Παρασκευή 1 Αυγούστου 2008

Υπάρχει Κάποιο Λάθος με τη Λογική;


Δεν αποτελεί μυστικό, ότι η Λογική, σε αντίθεση με το παρελθόν, τίθεται πλέον ανοιχτά υπό αμφισβήτηση. Όχι σε κίνδυνο, για να μην γινόμαστε υπερβολικοί και κατηγορηθούμε για κινδυνολογία. Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια μεγάλων μερίδων του πληθυσμού της Δύσης για την πτώχευση του βίου τους, τόσο σε υλικά μέσα (σε σχέση με τις προσδοκίες τους), όσο και σε ποιότητα, μη βρίσκοντας εκτόνωση απαξιώνοντας την Πολιτική και δυσπιστώντας στην Οικονομία και Επιστήμη, αλλάζει ρότα και επιτίθεται σ’ αυτό το ίδιο το υπόβαθρο του νεωτερικού κοσμοειδώλου, ελπίζοντας αυτή τη φορά να πετύχει διάνα και να χτυπήσει το «κακό» στη ρίζα του.

Υπάρχουν μια σειρά από φαινόμενα που το επιβεβαιώνουν, τόσα, ώστε αρκετοί διανοητές απ’ όλα τα πεδία των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων ν’ αναγκαστούν να στρέψουν το βλέμμα προς την κατεύθυνση αυτή. Φαινόμενα, όπως
  1. η αναβάθμιση της θρησκείας ως σημαντικής παραμέτρου στη ζωή των λαών, όχι μόνον του πρώην ανατολικού μπλοκ, αλλά και της Αμερικής και της Ελλάδας ακόμα,
  2. όπως η υιοθέτηση φονταμενταλιστικών πρακτικών στην πολιτική (Αμερική και ορισμένες μουσουλμανικές χώρες),
  3. όπως η στροφή στους ανατολικούς μυστικισμούς, τις ψευδοεπιστήμες, (ομοιοπαθητική, ανατολικές θεραπευτικές μέθοδοι),
  4. όπως η σχετικιστική σκέψη, το μεταμοντέρνο και New Age με την ισοπέδωση αξιών και ποιοτήτων, του υψηλού με το χύδην, της επιστήμης με τον τσαρλατανισμό, για ν’ αναφερθούμε σε μερικά από αυτά.

    Οι επιθέσεις κατά της Λογικής, ουσιαστικά στοχεύουν:

  1. Στην Επιστήμη την ίδια, η οποία θεωρείται το πλέον γνήσιο και ευνοούμενο παιδί της. Οι λόγοι δυσπιστίας οι οποίοι είχαν ήδη διατυπωθεί ανοιχτά από τον Adorno, έχουν να κάνουν α) με την διάψευση των προσδοκιών των ανθρώπων για καλυτέρευση της ζωής τους με την ανάπτυξη των επιστημών, όπως το είχε υποσχεθεί, β) με την απαξίωση άλλων τρόπων, πέραν των επιστημονικών, περιγραφής και κατανόησης της ανθρώπινης κατάστασης, καθώς επίσης και γ) με την αλαζονική προσπάθεια επιβολής των μεθόδων της και σε άλλα πεδία, όπως ψυχολογία (Behaviorism) και κοινωνικές επιστήμες. Δείτε σχετικά την ανάρτηση «Δυσπιστία στην Επιστήμη».

  2. Στην εργαλειακή εκδοχή της Λογικής, την οποία ορίσαμε στην προηγούμενη ανάρτηση «Οι Περιπέτειες του ορθού Λόγου», και η οποία αποτιμά τα πράγματα βάσει σχέσεων κόστους/αποτελέσματος και βάσει ποσοτικοποιημένων οντοτήτων.

  3. Στην αδυναμία της Λογικής σκέψης καθ’ αυτήν να παράξει ηθικούς τρόπους συμπεριφοράς, να συμπορευτεί με τον «ατελή» τρόπο ζωής των ανθρώπων, και να μας κάνει να νοιώσουμε «άνθρωποι».

  4. Στην αδυναμία της να παίξει καθοριστικό ρόλο στη χρήση της επιστήμης και της τεχνολογίας και τέλος,

  5. Στην προσπάθεια επιβολής ενός μονομερούς τρόπου θέασης του κόσμου, παραμερίζοντας και υποτιμώντας άλλους, όπως φαντασία, συναίσθημα, διόραση κ.λ.π.

Τί κάνουμε λοιπόν; Σκοτώνουμε τη Λογική και δενόμαστε, όπως παλιά στο άρμα των πάσης φύσεως πίστεων, δεισιδαιμονιών και προκαταλήψεων; Φυσικά και όχι.


Οι 7 επιστήμονες που ανέπτυξαν τις ανησυχίες και τις απόψεις τους στο τεύχος της 26 Ιουλίου 2008, του NewScientist, προσπαθούν να δουν το φαινόμενο από διαφορετικές σκοπιές, συγκεκριμένα της φιλοσοφίας, της νευροεπιστήμης, της θρησκείας, της ψυχολογίας και να προβούν σε επανακαθορισμό και διεύρυνση του ορισμού της ορθολογικότητας ώστε να συμπεριλάβει μεγαλύτερες κατηγορίες, (σσ. 51-53).



ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟ ;


Επί του παρόντος, ας εξετάσουμε την πιθανότητα ο άνθρωπος να μην αποτελεί by default, την απόλυτη ενσάρκωση του ορθού λόγου, να μην είναι το ον που βάσει της λογικής κάνει τις πιο ορθολογικές επιλογές στη ζωή του και που πάντοτε δρα ως προς το μέγιστο των συμφερόντων του. Δηλαδή, να μην είναι εν τέλει ο Homο Economicus, αυτός τον οποίον περιγράφουν και στον οποίο αναφέρονται σωρηδόν τα μοντέλα των οικονομολόγων.

Αν πάρουμε, σαν παράδειγμα, το οικονομικό κέρδος σε σχέση με το αίσθημα δικαίου, τότε βλέπουμε ότι το δεύτερο έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να υπερισχύσει στην τελική απόφαση κάποιου. Είναι γνωστό στους οικονομολόγους το Ultimatum Game, όπου κάποιος έχει ένα ποσό να μοιράσει ανάμεσα στον εαυτό του και έναν άλλον. Αν η προσφορά είναι μικρή, ο άλλος έχει πολλές πιθανότητες να αρνηθεί την προσφορά και να μην πάρει τελικά τίποτε στα χέρια του.


Η αιτία;


Το αίσθημα του αλτρουισμού που αναπτύχθηκε ήδη από τους Παλαιολιθικούς χρόνους, και το οποίο επέτρεψε στις ομάδες να αυτοσυντηρούνται και να βρίσκονται σε αρμονία, («Θα σου ξύσω την πλάτη, εφ όσον μου ξύσεις τη δική μου»). Η ηθική αίσθηση του δικαίου που δημιουργήθηκε, εντυπώθηκε (hard wired) στον εγκέφαλο μέχρι σήμερα και είναι ένα συναίσθημα που το μοιραζόμαστε όχι μόνο με όλους τους ανθρώπους, τόσο στις δυτικές όσο και στις λιγότερο ανεπτυγμένες κοινωνίες, αλλά και με τα πρωτεύοντα θηλαστικά.


Το συμπέρασμα που βγαίνει στην περίπτωση αυτή, είναι ότι η ορθολογικότητα ενός ατόμου δεν καθοδηγείται από έναν στείρο οικονομισμό, αλλά αποκτά ένα ευρύτερο περιεχόμενο, το οποίο λαμβάνει υπ’ όψιν του τις ανάγκες της ομάδας συνολικά για να δράσει και το οποίο περιεχόμενο οφείλουμε να της ξαναδώσουμε. Οι άνθρωποι, λέει ο βιοηθικός Tom Shakespear, στη σελίδα 48, δεν κατανοούν τον κόσμο βάσει της ξερής λογικής και μόνο, αλλά και μέσα από ιστορίες, αφηγήσεις, το συναίσθημα και τη φαντασία, με τέτοιο τρόπο ώστε οι προσλήψεις τους να είναι και εμπειρικά ακριβείς και να υποστηρίζονται από τη Λογική.


Για τον ρόλο του αλτρουισμού σε σχέση με τον ανταγωνισμό στην εξέλιξη, αναφερθήκαμε στο Πρώτο Παράδειγμα της ανάρτησης «Ιδεολογία και Επιστημονικές Θεωρίες».


Άλλο παράδειγμα, είναι από το άρθρο του Chris Frith, σ. 45, στο ίδιο τεύχος του NewScientist. Σήμερα, κοινό συμπέρασμα ανάμεσα στους νευροφυσιολόγους είναι ότι λίγες μόνον από τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλό μας, (αυτές της «υψηλότερης κλίμακας») είναι σε συνειδητό επίπεδο. Οι περισσότερες διεργασίες οι οποίες και καθορίζουν στο σύνολό τους την τελικά μας απόφαση, δεν γίνονται αντιληπτές. Η Λογική απουσιάζει από αυτές τις ενδιάμεσες επιλογές του εγκεφάλου, και εμφανίζεται μόνον a posteriori για να δικαιολογήσει την ήδη ειλλημμένη απόφαση, πολλές φορές σε σύγχυση ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει, γιατί ο εγκέφαλος είναι πολύ καλύτερος στο να παίρνει υπ’ όψιν του πολλές διαφορετικές περιπτώσεις όταν δεν δίνει λογαριασμό στη συνείδηση. Νομίζω ότι αυτό είναι αρκετά κατανοητό και από ιδίαν πείρα. Ίσως, όλη αυτή τη διαδικασία να την ονομάζουμε διόραση ή ενόραση, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι χωρίς υλικό υπόβαθρο, δηλαδή τον εγκέφαλο και τις νευρωνικές του λειτουργίες.

Επίσης ο ρόλος της Λογικής είναι να επιλέγει ανάμεσα σε διαφορετικές εκδοχές δράσεις, διαδικασία η οποία αποτελεί και τη βάση της μάθησης.




ΥΓ. Η Γκραβούρα (Plate 43) "The sleep of reason produces monsters" είναι του Goya

28 σχόλια:

Alexandros είπε...

Η μεγαλύτερη ανοησία που έχω διαβάσει τις τελευταίες ημέρες είναι ότι η επιστήμη δεν έχει βελτιώση την ζωή μας. Αλήθεια , με τι επιχειρήματα μπορεί κάποιος να ισχυριστεί κάτι τέτοιο , cynical?

Greek Rider είπε...

@cynical, καλησπέρα και καλό μήνα. Το σημερινό σου κείμενο είναι πολύ διαφωτιστικό, όπως και τα προηγούμενα της σειράς.

Θα συνεχίσω και εγώ το θέμα αργότερα μόλις συλλέξω κάποια σημαντικά στοιχεία που βρήκα.

Ασφαλώς η "Αχίλλειος πτέρνα" του σημερινού συστήματος είναι η λογική του. Μάλιστα εκπλήσσομαι όσο πάει και περισσότερο με τον τρέχοντα ανορθολογισμό.

Θα επανέλθω με σημαντικά στοιχεία σε νέα ανάρτηση στο μέλλον και θα χρησιμοποιήσω και όλη τη σειρά των δικών σου άρθρων για τη λογική και τον ορθολογισμό.

Πολύ καλή δουλειά, τα θερμά μου συγχαρητήρια!

Ανώνυμος είπε...

Oι θεωρητικοί του νεοσυντηρητισμού(της Αμερικής του Μπους)αναζητουν ιδέες για τη στήριξη της Νέας Τάξης Πραγμάτων(παγκοσμιοποίηση)στη θεωρία της ευφυούς δημιουργίας-κάπως ετσι δεν την ονόμασαν;-σε αντιπαράθεση με το Δαρβίνο!Αν αυτο δεν ειναι επίθεση εναντίον της Επιστήμης,εναντιον της Λογικής,τότε τι είναι;Απλό ξύπνημα του νεοχριστιανικού συντηρητισμου εξίσου φονταμελιστικου όσο ο ακραίος ισλιμισμός;Υπενθυμίζω οτι ο Μπους κέρδισε τις τελευταίες εκλογές με τις ψήφους 4000000 προτεσταντών(το πλέον συντηρητικό χριστιανικο δόγμα-ας θυμηθούμε τις Μάγισσες του Σάλεμ),οι οποίοι ψήφισαν για πρώτη φορά στη ζωή τους!
-Αγαπητή cynical,με την προτροπή σου μπήκα στις ιστοσελίδες όπου με παρέπεμπες,και πλέον είμαι έτοιμος να αναφωνήσω:-Στα όπλα,στα όπλα,να πάρουμε τα Σκόπια!!!Τέτοιο παραλήρημα από ΄΄αριστερά΄΄ ή πρώην αριστερά καλάμια δεν το φανταζόμουν ποτέ!Σ'ευχαριστώ...

nelly είπε...

"Η Λογική απουσιάζει από αυτές τις ενδιάμεσες επιλογές του εγκεφάλου, και εμφανίζεται μόνον a posteriori για να δικαιολογήσει την ήδη ειλλημμένη απόφαση, πολλές φορές σε σύγχυση ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα."

Πω πω!

cynical είπε...

Αλέξανδρε, καλησπέρα. Η κομβική φράση ειναι αυτη μεσα στην παρένθεση (δηλαδή σε σχεση με τις προσδοκίες τους). Αυτο πιστευω ότι ειναι αληθινό. Διοτι συμφωνα με τις εξαγγελιες και τη βεβαιοτητα που απέπνεαν οι γκουρού στα προηγούμενα χρονια (δες τις εξαγγελίες του Νεχρού μετα την αναληψη της εξουσίας και του Κέννεντυ οτι ο καρκινος βρισκεται προ ολοκληρωτικής θεραπειας 40 χρονια πριν) ολα τα προβλήματα μπορουν να λυθουν οσονούπω με την εφαρμογή των επιστημονικών μεθόδων. Η πραγματικοτητα δεν ειναι αυτη, και επι πλεον υπαρχουν πολλα περιστατικα συγκαλυψης, παντα με την επικληση της επιστημης, των κινδυνων καποιων τεχνολογικων εφαρμογων. (Κινητα, καπνισμα, εμβολια, μεταλλαγμενα κ.α.) Φυσικα ο κοσμος μαζι με τα νερά ηταν προθυμος να πεταξει και το μωρό, δηλαδή τον ορθο λογο. Πάντως δεν νομιζω ν'αμφιβαλλεις ότι αυτη ειναι η κατασταση σήμερα. Δες επισης και την αναρτηση "βιομηχανια κατασκευης αμφιβολιών".

O υπέρμετρος ενθουσιασμος ακολουθηθηκε απο την υπερβολικη απογοητευση. Οπως παντα χρειαζεται μια κριτικη ματια.
Από Το κειμενό μου πάντως δεν φαινεται η καταδικη της επιστημης συνολικά.

cynical είπε...

Καλησπέρα Rider και καλο μηνα. Περιμενουμε την αναρτηση σου.
Για την επανεμφάνιση του ανορθολογισμου εχουν ασχοληθει πολλοι αναλυτες και ειναι οντως ενα εκτεταμενο φαινομενο. Αποτελει την ραχοκοκκαλια του μεταμοντερνισμού και φυσικα δεν ειναι αμοιρος του τρεχουσας πολιτικο-οικονομικης κατάστασης.
Θα επανελθω κι εγώ.

cynical είπε...

Γεια σου VaD. Ναι, καλα που μου το θύμησες. Ειναι και ο δημιουργισμος και ο εφυής σχεδιασμος. Πως μου διέφυγε. Αν θελεις μπες στον κομβο www. skepdic.gr να δεις το Πάνθεο ολων των ανορθολογισμών.
Ο Καραμπελιας ειναι μια ακραια περιπτωση. Μην αμφιβαλλεις οτι η καθεστυκθια αριστερα και εθνικιστικη ηταν και θρησκευόμενη. Sui generis

cynical είπε...

Γεια σου Νέλλη και καλό μηνα. Ναι έτσι ειναι. Αυτο σχετιζεται και με τα πειραματα του Prof. Libet σε παλιότερη ανάρτηση.Πάντως εχουμε ακομα πολλα να μαθουμε για το μυαλό μας μας, αρκει να το κραταμε ανοιχτο και να μπορούμε να κρινουμε τις νεωτερες εξαγγελίες.

Νικόλαος Παπουτσής είπε...

Ποια λογική CYNICAL?
Η κοινή λογική? νομίζω
ότι κάποιο λάθος υπάρχει
Η ορθή λογική θα συμφωνήσω
ότι δεν πρέπει να δίνει
λογαριασμό στην συνείδηση
χωρίς όμως να ειναι"ωμή"

καλό μήνα

τσίου!!!

cynical είπε...

Γειά σου Karaflokotsyfa και καλό μήνα! Η κοινη λογικη κατα μια έννοια ειναι χρωματισμένη, ειναι αλλο πραγμα. Ειναι χειραγωγούμενη και εκφραζει συνηθως την λογικη της κυριαρχης ταξης.

Την τελευταια προταση, ειναι αλήθεια, δεν την πολυκαταλαβαινω. Πολλες αποφασεις μας δεν γινονται αμεσα αντιληπτες απο την συνειδηση. Και εκλογικευονται κατοπιν. Αυτο εννοούσα.

Να εισαι καλα!!!

Alexandros είπε...

Μα δεν υποστηρίζω ότι εσύ καταδικάζεις την επιστήμη. Μιλάω για αυτούς που την απαξιώνουν. Η επιστήμη εφαρμόζεται από τους ανθρώπους οπότε υπόκειται στους νόμους της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Εν τέλει πάντως , χρησιμοποιείται για καλό σκοπό.
Δεν χρειάζεται να μιλήσουμε για τα προφανή ( αύξηση προσδόκημου ζωής κ.λ.π.) , τα γνωρίζουμε όλοι.
Καλό βράδυ!

Ανώνυμος είπε...

Επίσης οι οπτικές παραισθήσεις (http://en.wikipedia.org/wiki/Visual_illusion) μας δείχνουν την μη ορθολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Και μάλιστα παρόλο που μας τα εξηγούν συνεχίζουμε να τα βλέπουμε "στραβά". ΕΝ γένει η αριστοτελική λογική δεν θεωρείται το πιο κατάλληλο μοντέλο για να ερμηνευτεί η ανθρώπινη συμπεριφορά. Αλλά, imho, αυτό έχει να κάνει με την βιολογική μας εξέλιξη (που λειτουργεί σε χρονικές διαστάσεις εκατομμυρίων ετών) παρά με πολιτιστικά γνωρίσματα - θρησκεία, φονταμενταλισμός - που λειτουργούν με χρονικό ορίζοντα αιώνων.

Ανώνυμος είπε...

Πάντως δεν μου φαίνεται πολύ ταιριαστό να αναζητούμε νευροφυσιολογικές ενδείξεις για να δικαιολογήσουμε την άνοδο ή την υποχώρηση του ορθολογισμού. Ας μην ξεχνάμε πως στην (δυτική τουλάχιστον) ιστορία ο ορθολογισμός γνώρισε ένα πηκ κατά την διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων μετά υποχώρησε και από την Αναγέννηση και μετά βρίσκεται σε άνοδο ξανα. Όλα αυτά σε διάστημα ~2500 ετών. Ασήμαντο από την σκοπιά της εξέλιξης. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος όλο αυτό το διάστημα ήταν πρακτικά αναλλοίωτος. (και εδώ τελειώνει η πολυλογία μου :-)

VAD είπε...

Aγαπητή cynical,δηλώνω επισήμως ότι ποτέ πια δε θα μπω σε sites στα οποία με παραπέμπει η αφεντιά σου!Ορίστε τι έπαθα τώρα,τρέχω να ερμηνεύσω τα πάντα με τα΄΄εννεαγράμματα''!Βοήθεια,Χριστιανοί!!!

ikonikos είπε...

Γεια σου cynical, χαίρομαι που σε βρήκα, πολύ ενδιαφέρουσες οι αναρτήσεις σου. Σε σχέση με τον Ορθό Λόγο που είναι μια ευρύτερη μάλλον έννοια από τη Λογική, θα διαφωνήσω ότι ο αλτρουισμός είναι αίσθημα, όπως και ότι η ηθική είναι απλά αίσθηση ή διαίσθηση.

Τόσο ο αλτρουισμός, όσο και η ηθική επιλογή μπορεί να προέρχεται από μια κριτική διαδικασία αξιολόγησης και σύγκρισης (όπως αναφέρεις άλλωστε με το εύστοχο παράδειγμα του ξυσίματος της πλάτης στο οποίο συμμετέχει η ορθολογική λειτουργία της σύγκρισης).

Τώρα, αν κάποιος έχει μειωμένη ή ετεροκαθορισμένη κρίση (που προέρχεται δηλαδή από έναν εργαλειακό ορθολογισμό ή από ανορθολογισμό) θα τον οδηγήσει στο να ακολουθήσει μια προβληματική και ετερόνομη ηθική. Αυτό δεν έχει σχέση με το συναίσθημα, πέρα από το αποτέλεσμα αυτής της ηθικής επιλογής που πάντα έχει ένα συναισθηματικό και ψυχικό αντίκτυπο.

Επίσης, γενικότερα θα πω, επειδή υπάρχει νομίζω γενικά παρεξήγηση, πως ο ανθρωπισμός είναι μια επιλογή επίσης ορθολογική και επομένως, πολιτική, παρά τα όσα ακούγονται για "συναισθηματική" ή ψυχική τάση που ανήκει σε μερικούς "καλούς" ανθρώπους.

Δηλαδή, προέρχεται από μια ορθολογική συνειδητοποίηση της ανισότητας, της αδικίας, του εγκλήματος. Γι' αυτό και ένας άνθρωπος με οξυμένη κρίση αντιλαμβάνεται π.χ. με πολύ μεγαλύτερη αίσθηση το άδικο του συστήματος από έναν θρήσκο ο οποίος καταφεύγει στο ετερονομημένο συναίσθημα-προσταγή "αγαπάτε αλλήλους" -στην καλύτερη περίπτωση- για να νοιαστεί (υποτίθεται) για τους άλλους.

Συνεπώς, νομίζω ότι χωρίς τον ορθό λόγο ηθική, ουμανισμός και εν τέλει ευτυχία δεν μπορούν να υπάρξουν.

cynical είπε...

Γεια σου Αλέξανδρε. Ούτε εγω θεωρησα οτι απευθυνόσουν στο εν λόγω κειμενο, απλα αυτες τις επεξηγησεις θα επρεπε να τις ειχα συμπεριλαβει μεσα στην αναρτηση για αποφυγη παρεξηγησεων. Το τι εχει προσφερει η επιστημη, δεν το συζηταω, ουτε και ο επιστημονικος τροπος σκεψης, που ειναι ο,τι καλύτερο διαθετουμε για την κατανοηση του κόσμου.

Στην αμερικη η επίθεση της θρησκευτικης δεξιας ειναι πολύ οργανωμενη και με επιμονή. Διαβασα ότι μολις αυτες τις μερες στη Λουιζιανα περασε νομος που δινει το δικαιωμα στα σχολεια να διδασκουν τον Ευφυή σχεδιασμό μαζι με την Εξελιξη του Δαρβινου, στο όνομα , άκουσον, άκουσον, της ακαδημαικης ελευθεριας. Και οτι άλλες 6 πολιτειες το επιχείρησαν, χωρις ομως να καταφερουν να παρουν την πλειοψηφια και να το κανουν νομο.
Αυτά.
Και καλή μερα!

cynical είπε...

Αντί, να μου χρωστας ευγνωμοσύνη VaD, που σου ανοίγω πόρτες για να γνωρισεις επι τελους την Αλήθεια!!!
Ξερεις ποσος κοσμος ασχολειται με τα εννεαγράμματα;; Ξερεις τι τζιρο κανουν ολα αυτα μαζί;;
Δεν μπορεί ΟΛΟΙ αυτοί να κανουν λάθος!!
Από φενγκ σούι πώς τα πας;; Το κανατόησες;; Το μυστήριο του εκατοστού Πιθήκου;;
Καλή μερα να εχεις!

cynical είπε...

Καλημέρα Spiretos72. Και γω το βρισκω "λογικό" στον εγκεφαλό μας να εχουν αποτυπωθει εξεις από την προιστορια μας που ηταν συγκριτικα μεγαλύτερη από ότι τα τελευταια χρονια πολιτισμου. Παντως σχετικα με τη λειτουργια του εγκεφαλου λιγα ειναι ακομα γνωστά ώστε να εχουμε βεβαιότητες. Και κυριως η αφεντια μου, που δεν εχω καμμια ειδικοτητα επι του θεματος.

Και μενα μου φανηκε πολύ περιεργο οταν ειχα δει για πρωτη φορά πώς το προβλημα της ελευθερης βούλησης εμπαινε υπό πειραματικη διερευνηση με τα πειραματα του Prof Libet. Και τα κειμανα που ειχα γραψει τοτε ειχαν ενα ειρωνικο υπόστρωμα. Μετά ειδα και άλλα, σχετικα με τα mirror neurons και τη σχεση τους με την ηθική. Και εξεπλάγην όταν διαπίστωσα ότι υπάρχει σχετικα μεγαλο ρευμα απο τους νευροφυσιολογους να βρουνε τη σχεση αναμεσα σε Brain και Mind όπως και την υλικη βαση των ηθικων προβληματων.

Άλλοι επισης νευροφυσιολογοι λενε οτι ολα αυτα ειναι βλακειες. Αλλά προς το παρον θελω να κραταω μια επαφη με τις οσες προσπαθειες γινονται.

Υπάρχει ενα βιβλιο του Γουόλιν, η Γοητεια του Ανορθολογικου που θα ηθελα να διαβασω. Αναφερεται στο μεταμοντερνο που ειναι κατα τη γνωμη μου ο σημερινος εκφραστης του.
Σ' ευχαριστώ για τo reference.

VAD είπε...

φενγκ σούι;φύσα,αεράκι ,φύσα με...!Δηλαδή,αν πάρω το βασιλικό απ΄το μπαλκόνι και τον βάλω δίπλα στην ....τουαλέτα...!Ασε καλύτερα,προτιμώ το καλοκαιρινό αεράκι!
Κι άλλους πιθήκους;Δε μου φτάνουν οι γύρω μου;
Ηθικόν δίδαγμα:Από την Πόλη έρχομαι....

Ανώνυμος είπε...

Διάλειμμα από διακοπές.

Είπαμε να μη λέμε βαριά λόγια σε περίοδο διακοπών αλλά η CYNICAL φαίνεται για… εκδίκηση μας στέλνει σε κείμενα του πίσω βαθιού σκοταδιού του εγκεφάλου. Καλοκαίρι είναι θα καραφλιάσουμε!

Δεν μπαίνω σε βαριές αναλύσεις μόνο μερικές σκέψεις θα πω.

Η μάχη της γνώσης και της άγνοιας στον κόσμο είναι συνεχής και από γεννησιμιού της αυτοσυνείδησης. Τώρα περνάμε μια φοβερή φάση πισωγυρίσματος και βλέπουμε την επιστροφή του τσαρλατανισμού με δόξες και τιμές σαν τραγική φάρσα της ιστορίας. Και δυστυχώς σαν εκδίκηση προς τους ηττημένους της διαλεκτικής λογικής . Έτσι, ισοτιμήθηκε η «αλήθεια» της Βίβλου για την εξέλιξη των ειδών και τη δημιουργία με αυτή του Δαρβίνου και επιβλήθηκε (ΗΠΑ) ως εξ ίσου σωστή απάντηση!!! Ο αγνωστικισμός στις δόξες του αλλά με πολύ πονηρό σκοπό. Αντικαθιστώντας την αλήθεια με την εκλεκτικότητα και τη βουλησιαρχία στο τέλος «μιλάμε και με το Θεό» (Μπους) που κοίτα να δει μας, είπε (ο Θεός!) να βομβαρδίσουμε το Ιράκ!!! Τα λέει καλά και ο vad.

Όταν ηττήθηκε η 1η Γαλλική δημοκρατία είχαμε το ίδιο πισωγύρισμα στις δοξασίες ,τους βασιλιάδες…

Στη Ρωσία δήθεν όλος ο λαός το μόνο που σκέπτεται είναι να έρθει κοντά στο Θεό μετά από 70 χρόνια… «αμαρτίας»! Ακριβώς… αυτό και μόνο αυτό σκέφτονται οι ρώσοι λέω και γω! Και εναγωνίως μάλιστα αναζητούν νέο… Ρασπούτιν! Βρε που καταντήσαμε!

Οι αναστροφές της ιστορίας της λογικής είναι πάμπολλες. Δεν είναι νέο φαινόμενο. Το πόσες φορές πισωγύρισε δε λέγεται. Και το πόσες φορές έφερε σε αντιφάσεις τους ανθρώπους στη μάχη μεταξύ φαινομενικής και πραγματικής λογικής επίσης.

Ένα από τα μεγαλύτερα άλματα της λογικής ήταν η μισή έστω αναγνώριση της ισότητας των ανθρώπων και έστω μόνο «έναντι του Θεού». Τεράστια αλλαγή που κλόνισε συνθέμελα το προηγούμενο οικοδόμημα της δουλείας. Έλα όμως που μια νίκη της κοινωνικής γνώσης συνοδεύτηκε με επανάκαμψη της άγνοιας μέσω της νέα παγκόσμιας θρησκείας με απίστευτα εκδικητικό τρόπο! Όλος ο θετικός πλούτος της αρχαίας ελληνικής επιστήμης και φιλοσοφίας πετάχτηκε στο πυρ το εξώτερο ως το πλέον επικίνδυνο μίασμα!!!! Γι’ αυτό έπρεπε να καεί η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και κάθε παρόμοια βιβλιοθήκη. Ότι διασώθηκε διασώθηκε από χριστιανούς παραβάτες των «θείων εντολών»! Χάσαμε πλούτο που κανένας δε γνωρίζει. Ούτε μπορεί να υπολογίσει που θα ήταν η ανθρωπότητα σήμερα αν εκείνη η γνώση συγχωνεύονταν με τη νέα κοινωνική γνώση της ισότητας των ανθρώπων.

Και ακόμα πληρώνουμε την τραγική αυτή φάρσα της ιστορίας με τη λογική και την άγνοια. Κάθε φορά που η επιστήμη προχωρά, έχει έναν ίσο λόγο και ο παπάς ή ο Πάπας! Αν είναι δυνατόν να μας κυνηγά ακόμη το «προπατορικό αμάρτημα» των χριστιανών της δεύτερης γενεάς!

Κάποτε οι άραβες μουσουλμάνοι πολύ πιο προοδευτικοί από τους χριστιανούς της Ιεράς Εξέτασης και των Ιερών Συνόδων που δεν είχαν καταλήξει ακόμη αν οι άγγελοι είναι αρσενικοθήλυκοι ή ό,τι τέλος πάντων, διέσωζαν και έφερναν στην Ευρώπη τον ελληνικό πλούτο της φιλοσοφίας. Αυτό το προοδευτικό φαινόμενο που είναι νίκη της λογικής εξοβελίστηκε σύντομα και το ιεροεξεταστικό πνεύμα επικράτησε και στους μουσουλμάνους. Σήμερα βλέπουμε να θριαμβεύει το πνεύμα των Ταλιμπάν και αυτοί να σέρνουν το χορό της αντίστασης και της…. λογικής(!!!) του κόσμου στην άλλη επέλαση του ιμπεριαλιστικού-χριστιανικού τσαρλατανισμού.

Ζούμε εποχή τρέλας.

Τέλος να έχουμε υπόψη ότι το επιστημονικό μέρος των λειτουργιών του εγκεφάλου πρέπει να ξεχωρίζει από το προϊόν του όπως τη γη από τον καρπό. Πρέπει να γνωρίζουμε κάθε λειτουργία του εγκεφάλου για πολλούς λόγους αλλά η γνώση αυτή δεν μεταβάλει τις ίδιες τις λειτουργίες. Απλά η γνώση θα είναι μια ακόμη νίκη της γνώσης έναντι της άγνοιας όταν οι άνθρωποι αποδεχτούν ότι μέσα στο κεφάλι δεν συμβαίνει τίποτα το θεϊκό αλλά όλα είναι υλικές λειτουργίες που παράγουν και άυλα προϊόντα.

Μέχρι τότε χριστιανοί να προσέχετε το… μάτι της κακιάς γειτόνισσας!!! Αυτό θα φταίει για τα κακά που σας βρίσκουν.

Καλή συνέχεια στις διακοπές για όσους ισχύει αυτό.

Στέργιος

cynical είπε...

Kαλημέρα Ikonikos και καλως ήρθες και απο τα μέρη μας!

Νομίζω πια, ότι οι ανθρωποι στη σημερινη εποχη κατανοούν την Λογική στην εργαλειακη εκδοχη της, και επομένως οι ηθικοι τροποι συμπεριφορας που εχουν στο μυαλο τους και θα ηθελαν να ισχυουν, δεν θεωρούν ότι θα ηταν δυνατον να εχουν παραχθεί από αυτον τον τυπο της Λογικης εν γενει. Αυτο σαν διευκρινηση.
Φυσικα και τα ηθικα συστηματα που παρηχθησαν, ειτε τα δεοντολογικα ειτε τα ωφελιμιστικα , ειτε του Καντ ειτε του Bentham για παράδειγμα, βασίζονταν στη λογική. Αφου ειχαν πολύ αυστηρα κριτηρια και προυποθεσεις. Συμφωνώ και με την βαση της ανθρωπιστικής στασης.

Τα θεματα που θιγεις ειναι πολυ σημαντικά αλλά θα σταθω ιδιαιτερα στο τι καθοριζει τις ηθικες κρισεις.
Εχω στο μυαλό μου ενα αρθρο που ειδα προσφατα στο Scienific Amrican απο τον καθ. ψυχολογιας Greene of Harvard σχετικα με την εμπλοκη των cognitive processes στις ωφελιμιστικες ηθκες κρισεις. Η θεση των συγγραφεων ηταν οτι ενώ οι ωφελιμιστικες ηθικες κρισεις διαμεσολαβούνται από τη λογική, οι δεοντολογικες διαμεσολαβούνται από συναισθημα, ενστικτα και άλλες αυτοματες διαδικασίες.
θα προσπαθησω να κανω ξεχωριστη αναρτηση επ' αυτού.

Περαστικός είπε...

Καλησπέρα. Η λογική δεν έχει κανένα πρόβλημα, αλλά δεν μπορεί να κάνει ένα πράγμα, να προσφέρει νόημα ούτε να παραγάγει ηθική από μόνη της. Η λογική, για παράδειγμα, δεν μπορεί να σου πει γιατί πρέπει να πεις "ναι" ή "όχι" στη ζωή ή γιατί πρέπει να σεβαστείς τον συνάνθρωπό σου ακόμη και όταν έχεις την ευκαιρία να προωθήσεις το συμφέρον σου σε βάρος του χωρίς να υπάρχει κίνδυνος τιμωρίας. Η θεωρία παιγνίων προσφέρει παραδείγματα όπου άνθρωποι που σκέπτονται ορθολογικά, με γνώμονα την προώθηση του συμφέροντός τους, χωρίς παραπομπή σε κάποιο εξωλογικό σύστημα αξιών, είναι «αναγκασμένοι» να επιλέξουν ενέργειες που βλάπτουν όλους τους «παίκτες» (δίλημμα του φυλακισμένου). Το νόημα, το γιατί, αναγκαστικά το αναζητούμε μέσα μας ή, οι πνευματικά πιο αδύναμοι, το αγοράζουν αποκλειστικά από τα διάφορα μαγαζιά (θρησκείες, δεισιδαιμονίες κ.λπ.). Όλοι επηρεαζόμαστε από τις αξίες και όλα όσα άλλοι εμφυσούν μέσα μας από τα παιδικά μας χρόνια. Είμαστε σε μεγάλο βαθμό πλάσματα της συνήθειας, σκυλιά του Παβλόφ που εθίζονται σε συμπεριφορές από το περιβάλλον μας σε αλληλεπίδραση με τις ατομικές μας τάσεις. Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι κάτι σύνθετο, καθώς εκτός από άτομα είμαστε αγελαία ζώα και δεκτικοί σε κανόνες που αποσκοπούν στο όφελος για την αγέλη μας, αλλά αυτή η πλευρά της συμπεριφοράς μας δεν έχει να καμία σχέση με τη λογική, εκτός αν θεωρούμε ότι συλλογικές οντότητες έχουν πραγματική υπόσταση.

Ανώνυμος είπε...

ΖΟΥΜΕ ΕΠΟΧΗ ΜΕΣΑΙΩΝΑ .

cynical είπε...

Kαλημέρα Στέργιε και καλή βδομάδα.
Δε μου λες, εκει στη Αετοραχούλα έχει Ιντερνετ καφέ, ή η κοινοτητα προσφερει Wi Fi free σύνδεση;

Στην Αμερικη ο πολεμος για την επάνοδο της θρησκευτικης δεξιας ειναι μεγάλος και παιζεται συνεχεια στα δικαστήρια. Προς το παρον δεν περναει τα νομοσχεδια που θελει, αλλά η πιεση ειναι τεραστια και διαρκεί πολλά χρονια. Η Ευρώπη ακομα ειναι απ' έξω, εν πολλοίς.

Αυτο πάντως που αιθανομαι και με φοβιζει ειναι ότι η Λογικη σκεψη από μονη της δεν επαρκει για να αποδείξει ότι μια σκέψη ειναι παράλογη.
Καλη συνεχεια στις διακοπες σου.

cynical είπε...

Kαλημέρα Περαστικέ.
Πολύ σημαντική η συμβολή σου στον προβληματισμο για τα όρια της Λογικής.

Αντιλαμβανομαι ότι ειναι ενα τεράστιο θεμα, οπου επι πλεον αδυνατω να δωσω και εναν ορισμό της. Ποιας λογικης; αυτο ηταν ενα ερωτημα της προηγουμενης αναρτησης. Οταν μιλαμε σημερα για Λογικη εννοούμε την Οικον. Λογικη, όπου λογικος ειναι αυτος που προωθει το στενο ατομικο του συμφερον. Η άλλη λογικη, (συμφερον της ομαδας) χρειάζεται διασαφήνηση του περιεχομένου της ώστε να γνωριζουμε τι περιλαμβανει.
Καταλήγω δηλ., ότι και η Λογικη μπορεί να ...ιδεολογικοποιηθεί αναλογως του ορισμου που της δίνουμε!!
Λογικό είναι ό,τι συμφέρει στην ομάδα, ή λογικό είναι ό,τι συμφέρει το άτομο;; Ιδού! Η αποψη σου φαινεται να ειναι διαφορετική, αλλά συμμεριζομαι την αποψη του Durkheim που λεει οτι ο σκοπος ειναι η διασωση της κοινωνιας και γιαυτο το λογο και θεοποιείται. (Το αναφερει καπου στις Elementary forms of religious life).


Ισως μια διευρυμενη λογικη να μπορει να παραξει νοημα στη ζωή των ανθρώπων και αυτο άλλωστε ηταν το ερωτημα του New Scientist.

Επίσης μιλάς και συ για ανορθολογικες επιλογες. Παρά ταυτα δεν πιστευω οτι ο ανθρωπος ειναι ανορθολογιστής. Απλά πρέπει να ορισουμε τυπους λογικής και να δούμε σε ποιον απο αυτούς ανταποκρινονται οι διαφορες πράξεις των ανθρώπων.

Αφού πάμε στα βαθεια νερά της φιλοσοφιας, δεν καταλαβαινω τι σημαινει "αναζητώ νόημα μεσα μου". Τι ειναι το μεσα, εν προκειμένω;;; Δεν ζηταω απαντηση. Απλά, ερωτηματα βάζω...

Επίσης, οι αξιες ειναι δυο ειδών, (φανταζομαι).Οι hard-wired, αυτες που κουβαλούνε συνηθειες προιστορικων χρονων και αυτες που ειναι προσφατες και "επίκτητες" και σκοπο εχουν να μας ενσωματωσουν στην τρεχουσα κοινωνικη πραγματικοτητα. Πόσο overlap υπαρχει αναμεσά τους; Άλλο ερωτημα.

Υποσχομαι να υπάρξει και συνεχεια όσο δεν μπορω να καταλήξω σε καποιο solid συμπέρασμα...

Καλή βδομάδα.

cynical είπε...

Καλημέρα De Profundis και καλη βδομάδα.

Χρειαζόμαστε επειγόντως μια χρονομηχανή ή καποιος πρεπει να ασχοληθει σοβαρα με τις wormholes για να φυγουμε απο αυτη την εποχή το γρηγοροτερο δυνατον!

ikonikos είπε...

Παιδιά, θα πρότεινα να μην μπλέκουμε τη λογική (logic) με το Λόγο (Reason). Η Λογική είναι μια υπο-λειτουργία του Λόγου και μάλιστα η πιο μηχανιστική από αυτές, καθώς σχετίζεται με τη μηχανική επεξεργασία των δεδομένων (ούτε καν της γνώσης πάντα).

O Λόγος είναι μια αρκετά ευρύτερη έννοια που περιλαμβάνει λειτουργίες εκ των ων ουκ άνευ για τη συνείδηση και ανθρωπιστική οργάνωση μιας κοινωνίας όπως η σύνθεση, η αφαίρεση, η κρίση, η επαγωγικότητα κα.

Από εκεί ξεκινάει η αμφισβήτηση και η νοηματοδότηση της κοινωνίας και η υπέρβαση του ατόμου σε κοινωνικό και πολιτικό ον.

cynical είπε...

Καλημέρα Ikonikos. Πολύ χρησιμη η διευκρίνηση που έκανες και στο μελλον θα πρέπει να ειμαι πιο προσεχτική. Αλλά νομιζω, (σε ό,τι αφορά εμένα), ότι όσες φορες χρησιμοποίησα τη λεξη "λογική", πάντως, δεν ειχα στο μυαλο μου την μπακαλίστικη υποκατηγορία του λόγου.

Πολύ χρησιμες οι παρεμβασεις σου. Πατωντας στις ακρες των δακτυλων προσπαθω να ανιχνευσω το ναρκοπέδιο του Λογου, γιατι νοιώθω να απειλειται.