Κυριακή 19 Ιουνίου 2011

Το στοίχημα του Ερντογάν


Την Κυριακή που μας πέρασε ο Ερντογάν κέρδισε, με το 49,9% των ψήφων, την τρίτη κατά σειρά θητεία στην πρωθυπουργία της Τουρκίας, ύστερα από μια εντυπωσιακή σε όγκο προσέλευση, (87% των ψηφοφόρων), ποσοστό που βρίσκεται πέρα κι από τα όνειρα των ομοίων του στη Δύση.


Και πώς να μην το πετύχει; Η υπόσχεσή του ότι θα διπλασιάσει το κατά κεφαλή εισόδημα της Τουρκίας, δεν είχε κανένα λόγο να μην γίνει πιστευτή, μιας και μέσα στα εννιά χρόνια της θητείας του, από το 2002 δηλαδή που πρωτανέλαβε τα ηνία, μετά από μια δεκαετία πολιτικής αστάθειας, σχεδόν χρεοκοπημένων τραπεζών και με το ΔΝΤ να μπαινοβγαίνει και να «διασώζει», κατάφερε να το τριπλασιάσει και να καταστήσει την Τουρκία μια σημαντική οικονομική και πολιτική δύναμη.


Ο Ερντογάν, όπως αναγνωρίζουν εχθροί και φίλοι, κατάφερε πολλά, ξαναδίνοντας στην Τουρκία την χαμένη της αυτοπεποίθηση. Με ρυθμό ανάπτυξης για το 2010 κοντά στο 9%, που μόνο με αυτόν της Ινδίας και Κίνας μπορεί να συγκριθεί, με εξωτερικό χρέος μόλις στο 41% του ΑΕΠ, με πληθωρισμό γύρω στο 6%, με τριπλασιασμό των εξαγωγών, και με τις τουρκικές επιχειρήσεις να έχουν εξαπλωθεί πολύ μακρύτερα από την επικράτεια του μουσουλμανικού κόσμου της Εγγύς Ανατολής, η Τουρκία, μέλος πλέον του G20, κατέχει, όχι αδίκως, την 17η θέση ανάμεσα στις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Βέβαια, λόγω της μεγάλης εισροής κεφαλαίων η οικονομία αρχίζει να δείχνει σημάδια υπερθέρμανσης, ενώ η αύξηση των εισαγωγών, (συνέπεια της αύξησης της καταναλωτικής δύναμης), σε σημείο που να ξεπερνούν τις εξαγωγές έχει σαν αποτέλεσμα τα ελλείμματα να παίρνουν την ανιούσα (~9%). Αλλά αυτά προς το παρόν δεν απασχολούν κανέναν άλλον πέρα από τον υπουργό οικονομικών.


Στο εσωτερικό, στηριζόμενος ο Ερντογάν στον αγροτικό πληθυσμό και στα ανερχόμενα μικροαστικά μουσουλμανικά στρώματα, κέρδισε τη μάχη με το άλλοτε πανίσχυρο στρατιωτικό κατεστημένο, και αποδυνάμωσε τις πανίσχυρες κοσμικές ελίτ του τσιμέντου και του βάμβακος που παρέα με τους στρατηγούς λυμαίνονταν τη χώρα.


Στο εξωτερικό ακολούθησε το δρόμο της υποστήριξης του στρατηγικού αναπροσανατολισμού της χώρας, δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα προς το Ισραήλ, δεν υπέκυψε, όταν έκρινε ότι δεν έπρεπε, στις αμερικανικές απαιτήσεις, και δεν παρέλειψε να αναλάβει διάφορες διπλωματικές πρωτοβουλίες, όπως με το Αζερμπαϊτζάν σχετικά με τον αγωγό Ναμπούκο, με το Ιράν, σχετικά με τα πυρηνικά και με τη Λιβύη και Συρία προσφάτως.


Όλα καλά λοιπόν; Αν βάλουμε στην άκρη το ζήτημα των ατομικών δικαιωμάτων, κυρίως των γυναικών, (παρά τις σημαντικές παραχωρήσεις κατά τον πρώτο καιρό της θητείας του), και της ελευθερίας του τύπου, (σύμφωνα με εκτιμήσεις ΜΚΟ, στην Τουρκία σήμερα υπάρχουν περισσότεροι δημοσιογράφοι στη φυλακή απ’ ότι στην Κίνα), ζητήματα, τα οποία παρ’ ότι επιδιώχθηκε, δεν κατέλαβαν κεντρική θέση στον προεκλογικό δημόσιο διάλογο, το πρόβλημα εστιάζεται στο ότι ο Ερντογάν αρχίζει και γίνεται πολύ ισχυρός, έως και μεγαλομανής, αν λάβουμε υπ’ όψιν το φαραωνικό σχέδιο για τη διάνοιξη μέχρι το 2025 ενός νέου καναλιού, τύπου διώρυγας του Παναμά, παράλληλα με το Βόσπορο.


Το πραγματικό όμως επίδικο των εκλογών ήταν η επικείμενη αναθεώρηση του ισχύοντος από το 1982 Συντάγματος, όπως αποφασίστηκε σε πρόσφατο δημοψήφισμα και ο βαθμός συμμετοχής και των υπόλοιπων κομμάτων, πλην του κυβερνώντος AK, στην τελική διαμόρφωση. Έτσι με μια απλή πλειοψηφία 331 εδρών από τις 550 του κοινοβουλίου, το ΑΚ θα μπορούσε να κόψει και να ράψει ένα Σύνταγμα στα μέτρα του, και να μετατρέψει το πολίτευμα σε προεδρευόμενη δημοκρατία, ώστε ο Ερντογάν να μπορεί μετά την τρίτη και τελευταία του θητεία να μεταπηδήσει στον προεδρικό θώκο, απ’ όπου τελικά, και με τη θέληση του αλλάχ, θα συνταξιοδοτείτο. Θα έπρεπε βέβαια να το επικυρώσει κατόπιν με δημοψήφισμα, αλλά ως προς τούτο δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ότι δεν θα το κέρδιζε. Με μια σούπερ δε πλειοψηφία 367 εδρών, δεν θα χρειαζόταν καν το δημοψήφισμα και ο Ερντογάν θα μπορούσε ν΄ αλωνίζει εσ’ αεί.


Δεδομένου δε του προεκλογικού κλίματος με τα παραληρούντα πλήθη, όπου ήταν παραπάνω από φανερό ότι ο Ερντογάν θα εξασφάλιζε μια άνετη νίκη, η ορατή πλέον δυνατότητα επίτευξης μιας τέτοιας ονειρικής πλειοψηφίας είχε διασπείρει ανησυχίες τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό, ώστε να αναγκαστεί μέχρι και ο Economist, σε στιγμή ακραίου πανικού, να προτείνει ανοιχτά την ψήφιση του αντιπάλου κεντροαριστερού CHP, γεγονός που δικαίως έκανε τον Ερντογάν να βγάζει καπνούς από οργή.


Τελικά η κάλπη φέρθηκε με σύνεση. Έβγαλε μεν νικητή το AK, κατά τα αναμενόμενα, φρόντισε όμως να του δώσει μόνο(!) 326 έδρες, και να ψαλιδίσει, κατά συνέπεια τις υπέρμετρες φιλοδοξίες του αρχηγού του.


Οι υπόλοιποι ψήφοι μοιράστηκαν στο κεντροαριστερό ρεπουμπλικανικό λαϊκό κόμμα, CHP, το οποίο παρά την πρόσφατη αλλαγή κατεύθυνσης προς περισσότερο φιλοκουρδικό και λιγότερο φιλο-στρατιωτικό, και την αλλαγή αρχηγού, στο πρόσωπο του ασκητικού Κιλιτσντάρογλου, επονομαζόμενου και Γκάντι, βγήκε δεύτερο με κάτι λιγότερο από το 26% των ψήφων και 135 έδρες.


Το 13%, με 53 έδρες, πήγε στο σουπερ-εθνικιστικό MHP, κι αυτό συνέβη, παρά τη δίνη στην οποία βρέθηκε προεκλογικά, όταν αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη του αναγκάστηκαν να παραιτηθούν εξ αιτίας κάποιων «αμαρτωλών» βίντεο, με θέμα «σεξ και πολιτική» που είδαν το φως της δημοσιότητας. Φυσικά τα βίντεο αυτά, αν και εικάζεται ότι είχαν σαν στόχο τα ευσεβή αισθήματα των ψηφοφόρων του MHP, ώστε να τους αναγκάσουν να ρίξουν την ψήφο τους στο απολύτως εγγυημένα ευσεβές κόμμα του Ερντογάν, με συνέπεια να αποκτήσει την πολυπόθητη πλειοψηφία των 330 εδρών, εν τούτοις δεν το κατάφεραν.


Έκπληξη απετέλεσε η εκλογή 36 ανεξάρτητων βουλευτών εκ μέρους του κουρδικού κόμματος ειρήνης και δημοκρατίας (BDP), οι οποίοι σε σχέση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση βρέθηκαν περισσότεροι κατά 16. Διευκρινίζεται ότι η επιλογή να κατέβουν σαν ανεξάρτητοι έγινε για να υπερπηδηθεί το εμπόδιο του 10% που πρέπει να ξεπεράσει κάποιο κόμμα για να εισέλθει στο κοινοβούλιο. Το ίδιο κόλπο είχαν χρησιμοποιήσει και οι αδελφοί μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο. Έτσι με τόσους κούρδους βουλευτές, το κουρδικό ζήτημα είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί ξανά ψηλά στην ατζέντα.


Ο Ερντογάν, στην πρώτη μετά τη νίκη ομιλία του φάνηκε ενωτικός, απευθυνόμενος για την επεξεργασία του νέου συντάγματος, που θα εγγυάται βασικά δικαιώματα και ελευθερίες, σε όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, στην κοινωνία των πολιτών, στους ακαδημαϊκούς, στους Τούρκους, τους Κούρδους και τις μειονότητες.


Το αν θα καταφέρει να εξασφαλίσει τη συνεργασία τους και να ενώσει τα φιλελεύθερα και κοσμικά τμήματα της κοινωνίας με τους συντηρητικούς ισλαμιστές, είναι ένα στοίχημα, που αφορά όχι μόνο την Τουρκία αλλά και ολόκληρη την ισλαμική Μέση Ανατολή, καθώς, αν επιτύχει θα έχει δείξει ότι το πάντρεμα του ισλάμ με τη δημοκρατία δεν είναι κάτι το θεμελιακά ανέφικτο.


16 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δεν νομίζω ότι τα πράγματα είναι τόσο απλά στην Τουρκία. Για παράδειγμα, ο Ερντογάν ακολουθεί πολιτική άγριων ιδιωτικοποιήσεων των φυσικών πόρων με πρώτο και καλύτερο το νερό. Λίγο πριν τις εκλογές λοιπόν, συνέβαιναν αυτά
http://bianet.org/english/freedom-of-expression/130462-istanbul-and-izmir-under-clouds-of-tear-gas

Leo Kastanas είπε...

Δεν ήξερα ότι το κατέχεις το Τουρκικό τόσο καλά. Συγχαρητήρια, το bloging στα καλύτερά του. Αναδημοσιεύω προσεχώς, δηλαδή μόλις ξεμπλέξω από τις αναρτήσεις της κατήφειας για τα δικά μας που ακολουθούν προφανώς την ακριβώς αντίθετη από την Τουρκία πορεία. Εύχομαι τα καλύτερα.

cynical είπε...

Ανωνυμε,

ο Ερντογαν οντως αφ οτου ανελαβε συνεχισε τις structural reforms toy ΔΝΤ, και προεβη σε ιδιωτικοποιησεις. Οπως επισης και απο τη δευτερη θητεια και μετα αρχισε να μην γινεται δεκτικος σε κριτικη και αντιθετες φωνες. Γιαυτο και υπαρχουν τοσοι πολλοι στις φυλακες, δημοσιογραφοι και διανοουμενοι.

Αλλα οτι η τουρκικη οικονομια φυσαει, κανεις δεν το αμφισβητει, οπως και οτι αναδεικνυεται σε ισχυρη και υπολογισιμη δυναμη, περιφεριακη, και οχι μονο.

Το οτι οι δυτικοι ανησυχουν για τη δυναμη που αποκτα, εχει να κανει με το γεγονος οτι απο ζητουλας της ΕΕ, μετατρεπεται σε ισοτιμο συνομιλητη που μπορει να της γυρνα και την πλατη. Ο Ερντογαν, χωρις να προτιθεται να κοψει τις σχεσεις μαζι τους, εν τουτοις εχει στρεψει το ενδιαφερον του ανατολικα. Κι αυτο δεν αρεσει.

Φυσικα και υπαρχουν ανισοτητες, αλλα οταν μια οικονομια αναπτυσσεται τοσο γοργά αυτες περνανε απαρατηρητες. Οταν πεσουν οι ρυθμοι αναπτυξης, τοτε το κοινωνικο θα γινει περισσοτερο εμφανες.

cynical είπε...

leo,

ας ειναι καλα το ιντερνετ! Να πανε καλα οι ανθρωποι, να τραβηξουν κι εμας προς τα πανω, και αμα χρειαστει και να μας δανεισουν!

Ειτε μας αρεσει, ειτε οχι ο Ερντογαν ειναι ενας πολυ ικανος ηγετης. Ισως επειδη στα νειατα του ηταν ποδοσφαιριστης...

Leo Kastanas είπε...

Και βέβαια ιδιωτικοποιήσεις και ακόμα πολλά ιδιωτικά πανεπιστήμια, εκ των οποίων κάποια είναι πολύ καλά απ'ότι έχω ακούσει, που δίνουν στην Τουρκία στελέχη για να κάνει την ανάπτυξη. Στη σοβιετική Ελλάδα, οι ικανοί φεύγουν και οι υπόλοιποι δουλεύουμε για να συντηρούμε τις κομματικές νομενκλατούρες, τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και τις συνδικαλιστικές μαφίες. Αντίστροφες πορείες.

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω γιατί πρέπει να κρίνουμε τη δική μας οικονομία και την τουρκική με διαφορετικά κριτήρια. Κι εμείς, αν εφαρμόσουμε τα μέτρα του ΔΝΤ θα έχουμε μια οικονομία που "φυσάει", σύμφωνα με τους αριθμούς. Και θα έχουμε και τις αντίστοιχες ανισότητες και την καταστολή.

Η διαφορά είναι ότι ο Ερντογάν αποφάσισε να κάνει ό,τι γίνεται σήμερα στην Ελλάδα (από τις ιδιωτικοποιήσεις μέχρι τις τιμές των εισιτηρίων στα ΜΜΜ, από τις περικοπές δημοσίων δαπανών μέχρι την άγρια καταστολή κλπ), μοιράζοντας καλύτερα την πίττα σε ξένους και δικούς κεφαλαιοκράτες (δεν θα έρθει το ΔΝΤ, θα το κάνω μόνος μου!). Με αυτήν την έννοια είναι καλύτερος ηγέτης από τον δικό μας, αφού ξέρει να μοιράζει καλύτερα την πίττα κρατώντας το μαχαίρι.

Όσο για τις ανισότητες και τις κοινωνικές αντιθέσεις, τα περιβαλλοντικά προβλήματα κλπ που η πολιτική του δημιουργεί, φαίνονται ήδη. Απλά, δεν ζούμε εκεί για να μας πειράζει, όπως μας πειράζει στην Ελλάδα.

Γενικά όμως, πρόκειται για τις ακριβώς ίδιες πολιτικές, που εφαρμόζονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο. Γιατί να μας ενοχλεί λοιπόν αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα; Γιατί να μην μας ενοχλεί αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία; Θα ήταν καλύτερο το Μακροπρόθεσμο αν μας έδιναν και εμάς μια θέση στους G20;

k2 είπε...

cynical καλημέρα!

Είμαι λίγο διστακτική στο να λέμε τι καλά που πάει η τουρκική οικονομία. Ναι μεν έχει υψηλό ρυθμό ανάπτυξης, αλλά: 1. οι ανισότητες είναι τεράστιες, 2. δεν τίθεται καν ως στόχος το να ξεπεραστούν αυτές οι ανισότητες - για την ακρίβεια όλη αυτή η οικονομική ανάπτυξη *βασίζεται* στις ανισότητες. Είχα προσπαθήσει να παραθέσω μερικά στοιχεία εδώ: http://tinyurl.com/68ykywq (και συγγνώμη που γίνομαι αυτοαναφορική ;))

Ως προς το πολιτικό, όντως, ο Ερντογάν απ'το 2002 ως σήμερα έχει πετύχει κάτι πολύ σημαντικό: έβγαλε απ'τη μέση τον στρατό. Ωστόσο, όπως λες άλλωστε κι εσύ, δεν είναι και κανένας δημοκράτης... Η γλώσσα που χρησιμοποιεί εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων κι οποιουδήποτε διαμαρτύρεται είναι να σου γυρνάει τ'άντερα...
(Δες αν θες 2 άρθρα - ένα παλιότερο κι ένα πιο πρόσφατο: http://tinyurl.com/662alrm και http://tinyurl.com/6bbgp4l ;))

cynical είπε...

Ανωνυμε,
θα συμφωνουσα μαζι σου, αν οι συνταγες του ΔΝΤ δεν εφερναν αυτη την τοσο βαθεια υφεση που βιωνουμε και αυτο το τεραστιο χρεος. Δεν προκειται για την ιδια κατασταση.
Η Τουρκια καταφερε μεσα στη δεκαετια να αντιστρεψει το κλιμα μεταναστευσης, με αποτελεσμα περισσοτεροι τουρκοι να επιστρεφουν απο Γερμανια, παρα να φευγουν. Εδω, συμβαινει το εντελως αντιθετο και θα ελεγα οτι δεν υπαρχει προοπτικη αντιστροφης με την τροχια που εχει παρει η οικονομια ειτε γινουν εκτεταμενες ιδιωτικοποιησεις ειτε οχι.

Η διαφορα της αναμειξης του ΔΝΤ στην τουρκικη οικονομια ειναι στην κλιμακα, λαμβανοντας υπ' οψιν τη σχεση του μεγεθους των 2 οικονομιων. Φερ' ειπειν οι ιδιωτικοπ. στην Τουρκια απεφεραν ~$30 δις και η χρηματοδοτηση απο το ΔΝΤ ~$45 δις. Ας συγκρινουμε αυτα τα νουμερα με τα δικα μας.

Επισης η Τουρκια ειχε τη δυνατοτητα να ασκησει και ανεξαρτητη νομισματικη πολιτικη, οπως και εκανε, υποτιμωντας τη λιρα, κατι που εμεις δεν μπορουμε να κανουμε.

Οσο για τα ιδιωτικα πανεπιστημια που λεει ο leo, τα διδακτρα ανερχονται στα 25,000 δολ και δεν αποτελουν το καλυτερο μοντελο. Απλως εξυπηρετουν τις ελιτ, που ετσι κι αλλιως θα εφευγαν στις ΗΠΑ για σπουδες.

Απο την αλλη ομως δεν ρημαξαν και τα δημοσια. Παρτε για παραδειγμα το πολυτεχνειο της Αγκυρας και τα δημοσια της Κων/πολης τα οποια δεν στερουνται φημης.

Αυτο που θελω να πω ειναι οτι η επιτυχια της τουρκιας, που δεν ειναι μονο οικονομικη, δοθεισης και της αυξανομενης επιρροης της στον μουσουλμανικο κοσμο και την αναδειξη της σε περιφερειακη δυναμη, δεν μπορει να χρεωθει στο ΔΝΤ και στην ακριβη εκπληρωση των συνταγων του, μιας και επροκειτο για μια διαφορετικη με τη δικη μας κατασταση και μια μικροτερης κλιμακας επεμβαση.

Η ανεργια απο την αλλη ειναι υψηλη, επισημως στο 11% και φανταζομαι οτι και οι αντιθεσεις, δεν εχω ακριβη εικονα. Ο Ερντογαν δεν ειναι κανενας σοσιαλιστης, αλλα ουτε και καποιος που εχασε την επαφη με τον λαο και ιδιως με τα μεσοστρώματα τα οποια και ηρθαν στην επιφανεια και τον στηριζουν.

Εδω εκανα μια επισκοπηση της overall πορειας της Τουρκιας μεσα στη δεκαετια απο μια γενικη σκοπια, που ειναι διχως αλλο εντυπωσιακη.

Το ποιοι κερδισαν περισσοτερο και ποιοι λιγοτερο, αυτο ειναι ενα ξεχωριστο θεμα. Θεωρω δε δεδομενο οτι μεσα σε ενα καπιταλιστικο περιβαλλον η οποια αναπτυξη δεν γινεται ισορροπα.

cynical είπε...

γεια σου k2,

Το τελευταιο λινκ που παραθετεις το βρηκα περισσοτερο κατατοπιστικο και μου αρεσε.

Ειναι χαρακτηριστικο οτι στην Τουρκια δεν υπαρχει καποιος ισχυρος αριστερος πολος. Ισως δεν υπήρχαν οι προυποθεσεις, (περαν της καταστολης)για να δημιουργηθει κατι τετοιο, και αυτό θα ηταν ενδιαφερον να διερευνηθει.


Ο Ερντογαν συσπειρωσε τα μεσοστρωματα στη βαση της αναγνωρισης της θρησκευτικης τους ταυτοτητας, η οποια λογω των κεμαλιστων ηταν απαγορευμενη μεχρι προσφατα να φανερωθει δημοσια. Αυτο τους εδωσε ενα βαθμο αυτοεκτιμησης, που ειναι σημαντικο.

Προς το παρον εχω την εντυπωση οτι η ταυτοτητα αυτη υπερισχυει την ταξικης συνειδητοποιησης. Η υπερισχυση της δευτερης θα σημανει και την ανοδο αριστερων πολιτικων σχηματισμων, που ειναι το ζητουμενο. Αν δεν συμβει, η τουρκια θα ολισθησει σταδιακα προς ενα ισλαμικο μονοπατι, για το οποιο φοβουνται και οι δυτικοι.

Ανώνυμος είπε...

Και η Ελλάδα θα γίνει σαν την Τουρκία, εάν εφαρμοστούν τα μέτρα του Μεσοπροθέσμου.

Ύφεση υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα γιατί πλήττονται τα μεσαία στρώματα τα οποία αντιστέκονται κάπως. Μόλις προλεταριοποιηθούν, το ΑΕΠ θα αρχίσει να αυξάνεται. Είναι εύκολο αυτό, δεδομένου ότι αρκεί μια ομάδα εταιρειών να αυξήσει τα κέρδη της βάσει της μείωσης των μισθών και αυτό να αποτυπωθεί στο ΑΕΠ (έλα βρε cynical, εγώ θα στα λέω τώρα; τα ξέρεις καλύτερα).

Τελικά, καλώς ήρθε το ΔΝΤ στην Ελλάδα, αφού θαυμάζουμε τα οικονομικά "θαύματα" της Τουρκίας, της Ινδίας και άλλων χωρών. Το ότι η χρηματοδότηση του ΔΝΤ ήταν περιορισμένη στην Τουρκία δεν λέει πολλά, αφ' ενός γιατί σε μια πολύ φτωχή χώρα, τα 45 δις έχουν άλλη, μεγαλύτερη αποδοτικότητα και χρησιμότητα (π.χ. στη στήριξη των τραπεζών), αφ' ετέρου γιατί στην Τουρκία οι ιδιωτικοποιήσεις γίνονται χωρίς μεσοπρόθεσμα και αηδίες, στα πλαίσια του οράματος της ερντογανικής Τουρκίας. Δηλαδή, ο Ερντογάν είναι ΔΝΤ χωρίς το ΔΝΤ. Εμείς ακόμη δεν έχουμε βρει κάποιον τόσο ικανό, για αυτό χρειαζόμαστε ευθεία επιτροπεία.

Όσο για τη μετανάστευση από και προς Τουρκία: Η Γερμανική κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια εφαρμόζει πολιτική διωγμού στους μετανάστες που ζουν χρόνια στη χώρα, αφού αυτοί είναι αρκετά πεισματάρηδες και δεν έφυγαν με διάφορες ρατσιστικές επιθέσεις στις γειτονιές τους. Δηλαδή, όποιος μετανάστης βρεθεί χωρίς δουλειά στην Γερμανία δεν παίρνει επίδομα, ιδίως αν έχει περιουσιακά στοιχεία, τα οποία πρέπει να εκποιήσει πρώτα για να αιτηθεί βοήθειας. Οπότε οι Τούρκοι μετανάστες προτιμούν να πουλήσουν νωρίς και να γυρίσουν πίσω πριν μείνουν άστεγοι στους γερμανικούς δρόμους.

cynical είπε...

αν εστιασει καποιος στο δρομο της καπιταλιστικης αναπτυξης της τουρκιας και στο πως αυτη επιτευχθηκε μπορει να γραψει πολλα για τα οποια δεν αντιλεγω (ανισοτητες, χαμηλος κατωτερος μισθος, αναιμικο κοινωνικο κρατος, οπως γραφει και η φιλη k2), αν και θα πρεπει να τα συγκρίνουμε με προηγουμενες επιδοσεις που δεν πιστευω οτι ηταν καλυτερες, απο την αλλη μερια μερια ομως θα ειχε αδικησει οσα εχουν επιτευχθει και για τα μη προνομιουχα στρωματα, μεσα παντα στα πλαισια του δεδομενου συστηματος, και οχι να κρινει πώς θα ηταν αν το συστημα δεν συνεχιζε να ειναι καπιταλιστικο.

Δεν ξερω πως εκτιμας το γεγονος οτι εχει αναδυθει μια μεσαια ταξη. Κατ' εμε ειναι θετικο βημα. Αυτο δεν σημαινει οτι ολα σταματουν εδω.

Στην Ελλαδα η μεσαια ταξη καταστρεφεται, στην Τουρκια σχηματιζεται. Νομιζω οτι αυτο κανει μια σημαντικη διαφορά. Ο καιρος θα δειξει πως θα συνεχιστει στο μελλον και απο το βαθμο πολιτικοποιησης των νεων δυναμεων που βγαινουν στο προσκηνιο. Πάντως βγήκαν...

Δεν θα ελεγα τον Ερντογαν εθελοδουλο ή υποτακτικο της Δυσης και του ΔΝΤ. Το αντιθετο μαλιστα, και αυτο ειναι μια αλλη διαφορα με μας. Με μια πρωτη ματια ο Ερντογαν εχει περισσοτερα κοινα στοιχεια με τον Πουτιν, παρα με τους δικους μας ηγετες.

Αν ο τουρκικος "εκσυγχρονισμος" αρχισε το 2002 με το ΔΝΤ, σε μας αρχισε μια δεκαετια νωριτερα με τον Μητσοτακη και Σημιτη. Το ιδιο προγραμμα φιλελευθεροποιησης, ελαστικοποιησης εργασιας, μικρου κοινων κρατους, ιδιωτικοποιησεων κλπ. Αν εμεις πηγαμε απο το σημειο Α στο -Α, ο Ερντογαν στη δεκαετια πηγε απο το Α στο Β. Δεν πιστευω οτι ειναι απλα μια καλυτερη εφαρμογη των συνταγων ΔΝΤ. Κατι αλλο παιζει.

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς, το επιχείρημά σου είναι αυτό του trickle down, δηλαδή πέφτουν τα ψίχουλα από το τραπέζι της γιορτής των λίγων. Αυτό δεν συνιστά βελτίωση παρά μόνο για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού (πάλι θα γράφουμε για το νεοφιλελεύθερο διακύβευμα;).
Και όταν η οικονομία είναι σε πολύ κακή κατάσταση τα ψίχουλα φαίνονται καρβέλια - αλλά γιατί αυτό να μην ισχύει και στην Ελλάδα; ας περιμένουμε να φτωχύνομε αρκετά και μετά να γίνουμε η τίγρης της μεσογείου.

Στην πραγματικότητα, αν συγκρίνουμε τον Ερντογάν με τους δικούς μας είναι ότι ο Ερντογάν όντως προσπαθεί και εργάζεται και για τη δική του αστική τάξη και όχι μόνο την ξένη. Αλλά ως εκεί!

Την ίδια στιγμή με νομοθεσία διαλύει τις παραδοσιακές δομές αγροτικής παραγωγής με το να μεταφέρει την ιδιοκτησία γης σε όσους ήδη έχουν μεγάλες εκτάσεις (προλεταριοποίηση) και να συμμετέχει με πολύ χαρά στην βιομηχανοποίηση της παραγωγής γενικότερα. Βιομηχανοποίηση χωρίς προλεταριάτο δεν γίνεται.

Αν τώρα, αυτό τον καθιστά μεγάλο ηγέτη, είναι θέμα σχετικό. Εξαρτάται από ποιά σκοπιά το βλέπεις. Αν είσαι αστική τάξη στην Τουρκία και ο Ερντογάν σου κλείνει συμφωνίες με τις αραβικές χώρες, είσαι ευχαριστημένος. Αν είσαι εργατική τάξη και σου ιδιωτικοποιεί την παρακείμενη λίμνη, έχεις πρόβλημα. Αν είσαι αγρότης και σε διώχνει για ένα μεγάλο φράγμα ή γιατί η γη σου είναι πολύ μικρή για μαζική αγροτική παραγωγή, έχεις πρόβλημα.

Αν είσαι φτωχός και πιστεύεις ότι επειδή και ο Ερντογάν ήταν κάποτε φτωχός και σε καταλαβαίνει, εντάξει, θα περιμένεις να δεις πού το πάει. Με δική σου ευθύνη περιμένεις όμως...

Αλλά η εθνο-ισλαμική πολιτική του Ερντογάν είναι καθαρά νεοφιλελεύθερη και όλα αυτά περί ισλαμικού κινδύνου κλπ ισχύουν, αν ισχύουν, μόνο για τους φανατικούς που κατ' εργολαβία (με ανάθεση δηλαδή) κυνηγούν όσους αμφισβητούν αυτήν την πολιτική. Διότι είναι προφανές, ότι για τον Ερντογάν, όπου δεν πιάνει η θρησκεία, μπαίνει μπροστά η αστυνομία. Και η θρησκεία στην Τουρκία δεν έχει μεγάλο ρόλο όπως ίσως οριενταλιστικά τη φανταζόμαστε στη νότια Βαλκανική.

Ανώνυμος είπε...

Μια σημείωση ακόμη και αν θες, την προσθέτεις στο προηγούμενο σχόλιο να μην γεμίζω το ιστολόγιό σου:

Ναι, η Ελλάδα μπήκε σε φάση νεοφιλελεύθερη από το 1990. Ναι, η πορεία που ακολουθούμε είναι αντίστροφη της Τουρκίας και ήδη έχουμε συναντηθεί κάπου στη μέση από κάθε άποψη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία ακολουθεί καλή πολιτική για τους περισσότερους Τούρκους που είναι φτωχοί, ούτε ότι μακροπρόθεσμα είναι βιώσιμη πολιτική. Διότι, αν μείνουν οι περισσότεροι χωρίς γη και δουλειά, αν οι φυσικοί πόροι εξαντληθούν με ιδιωτικοποιήσεις και μαζική παραγωγή, αν η γη τους καταστραφεί, σε μια δεκαετία τους βλέπω να βρίσκονται στο σημείο μηδέν πάλι, ή ίσως και στο μείον κάτι, γιατί οι φυσικοί πόροι δεν αποκαθίστανται.

Το ότι εμάς μας κακοφαίνεται που υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής μας (όση είχαμε) δεν σημαίνει ότι πρέπει να θαυμάζουμε για την αντίστροφη υποβάθμιση των απέναντι. Εκτός και εάν ο νεοφιλελευθερισμός μας ενοχλεί μόνο στη δική μας αυλή και μας... συμφέρει για την Τουρκία. Ή όχι;

http://eparistera.blogspot.com/ είπε...

Σας χαιρετώ. Θα ήθελα να κάνω κάποιες επισημάνσεις σχετικά με το άρθρο σου cynical. Αν μου επιτρέπεις. Αν και τα στοιχεία που αναφέρεις είναι σωστά το πρόβλημα ανακύπτει στα σχόλια όταν επιχειρείται σύγκριση της Ελλάδας και της Τουρκίας. Το λάθος είναι κατά τη γνώμη μου μεθοδολογικό και έγκειται στη σύγκριση δύο εντελώς διαφορετικών χωρών. Η Τουρκία ανήκει στον αναπτυσσόμενο κόσμο ενώ η Ελλάδα στον αναπτυγμένο. Η οικονομική συμπεριφορά των χωρών που ανήκουν στις δύο αυτές ομάδες είναι τελείως διαφορετική. Οι οικονομικές επιδόσεις της Τουρκίας ήσαν γενικά αναμενόμενες. Ξεκινώντας από χαμηλή βάση ήταν σχετικά εύκολη η οικονομική μεγέθυνση. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης αναφέρω πως το κατά κεφαλή ΑΕΠ ήταν στην Τουρκία 6.200 δολάρια το 2000 και στην Ελλάδα 13.900. τα αντίστοιχα νούμερα το 2009 ήσαν 11.600 και 30.000 δολάρια. Η επέκταση της διαδικασίας ένταξης νέων εργατικών δυνάμεων στην καπιταλιστική συσσώρευση ήταν αναμενόμενο πως θα έφτανε στη Τουρκία κάποια στιγμή και η χαμηλή βάση εκκίνησής της θα επέτρεπε στις ηγετικές τάξεις της Τουρκίας την ταχεία οικονομική ανάπτυξη. Θα ήθελα να επισημάνω επίσης πως στη μελέτη της Τουρκίας πρέπει να συμπεριλάβουμε τη δράση και το ρόλο των ταρικάατ αλλά και των ιδιόρρυθμων εκείνων ιδρυμάτων που λέγονται ισλαμικές τράπεζες.

Σεβάχ Θαλασσινός είπε...

Καλησπέρα...

Ας περιμένουμε πρώτα να ολοκληρωθεί το έργο.

Μην ξεχνάτε ότι μόλις πριν λίγα χρόνια μιλούσαμε με θαυμασμό για τον ασιατικό τίγρη, νιώθαμε δέος για το ιρλανδικό θαύμα, καμαρώναμε σαν γύφτικα σκερπάνια για την ισχυρή Ελλάδα του 4% ρυθμού ανάπτυξης, του ευρώ, των ολυμπιακών αγώνων κλπ κλπ.

Το κεφάλαιο για να κερδοσκοπίσει, μεγενθύνει προηγουμένως μια οικονομία (κάτι αντίστοιχο με την κλασσική χρηματιστηριακή αισχροκέρδια της τεχνητής αύξησης των μετοχών). Ίσως να έρχεται η σειρά της Τουρκίας.

k2 είπε...

Cynical,

Πρέπει να συμφωνήσω με τον eparistera: η Τουρκία ξεκινάει από πολύ χαμηλότερη βάση, άρα λογικό είναι να φαίνεται η ανάπτυξη μεγάλη. Από την άλλη βέβαια και η Τουρκία ακολουθεί τις ίδιες μεγάλες τάσεις που χαρακτηρίζουν όλο τον κόσμο. Έτσι, στις δεκαετίες του '60 και του '70, όπως ακριβώς και στην Ελλάδα την ίδια εποχή, ήταν δυνατό να ξεκινήσει κάποιος απ'το χωριό του, χωρίς οικονομικά μέσα, να καταφέρει να κάνει σπουδές και στη συνέχεια να έχει μια εργασία που να του εξασφαλίζει αξιοπρεπή - ακόμα και άνετη - διαβίωση. Κι αυτή ήταν μια μεσαία τάξη, που μάλιστα πολιτικά κατευθυνόταν αριστερά ή σχετικά αριστερά, π.χ. στην "αριστερά του κέντρου" που ήταν εκείνη την εποχή το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Όσο για τον (νεο)φιλελευθερισμό, ξεκινάει ήδη το 1980 με τις περίφημες "αποφάσεις του Ιανουαρίου" που διαμόρφωσε ο -τεχνοκράτης, τότε - Τουργκούτ Οζάλ (και λέγεται ότι του πραξικόπημα του 1980 έγινε και για να εφαρμοστούν χωρίς αντιρρήσεις από συνδικάτα κλπ.).

Έχω την εντύπωση ότι αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή είναι να έχει καταστραφεί αυτή η παλιότερη μεσαία τάξη (π.χ. τώρα πια είναι πολύ δυσκολότερο να ζήσεις αξιοπρεπώς με μισθούς επαγγελμάτων όπως δάσκαλος, καθηγητής ή γιατρός στον δημόσιο τομέα) ή, αν δεν έχει καταστραφεί, να βλέπει για τα παιδιά της μικρότερες προοπτικές απ'ό,τι είχε η ίδια (κάτι που ακούω από πολλούς φίλους γύρω στα 30 που θεωρούν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν το επίπεδο διαβίωσης των γονιών τους), και ταυτόχρονα να έχει δημιουργηθεί μια νέα, φτωχότερη και με λιγότερα κοινωνικά δικαιώματα, μεσαία τάξη, από ανθρώπους που χάρη στην ανάπτυξη που περιγράφεις κατάφεραν να ξεφύγουν απ'την απόλυτη φτώχεια και να είναι λίγο καλύτερα.

Σ'αυτό που σου λίνκαρα απ'το μπλογκ μου για το "τουρκικό οικονομικό θαύμα" αναφέρω μια εργασία των Bugra και Keyder την οποία μπορείς να βρεις στον ίντερνετ. Θα δεις εκεί τι αναφέρουν για την εργασία στην Τουρκία: οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι κατά κανόνα επισφαλείς, χωρίς καν κοινωνική ασφάλιση.

Τελικά, έχω την εντύπωση και η Τουρκία στο ίδιο καζάνι με εμάς και την υπόλοιπη Ευρώπη βράζει...