Πέμπτη 26 Ιουνίου 2008

Βιομηχανία Κατασκευής Αμφιβολιών


Έχω αναφερθεί αρκετές φορές στην αδυναμία των απλών και όχι μόνον ανθρώπων, αλλά και των δημοσιογράφων που ασχολούνται με επιστημονικά θέματα, να πάρουν και να δώσουν αντίστοιχα, σαφείς απαντήσεις για την επικινδυνότητα μιας σειράς προϊόντων ή καταστάσεων.

Συγκεκριμένα:
για το πόσο βλαπτικό μπορεί να είναι τελικά το κάπνισμα και για τον βαθμό υπαιτιότητάς του σε ορισμένες μορφές καρκίνου,
για την δυνατότητα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων να μολύνουν το περιβάλλον ή να βλάψουν μακροπρόθεσμα την υγεία μας,
για τον βαθμό επικινδυνότητας των κινητών τηλεφώνων και των κεραιών αναμετάδοσης/ενίσχυσης του σήματος,
για την επικινδυνότητα της χαμηλής δόσης ραδιενέργειας που εκλύεται σε περιοχές κοντά στους πυρηνικούς αντιδραστήρες,
για το κατά πόσον οι πυλώνες υψηλής τάσεως ευθύνονται για την παιδική λευχαιμία,
για το κατά πόσον το τάδε ή το δείνα χημικό προϊόν ευθύνεται για την τάδε ή την δείνα νόσο,
για το κατά πόσον το κλίμα έχει όντως αλλάξει,
για το κατά πόσον οι πάγοι όντως θα λιώσουν και τα παράλια θα πλημμυρίσουν και πολλά άλλα από τα μεγάλα προβλήματα που παίζουν καθημερινά στις ειδήσεις και τις συζητήσεις.


Πρόκειται για τρομολαγνεία, για μισανθρωπία ή για τετελεσμένα και πολλαπλώς αποδεδειγμένα γεγονότα;
Αβοήθητοι οι περισσότεροι, παραπαίουμε ανάμεσα στην μελέτη του τάδε εργαστηρίου και στην αξιοσέβαστη μελέτη του δείνα εργαστηρίου, όλες φαινομενικά καλά τεκμηριωμένες με αδιάσειστα στοιχεία και κάργα επιστημονικές.

Πέρα από τις εγγενείς αδυναμίες της Επιστήμης να τεκμηριώσει δίχως αμφιβολία κάποια συμπεράσματα, (και αναφερόμαστε βεβαίως στην Ορθή Επιστήμη, αυτή, δηλαδή, που διακονείται με όλους τους κανόνες της δεοντολογίας και όχι της τσαρλατανιάς), και οι οποίες αδυναμίες πηγάζουν από τις αβεβαιότητες των αποτελεσμάτων, την πολυπλοκότητα του προβλήματος με το οποίο κάποιος μπορεί να καταπιαστεί μόνο προσεγγιστικά, την δυσκολία πειραματικής ή θεωρητικής αντιμετώπισης, υπάρχουν και «άλλες» ύποπτες πρακτικές που σκοπό έχουν να υψώσουν ένα πέπλο αμφιβολίας πάνω σε καίρια θέματα δημόσιας υγείας τα οποία όμως θίγουν πολύ μεγάλα και συγκεκριμένα συμφέροντα.



Για παράδειγμα οι καπνοβιομηχανίες δημιούργησαν δικά τους ανεξάρτητα, υποτίθεται, μη κερδοσκοπικά ινστιτούτα με ερευνητές σε διατεταγμένη υπηρεσία έχοντας σα μοναδικό σκοπό να υπονομεύσουν την πλημμυρίδα των αποτελεσμάτων που αποδείκνυαν ότι το κάπνισμα όντως σκοτώνει.
Το ίδιο και οι πετρελαϊκές βιομηχανίες σχετικά με το ρόλο των υδρογονανθράκων στην παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Όπως και οι χημικές βιομηχανίες σχετικά με την επικινδυνότητα του Cr-6, της ασβέστου, του αμιάντου και άλλων χημικών ουσιών.


Στις μέρες μας βλέπουμε το ίδιο σχήμα να επαναλαμβάνεται, με τα αντίστοιχα lobbies να επιχειρούν να παρουσιάσουν την πυρηνική ενέργεια σαν «πράσινη».

Το σοβαρό αυτό θέμα, την κατασυκοφάντηση δηλαδή αξιόπιστων ερευνητικών αποτελεσμάτων, πραγματεύονται δυο καινούργια βιβλία, τo

Bending Science: How special interests corrupt public health research”, by Thomas O. McGarity and Wendy E. Wagner, Harvard University Press,
και το
Doubt is their product: How industry’s assault on science threatens your health”, by David Michaels, Oxford University Press.

Στο πρώτο οι συγγραφείς, που είναι καθηγητές στο πανεπιστήμιο του Τέξας, παραθέτουν όλο το εύρος των νομικών και οικονομικών τακτικών που οι εκπρόσωποι των εταιριών χρησιμοποιούν για να απαξιώσουν, να ποδηγετήσουν ή και να σταματήσουν την έρευνα σε τομείς που πιθανόν να περικλείουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Στο κύκλωμα περιλαμβάνονται εταιρίες, ενάγοντες δικηγόροι, think tanks, ακόμα και κυβερνητικοί παράγοντες. Παραθέτουν στοιχεία για το πώς οι εταιρίες κρύβουν στοιχεία, πώς καταφεύγουν στα δικαστήρια εναντίον μεμονωμένων ερευνητών, πώς καταφέρνουν να δημοσιεύουν τις δικές τους εργασίες, πώς τελικά αποσπούν εύφημο μνεία από τις ίδιες τις περιβαλλοντολογικές οργανώσεις.

Νόμιζα ότι δεν είχα καταλάβει καλά, όταν στην ημερίδα για την πυρηνική ενέργεια στην Ελλάδα που παρακολούθησα πριν από λίγο καιρό στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ένας απο τους ομιλητές υποστηρικτές της, αναφέρθηκε στα λόγια του James Lovelock, ενός εκ των συνιδρυτών της Greenpeace, ότι "there is no sensible alternative to nuclear power, if we are to sustain civilization".

Στο δεύτερο βιβλίο, ο συγγραφέας που είναι ειδικός της εργασιακής ασφάλειας στο πανεπιστήμιο George Washington στη Washington DC, εκθέτει τα ονόματα των εταιριών που χρηματοδοτούν τέτοιες πρακτικές όπως επίσης και τα κόλπα που χρησιμοποιούν. Μερικοί ξαναναλύουν τα δεδομένα με τέτοιο τρόπο ώστε να υποβαθμίσουν τους δυνητικούς κινδύνους των προϊόντων των πελατών τους, ενώ άλλοι δεν διστάζουν να παρευρεθούν ακόμα και σαν ψευδομάρτυρες σε δίκες των εν λόγω προϊόντων. Επίσης καταφέρνουν να περάσουν τα δικά τους αποτελέσματα σαν τα μόνα αξιόπιστα και των άλλων σαν σκουπίδια.


Τέτοιες πρακτικές, λέει ο συγγραφέας, μπορεί να υπήρχαν από καιρό, αλλά κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Bush η κατάσταση χειροτέρεψε με την ανάθεση των νομοθετικών ρυθμίσεων στα χέρια των εταιριών, κατευθείαν δηλαδή στο στόμα του λύκου.

ΥΓ. Το κείμενο αυτό βασίστηκε στο άρθρο "The Uncertainty Principle" by Merrill Guzner, στο περιοδικό NewScientist, issue 14 June 2008.



29 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

πολύ καλό
έχω όμως την εντύπωση πως η Siemens είναι μακράν η πιό επίκαιρη Β.Κ.Α.

cynical είπε...

Καλημέρα κ. Κ.Κ.Μοίρη μας. Πιο μυστηριώδης και από μια μαυρη τρύπα, κατάντησε η Siemens. Εδώ που τα λέμε βέβαια, δεν ειναι και πολύ μεγάλες οι αμφιβολίες.

Greek Rider είπε...

@cynical, καλημέρα.

Δεν είναι τυχαίο που διέλυσαν την Philip Morris και την έκοψαν σε 5 κομμάτια λίγο πριν απαγορεύσουν το κάπνισμα, όχι επειδή κατάλαβαν ότι κάνει κακό στον οργανισμό αλλά επειδή το κόστος που προσέθεταν οι ασθενείς του καπνίσματος στο σύστημα υγείας ήταν δυσβάσταχτο. Τότε μόνο!

Όλα αξιολογούνται με βάση το κόστος και τα έσοδα.

Αυτό βέβαια που γίνεται σήμερα με τους πετρελαιάδες και το φαινόμενο του θερμοκηπίου δεν έχει προηγούμενο είτε με την διαστρέβλωση που επιχειρούν, είτε με την διαπλοκή τους στο νομικό σύστημα το οποίο τελικά αυτοί έφτιαξαν και τους ανήκει. Είτε ακόμη με την καθοδήγηση της πολιτικής που συμβαίνει μέσω της άμεσης χρηματοδότησης από λόμπι και της έμμεσης επιρροής που έχουν στον στρατό.

Δεν είναι τυχαίος ο πόλεμος στο ΙΡΑΚ, ούτε η άνοδος των τιμών στο πετρέλαιο και τις πρώτες ύλες. Σε λίγο θα πάρουν άδεια (και επιδοτήσεις) για άντληση πετρελαίου από τους πόλους και τους ωκεανούς. Άντληση που για να γίνει χρειαζόταν πολλαπλάσιες τιμές πετρελαίου από ότι το 2000, σαν αυτές που έχουμε σήμερα. Έτσι θα σωθούν οι δουλειές τους για άλλα 40-50 χρόνια.

Έτσι κεφάλαια και δημοκρατικές τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας αναβάλλονται λόγω εκτάκτου ανάγκης...

Homo Sapiens είπε...

Καλημερα Cynical,

ευχαριστούμε για τη δυνατότητα να επαναπροσεγγίσουμε κάποια πράγματα και να προσπαθήσουμε να αποδεσμευθούμε από συγχύσεις και παρανοήσεις. Δύσκολη προσπάθεια σε ένα κόσμο με τόσα πολλαπλά, ενίοτε αντιφατικά και παραπειστικά, μηνύματα. Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για...τρέλα!

nelly είπε...

παντως στην Αμερικη τα χωνουν πιο ευθαρσως απ'οτι σε αλλες χωρες και δε γινονται μονο συγκαλυψεις αλλα και αποκαλυψεις.Σε αυτο εχω την αισθηση οτι οι ΗΠΑ εχουν τα πρωτεια.

(Ασχετο με το κειμενο αλλα πες μου:Σε ποια αλλη χωρα θα εβγαινε στα καναλια ο Προεδρος/πρωθυπουργος/ηγετης να πει "ναι,εκανα σεξ μ αυτη τη γυναικα"?)

ΣΤην ΕΛλαδα μεχρι να αποκαλυφθει η αληθεια κι οι υπαιτιοι της απατης,ασπριζουν τα μαλλια μας...

cynical είπε...

Καλημέρα Rider. Όσο πάει, όλο και τα σταθερά εδάφη, για να βγάλει κανεις κρίσεις, σπανίζουν. Το πού μπορούν να φτάσουν είναι ασύλληπτο.
Φυσικά κανείς δεν εχει αμφιβολία ότι η απαγορευση του καπνισματος οφειλεται σε υπολογισμούς αλλους απο το welfare των άνθρώπων.

cynical είπε...

Καλημέρα homo-sapiens. Καλό είναι πριν αναφερθούμε σε καποια επιστημονική εργασία (όπως κατά κόρον γίνεται) για να αντλήσουμε εγκυρότητα, να κοιτάμε πρώτα ποιος τη χρηματοδοτεί.

cynical είπε...

Ε! ναι. Δεν είναι όλοι για πέταμα σαυτη τη χώρα. Υπάρχουν και εντιμοι αμερικανοί.
Ο κλιντον μεχρι να πει για την Μονικα μας γκάστρωσε! Και μας τα μασησε! Αφησε πολλους λεκεδες αξεδιάλυτους. Ακου, κει ότι δεν υπήρξε διείσδυση και εμπλεξε ολους τους φιλοσοφους του κοσμου να αναρωτιούνται για την Οντολογία του Σεξ!

Παντως τετοια πράγματα ειναι ανεπιτρεπτα στην Ευρώπη: να δικάζεσαι για την προσωπικη σου ζωή. Και να αναγκαζεσαι να εξευτελιζεσαι ετσι.
Δεν συμφωνώ με την τακτικη αυτη. που ειναι ακρως υποκριτικη επί πλέον.

nelly είπε...

συναινω στη διαφωνια σου με την τακτικη εξευτελισμου λογω αστατης προσωπικης ζωης αλλα αυτο απο την αλλη δειχει οτι "ουδεν κρυπτον υπο τον ηλιο" κι οτι "κι αν εισαι και παπας με την αραδα σου θα πας"

Ανώνυμος είπε...

Επειδή παρά το περίτεχνο του λόγου σας, την πολυπλοκότητα των νοημάτων της θεματολογίας σας και τα λεπτοφυή φιλοσοφικά νοήματα των κειμένων σας ,σας κόβω για λαϊκιά αφιερώνω στην ανάρτηση σας το παρακάτω λαϊκό τραγούδι της δεκαετίας του 70.

Αμφιβολίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές
Αμφιβολίες τρελές.

cynical είπε...

Αγαπητέ Φον Προφούντις, λυπάμαι ειλικρινά για την ταλαιπωρία που υφίστασθαι και τις αγρυπνες νυχτες που περνάτε προσπαθώντας να με κατανοήσετε, θεωρώντας με άλλοτε κυρία (στην ανάρτηση περί τσατσάρας) και άλλοτε λαικιά, όπως τώρα καλη ώρα. Θα σας συμβούλευα να κόψετε τα σάπια (περί λεπτοφυών φιλοσοφικών νοημάτων, κ.λ.π.) και να στραφείτε σε πιο σοβαρούς προβληματισμούς, όπως π.χ. η αγωνιστική διάθεση των παικτών της εθνικής Ρωσσιας και η καταλληλότητα της διαιτησίας.

cynical είπε...

Νέλλη, η αποκάλυψη της σχεσης με τη Μονικα δεν υπαγορευοταν από αισθηματα διαφάνειας, οπως καταλαβαινεις. Εκει τον επιασαν, εκει τον βάρεσαν.

Γιάννης είπε...

όσον αφορά το πρώτο σκέλος του άρθρου σου, είναι πράγματι αδύνατο να διαπιστωθεί αντικειμενικά και για πάντα ο βαθμός αρνητικής επίδρασης του καπνίσματος, των τροφίμων κ.ά.Εδώ με τα αβγά, άλλοτε έλεγαν μην τρώτε πολλά, χτες έβλεπα στην τηλεόραση ότι ένα την ημέρα δεν βλάπτει. αλλά έτσι είναι η επιστήμη, δεν είναι το ασφαλές αποκούμπι. στο περίπου μόνο βοηθά και είναι ενίοτε αντιφατική. το πρακτικό αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα τρώμε κ.λπ. ό,τι αύριο θα θεωρείται επιβλαβές και σήμερα αποφεύγουμε ό,τι θεωρούμε επιβλαβές το οποίο αύριο θα θεωρηθεί αβλαβές.
ως προς το δεύτερο μέρος πράγματι οι εταιρείες είναι απίστευτες. όπως και οι οικολόγοι που διαφημίζουν την πυρηνική ενέργεια ως οικολογική και αβλαβή.

Swell είπε...

Καλημέρα, ο τακτικός αναγνώστης σας de profundis μήπως είναι ο Μάτσας; Δεν μπορώ να καταλάβω πως βρίσκει πάντοτε ένα λαϊκό άσμα και το συνδέει με την ανάρτησή σου.

katerina είπε...

Η βιομηχανία των ...papers (όταν εγώ ή κάθε εγώ μετριέμαι με τον αριθμό και όχι με την ουσία ε, δεν θα πω και την μλκ μου;;;)

Η ...εφαρμοσμένη έρευνα (βαρύγδουπος τίτλος για το λαικον ...ο παραγγελων και ...πλερώνων)

Η δημιουργική αβεβαιότητα (sic).

Και μιας και το μονο βέβαιον ...είναι το γνωστόν..., κυνικά μιλώντας, έχει σημασία το πως ακριβώς θα το επιτύχουμε;;;

Επίσης βέβαιον και καθόλου ...δημιουργικό, είναι ότι αν δεν σηκωθώ απο τον υπολογιστή μου, να πάρω τα πόδια μου να πάω να δουλέψω, ο εργοδότης μου θα με ...σουτάρει

cynical είπε...

Γιάννη Καλημέρα. Σχετικά με τη σύνδεση καπνισματος και καρκινου του πνευμονα, όπως και κρεατοφαγιας και καρκινου του παχεως εντερου δεν υπάρχει καμια αμφιβολια. Για το τελευταιο δημοσιευτηκε στο Νature πριν απο 1/1.5 χρονο μια μεγάλη ερευνα (κλινική) πάνω σε πολλούς χιλιάδες. Οσο για το πρωτο η βιβλιογραφια ειναι άφθονη.
Σίγουρα για πολλά πράγματα δεν υπάρχει επιστημονικη αποδειξη με την αυστηρη εννοια.Μονο τάσεις και ενδειξεις. Συνηθως αυτες οι ειδησεις που διαρρεουν στα ΜΜΕ για το αποτελεσμα μια ομαδούλας το οποιο αναιρειται την άλλη μερα απο άλλη ομαδούλα, αν τις σκαλίσεις θα δεις οτι αναφερονται σε δειγματα 50 το πολύ ανθρώπων, και οτι δεν ειναι αξιοπιστες. Αλλα τις δημοσιοποιούν δινοντας μια τελεσιδικη αποχρωση στα συμπερασματα για ιδιοτελεις λογους (προαγωγες, χρηματοδοτησεις κ.λ.π.)

Πάντως τωρα, ο Χαραλαμπιδης της Greenpreace δεν την υποστηριζει την πυρηνικη ενεργεια.

cynical είπε...

Νομίζω σουέλ ότι ο Φον Προφούντις είναι ενας αριστοκράτης που δείχνει κατανόηση για τις λαικες τάξεις και ενιοτε μπερδευεται μαζι τους για να εμπλουτίζει τις εμπειριες του. Μας χρησιμοποιεί, δηλαδή εμας τις λαικιές.

cynical είπε...

Καλημέρα Κατερινα. Εχω αναφερθει πολλές φορες στον πληθωρισμό των papers. Εχει γινει ολοκληρη επιστημη. στο βαθμό μάλιστα και που τα περιοδικα εχουν γινει τοσα πολλά που μπορεις να δημοσιευεσις οτιδηποτε, οπουδηποτε. Εδω πτυχια και διδακτορικα εβγαλαν στο εμποριο, στα papers θα κολλούσαν;
Τωρα και τα πρακτικα συνεδριων μπαινουν σε κανονικα journals και μετρανε και αυτα σαν ανεξαρτητες δημοσιευσεις. Ετσι βρισκονται καποιοι με 400-500 papers και λιγα παλι λέω.

Η Εφαρμοσμενη Ερευνα ειναι αυτη που χρηματοδοτειται πλεον, δηλαδη που να οδηγει σε καποιο προιον. Συνηθως απαιτειται εταιρια. Στην ελλαδα ειναι σχεδον πάντα η μαιμού, για τους τυπους.
Publish or perish. Το γνωριζεις φαντάζομαι.

Αντε γρήγορα στη δουλειά....

Left Liberal Synthesis είπε...

Αντιστοίχως και η βιομηχανία κατασκευής βεβαιοτήτων (ΒΚΒ)
Δεν είναι άγνωστο, με όση βεβαιότητα οι Αμερικάνοι υποστηρίζουν την διαιτολογική υπεροχή του Σογιέλαιου σε σχέση με το φοιξικέλαιο,με την ίδια βεβαιότητα οι οικονομίες (όχι οι χώρες) του palm oil(μαλαισία,ινδονηδιά κλπ) υποστηρίζουν το ακριβώς αντίθετο!!!

Left Liberal Synthesis είπε...

errata,φοινικελαιο,ινδονησία

cynical είπε...

Ε! ναι LLS. Οι βεβαιότητες των μεν χτίζονται εκεί όπου υπάρχει αβεβαιότητα των δε.

Nomad είπε...

Καλα, περιμένετε τώρα να δείτε τι εχει να γίνει και εν ελλαδι με τα ΕΠΙ που θα γίνουν μεσα στα ΑΕΙ ως ΝΠΙΔ με "προσανατολισμένη" έρευνα.

Αχαχαχαχαχα. Ακτινοβολία τα κινητά; Μα τι λετε;

:)

cynical είπε...

Νομάδα καλημέρα. Τί είναι τα ΕΠΙ; Αν εννοεις, οτι τιποτα ινστιτουτα θα μπορουν να αναλαμβανουν ερευνες για εξωτερικους τριτους επι πληρωμή,βγάλτο από το μυαλό σου. Ελαχιστες ειναι οι εταιριες που ενδιαφερονται για τετοιες πολυτελειες και ακομα πιο λιγες ειναι διατεθειμενες να πληρωσουν.

Nomad είπε...

Καλα, περίμενε κανα δυο χρονακια ακόμα και μου το ξαναλες.

(Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα)

cynical είπε...

Νομάδα, εμεις χρονια στο δικο μας το μαγαζι περιμενουμε να σταυρωσουμε κανενα πελάτη. Βεβαια ειμαστε της υψηλης επιστημης και γαυτο ισως. Μονο καποιοι μαιμουδιαρηδες μας την πέφτουν, για κανενα προγραμμα, να ικανοποιησουμε/νε τις προδιαγραφες συμμετοχης.

Κλαζoμένιoς είπε...

Αγαπητή Κυνικιά,
που μάλλον πρέπει ν' αλλάξεις όνομα, είναι παραπλανητικό αυτό,
θα συνεισφέρω στην ομήγυρη μια ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου της Ν. Υόρκης, το 1950, στην οποία ούτε λίγο ούτε πολύ, έλεγε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι το κάπνισμα βλάπτει.

Αυτά τα ολίγα.

Καλό ΣαΚυ.

NdN είπε...

Φίλτατη Cynical

Ως πρώην (πλέον) καπνιστής, εδώ και δύο μήνες, σε διαβεβαιώ ότι η φυσική μου κατάσταση δεν βελτιώθηκε καθόλου. Οι ώρες που μπορώ να παίζω τάβλι παρέμειναν οι ίδιες. Βέβαια κάποιος είχε τη φαεινή ιδέα να μου προτείνει να αρχίσω το τρέξιμο για να διαπιστώσω πως πράγματι άλλαξαν πολλά στον οργανισμό μου. Μόλις σταμάτησα να γελάω για να αφήσω σχόλιο στο ποστ σου! Μύθος τα περί καπνίσματος λοιπόν. Απλά η άρχουσα τάξη θέλει να μας αφήσει χωρίς απολαύσεις. Το αλοκοόλ συνεχώς ακριβαίνει, το τσιγάρο προκαλέι καρκίνο κτλ. Να δεις που στο τέλος θα φορολογήσουν και το σεξ.

Οσο για τις εταιρίες, λίγο πολύ τα έχουμε πει. Η άποψη μου για την πυρηνική ενέργεια είναι θετική. Είναι η πιο πράσινη αποδοτική ενέργεια. 100% eco-friendly ενέργεια δεν υπάρχει. Εξάλλου αν δεν κάνω λάθος την εισαγώμενη πυρηνική ενέργεια καταναλώνει αυτή τη στιγμή ο υπολογιστής σου. Για τον δικό μου δεν συζητάμε. Σύντομα θα τροφοδοτείται από το second generation nuclear plant!

Καλό βράδυ και καλό ΣΚ!

cynical είπε...

Γεια σου Κλαζομένιε. Εγινα σοφτ έ;; Πάντως εχω βρει εγγραφα που προειδοποιούν για την επικινδυνοτητα του καπνισματος ήδη από το 1950. Δεν τα εχω τωρα προχειρα. Αλλά θα κανω ποστ τα references εδω.KaΛο ΣΚ. Και Δευτερα, να ειναι δεν πειραζει.

cynical είπε...

Καλημέρα NdN. Πολύ χαίρομαι που άλλαξες στρατόπεδο. Οι 6 λίρες το πακετάκι (τόσο δεν πάει;) νομιζω οτι επαιξαν πιο μεγάλο ρολο από τις εμβριθεις μελέτες των κυριων καθηγητων. Πάντως σε καμιά δεκαριά χρονια θα εχεις πνευμόνια λαμπίκο και θα εισαι ετοιμος για μαραθωνειο. Πρεπει να εχεις υψηλούς στοχους!

Ασε για την πυρηνική τα ειπαμε αρκετά. Τωρα εγω θελω μονο ηλιακη ενεργεια και αρκετή αιολική να με συντροφευουν στα θερινα ταξιδια μου εις τας νησους της πατριδας μου.