ΤΟ ΚΑΠΕΛΟ

Θα πάρει καιρό μέχρι να ξεχάσω τη φάτσα του νεαρού εκείνου, που με σκαμμένο πρόσωπο και τρομαγμένα μάτια γυρόφερνε Κυριακή μεσημέρι, πάνε χρόνια τώρα, στα στενά γύρω απ’ το Μοναστηράκι. Δεν ήταν το βλέμμα εκείνο το ανήσυχο που μού ΄μεινε, βλέμμα όμοιο με θηρίου σε αναμονή, που καιροφυλακτεί και παραμονεύει τον κίνδυνο. Άλλωστε τέτοια βλέμματα ντυμένα με αταίριαστα, παλιοκαιρίσια ρούχα συναντούσε κανείς πολύ συχνά στους δρόμους τα πρώτα χρόνια μετά το τέλος του Υπαρκτού. Τότε που τα πεζοδρόμια της Αθήνας, οι διασταυρώσεις του Βερολίνου, τα πάρκα της Ρώμης, και οι δρόμοι της Μελβούρνης γέμιζαν ασφυχτικά απ΄ όλους όσους είχαν προλάβει να πηδήξουν απ’ το καράβι την ώρα που αυτό ήταν έτοιμο να βουλιάξει.

Εκείνο όμως που μού ΄μεινε ήταν το καπέλο του. Η βάση του, όμοια με αυτή των τσόχινων καπέλων του Ρωσικού στρατού, αυτών με τα πλαϊνά αυτιά που δένουν με κορδέλα στο πάνω μέρος, ενώ στο μπροστινό και πάνω από το μέτωπο προεξείχε γείσο, όμοιο με αυτό του αμερικάνικου καπέλου του baseball. Για να δώσει δε, ακόμη περισσότερο αμερικανόστροφο τόνο ο νεαρός, σε κάποια στιγμή ανεμελιάς είχε αφήσει το καπέλο να γλιστρήσει με το γείσο προς τα πίσω. Όπως ακριβώς τα αμερικανόπουλα με τα καπέλα του baseball.

Τίποτε περισσότερο αντιπροσωπευτικό των χρόνων εκείνων της σύγχυσης. Απ΄ τη μια μεριά ο Ρώσος, ο Ουκρανός, ο Αλβανός κ.λ.π. που ήταν και δεν ήθελε να είναι, και απ’ την άλλη, ο Αμερικάνος που δεν ήταν και θα ήθελε να γίνει. Ποιος θα το πίστευε πως ήταν ποτέ δυνατόν αυτές οι δυο κουλτούρες που τόσο συγκρούστηκαν σ’ όλα τα μεταπολεμικά χρόνια, να μπορέσουν να συνυπάρξουν για ένα τόσο δα μικρό διάστημα, όσο ένα φύσημα του αγέρα μέσα στον μακρύ χρόνο της ιστορίας, πάνω σ’ ένα μοναχικό καπέλο.

Από τότε πέρασαν χρόνια, οι μετανάστες έφυγαν σιγά-σιγά απ’ τα υπόγεια, ανέβηκαν σε ψηλότερους ορόφους, τα Lada στους δρόμους πήραν να σπανίζουν, τα παιδιά γράφτηκαν σε φροντιστήρια για να μάθουν Αγγλικά, τα βλέμματα άρχισαν να ηρεμούν και να ξεκουράζονται.

Πώς τα θυμήθηκα όλα αυτά; Όταν κατεβαίνοντας ένα πρωινό, πριν από καιρό, τη Μιχαλακοπούλου έπεσε το μάτι μου σ’ ένα “Kryso Elafi”, που γραμμένο φαρδιά πλατειά σε αφίσες σ’ όλο το μήκος του δρόμου, μαζί με τις φωτογραφίες καλοθρεμμένων αοιδών, προφανώς από χώρα γειτονική, υποσχόταν βραδιές αξέχαστες για όλους εκείνους που είχαν αφήσει πίσω τους μια πατρίδα, ένα σπίτι, μία μάνα, ίσως κάποιοι απ’ αυτούς και παιδιά. Αλλά, που είχαν επιτέλους καταφέρει, μετά από τόσα χρόνια ασφυξίας, να αποκτήσουν την πολυτέλεια να νοσταλγούν και να διασκεδάζουν τη νοσταλγία τους, καλοντυμένοι και κοσμικοί, σε κέντρα όπως το “Kryso Elafi”.

Δεν πέρασε πολύς καιρός, (νωπές είναι ακόμη οι μνήμες για πολλούς από μας), από τότε που παρόμοιες αφίσες γραμμένες όμως στα ελληνικά, κρέμονταν από παρόμοιους στύλους, σε παρόμοιους δρόμους στο Μόναχο, στη Στουτγκάρδη, στην Αστόρια, στο Σικάγο εκπληρώνοντας έναν παρόμοιο σκοπό.

Και όταν, πριν από λίγες μέρες ξαναείδα καινούργιες αφίσες να ανεμίζουν πάλι στη Μιχαλακοπούλου, αποφάσισα να γράψω τούτες τις γραμμές, έτσι, σαν ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που, ενάντια στα μηνύματα των καιρών, κατάφεραν να ορθοποδήσουν και να στήσουν μια αξιοπρεπή ζωή σε μια καινούργια πατρίδα!