Δεν είναι επί του παρόντος ν’ ασχοληθώ με το πώς κόλλησε η Θρησκεία με την Ηθική. Ούτε με τα διάφορα φιλοσοφικά οικοδομήματα που στήθηκαν από τον Διαφωτισμό και μετέπειτα για να δικαιολογήσουν τη δυνατότητα ενός διαζυγίου, χωρίς εν τω μεταξύ η ανθρωπότητα να περιπέσει σε κατάσταση αγριότητας και αμοραλισμού. Όλα αυτά υποτίθεται ότι λύθηκαν κάποια διακόσια χρόνια πριν. Αλλά όπως η σημερινή πραγματικότητα δείχνει, ο θησαυρός αποδείχτηκε άνθρακες και η διαδικασία αποκόλλησης οδυνηρή και εν τέλει ατελής. Κι όπως μια φωτιά που δεν έσβησε εντελώς μπορεί ανά πάσα στιγμή ν’ αναζωπυρωθεί, το ίδιο συνέβη και με τις πίστεις και τις θρησκείες.
Τόσο η θρησκευτικότητα σαν ατομική εμπειρία, όσο και η Θρησκεία σαν θεσμοθετημένο εξουσιαστικό σύστημα, με κανόνες και ιεραρχική δομή όχι μόνο κυριαρχούν αλλά και επεκτείνουν τα πεδία δράσης τους σε τομείς παραδοσιακούς της κοσμικής σφαίρας. Δεν θα επεκταθώ άλλο επ’ αυτού εδώ τώρα, παρά κάποια στιγμή αργότερα.
Δεν ήταν δα και λίγοι αυτοί, όπως οι Richard Dawkins και Dan Dennett που υποστηρίζουν το ακριβώς αντίθετο, ότι δηλαδή η Θρησκεία κάθε άλλο παρά με την Ηθική μπορεί να συνδεθεί και προς επίρρωσιν των ισχυρισμών τους αραδιάζουν πάμπολλα παραδείγματα από την ιστορία που δείχνουν τη χρήση των θρησκευτικών πίστεων για να. δικαιολογήσουν πράξεις μίσους και πολέμου, όπως λιθοβολισμούς μοιχών, αιρετικών, ομοφυλοφίλων, ξυλοδαρμούς ανυπάκουων παιδιών, αποδοχή της δουλείας, βασανιστήρια, Ιερά Εξέταση κ.α.
Βέβαια δε χρειάζεται κανείς να είναι βαθύς γνώστης της ιστορίας και ειδικά του χριστιανισμού για να βγάλει τέτοια συμπεράσματα. Αρκεί, απλά να αφουγκραστεί το λαϊκό αίσθημα και να καταγράψει τη βαθιά δυσπιστία του κόσμου προς όλους αυτούς που σταυροκοπιούνται και εκκλησιάζονται επιδεικτικά, που παρευρίσκονται σε τελετές ανεύρεσης χαμένων εικόνων (βλ. Πολύδωρας), που σπρώχνονται και τσαλαπατιούνται σε λιτανείες διάσημων επίσης εικόνων, που διαγκωνίζονται για το ποιος θα πρωτοκρατήσει το ένα από τα σαράντα δυο ποδάρια της Παναγίας της Σουμελά για παράδειγμα, για το ποιος θα δακρύσει πιο πολύ στη θέαση της εικόνας της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, της Πλατυτέρας, της Γοργουπηκόου, της Παναφωνήτρας, της Ξεφωνήτρας, της Τήνου, της Χρυσοβαλάντου, της Χοζοβιώτισσας, και μύριων άλλων όσων από το star-system των Παναγιών.
Τί σχέση έχουν όλα αυτά που αράδιασα πιο πάνω με τα «μαύρα» της Siemens; Δεν ξέρω ακριβώς πως να το εξηγήσω, αλλά ξαφνικά φαντάστηκα όλον αυτό τον υποκριτικά θρησκόληπτο συρφετό που περιέγραψα παραπάνω, να είναι ο ίδιος με αυτόν, που με χίλιες δυο λοβιτούρες, χίλιες δυο πανουργίες, και εκατοντάδες εργατοώρες σπαταλημένης φαιάς ουσίας, εδώ και χρόνια μπουκώνεται από παράνομα αντίδωρα και ξαφρίζει μαζί με τα παγκάρια και τα ταμεία, τα θησαυροφυλάκια και τα χρηματοκιβώτια του κράτους.
«Μάσα και Ηθική».
Βρε, ουστ απ’ εδώ!
Αναρτήσεις
19 σχόλια:
Καλησπέρα,Cynical,σε διαβάζω από καιρό,πρώτη φορά όμως θα προσθέσω το σύντομο σχόλιο μου στις πολύ σωστες θέσεις σου!
Στο χωριό μου λένε:Ασπρος σκύλος μαύρος σκύλος,ολοι οι σκύλοι μια γενιά!Δε μου φταινε τα ερμα τα σκυλάκια,αλλά νομίζω οτι η παροιμία αποδίδει σοφά και συνοπτικά το νόημα της ωραιότατης ανάρτησης σου!
Υποψήφιος blogger
Δεν το φαντάστηκες κυνικέ , έτσι είναι. Δεν χρειάζεται να το εξηγήσεις . Οι ίδιοι ακριβώς είναι και στις δυο ...εικόνες . Σαν να τους έκανες copy and paste.
Υ.Γ. λαϊκή απαίτηση:ο cynical στο Starbucks!
@cynical: μάσα και πολιτική θα προσέθετα.
καλημέρα cynical.
Από το ένθετο της
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ της Κυ 29-6-08:
S I E M E N S ---> N E M E S I S
Καλό, ε;
Ελληνας Ερευνητής
τωρα σοβαρα... υπαρχει Παναγια η Ξεφωνητρα? Τι αλλο θα ακουσουμε... Παναγια μου?
ΥΓ:τα σκορδα τα χες ή τωρα τα βαλες?
ΥΓ1:οι αναγνωστες σου σκεπτονται φαλλοκρατικα... αποκλειεται δηλαδη να εχεις τετοιο μυαλο και να εισαι γυναικα?
Νομίζω οτι είναι ΑΚΡΙΒΩΣ όπως τους περιγράφεις!
Καλησπέρα Αλσήνικαλ, θα χρησιμοποιήσω έναν παραλληλισμό από την πρόσφατη (περσινή) ιστορία: Οι θρησκείες έχουν τόση σχέση με την ηθική όση κι KI O ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΦΥΪΑ
Καλημέρα Vad και καλή βδομάδα. Καλως ήρθες και σ'ευχαριστώ για την καλή σου γνώμη. Αδικούμε τα σκυλάκια και οποιο άλλο ζωο και να βαλουμε στη θεση τους. Πίσσα και πούπουλα τους χρειάζεται. Και ευχες για μια συντομη μετάβαση από υποψήφιο σε κανονικό blogger. Εκτος και αν δεν πιασεις τη βαση στις Πανελλήνιες....
Καλώς ήρθες Νικο Λιολιόπουλε. Και καλή βδομάδα. Θα ξαναδούμε τις ιδιες σκηνές πάλι, ο 15 Αυγουστος ειναι κοντά και θα τα θαυμάσουμε τα παλληκάρια. Δυστυχώς θα μας λειπει ο Χριστόδουλος για να ειναι τελειο το σκηνικό.
ΥΓ. Mια μικρή διορθωσούλα του φύλου. Είναι "Η" cynical και οχι "O". Με τις απανωτές αυξήσεις, την εγχείρηση όλο και την αναβάλλω βρε παιδί μου.
Επίσης δεν καταλαβαινω τι θα συμβει αμα παω στο Starbucks. Στο παζάρι, καταλαβαινω.
Greek Rider. Αυτοί οι δυο οροι τεινουν να γινουν αδιαχώριστοι. Καλή σου μερα.
Γειά σου EE. Πολύ έξυπνο. Πόσο εύπλαστη ειναι αυτη η εταιρία τέλως πάντων!
Νέλλη καλημέρα. Αχ, δεν εισαι καθολου παρατηρητική. Τα σκόρδα ειναι εκει ενα μηνα κοντά. Κοντευουν να βρωμήσουν.
Κάθε πικραμένος, βγάζει και την Παναγιά του. Μια τη βριζει μια την προσκυνάει. Λάστιχο τις κανανε τις Παναγίες.
Καλημέρα Anemos και καλή βδομάδα.
Τωρα με τον δεκαπενταυγουστο θα φρεσκαρω τη μνημη μου σχετικά με την εμπρακτη θρησκευτικότητα των πολιτικών μας και θα επανελθω με πιο εμπεριστατωμένες περιγραφες.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την φατσα του Βενιζελου (χρονια πριν , προτού αδυνατήσει) να αγκομαχά και να φουσκώνει βαστώντας ενα ποδαρι της Σουμελά. Τα άλλα πρωτοπαλήκαρα δεν τα θυμαμαι.
Καλημέρα Αλσουέλ. Νομιζω οτι θα διαδεσκάδαμε πολύ αν εκανα αναρτηση με τα αποφθέγματα του Πολύδωρα ιδιως αυτά που ειναι γραμμενα στα βιβλία του.
Αλλά από την αλλη σκεφτομαι ότι ειναι τοσο πολυ κατωχυρωμένη η γελοιότητά του σε πολλούς, που δεν θα αξιζε τον κοπο και τον χρονο μου κάτι τέτοιο.
Αλήθεια και ηθική
Στην αρχέγονη κοινωνία μόλις ο πλούτος περίσσευε για να ζει κάποιος χωρίς δουλειά με απλή (και βίαια) διαχείριση του, η ηθική, η εξουσία και η θρησκεία ήταν ένα και το αυτό γιατί δεν υπήρχε καμία ανάγκη διαχωρισμού. Ο ισχυρός έθετε τους κανόνες της ηθικής και της θρησκείας, ονόμαζε τον εαυτό του Θεό, Ήλιο, Κεραυνό και όποιος το αρνούνταν κακό του κεφαλιού του που πλέον έχανε τη θέση του στον ώμο του.
Σιγά σιγά εφευρέθηκε ο διαχωρισμός των εξουσιών και του εποικοδομήματος (ιδεολογίας, νομοθεσίας, πολιτισμού κλπ) και έτσι «αυτονομήθηκε» η ηθική. Τώρα νομίζουμε ότι η ηθική είναι κάτι αυθύπαρκτο και όχι κάτι εξαρτημένο. Και έτσι τρίβουμε τα μάτια μας όταν αυτοί που κατά κύριο λόγο θέτουν τους κανόνες, τους καταπατούν. Που θα πάει όμως θα μάθουμε…
ΖΗΜΕΝΣ. Επί του πρακτέου κανένας δεν ενδιαφέρεται για την ηθική στην Ελλάδα εκτός των θυμάτων της δλδ του λαού και όχι όλου... Κέντρα οικονομικής και πολιτικής εξουσίας είναι που παλεύουν για κάποιες αναδιανομές πλούτου και βγάζουν τα άπλυτα κάποιων κομμάτων και πολιτικών μέχρι να τα ξαναβρούν ή να κερδίσει κατά κράτος ο ένας εξ αυτών. Καμιά ηθική δεν υπάρχει σ’ αυτό, απλά την επικαλούνται.
Πολύ φοβάμαι ότι η εξ Αμερικής εκπορευόμενη υπονόμευση του ΠΑΣΟΚ καθόλου δεν στρέφεται εναντίον του. Αντίθετα μάλλον στηρίζει τον πιστό φίλο ΓΑΠ στις εκκαθαρίσεις που επιζητά, και πολύ περισσότερο ειδοποιεί τη Ν.Δ. για το τι τη περιμένει εξ αιτίας της υπογραφής κάποιων συμφωνιών με την Ρωσία κόντρα στα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Από την άλλη αν αποφάσισαν κάποια κέντρα να αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό απαλλασσόμενα από ακριβούς διαχειριστές (πολιτικούς) φέρνοντας στο προσκήνιο τους… «αδιάφθορους» και πολύ (βασικά) φθηνότερους (σε μίζες) πολιτικούς θα φανεί κατά πόσο μπορούν να επιτύχουν. Το ιταλικό μοντέλο πέτυχε μια φορά δεν είναι βέβαιο ότι θα ξαναπετύχει.
Αν βέβαια μιλάμε για τόση διαφθορά με μια μόνο εταιρεία φανατισθείτε τι γίνεται με τις χιλιάδες πολυεθνικές που καταβάλουν τον μαύρο οβολό τους στο κομματικοπολιτικό κορβανά για να ζουν καλά οι διαχειριστές του συστήματος και ώστε να επιστρέφουν οι …. «Χορηγίες» δεκαπλάσιες!
Να περιμένουμε και άλλες αποκαλύψεις; Θα εξαρτηθεί από το που έφτασε η διαμάχη και αν τα βρήκαν ή όχι. Την αλήθεια όμως δεν υπάρχει περίπτωση να τη μάθουμε γιατί την κρατάνε μόνο αυτοί που είναι ένοχοι. Η ηθική τους φτάνει μέχρι το χρηματοκιβώτιο τους.
Τέλος πάντων κάπου σε αυτές τις διαμάχες πρέπει να δούμε την ουσία.
Στέργιος
Ευχαριστω που απάντησες στο σχόλιο μου!Και μια μικρή διόρθωση:Ημουν υποψήφιος πριν 40 χρόνια!Τώρα μάλλον είμαστε συνάδελφοι!Καλημέρα και καλή εβδομάδα!
Η γενεαλογια της Ηθικής ειναι ενα τεράστιο κεφάλαιο στο οποιο εχουν πεσει φιλοσοφοι, θρησκειες, κοινωνιολογοι αλλά και τελειταια νευροβιολογοι, με μερικούς εξ αυτών να προσπαθούν να πεισουν οτι το ηθικά σωστό ή λανθασμένο βρισκεται εγγεγραμμένο στον εγκέφαλο. Τεινω να πιστευω οτι οι ηθικοί κανονες αποτελούν προιον εξελικτικης διαδικασιας, με σκοπό τη ρυθμιση των κοινωνικών σχέσεων. Αν αυτή η συσσωρευμενη εμπειρια της ανθρωπότητας εχει εγγραφει ή οχι δεν ειμαι σε θεση να το κρινω.
Αυτό πάντως δεν αναιρεί αυτά που λες, δηλαδή οτι οι ηθικοί κανονες τιθενται απο αυτούς οι οποίοι μπορούν να διαχειριζονται το εποικοδόμημα.
Πιστεύω ότι δεν πρεπει να κρινουμε τις πολιτικες πράξεις με ορους ηθικούς. Δεν πρεπει να βαζουμε την Ηθική στα πολιτικα επιχειρήματα. Αυτο προέκυψε τελευταια και μαλιστα ο Καραμανλής την εκανε και σημαια της διακυβέρνησής του. Η αποψη μου ειναι οτι ο δημοσιος διάλογος θα πρεπει να επικεντρώνεται στο "τι ειναι νομιμο και τι οχι" και ΟΧΙ στο "τι ειναι Ηθικό ή Ανήθικο". Αυτό μας βγαζει αλλου σε επικίνδυνα χωραφια, σε αυτά της ακροδεξιάς.
Εδώ ομως πρεπει να εξετασει κανεις κατα πόσον οι Νομοι υπαγορευονται απο Ηθικούς κανονες. Η άποψή μου ειναι πως ΟΧΙ. Αλλά και αυτό ειναι μεγάλο θεμα.
Μεχρι εδώ αναφερθηκα Στέργιε στο θεωρητικο πλαισιο συζητησης, υλικο για μελλοντικες αναρτησεις. Οσο για τα υπολοιπα εχεις απολυτο δικαιο.
Στέργιε,
Ας μήν είμαστε τόσο βιαστικοί, μέσα σε πέντε αράδες να πραγματευόμαστε την γενεαλογία της ηθικής, όταν φιλόσοφοι σάν τόν Νίτσε έχουν αφιερώσει ομώνυμα βιβλία, και γενικότερα η δυτική φιλοσοφία, από τήν γέννησή της στήν αρχαία Ελλάδα, έχει θέσει το θέμα σε πρώτη προτεραιότητα.
Ηθική δημιουργούν οι ισχυροί, αλλά μην ξεχνάμέ ότι και οι απολύτως αδύνατοι (Χριστός) δημιούργησαν ηθική που κυριολεκτικά ανέτρεψε αυτή των ισχυρών.
Φυσικά και δεν πήγα να λύσω εδώ τα ζητήματα της ηθικής ως κοινωνική σύμβαση - σχέση των ανθρώπων από τη γέννηση της ανθρωπότητας. Ένα πολύ βασικό σημείο μόνο έθιξα. Ωστόσο είναι πολύ βασικό η ηθική να μην ερμηνεύεται ως υπερβατική – θεϊκή αναλλοίωτη ουσία αλλά ως κοινωνική σχέση που διαμορφώνεται σταδιακά – ιστορικά μέσα από δισεκατομμύρια μικρές και μεγάλες συμφωνίες και συγκρούσεις όπου όμως η κυρίαρχη δύναμη έθετε πάντα, σε τελευταία ανάλυση, τη δική της σφραγίδα και η κυρίαρχη ηθική έπαιρνε το δικό της χρώμα. Φυσικά δεν περιμένω να ακούσω ότι ο χριστός δημιούργησε χριστιανική ηθική την οποία η άρχουσα τάξη σέβεται και δεν τη μετέτρεψε τη, λίγο μετά την εξάπλωσή της, σε εργαλείο της εξουσίας της… αυτό εννοώ όταν λέω για «το δικό της χρώμα». Ή μη πείτε ότι η αρχαία ελληνική ηθική δεν ήταν κατ εικόνα και ομοίωση της κυρίαρχης τάξης (π.χ. αδυνατούσε να αναγνωρίσει ότι οι δούλοι ήταν ίσοι άνθρωποι ή και άνθρωποι…)
Δεν ανασκαλεύω το θέμα, θέλω να πω μόνο ότι η ηθική είναι μια κοινωνική σχέση –σύμβαση συνεχώς μεταβαλλόμενη και αύριο ότι σήμερα φαίνεται ηθικό ή ανήθικο δεν ξέρουμε πως θα το λένε…
Το μόνο σίγουρο είναι για μένα πως θα μας κρίνουν για τη ΖΗΜΕΝΣ. Αυτό όμως για εκείνους θα έχει μικρή ιστορική σημασία όπως σήμερα έχουν για μας οι έρωτες του Καλιγούλα ή της Μ. Αικατερίνης.
Στέργιος
Δημοσίευση σχολίου