Ιδέες για Νέους Φόρους!

Οι νόμοι θεσπίζονται πάνω σε κάποιες γενικές αρχές, όπως ας πούμε την αρχή για την προστασία της ζωής, της αξιοπρέπειας και της ιδιοκτησίας του ατόμου, και στοχεύουν με τον τρόπο αυτό στην εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας. Σε γενικές γραμμές οι νόμοι απαγορεύουν και ποινικοποιούν πράξεις οι οποίες στρέφονται είτε κατά συγκεκριμένων μελών είτε κατά του συνόλου γενικότερα, κάθε εποχή δε, έχει και τις δικές της θεωρήσεις ή εμμονές για το τι θεωρεί βλαπτικό.

Ανέκαθεν υπήρχε μειωμένη κοινωνική ανοχή στις γυναίκες, τα ποτά, τα χαρτιά και τα ξενύχτια, μιας και υπήρξαν νόμοι για την ποινικοποίηση της μοιχείας (π.χ., η «Βίλα των Οργίων» με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα), για την απαγόρευση του αλκοόλ, (π.χ. Αμερική, την εποχή του Αλ Καπόνε), για το χαρτάκι, (π.χ. στην «Χαρτοπαίχτρα» της Ρένας Βλαχοπούλου), αλλά και για τα ξενύχτια, όπως θυμόμαστε από την εποχή Παπαθεμελή. Όλα αυτά είχαν καταχωρηθεί σαν αδικήματα για το λόγο ότι μπορούσαν να εξαθλιώσουν άτομα και να φέρουν οικογένειες στο χείλος της καταστροφής. Υπήρχε δε, κάποιο σκεπτικό που δεν ήταν εντελώς παράλογο, γιατί πώς να δείξεις αλληλεγγύη και να πάρεις το μέρος κάποιου γυναικά, ή κάποιου μεθύστακα ή χαρτοπαίχτη, που ξυλοφορτώνει κάθε μέρα την κυρά του και ξεκοκαλίζει κι από πάνω το βιός των παιδιών του;

Σ’ αυτές τις εποχές της ελληνικής αθωότητας, δεν μπορούσες φυσικά να κάνεις όλα τα παραπάνω, μπορούσες όμως να βγάλεις, ας πούμε, το πακετάκι με τα άφιλτρα στο νοσοκομείο, δίπλα στο κρεβάτι του αρρώστου με πνευμονία και να καπνίσεις ανενόχλητα, όσο τραβούσε η ψυχή σου.

Το τσιγάρο μπήκε στο στόχαστρο πολύ αργότερα, όταν οι ελληνικές ταινίες είχαν χάσει πια τη χάρη τους και η Ελλάδα την αθωότητά της, για λόγους που αφορούσαν πρωτίστως τον καπνιστή, η επιβάρυνση της υγείας του οποίου έγινε αντιληπτό ότι θα επιβάρυνε και την υγεία, την οικονομική όμως, του κοινωνικού συνόλου, εξ αιτίας της υπερεκμετάλλευσης των ταμείων ασφάλισης. Έχω την εντύπωση, ότι ο παθητικός καπνιστής προστέθηκε στις αιτίες απαγόρευσης αρκετά αργότερα, σαν ένας επιπλέον σοβαρός λόγος για την προώθηση ακόμα σκληρότερων αντικαπνιστικών μέτρων. Η κύρια αιτία όμως ήταν η αποφυγή της επιβάρυνση των ταμείων υγείας από ανεύθυνους εν γένει προς το κοινωνικό σύνολο ανθρώπους, όπως είναι κατά κανόνα οι καπνιστές. Είχαμε εισέλθει πλέον στην Εποχή της Υπευθυνότητας!

Αν και το μέτρο αυτό είχε μια λογική, αυτή όμως είχε πλέον διολισθήσει προς μια άλλη κατεύθυνση, διαφορετική απ’ ότι οι λογικές των προηγούμενων απαγορεύσεων, (χαρτιά, ποτά, γυναίκες κ.λ.π.), διότι υποδήλωνε μειωμένα κοινωνικά αντανακλαστικά και μειωμένη διάθεση μοιράσματος του κόστους από τα πάθη και τα πάθια κάποιων συνανθρώπων μας, πολλών ή λίγων. Πώς να το κάνουμε, η κοινωνική συμβίωση έχει και κάποιο κόστος, το οποίο είχαμε συνηθίσει, υπόρρητα φυσικά, να το αναλαμβάνουμε ομαδικά!

Άπαξ, όμως και μια κοινωνία αρχίσει να σκέφτεται έτσι, δύσκολα θα βάλει μετά φρένο στις απαγορεύσεις που θα αρχίζει να σκαρφίζεται, αίροντας έτσι κάθε διάθεση συμμετοχής στον κοινό λογαριασμό. Για παράδειγμα, γιατί θα έπρεπε εμείς, (θα έλεγε κάποιος), οι ευσυνείδητοι φορολογούμενοι να συντηρούμε τις φυλακές και τους φύλακες των παρανόμων, οι οποίοι δεν φτάνει που μάς απειλούν και μάς βλάπτουν, αλλά θα πρέπει να τους πληρώνουμε κι από πάνω! Γιατί θα πρέπει να πληρώνουμε τα επιδόματα ανεργίας των ανίκανων και τεμπέληδων; Και πάει λέγοντας...

Μετά λοιπόν, την εμπέδωση της θεωρίας ότι οι καπνιστές επιβαρύνουν το σύστημα υγείας, δεν ήμασταν παρά ένα βήμα πριν από την στοχοποίηση της επόμενης κατηγορίας ανθρώπων, που είχαν κι αυτοί εξαιρετικές συστατικές επιστολές για καρδιοπάθειες, διαβήτη και καρκίνο, δηλαδή την κατηγορία των χοντρών!

Όντως, η σκέψη να επιβληθεί ειδική φορολογία, έως και 10%, σε τροφές μηδενικής θρεπτικής αξίας, αλλά πλούσιες σε λιπαρά και ζαχαρούχα, όπως burgers και αναψυκτικά, κερδίζει ολοένα έδαφος στην Αμερική, με το σκεπτικό ότι όσοι τις καταναλώνουν χοντραίνουν, αρρωσταίνουν και μετά μάς τρέχουν. Κάθε χοντρός στην Αμερική στοιχίζει κατ’ έτος περίπου $700 περισσότερο από έναν λιγνό, πράγμα που σημαίνει ότι ένας χοντρός ζει κατάφορα σε βάρος του λιγνού ο οποίος κυριολεκτικά τον τρέφει. Και ότι το κόστος συντήρησης και επισκευής των χοντρών είναι μεγαλύτερο από αυτό, άκουσον, άκουσον, των καπνιστών! Σαν να μας λένε, δηλαδή, ότι τόσα χρόνια παλεύαμε σε λάθος μέτωπα!

Οι αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν αφορούσαν το άδικο του μέτρου, μιάς και έβαζε στην ίδια ζυγαριά αυτούς που έτρωγαν τα παραπάνω και δεν γυμνάζονταν, με αυτούς που έκαναν το ίδιο, αλλά γυμνάζονταν και παρέμεναν σε φόρμα και υγιείς. Επιπλέον επισημάνθηκε, ότι η κατανάλωση τέτοιου είδους τροφών παρατηρείται συνήθως σε υποβαθμισμένες περιοχές, οπότε η αυξημένη φορολόγηση θα στόχευε αποκλειστικά στο πορτοφόλι των φτωχών, εξ’ ίσου άδικο κι αυτό.

Έτσι, αφού το μέτρο της άμεσης φορολόγησης των παχυντικών τροφών βρέθηκε άδικο και ανάλγητο, δεν έμενε λοιπόν παρά η άμεση φορολόγηση των χοντρών των ίδιων, με βάση την απόκλιση του βάρος τους απ' το ιδανικό. Κάπως έτσι, όπως η φορολόγηση των αυτοκινήτων ανάλογα με τα κυβικά τους, ή των σπιτιών ανάλογα με τα τετραγωνικά.

Δε λέω, εντελώς δίκαιο μέτρο. Ειδικά τώρα που τα οικονομικά του κράτους είναι σε κρίσιμη φάση!


Υ.Γ. Η πληροφορία από το Economist, εδώ.