουλος να ισχυριστεί ότι οι αλλοδαποί μετα-φοιτητές καταλήγουν στα ελληνικά πανεπιστήμια γιατί δεν βρίσκουν κάτι καλύτερο να κάνουν στις πατρίδες τους ή αλλού. Θα μπορούσε να ήταν και έτσι, αλλά δεν είναι. Και αυτό αποδεικνύεται από την μετέπειτα πολύ καλή επαγγελματική τους εξέλιξη στις χώρες προέλευσής τους. Εδώ ακριβώς, μέσα από τη σύγκριση, φαίνεται και η ανεπάρκεια όχι των πανεπιστημίων, αλλά της ελληνικής αγοράς εργασία: ενώ οι αλλοδαποί μεταπτυχιακοί και μεταδιδακτορικοί φοιτητές βρίσκουν πολύ καλές δουλειές και άμεσα στις χώρες τους, οι έλληνες ομόλογοί τους, οι οποίοι εκπαιδεύονται στην ίδια ομάδα, στο ίδιο εργαστήριο και στο ίδιο project, αδυνατούν να τις βρουν στη δική τους χώρα.


Παρακάτω περιγράφω ένα τρόπο σύμφωνα με τον οποίο τα ελληνικά πανεπιστήμια θα μπορούν να ανεβούν ταχύτατα σκαλιά στους περίφημους αξιολογητικούς πίνακες και να φτάσουν μια ανάσα κοντά, ακόμα και στην πλέον αγαπημένη των πινάκων, το Harvard. Έχω ισχυριστεί ότι το τελευταίο δεν αποτελεί παρά ένα πολύ καλό brand name στην αγορά εργασίας, κάτι όπως οι τσάντες Louis Vuitton, (δεν θα δυσκολευτείτε να βρείτε την αναλογία), με τεράστια περιουσιακά στοιχεία και καλά οργανωμένο δίκτυο δημοσίων σχέσεων, που εξασφαλίζει στους αποφοίτους του πολύ καλές αποδοχές και άριστες διασυνδέσεις με τους ισχυρούς και πλούσιους του κόσμου ετούτου. Για το λόγο αυτό, όσοι επιβιώνουν από τον ανταγωνισμό εισαγωγής είναι συνήθως οι πιο καλοί μαθητές, οι οποίοι και ανεβάζουν το επίπεδο και συντηρούν/ανατροφοδοτούν τη φήμη.


Το πώς θα μπορούσε, για παράδειγμα το Αριστοτέλειο, να γίνει το Ηarvard της νότιας Δανίας είναι απλό αν ακολουθηθούν κάποια βήματα. Πρώτον εξασφαλίζεται κάποιο γενναίο κληροδότημα. Δεύτερον, προσλαμβάνονται δυο-τρια Νόμπελ με μισθούς αντάξιους των Νόμπελ, ας πούμε γύρω στα 400,000 δολάρια ετησίως, και έξτρα παροχές, όπως εξοχικό στη Βουρβουρού δίπλα στο κύμα, αυτοκίνητο κλπ. Είμαι σίγουρη ότι πολλοί θα ανταποκριθούν στην προκήρυξη. Τρίτον, υπογράφεται σύμβαση με ένα πολύ καλό γραφείο δημοσίων σχέσεων το οποίο αναλαμβάνει να προωθήσει την εικόνα του πανεπιστήμιου στη βάση των νέο-προσληφθέντων Νόμπελ. Τέταρτον, θεσπίζονται δίδακτρα, και μάλιστα ιδιαίτερα υψηλά. Και πέμπτο, μετατρέπεται σε αγγλόφωνο.


Με την επιτυχή ολοκλήρωση όλων αυτών των βημάτων, δεν χωρά αμφιβολία ότι το Αristotle University of Greece σε σύντομο χρονικό διάστημα θα έχει δρασκελίσει πάνω από 100 σκαλιά. Οι βαθμοί που θα απομένουν μέχρι να γίνει harvard στη θέση του harvard θα οφείλονται στην ανεργία των αποφοίτων, λόγω της ανύπαρκτης αγοράς εργασίας της νότιας Δανείας.


9 σχόλια:

grsail είπε...

Ωραία, συμφωνώ και σε κάποια σημεία επαυξάνω. Όμως τι να πω του μεγάλου γιού που τελειώνει όπου να ΄ναι το Φυσικό Αθήνας; Πως και που να συνεχίσει, βγάζοντας και τα έξοδά του, αφού η οικογένεια δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει τα μεταπτυχιακά του; Που να ψάξει και πώς να προσανατολιστεί; Η μήπως να μην τολμήσω καν να δώσω καμία συμβουλή αλλά να τον αφήσω να αποφασίσει μόνος του;
.

cynical είπε...

grsail,

αυτη την εποχη η καλυτερη διεξοδος ειναι να παρει την αγουσα για το εξωτερικο και να ψαξει να βρει grant για διδακτορικο, αφου εχει παρει καλους βαθμους εδω στο πτυχιο του.
Το ιδιο μπορει να κανει και στην ελλαδα, με τη διαφορα οτι ζωντας ενα μεγαλο διαστημα στο εξωτερικο θα μπορεσει να εχει καλυτερη προσβαση στη διεθνη πλεον αγορα εργασιας.

καθε εργαστηριο ανακοινωνει στην ιστοσελιδα του τις προκηρυξεις θεσεων για μεταπτυχιακα (διδακτορικο). Αμα τις ψαξει μια-μια ο γιος σου κατι θα πιασει.

Επαναλαμβανω, οτι τα πανεπιστημια αναπτυσσονται μονον οταν η χωρα βρεθει σε τροχια αναπτυξης και οχι το αντιστροφο. Παραδειγμα ζωντανο η Κινα. Τα πανεπιστημια της αρχισαν να εμφανιζονται στους πινακες καταταξης σε υψηλες θεσεις, (παν. Πεκινου), μονον εφ' οσον η Κινα ειχε πιασει διψηφιους αριθμους αναπτυξης για πολλα χρονια.

Ανώνυμος είπε...

Τα «ratings» των πανεπιστημίων στην Βρετανία στηρίζονται και στο Research Assessment Exercise (RAE) (http://www.rae.ac.uk/ ) που γίνεται κάθε 4 χρόνια. Τα «nobels» πώς θα βοηθούσαν σε αυτό? Το RAE στηρίζεται σε ποιότητα δουλειάς και αριθμό ατόμων που παράγουν ανάλογα καλή δουλειά, και εξετάζεται απο εξωτερικούς κριτές. Δυό-τρία nobel δεν φέρνουν την άνοιξη στο RAE. Πώς είναι η κατανομή εργασίας στα τμήματα τών ελληνικών πανεπιστημίων? Κάνουν όλοι κουπί ή μερικοί ξεπατώνωνται στο κουπί και οι υπόλοιποι πάνε τζάμπα βαρκάδα? Το RAE δίνει καλά σκόρ μόνο στην πρώτη περίπτωση.

cynical είπε...

Ανωνυμε,
το RAE κατατασσει τα πανεπιστημια παιρνοντας υπ' οψιν την ερευνητικη δραστηριοτητα και οχι τα λοιπα.

Ενα πανεπιστημιο εχει μεγαλες πιθανοτητες να καταταχτει βασει των αξιολογητων (QS, Times, Σανγκαη, κλπ) στα "καλα" αν το προτιμουν οι φοιτητες-πελατες. δλδ αν εχει φημη, αν ειναι αγγλοφωνο, αν βρισκει δουλεια στους αποφοιτους.

με 2-3 Νομπελ και υψηλα διδακτρα εχεις αποκτησει ηδη φημη, διοτι σου λεει καποιος για να εχει Νομπελ αναμεσα στους ΔΕΠ και να απαιτει υψηλα διδακτρα δεν μπορει παρα να ειναι καλο.

Τα Νομπελ αυτο που κανουν σε ενα πανεπιστημιο κυριως ειναι δημοσιες σχεσεις. Μη φανταστεις οτι διδασκουν κι ολας...
Οι φ

grsail είπε...

Αυτό, αν δεν το ξέρεις ήδη, έχει ενδιαφέρον:

http://www.ekt.gr/metrics/GreekScientificPublications_EKT.pdf

μου το έστειλε ο eparistera.
.

cynical είπε...

grsail,

δεν εχω υπ οψιν μου το συγκεκριμενο, αλλα εχω την επιστολη της ΠΟΣΔΕΠ προς τον ΓΑΠ, οπου αναφερονται καποιοι βασικοι πινακες απο την εν λογω ερευνα. Μαλιστα χθες θελησα να την ανεβασω, αλλα επειδη ειναι σε pdf δεν εβγαιναν καλα οι πινακες και το εγκατελειψα. Οταν εχω χρονο θα περασω τα στοιχεια σε δικα μου γραφικα προγραμματα και θα τα ανεβασω μετα στο βλογ.

Ανώνυμος είπε...

Αναρτω αυτο το μικρο κειμενο απο ελληνα του εξωτερικου που το ασπαζομαι και το συνυπογραφω.
Απόσπασμα άρθρου Χ. Τζεκίνη, “Η βάση του 10”,Κυρ.Ελευθεροτυπία, 6-12-2009
“…την ίδια στιγμή που η παγκόσμια οικονομική κρίση υποχρεώνει σε ριζική αναθεώρηση των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών κατευθύνσεων, εμείς, αντί να υποστηρίζουμε την αύξηση της βάσης του 10 για την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΑΤΕΙ, συζητούμε την πιθανότητα κατάργησής της! Μια τέτοια θέση μόνο ως επιβράβευση του συστήματος πτυχιούχων ανέργων θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Γιατί σήμερα, στην Ελλάδα, το 70% των αποφοίτων Λυκείου στρέφεται στην ανώτατη παιδεία, όταν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 25%. Δεν υπάρχει χώρος για τόσους επιστήμονες. Οι καιροί έχουν αλλάξει, η τεχνολογία, οι νέοι τομείς, έχουν ανοίξει νέους ορίζοντες στο χάρτη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Σε όλες τις αγγλοσαξονικές χώρες …., ο μέσος όρος εισαγωγής στα πανεπιστήμια είναι τουλάχιστον 70 στα 100 (δηλαδή 14 στα 20 της Ελλάδας).…Σε τελική ανάλυση, η αντιμετώπιση της σημερινής οικονομικής κρίσης, όπως και οποιεσδήποτε κυβερνητικές πολιτικές στον τομέα της απασχόλησης, έχουν ανάγκη από πολλούς και καλούς τεχνικούς και μεσαία στελέχη με μοντέρνα κατάρτιση και όχι από πολλούς ημιμαθείς και αδιάφορους επιστήμονες”.

Αφωτιστος Φιλελλην

Ανώνυμος είπε...

Στα παραμενοντα πανεπιστημια και πολυτεχνεια ιδρυση ξενογλωσσων τμηματων πανεπιστημιων και πολυτεχνειων, ωστε :
1.με διδακτρα να συμπληρωνονται τα εσοδα των ΑΕΙ
2. να υπαρχει πληρης απασχοληση του ΔΕΠ
3. να δοθει η δυνατοτητα απασχολησης της πληθωρας καλων επιστημονων με διδακτορικο στην Μ. Βρεττανια, ΗΠΑ, Γαλλια, κ.λ.π. που αδικημενοι κατα την προσπαθεια τους σε εκλογες ΔΕΠ σε ΑΕΙ, διδασκουν σε ΤΕΙ και Κολλεγεια η εχουν τεθει στο περιθωριο.

Αν υπαρχει συνταγματικο κωλυμμα πρεπει να επιλυθει κατα την επομενη αναθεωρηση του.

Αφωτιστος Φιλλελην

Unknown είπε...

Ναι ναι, όταν είμαστε εντός του πανεπιστημίου είμαστε για τα μπάζα και μόλις το πάρουμε το πτυχίο μας και ρίξουμε κι ένα μεταπτυχιακό είμαστε οβερκουάλιφάιντ...