Είναι αλήθεια ότι οι μεγάλοι μισθοί που προέκυψαν ξαφνικά στον ιδιωτικό τομέα τις προηγούμενες δυο με τρεις δεκαετίες δεν προκαλούσαν στην αρχή τόσο το αίσθημα ισότητας και δικαιοσύνης, όπως παρατηρούμε να συμβαίνει τον τελευταίο χρόνο. Και τούτο γιατί υπήρχε διάχυτη στον κόσμο η πεποίθηση ότι η κατανομή εισοδημάτων μέσω των αγορών, δηλαδή μέσω του ελευθέρου και άδολου ανταγωνισμού τον οποίον υποτίθεται ότι εφάρμοζε κατά γράμμα ο ιδιωτικός τομέας, ακολουθώντας πιστά τα θέσφατα των αυστριακών οικονομολόγων, ήταν και η πλέον δίκαιη.
Η δικαιοσύνη δε αυτή νομιμοποιούταν πρώτον πάνω στη βάση της απονομιμοποίησης και της συστηματικής συκοφάντησης του κράτους για τη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητά του, και δεύτερον πάνω στον μύθο των ιδιαίτερων προσόντων και ικανοτήτων αυτών που εκαρπούντο και τις υπερβολικές, σε σχέση με τους υπόλοιπους εργαζόμενους απολαβές.
Η εξήγηση ότι αυτός παίρνει τόσα γιατί τόσα δίνει η αγορά και ότι για να τα δίνει η αγορά σημαίνει ότι και τα αξίζει, μπορεί να μην ήταν ευκολοκατάπιοτη, αλλά στο τέλος με λίγη προσπάθεια έφτανε στο στομάχι, όπου και χωνευόταν με κάποιες μικρές ενοχλήσεις. Ο μύθος της ανωτερότητας του ιδιωτικού τομέα επέζησε για όλες αυτές τις δεκαετίες, μέχρι πρόσφατα που λόγω «κρίσης» πλέον, μπήκε ανοιχτά σε αμφισβήτηση.
Πώς προέκυψαν όμως αυτοί οι υπερβολικοί μισθοί, πρώτα στον ιδιωτικό και μετά και στον δημόσιο τομέα, βλέπε ΔΕΚΟ και ΕΡΤ; Μια εξήγηση είναι το άνοιγμα των αγορών και ο πολλαπλασιασμός του κύκλου εργασιών αρκετών επιχειρήσεων, με άμεση αντανάκλαση και στις απολαβές αυτών που διαχειρίζονταν τόσο μεγάλα κεφάλαια και αγορές. Η πίεση δε για άμεση και μεγάλη κερδοφορία δεν μπορούσε να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα παρά μόνον μέσα από αντιστοίχως μεγάλα κίνητρα. Η ίδια δε πίεση κερδοφορίας και επιβίωσης της επιχείρησης στη μεγάλη σκακιέρα των παγκόσμιων αγορών συμπίεζε αντιστοίχως την εργασία προς τα κάτω, ώστε με τα χρόνια να αποτελεί ολοένα και μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ.
Από την άλλη δε μεριά η εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, ο πολλαπλασιασμός των καναλιών και η αύξηση της τηλεθέασης είχαν σαν συνέπεια την γιγάντωση του διαφημιστικού τομέα, ο οποίος με τη σειρά του συνέτεινε και στην γιγάντωση των αμοιβών όσων τηλε-ανθρώπων μπορούσαν να τραβήξουν διαφημίσεις. Από τηλεπερσόνες, τηλεδημοσιογράφους, αλλά και ηθοποιούς, τραγουδιστές, παντός είδους σούργελα, ποδοσφαιριστές, διαιτητές κ.α.
Έτσι λοιπόν μέσα στην ελληνική κοινωνία άρχισαν να δημιουργούνται δύο διακριτές πυραμίδες υπερβολικά αμειβομένων εργαζομένων. Και δεν ήταν μόνο αυτό, αλλά ζώντας κάπως αργά το made in Greece αμερικάνικο όνειρο, υπήρχε και διάχυτη στην ατμόσφαιρα η λατρεία των πλουσίων και των δυνατών, όπως και η αίσθηση ότι όλος αυτός ο πλούτος μπορούσε να γίνει προσιτός στους ικανούς και στους σκληρά εργαζόμενους.
Δεν χρειάζεται βέβαια να επιχειρηματολογήσω για τα περιεχόμενα των «ικανοτήτων» που επιβραβεύονται. Όποιος πέρασε από επιχειρήσεις σε τέτοια υψηλά πόστα, είτε τα παράτησε στη μέση φτύνοντας από αηδία γι αυτά που του ζητήθηκαν να κάνει, είτε αν δεν το έχει κάνει ακόμα, συνεχίζει να τραβάει τον καθημερινό σταυρό της ψυχικής εξόντωσης.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη πολύ σημαντική παράμετρος, η σημαντικότερη, η οποία συνηγορεί ενάντια στην διατήρηση μεγάλων μισθολογικών διαφορών, όχι μόνο στον δημόσιο τομέα, και αναφέρομαι στο πρόσφατο παράδειγμα της ΕΡΤ, αλλά και στον ιδιωτικό. Και ο λόγος είναι η κοινωνική συνοχή και η ικανοποίηση του κοινού αισθήματος δικαιοσύνης. Φυσικά δεν είναι μόνον οι μεγάλοι μισθοί που ευθύνονται για το άνοιγμα της ψαλίδας. Οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές έφεραν μαζί τους και τις ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίες μετέφεραν κοψοχρονιά δημόσιο πλούτο στα χέρια ολίγων. Αλλά γι αυτά, σε άλλη ώρα...
Αναρτήσεις
8 σχόλια:
Cynical καλησπέρα και χαίρομαι που θίγεις το θέμα των μισθών και του ιδιωτικού τομέα.
Έχω διαπιστώσει ότι οι αμοιβές δεν είναι μόνο συνάρτηση των αποτελεσμάτων και των κερδών. Αυτό είναι μύθος. Είναι τόσο υψηλότερες όσο μεγαλύτερα "σάλτα" καλούνται έμμεσα (ή και άμεσα) να κάνουν τα στελέχη.
Οι σοβαροί του management όπως ο Peter Drucker αλλά και ειδικοί ερευνητές όπως ο Ρόμπερτ Τζακάλ και πολλοί άλλοι, είχαν σημάνει τους κώδωνες του κινδύνου από την δεκαετία του 1980 όταν το φαινόμενο ήταν μόνο ένα κλάσμα της σημερινής παρανοικής κατάστασης. Σήμερα σε περιόδους κρίσης των καθιερωμένων συνταγών πολλοί γυρίζουν και αναζητούν τις προειδοποιήσεις τους.
Σαν κεντρική όμως ιδέα αυτό που πρέπει κάποιος να έχει στο μυαλό του είναι ότι οι αμοιβές είναι συνάρτηση των παρανομιών οι οποίες γίνονται ή των ηθικών "αλμάτων" που απαιτούνται. Το ότι δεν πιάνονται πάντοτε στα πράσα κάποιοι, για μένα δεν είναι πλέον τεκμήριο αθωότητας.
Γι' αυτό αγαπητή cynical έχω αναφέρει πολλές φορές εδώ σε σχόλιά μου ότι σήμερα είναι πολύ, πολύ εύκολο να κερδίσει κάποιος χρήματα.
Ένα παιδί σήμερα, αν κόβει στοιχειωδώς το μυαλό του και έχει πολλή ενέργεια, μπορεί εύκολα σε μια πενταετία εκ του μηδενός να κερδίζει πάνω από 50,000 ευρώ το χρόνο ακόμη και στην Ελλάδα.
Αν μπει και λίγο στα κόλπα άνετα φτάνει τα 140,000+ το χρόνο μετά από καμιά δεκαετία και πάρα πολύ συχνά και τα 300,000. Όποιος θέλει οι συνταγές είναι εύκολες και άμεσα εφαρμόσιμες.
"There's no nobility in poverty anymore..", όπως λένε οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι.
29 Δεκεμβρίου 2009 2:07 π.μ.
Περί εργατικής αριστοκρατίας
(1)
Ίδιον του συστήματος ή ιδιοτροπίες των διαχειριστών του;
Οι διαφορές μισθών υπάρχουν από την αυγή του καπιταλισμού και εδράζονταν στη βάση της διατήρησης και αύξησης της εκμετάλλευσης των κατώτερα αμειβόμενων εργαζόμενων. Δεν είναι κάτι νέο. Η «εργατική αριστοκρατία» έχει σημειωθεί για το ρόλο της ακόμη από τον Μαρξ. Είναι το μακρύ χέρι της εργοδοσίας στη καταπίεση της εργατικής τάξης.
Η εργατική αριστοκρατία είναι στην ουσία «πράκτορες της αστικής τάξης μέσα στο εργατικό κίνημα», «αληθινοί εντολοδόχοι των καπιταλιστών».
Όσο πιο αποτελεσματική είναι η εργατική αριστοκρατία τόσο περισσότερο αυξάνουν τα κέρδη των καπιταλιστών και τόσο περισσότερο πολύτιμοι άρα και ακριβοπληρωμένοι γίνονται τα στελέχη της εργατικής αριστοκρατίας. Και αυτά γίνονται τεράστια όταν η εργατική αριστοκρατία κάθε μορφής ξεσκίζει την εργατική τάξη. Έτσι φτάνουμε στο απίστευτο για Ελλάδα ένας δημοσιογράφος που διαμορφώνει τη γνώμη εκατομμυρίων πολιτών για το κεφάλαιο, το σύστημα, τη κυβέρνηση κλπ, να λαμβάνει μισθό στην ΕΡΤ όσο 33 χαμηλόμισθοι στην ίδια εταιρεία και 67 εργαζόμενοι με STAGE (που τους πληρώνει άλλος…) στην ΕΡΤ!!! Μην απορείτε η… αγορά τα έκανε, όπως λέει η ανάρτηση!
Τα στελέχη αυτά δεν αμείβονται για τη δουλειά τους αλλά για τα κέρδη που αποφέρουν από τη δουλειά των άλλων στις εταιρείες. Όχι μόνο δεν παράγουν υπεραξία αλλά νέμονται μέρος της υπεραξίας που παράγουν οι άλλοι. Το πρόβλημα είναι περίπλοκο γιατί πολλές φορές η εργατική αλληλεγγύη φτάνει να υπερασπίζεται αυτά τα στελέχη, λόγω του φόβου ότι αν σε αυτούς στραπατσάρουν τις αμοιβές, φαντασθείτε τι θα γίνει με τους από κάτω!
Μην απορείτε για τίποτα. Όταν οι καπιταλιστές ξεμπροστιάζουν τα στελέχη τους (π.χ. γκόλντεν μπόις) είναι τόσο για λόγους αναδιανομής των κερδών τους σε καιρό κρίσης, με τα στελέχη τους, που όχι λίγες φορές είναι και μέτοχοι, όσο και για να στρέψουν τους φτωχούς εργαζόμενους κατά των υψηλόμισθων στελεχών τους, ως αναλώσιμων, προκειμένου να διαφυλαχτεί το κεφάλαιο από την μίνι του κόσμου. Δεν θα κλάψουν και πολύ για τον υψηλόμισθο δημοσιογράφο ή διευθύνοντα σύμβουλο ή στέλεχος μιας ΔΕΚΟ ή μιας τράπεζας ή μιας ΑΕ. Μάλλον θα τρίβουν τα χέρια τους που πετυχαίνουν με ένα σπάρο δυο τρυγόνια. Αρκεί η «ιερά μόσχος» της ιδιοκτησίας του κεφαλαίου να μείνει άθικτη και οι εργαζόμενοι να ασχολούνται με τον δικό τους εμφύλιο υψηλόμισθων – χαμηλόμισθων.
Περί εργατικής αριστοκρατίας
(2)
Αν έχετε παρατηρήσει όλο αυτό το διάστημα της κρίσης δεν γίνεται κανένας απολύτως λόγος για τα τεράστια κέρδη που άντλησαν και αντλούν οι πολυεθνικές. Αυτά θεωρούνται πάντα επιτυχίες όχι μόνο των καπιταλιστών αλλά και της «εθνική» οικονομίας την οποία οδηγούν (μέσω των κερδών) σε… ανάπτυξη! Απλά μας λένε, αν τα στελέχη τους δεν ήταν αχόρταγα, δεν θα είχαμε κρίση!!! Και να φανταστείτε ότι ένας καπιταλιστής ιδιοκτήτης μπορεί να έχει 100 ή 1.000 ή και 10.000 φορές περισσότερα κέρδη από το πλέον υψηλόμισθο στέλεχος. Αυτό γιατί κανένας δεν το θέτει;
Για να μη γελιόμαστε, που φαίνεται κάποια διαμαρτυρία δηλαδή που ο Βαρδινογιάννης κέρδισε φέτος μόνο από τη ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ περίπου 500 φορές περισσότερα από τον πλέον υψηλόμισθο δημοσιογράφο της ΕΡΤ; Ή μήπως αυτό είναι εκτός κριτικής και αποδεκτό; Τα κέρδη είναι ιερά;;;
Όλες οι τεχνικές εξηγήσεις για τη διαμόρφωση των υψηλών μισθών μου φαίνονται αστείες αφού οι αιτίες βρίσκονται στη φύση του κεφαλαίου και στην ανάγκη του να διατηρεί μια δομή ασφαλούς άντλησης κερδών. Ούτε λάθος έγινε, ούτε κάτι νέο είναι, ούτε θα εκλείψει ποτέ. Θα αυξομειώνεται η ένταση του φαινομένου αλλά τα κέρδη απαιτούν πληρωμένα στελέχη που τα βγάζουν.
Σημειώνω ότι οι συνολικές αμοιβές της εργασίας ως ποσοστό στο ΑΕΠ, τις τελευταίες δεκαετίες, έπεφτε παράλληλα με την αύξηση των μισθών των υψηλόβαθμων στελεχών. Αυτό δείχνει την άμεση σχέση υψηλόμισθων και συνολικών αμοιβών της υπόλοιπης εργατικής τάξης. Οι κατώτεροι δηλαδή όχι μόνο έχασαν από τα επί πλέον που τους πήραν οι εργοδότες αλλά και από αυτά που τους πήρε η εργατική αριστοκρατία ως αμοιβή για τη κλοπή υπέρ των εργοδοτών! Δυο φορές χαμένοι!
Όσο για το Δημόσιο, τι ψάχνετε; Αφού ο πολίτης γίνεται «πελάτης», η υπηρεσία εμπόρευμα και η δημόσια επιχείρηση Α.Ε πώς να μην εισάγει και τις λειτουργίες του ιδιωτικού κεφαλαίου;
Λύση; Έλα μου ντε. Μπορεί να διορθωθεί ένα σύστημα που στηρίζει την εκμετάλλευση στην ύπαρξη εργατικής αριστοκρατίας, παράλληλα με τους μηχανισμούς του κράτους; Μόνο μικρές μεταβολές μπορεί να πάρει.
Καλησπέρα @Rider,
Εχουμε φαει πολλα παραμυθια τα τελευταια χρονια με τον ιδιωτικο τομεα. Οι περισσοτεροι οταν μιλουν για υψηλες αμοιβες, βγαζουν στην ακρη τον Ιδ. τομεα, σαν να το θεωρουν απολυτο φυσιολογικο καποιος να αμοιβεται αρκετα πολλαπλασια απο τον εργατη. Και μαλιστα να το θεωρουν οτι αυτο συμβαινει αξιοκρατικά.
Ή παλι, να αποδεχονται οτι αυτο που μετραει ειναι ο σκοπος με καθε τιμημα, και αυτος που τον επιτυγχανει (με καθε τιμημα επισης) να αξιζει να αμοιβεται αναλογως, ανεξαρτητα των μεσων και των σκοπων.
Στις δε επιχειρησεις και τα καναλια τις υψηλες αμοιβες, οπως εξηγουσε ενας φιλος, τις πληρωνουμε στην ουσια εμεις, με το να μετακυλιονται στις τιμες των προιόντων.
Βρε Rider, γραψε επιτελους αυτο το συνταγολογιο του πως καποιος κερδιζει 300,000 και αστο σε μας να μετρησουμε τις αντοχες μας και τις αντιστάσεις μας!! Δεν μου ερχεται καμια ιδεα, εστω και ανηθικη!
Χαιρετω σε Στεργιε!
φανταζομαι οτι ο Μαρξ την εργατικη αριστοκρατια θα την τοποθετουσε κανα δυο-τρια σκαλια παραπανω, απο τους απλους εργατες.
Αν εβλεπε τα σημερινα θα εκανε αλλη θεωρια.
Άντε αφελή Cynical που θέλεις αδάπανα να κερδίσεις 300.000 από τον Rider με το… «συνταγολόγιο»! Όχι πως δεν θα σου το πει αλλά έμαθα ότι και αυτός το απόκτησε πληρώνοντας 300.000! Έτσι έμαθε πως βγάζουν οι άλλοι 300.000!!!
Για τη βελτίωση της συζήτησης πάντως πρέπει να συμπληρώσουμε ότι η διαβάθμιση των μισθών έχει αντικειμενική βάση όταν γίνεται στη βάση της απόδοσης και κυρίως όταν πρόκειται για σύγκριση απλών και σύνθετων εργασιών. Όμως η συζήτηση εδώ δεν πρόκειται περί αυτού. Στο καπιταλισμό αυτό το κριτήριο στρεβλώνεται σε σημαντικό βαθμό εξ αιτίας του ότι το κριτήριο που υπερισχύει είναι τα κέρδη που αποφέρει στο κεφάλαιο και ύστερα κατά πόσο σύνθετη είναι η εργασία. Έτσι το αμόρφωτο μαντρόσκυλο του κεφαλαίου και το στέλεχος-εγκέφαλος του ξεζουμίσματος του εργαζόμενου, λαμβάνουν υψηλότερους μισθούς από έναν επιστήμονα με πτυχίο μόνο και μόνο γιατί αποφέρουν τεράστια κέρδη. Έχουν δλδ άλλο κριτήριο «απόδοσης». Δεν μιλάμε δηλαδή για εργαζόμενους με υψηλή αμοιβή λόγω υψηλής εργασιακής απόδοσης και επιστημονικής ειδίκευσης αλλά λόγω υψηλής κεφαλαιακής απόδοσης.
Φυσικά δεν αποκλείεται καθόλου ένα στέλεχος της εργατικής αριστοκρατίας να είναι και ικανότατος επαγγελματίας αλλά πάντα η αμοιβή του εμπεριέχει και κομμάτι της υπεραξίας των άλλων. Διαφορετικά θα ήταν ένας εκμεταλλευόμενος και αυτός όπως τόσοι και τόσοι επιστήμονες.
Αν ζούσε ο Μαρξ θα έβριζε τον…. Μαρξ που δεν πρόβλεψε ότι πολλοί οπαδοί του αντί να πάρουν τη μεθοδολογία του για την γνώση και την αλλαγή του κόσμου, ύμνησαν τα τσιτάτα του που ήταν απλώς κάποιες ακίνητες εικόνες του έργου του. Και θα δήλωνε και πάλι ευθαρσώς ότι… δεν είναι μαρξιστής! Ωστόσο ίσως είχε να πει πολύ περισσότερα από εμάς για την εργατική αριστοκρατία και όχι μόνο. Έλα όμως που σήμερα δεν ευδοκιμούν, ακόμα τουλάχιστον, οι (νέοι) Μαρξ!!!
Και μια και μιλάμε για τέτοια ζητήματα, πόσοι στην Ελλάδα έμαθαν ότι η κυβέρνηση στάθηκε με αρνητική αποχή, μαζί με τις χώρες της ΕΕ και με τις ΗΠΑ κατά, στις 18/12, σε ψηφοφορία ψηφίσματος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για την εξάλειψη του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων και της ξενοφοβίας, με στόχο την καταδίκη της επιχειρούμενης δικαίωσης του ναζισμού και της ηρωοποίησης όσων συμμετείχαν στις φασιστικές λεγεώνες «Βάφεν SS» στις χώρες της Βαλτικής;
Το ψήφισμα ψηφίστηκε από 124 χώρες αλλά κάποιες που επικαλούνται πολύ τη δημοκρατία απουσίαζαν εκκωφαντικά. Μαζί και η Ελλάδα που εδώ πουλάει δημοκρατικότητα αλλά δεν καταδικάζει το ρατσισμό των βαλτικών χωρών ούτε την ανέγερση μνημείων για τα Βάφεν SS!
Στο ψήφισμα υπογραμμίζεται ότι τέτοιες πρακτικές τροφοδοτούν σύγχρονες μορφές ρατσισμού, φυλετικών διακρίσεων, ξενοφοβίας και μη ανοχής και συμβάλλουν στη διάδοση και τον πολλαπλασιασμό εξτρεμιστικών πολιτικών κομμάτων, κινημάτων και νεοναζιστικών ομάδων. Σας θυμίζει τίποτα;
Οι ΗΠΑ καταψήφισαν το ψήφισμα επικαλούμενες την ανάγκη «διαφύλαξης της ελευθερίας της διατύπωσης της γνώμης»!!! Εδώ δε μιλάμε για δημοψηφίσματα αλλά για ευθεία νομιμοποίηση του νεοφασισμού. Ελευθερία γνώμης δηλαδή η ανέγερση μνημείων για τους ναζί! Το επόμενο βήμα;;;;
Δημοσίευση σχολίου