Μανώλης Μητσιάς

Ξέρω ότι θα πάω κόντρα στο ρεύμα άμα ομολογήσω ότι τον Σαββόπουλο δεν τον πήγαινα και πολύ πολύ. Από παλιά, κι όχι μόνο τώρα που θα μπορούσα να βρω χίλιες δυο δικαιολογίες. Δεν ξέρω ακριβώς το γιατί, μάλλον θα ήταν ότι τον έβρισκα πολύ θεατρίνο και πιθανώς προπετή. Ακόμα κι όταν τραγούδαγε στίχους εμπρηστικούς σε δύσκολες εποχές.

Το ένστικτο κατά πως φαίνεται, δεν με πρόδωσε. Ο Σαββόπουλος στην πορεία λοξοδρόμησε πολλές φορές σε δρόμους αναντίστοιχους αυτών των πρώτων του χρόνων. Τι να τα λέμε τώρα. Ορθοδοξία, ιδιότυπος εθνικισμός, Καλομοίρα και τα λοιπά. Ασυνέπεια κι ένα αλαλούμ που μόνο σε έφηβο θα μπορούσες να συγχωρήσεις.

Αυθόρμητα τον συσχετίζω με τους ζωγράφους του μοντερνισμού που με ένα τρύπιο τσαρούχι στο ξεκίνημά τους και με επαναστατική ορμή, βρέθηκαν με τα χρόνια σε περίοπτες θέσεις στα μουσεία και στα σπίτια ζάπλουτων συλλεκτών και εμπόρων. Κι ο Σαββόπουλος της Θεσσαλονίκης και των μπουάτ βρέθηκε με τα χρόνια με κότερα με θηριώδη τζιπ κι από το περιθώριο, στο κέντρο του κοσμικού άστεως.

Αντίθετα ο Μητσιάς δεν αισθάνθηκα να με πρόδωσε ποτέ. Μειλίχιος, προσηνής, αυθεντικός, ανθρώπινος. Μα προπαντός σεμνός. Μια αρετή που ιδιαίτερα εκτιμώ. Ήρεμος, καλοσυνάτος, και λιτός, πατάει γερά στη γη για να σε ανεβάσει στα ουράνια. Με τα χέρια κολλημένα στο σώμα από τρακ παρά τις τόσες δεκαετίες που στάθηκε μπροστά σε κόσμο στη σκηνή, όταν τ’ απλώνει σε κάποια στροφή, τ’ ανοίγει λες και θέλει ν’ αγκαλιάσει. Πρότυπο και στάση ζωής η ζωή του. «Να είμαι καλός άνθρωπος, εντάξει με τον εαυτό μου και με τους άλλους», ο στόχος του, και όταν ρώτησαν τον Παναγιώτη Σπύρο τον καρδιοχειρουργό γιατί πάει και τον ακούει κάθε βράδυ, το πρώτο που βρήκε για να πει ήταν ότι «Κάθε φορά που ακούω τον Μανώλη γίνομαι καλύτερος άνθρωπος». Και τον πιστεύω, γιατί το ίδιο αισθάνομαι κι εγώ.

Ο Μητσιάς σε αντίθεση με τον Σαββόπουλο δεν διεκδίκησε ποτέ χώρο πέρα από αυτόν όπου στάθηκε και διέπρεψε: το χώρο του τραγουδιού, κι ας ήτανε κοντά στους καλύτερους συνθέτες και στιχουργούς και ποιητές που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα. Δεν θεώρησε ποτέ για τον εαυτό του ότι εκπροσώπησε καμιά γενιά, ούτε καμιά ιστορική περίοδο, ούτε καμιά εξέγερση κι ούτε μπήκε στον πειρασμό να κατασκηνώσει για μέρες σ’ ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της Μητρόπολης, και στη Βουλή ακόμα, βάζοντας τον εαυτό του στο κέντρο ενός πλήθους εκδηλώσεων-αναπαραστάσεων μιας συγκεκριμένης εποχής.

Τα γράφω αυτά, αφενός σαν εκδήλωση σεβασμού και βαθιάς εκτίμησης στο πρόσωπο του Μητσιά, κι αφ’ ετέρου για να εκφράσω ένα δίλημμα για το τι εκτιμάμε περισσότερο σε ένα δημιουργό: το έργο του ξέχωρα από την προσωπικότητά του ή την στάση ζωής του ξέχωρα από το έργο του, όταν τα δυο αυτά, αρκετές φορές δεν φαίνεται να ταυτίζονται.