Βρώμικες Λέξεις

Η οικονομία, όπως το έχουμε πει πολλές φορές, και ομοίως πολλοί περισσότεροι πριν από μας, δεν είναι ανεξάρτητη από την πολιτική, και κατά συνέπεια από την ιδεολογία που το εκάστοτε πολιτικό σύστημα υιοθετεί για να δικαιολογεί την στήριξη του τάδε ή του δείνα οικονομικού συστήματος. Και οικονομικό σύστημα δεν είναι τίποτε άλλο από το πώς θα γίνει η μοιρασιά. Ποιοι δηλαδή, θα πάρουν πόσο και τι. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο. Ο Μαρξισμός πολεμήθηκε όχι σαν σκέτη οικονομική θεωρία, άλλωστε μπορεί να ενδύεται την ακαδημαϊκή τήβεννο και να διδάσκεται και στα πλέον αντιδραστικά πανεπιστήμια, αλλά σαν τέτοια, που μπορεί να παράξει συγκεκριμένη πολιτική.

Ομοίως, ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι από μόνο του ένα οικονομικό σύστημα που στηρίζεται σε ορισμένες γνωστές γραμμές, αλλά κυρίως ένα συνεκτικό ιδεολογικό σύστημα το οποίο ξαναδιαβάζει τον κόσμο πάνω στις ίδια παρτιτούρα. Μπόλιασε κόσμο για τρεις συνεχείς δεκαετίες, ώστε μια ολόκληρη γενιά σήμερα να μην μπορεί να κατανοήσει την πραγματικότητα και να σκεφτεί, παρά μόνο μέσα από το πλαίσιο και το λεξιλόγιο του νεοφιλελευθερισμού.

Κάθε όμως ιδεολογικό σύστημα για να ριζώσει πρέπει να μασκαρευτεί, να σβήσει τις καταβολές του, και να φανεί σαν κάτι αιώνιο, αρχέγονο, αναλλοίωτο, σαν την ενσάρκωση προαιώνιων και οικουμενικών αξιών και αληθειών. Η πρώιμη νεοφιλεύθερη ιδεολογία, κάπως ατζαμήδικα πάτησε πάνω στις αρχές της αγοράς τις οποίες και μετέφερε με επιτυχία στο κοινωνικό πεδίο, τόσο ώστε να έχουμε φτάσει μέχρι και στο σημείο να τις αναπαράγουμε και στις πατροπαράδοτες ευχές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς: καλό και δημιουργικό το Νέο έτος, καλό και παραγωγικό το Νέο έτος, κλπ.

Στο δεύτερο στάδιο, κι αφού όλο και περισσότεροι είχαν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι το παιχνίδι ήταν σικέ, τα think tank του νεοφιλευθερισμού, αποφάσισαν να ρίξουν καινούργιο εμπόρευμα στην αγορά. Καινούργιες ιδέες, καινούργιες λέξεις, που να μην παραπέμπουν στο χυδαίο της αγοράς αυτή τη φορά, άλλωστε στο χρηματιστήριο των ιδεών η αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητα σαν εγγενείς αξίες της ανθρώπινης φύσης είχαν αρχίσει να παίρνουν την κατρακύλα. Είχε μεσολαβήσει και η κρίση, ντε. Ποιος θα τολμούσε να αγιογραφεί τις αγορές και τις αξίες της τόσο ξεδιάντροπα, όπως και πριν;

Η επίθεση αυτή τη φορά ήταν σε λέξεις πιο noble, και πιο πανανθρώπινες, λέξεις τις οποίες θα μπορούσε να οικειοποιηθεί χωρίς να προκαλέσει υποψίες. Ποιος θα μπορούσε να αντισταθεί στην επίκληση της Λογικής, ποιος θα ήθελε να στιγματιστεί σαν παράλογος; Ποιος δεν θα ήθελε να λογίζεται σαν Υπεύθυνος; Παράλληλα λοιπόν με το κούρσεμα της Λογικής και της Υπευθυνότητας, παράπλευρες απώλειες υπέστησαν και άλλες λέξεις, όπως η Σωφροσύνη, ο Λαϊκισμός, και τελευταία, (μέσα από το σωτηριολογικό κείμενο των θλιβερών 32 της Αποκάλυψης), ο Τολμητίας!

Ως ορισμός του Λογικού ήταν όσα περιλαμβανόταν στα ευαγγέλια του Πάσχου, του Χαρίδημου, του Στέφανου, της Μιράντας και των συν αυτών. Ο,τιδήποτε έξω από αυτά ήταν εκ προοιμίου παράλογο. Ως ορισμός της Υπευθυνότητας, την οποία λάνσαρε πρώτος, είναι αλήθεια, ο Καραμανλής ο Μικρός, ήταν η υπακοή στο Λογικό, όπως αυτό αναλυόταν στα προαναφερθέντα κείμενα. Οποιαδήποτε πράξη που δεν συμμορφωνόταν με το συγκεκριμένο πλαίσιο ορισμού του Λογικού, εθεωρείτο ανεύθυνη και εξοβελιστέα και ο φορέας της, ανεύθυνος και κατακριτέος.

Για να μην μακρηγορώ, το ίδιο συνέβη και με το περιεχόμενο της Σωφροσύνης, του Λαϊκισμού και της Τόλμης.

Πριν από δυο περίπου χρόνια, πέρασα μια ολόκληρη νύχτα στο πλυσταριό, τρίβοντας και ξετρίβοντας, να καθαρίσω απ’ τους λεκέδες, την παραγωγικότητα, την αποτελεσματικότητα, την ανταγωνιστικότητα, την χρηστικότητα, την αγορά και την ορθολογικότητα.

Αύριο, ήρθε ο καιρός, να ξανακάνω το ίδιο και με τη νέα φουρνιά. Θα τις απλώσω μετά στον ήλιο, κι όταν στεγνώσουν και τις μαζέψω θα είναι πάλι καθαρές κι ετοιμοπόλεμες

Y.Γ. Δείτε και μια παλια ανάρτηση: "Το λεξιλόγιο του νεοφιλελευθερισμού".