Δευτέρα 25 Αυγούστου 2008

Η Ασχετοσύνη θα Φανεί στο Χειροκρότημα



Το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσα να ισχυριστώ είναι ότι γνωρίζω από μουσική. Δεν ασχολήθηκα ποτέ στα σοβαρά μαζί της, ούτε σαν συνθέτρια, ούτε σαν οργανοπαίχτρια, ούτε καν σαν ακροάτρια. Δεν έμαθα ποτέ μου να ξεχωρίζω το «λα», αν και κάποια εποχή προσπάθησα να συνάψω στενότερες σχέσεις με τις κυρίες νότες. Δυστυχώς, σαν ψηλομύτες αριστοκράτισσες που είναι, πολύ σύντομα μου γύρισαν την πλάτη, κατηγορώντας με κι από πάνω για το αυτί μου, που το βρήκαν σε πολύ χειρότερη μοίρα κι απ’ αυτό του γαιδάρου.

Παρ’ όλο το φτύσιμο όμως, ομολογώ ότι συχνά πυκνά, μού αρέσει, ν’ ακούω κλασική μουσική και τις φορές που δεν την υποβιβάζω σε απλό ηχητικό υπόβαθρο άλλων μου ασχολιών, που απαιτούν συγκέντρωση και ηρεμία, στήνω το αυτί και προσπαθώ να βρω κάποια άκρη με τους φθόγγους, τις λέξεις και τις μουσικές φράσεις και φόρμες, τα adagio, τα allegro, τα allegro ma non tropo και άλλα τινά που αδυνατώ να αποκρυπτογραφήσω. Για μένα, η μουσική είναι μια ακαταλαβίστικη γλώσσα, πολύ αλλιώτικη από τις άλλες, που δεν μ’ αφήνει να βρω κάποια άκρια, κάποιο νήμα για ν’ αρχίσω να την εξερευνώ. Μου παρουσιάζεται σαν κάστρο οχυρωμένο, χωρίς καμιά απολύτως πόρτα, ή έστω μια χαραματιά για να εισχωρήσω. Δεν ξέρω πώς να την πλησιάσω, με το μυαλό ή με τα συναισθήματα, ή με ποια αναλογία απ’ αυτά τα δυο. Όταν βάζω στην άκρη το μυαλό και αφήνω μόνο τα συναισθήματα να λειτουργούν, γρήγορα χάνω τον μπούσουλα, αποσυντονίζομαι και αφαιρούμαι. Αυτό που συμβαίνει συνήθως, είναι ότι το κεφάλι μου γρήγορα έρχεται σε κατάσταση αναρχίας, κατειλημμένο από ένα κάρο άσχετες εικόνες και σκέψεις που με σέρνουν εκτός μουσικής, με αποτέλεσμα να πάψω σε λιγάκι και να την ακούω.

Όταν πάλι προσπαθώ να την προσεγγίσω εγκεφαλικά και ν’ αναγνωρίσω τον τρόπο που εργάστηκε ο συνθέτης, πιστεύοντας ότι έτσι θα καταλάβω καλύτερα την αξία της, τότε τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, διότι βρίσκω να μην κατέχω τη γλώσσα που θα με βοηθούσε ν’ αναγνωρίσω κάποιο σχέδιο ή δομή. Ακούγοντας στα τυφλά δηλαδή. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολλά μουσικά κομμάτια που μου αρέσουν, μόνο που δεν μπορώ να εξηγήσω το γιατί, αλλά κι αν ακόμα υποθέσω ότι μπορώ, τί αξία θα είχε μια υποκειμενική κρίση στο βαθμό που δεν θα μπορούσε να τεκμηριωθεί και να καταστεί αντικειμενική και καταξιωμένη;

Κατά συνέπεια, ο μουσικός μου αναλφαβητισμός μου στερεί την ικανότητα να εκφράσω κρίσεις για κάποιο μουσικό κομμάτι, αδυνατώντας ν’ αποφανθώ αν πρόκειται για αριστούργημα ή για κάτι κοινότοπο και ανέμπνευστο.

Με τα έργα που βασίζονται στο λόγο αισθάνομαι περισσότερο άνεση, όχι γιατί κατέχω την επιστήμη, την τέχνη (;) ή κάποια μεθοδολογία λογοτεχνικής κριτικής, αλλά από ένστικτο μάλλον, λόγω της μεγαλύτερης εξοικείωσής μου, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τον περισσότερο κόσμο, με τα γράμματα παρά με τις νότες. Αλλά μην νομίζετε ότι κι εδώ δεν έχω πολλές φορές την αίσθηση ότι βαδίζω σε κινούμενη άμμο, με το μυαλό αναποφάσιστο και σε σύγχυση.

Η άγνοιά μου όμως επί των μουσικών δεν έχει μόνο θεωρητικό ενδιαφέρον, αλλά μού δημιουργεί και πολλά πρακτικά προβλήματα, τα οποία συζητώντας τα δεξιά και αριστερά, διαπίστωσα ότι δεν είναι μόνο και δικά μου. Φερ’ ειπείν στο ερώτημα, «πότε χειροκροτούμε σε μια συναυλία;» οι περισσότεροι δεν μπορούν να δώσουν μια συγκεκριμένη απάντηση, με αποτέλεσμα να σηκώνουν τους ώμους και τα χέρια ψηλά.

Δεν είναι λίγες φορές που αισθανθήκαμε ντροπή όταν εμείς ή κάποιος άλλος στην αίθουσα χειροκρότησε σε λάθος στιγμή, πριν καν τελειώσει το κομμάτι, και που δεχτήκαμε το συγκαταβατικό χαμόγελο του μουσικού ή του λυρικού τραγουδιστή που αναγκάστηκε προς στιγμή να διακόψει, με διακριτικότητα πάντα. Στο θέατρο τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Το τέλος μιας σκηνής είναι αρκετά ευδιάκριτο, άσε και που το σβήσιμο των προβολέων είναι κι ένα άλλο πιο τρανταχτό σημάδι.

Στις συναυλίες όμως, ο καθένας ταλαίπωρος προσπαθεί να βρει τη δική του μυστική συνταγή που θα τού δώσει το σήμα για να πέσει το χειροκρότημα. Το πιο σίγουρο, (με το μικρότερο ποσοστό αποτυχίας), είναι να περιμένει πρώτα να χειροκροτήσουν οι άλλοι. Και αφού σιγουρευτεί γι αυτό, να ενώσει τότε και τις δικές του παλάμες.

Αν βρίσκεται σε θέση κοντά στην ορχήστρα και τα αναλόγια, ένας άλλος τρόπος να τσεκάρει, είναι αν το βιβλιαράκι με την παρτιτούρα έχει φτάσει στο τέλος του. Τη στιγμή που οι μουσικοί ή ο διευθυντής ορχήστρας είναι κοντά στο να το κλείσουν, είναι ελεύθερος να χειροκροτήσει.

Αυτοί οι οποίοι επιλέγουν να μαντέψουν το τέλος ενός μέρους μιας συμφωνίας ή μιας συναυλίας από ένα κρεσέντο, όπου τα όργανα δείχνουν να εμπλέκονται σε ένα όλο και πιο ξέφρενο καλπασμό σε υψηλότερες νότες και μεγαλύτερες εντάσεις, πολύ συχνά κινδυνεύουν να βρεθούν εκτεθειμένοι. Το κρεσέντο μπορεί κάλλιστα να δώσει false alarm, με το να εκφράζει μια ενδιάμεση τσιριμόνια ή έκρηξη ευφορίας του συνθέτη παρά την τελική εκφόρτιση.

Τώρα, φαντάζομαι ότι οι μελετημένοι και τεχνικά καταρτισμένοι ακροατές χρησιμοποιούν πιο κομψές και εκλεπτυσμένες τεχνικές για να σιγουρευτούν για το τέλος. Δηλαδή γνωρίζουν τι είναι το andante και πως μεταφράζεται μουσικά το adagio, καθώς επίσης και τη συνήθη δομή μιας σουίτας, μιας συμφωνίας, ή ενός κοντσέρτου μιας συγκεκριμένης σχολής, σε μια συγκεκριμένη εποχή, οπότε με το που ακούνε το ένα μέρος, ξέρουν αμέσως αυτό που θα ακολουθήσει.


Για μας όμως τους κοινούς θνητούς που δεν επενδύσαμε όσο θα θέλαμε στη μουσική μας παιδεία, η παρακολούθηση μιας συναυλίας μπορεί να κρύβει αρκετές κακοτοπιές σε ένα αρκετά γλιστερό έδαφος, όπου πολύ εύκολα μπορούμε να την πατήσουμε και να εκτεθούμε.
Τι να γίνει. Από μια μηδενική επένδυση, δεν μπορούμε να περιμένουμε και πολλά. Έτσι δεν είναι; Δικαιολογημένο το ρίσκο.

50 σχόλια:

VAD είπε...

Εμείς που δεν κατέχουμε το άθλημα,ακούμε με το συναίσθημα,οπότε κλασική μουσική γιοκ!Δηλώνω παραδοσιακός,μπορεί να δακρύσω ακούγοντας ένα τραγούδι που μου τραγουδούσε η μάνα μου,μπορεί να χρειαστώ και καναδυο ποτηράκια για να εκδηλωθώ,αλλα δεν απορρίπτω κανένα είδος μουσικής,ακόμα κι αν δε με τραβάει!Πάντως θα δεχόμουν ευχαρίστως "βοήθεια" προκειμένου να απολαύσω και κλασική μουσική!Γιατί όχι;
Καλή(και μουσική) εβδομάδα ....

Ανώνυμος είπε...

ακολουθώ μιαν αλάνθαστη μέθοδο : αν με ανατριχιάζει, καλό είναι

ουδέποτε με πρόδωσε το δέρμα μου

PN είπε...

Αλίμονο βρε cynical αν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, έπρεπε να ήμασταν και "επαγγελματίες"!!!

Σημασία έχει να σου αρέσει κάτι.

Η τέχνη δεν είναι επιστήμη, για να υπάρχει αντικειμενικότητα. Το υποκειμενικό στοιχείο είναι ιδιαίτερα έντονο. Άσε που σύμφωνα με τους τεχνοκριτικούς, σε κάποιο έργο δεν υπάρχει ποτέ η μοναδική αντικειμενική αλήθεια, αλλά πολλαπλά επίπεδα υποκειμενικής αλήθειας που εξαρτώνται κάθε φορά από τον χρήστη (αναγνώστη, ακροατή, θεατή, κλπ).

Γι' αυτό χαλάρωσε και βίωσε την τέχνη όπως εσύ θες. Ενημερώσου βέβαια πάνω σε λεπτομέρειες, αλλά μην υποβιβάζεις ποτέ το προσωπικό ερέθισμα!!!

Greek Rider είπε...

@cynical δεν ξέρω τι να πω η μουσική είναι περίεργο φαινόμενο. Ίσως κάποτε αποκαλυφθεί με ποιο τρόπο μας επηρεάζει. Σίγουρα πάντως η μουσική επηρεάζει μέχρι και τα φυτά, πόσο μάλλον τους ανθρώπους.

Swell είπε...

Aγαπητή μου, γιατί δεν χρησιμοποιείτε ως κριτήριο για το πότε θα χειροκροτήσετε σε μια συναυλία, το ίδιο που χρησιμοποιείτε και όταν ακούτε τον αρχηγό σας από το μπαλκόνι (ο αρχηγός, όχι εσείς στο μπαλκόνι);

Ανώνυμος είπε...

ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΕ ΤΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ
ΦΙΛΩΝ ΟΤΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΙΓΟΥΡΑ ΜΑΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΝΟΙΩΘΟΥΜΕ ΤΟ "ΨΙΧΑΛΙΣΜΑ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ".
ΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΕΞ ΙΔΙΩΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΤΟΝΙΣΩ ΟΤΙ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΕΝΤΟΝΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ, ΜΑΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ,ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΞΕΠΕΡΝΑΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Η ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΜΑΣ.
ΣΥΓΧΑΙΡΩ ΚΑΙ ΖΗΛΕΥΩ ΤΗΝ ΦΙΛΗ CYNICAL ΔΙΟΤΙ ΕΧΕΙ ΤΟ ΧΑΡΙΣΜΑ ΝΑ ΚΑΤΑΠΙΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΣΠΑΝΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΑ ΓΡΑΜΜΕΝΑ.
ΚΑΛΟ ΧΕΙΜΩΝΑ.

nelly είπε...

cynical,
εγω θα μιλησω πρακτικα. Το αν σου αρεσει η μουσικη (οποιουδηποτε ειδους) το καταλαβαινεις απο ενα πραγμα: αν την ωρα που ακους δεν κανεις τιποτε αλλο τοτε ναι... ακους μουσικη. Αν η μουσικη απλα πλαισιωνει ηχητικα τις δραστηριοτητες σου τοτε δεν ειναι τιποτε παραπανω απο ενα καδρο στον τοιχο,απο ενα βαζο με λουλουδια στο τραπεζι ή απο μια κουρτινα στο παραθυρο.

SUN W KNIGHT είπε...

Λοιπόν, φαίνεται πως μικρή δεν άκουγες Heavy Metal...

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνώ απολύτως με τον swell :-) Αλάνθαστο κριτήριο indeed!

katerina είπε...

Σε καταλαβαίνω απόλυτα Cynical, γιατί και εγώ εκεί που ....απαιτήθηκε, αντί να χάνομαι στην ....μαγεία της ορχήστρας, παρατηρούσα έντρομη τον διπλανό μου, να δω τι θα κάνει με τα χέρια του....

Θα μπορούσα να συμφωνήσω με τον κ.κ. Μοιρη, αλλά πάλι εμένα το δέρμα μου με έχει προδώσει....

Άρα ... κατά περίπτωση....

Αλλά καλή μου, εδώ είχαμε μηδαμινό αποτέλεσμα σε επενδύσεις που καταθέσαμε την ψυχή μας, θα έχουμε σε αυτές που δεν καταθέσαμε και πολλά....

Nikos Lioliopoulos είπε...

Εκανα πολές προσπάθειες να την αγαπήσω αλλά δεν...
αν και εχω τρέλα με τη μουσική υπάρχουν κάποια είδη της που με αφήνουν τελείως ασυγκίνητο. Και δυστυχώς είναι αυτα που οταν το εκμυστηρεύομαι δέχομαι το χλευασμό!
Και αυτο μου τη δίνει στα νευρα. Εχω την αίσθηση οτι πολλοί ακούν μουσική μόνο επειδή πρέπει...
Δεν ,μου άρεσουν , κλασική, οπερα, τζαζ, μπλουζ, δημοτικά, ρεμπετικα,
χαρντ ροκ.
Ξέρω..., με μισήσατε ήδη όλοι!

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικό το θέμα σου, Cynical, και αφοπλιστική η ειλικρίνια με την οποία το αντιμετωπίζεις.

Η σύμπτωση: Διαβάζω την ανάρτησή σου στον ...αέρα, ακούγοντας ταυτόχρονα το Piano Concerto No. 24 του Mozart και το βουητό των 2 κινητήρων του αεροπλάνου - ο χειρότερς συνδυασμος- και το απολαμβάνω, το μυαλό μου ξεχωρίζει τον θόρυβο από την μουσική, τον απορρίπτει, και κρατά την μουσική απόλαυση μόνο...

Εχω μιά περίεργη σχέση με την μουσική, και όπως όλοι (και όποιος ισχυριστεί το αντίθετο μάλλον λέει ψέμματα), υπέφερα στην αρχή ακούγοντας κλασσική μουσική. Εκεί όμως που σπούδασα φωτογραφία, η κλασσική μουσική άρχιζε στις 8 το πρωί και τέλειωνε στις 12 το βράδυ... και κάποια στιγμή, κάποια μαγική στιγμή, ο ήχος έγινε αποδεκτός, το μυαλό μου "εκπαιδεύτηκε" και σιγά-σιγά, άρχισε να νοιώθει τις δονήσεις της μουσικής σαν μιά ευχάριστη συνοδεία σε ότι έκανα. Πήρε καιρό να μπορέσω να ακούσω κλασσική μουσική .οχι σαν υπόβαθρο, αλλά σαν πρωτεύουσα πράξη. Και χρειάστηκε να διαβάσω, να συνεχίσω ο ίδιος την εκπαίδευση, με επιμονή...

Μα δεν συμβαίνει το ίδιο με όλες τις μορφές τέχνης; Στην πρωταρχική τους μορφή, ολες οι τέχνες είναι κατανοητές: Ρυθμική μουσική -beat-, απεικονιστική ζωγραφική και γλυπτική, ομοικαταληκτική ποίηση με απλές εκφράσεις γιά κοινά και κατανοητά (;) συναισθήματα- έρωτας, χωρισμός, πόνος... η απλή ιστορία σαν γραφή μυθιστορματική. Ακόμη και στην φωτογραφία, που είναι και η δουλειά μου, ένα απλό τοπίο δίνει άμεση αισθητική ικανοποίηση, ενα αφηρημένο θέμα με δυσδιάκριτες, εσωτερικές ισορροπίες σε χρώματα, έξονες, φυγές, μπορεί στην αρχή να είναι δυσνόητο...

Κάποια στιγμή, αυτό δεν φτάνει... το "απλό" δεν ικανοπιεί πιά... η κάπως γίνεται η εισαγωγή μας σε μιά έκφραση, όχι ανώτερη, αλλά με διαφορετικά μέσα, με μέσα που μπορεί να μην ικανοποιούν άμεσα αισθήσεις, με μέσα που απαιτούν εκπαίδευση, και με έργα που χρειάζεται χρόνος γιά να έχεις την απόλαυση που παίρνεις γρήγορα από τα απλά... αλλά είναι μιά απόλαυση μεγαλύτερη, ανώτερη, θα έλεγα... κατακτημένη.

Ετσι και η μουσική. Χρειάχεται χρόνος, επιμονή, αλλά να είστε βέβαιοι από τα όσα σας λένε οι άλλοι που το έκαναν, ότι αξίζει τον κόπο...

Σαν φωτογράφος, χρησιμοποιώ την μουσική ανάλογα με το είδος της φωτογράφισης που κάνω, είμαι πάντα με το ακουστικό ενός MP3 στο αριστερό αυτί (το δεξί τοχρησιμοποιώ γιά να ...ακούω τι γίνεται γύρω μου!) και η μουσική δρα σαν ...ενισχυτής συναισθημάτων.

Συγγνώμη... γράφω πολλά.

Αλλά ενα τελευταίο... χειροκροτήστε οπου και οταν σας αρέσει, κανένας, μα ΚΑΝΕΝΑΣ καλλιτέχνης δεν θα στενοχωρηθεί από ένα- ακόμα και άκαιρο- χειροκρότημα... και αν το κάνει, λεει ψέμματα!

Ανώνυμος είπε...

Συγνώμη γιά την επάνοδο, αλλά, καλέ μου Νίκο, δεν γεννήθηκες ξέροντας γράμματα, τα έμαθες, με υπομονή και επιμονή, και είμαι σίγουρος ότι σήμερα είσαι ευχαριστημένος γιά την προσπάθεια και γιά το αποτέλεσμα... το ίδιο και με την μουσική...

Καιπάλι συγγνώμη.

cynical είπε...

Kαλη σου μέρα VaD. Το χειμώνα λεω ν'αρχισουμε σεμινάρια κλασικής μουσικής παιδείας από το blog. Με ή χωρίς ποτηράκια. Θα βαζουμε ενα κομμάτι ν' ακούμε σαν άσκηση και την επόμενη βδομάδα θα το συζητάμε. Πώς σου φαίνεται;

cynical είπε...

Καλώς τονε καλώς τονε τον κ. Κ.Κ.Μοίρη μας. Σκεφτήκατε μήπως είναι το A/C αυτό που σας ανατριχιάζει;

cynical είπε...

Πολύ καλά αυτά που λες VK, αλλά δεν μου λύνεις το προβλημα του χειροκροτήματος σε μια συναυλία.
Δεν υπάρχει αντικειμενικότητα, αλλά τα "αριστουργήματα" πώς καθορίζονται και πώς επιβιώνουν σαν τέτοια ανα τους αιώνας;

cynical είπε...

Καλημέρα @rider. Νομίζω οτι η μουσική οπως και οι εικονες αποτελουν τον τροπο που αλληλεπιδρουμε με τον κοσμο. Το πώς, ας το ψαξουν οι νευροεπιστημονες. Εμεις θα περιμενουμε.

cynical είπε...

Δυστυχώς Swell αυτό με μπερδεύει ακομα περισσοτερο μιας και δεν εχω χειροκροτησει κανεναν αρχηγό ούτε στο μπολκόνι ουτε πουθενα αλλου.

cynical είπε...

Γεια σου Αδύναμε και Κακέ και καλως όρισες στο βλογ. Παρά το όνομά σου το σχόλιό σου κάθε άλλο παρά κακό ήταν. Μου φαινεται ότι τον χειμώνα θα το πάρω πιο ζεστά το θέμα.

cynical είπε...

Έτσι είναι Νέλλη. Ταυτίζομαι απόλυτα μαζί σου.

cynical είπε...

Sun and Knight ίσως επειδή άκουγα πολύ heavy αι light μεταλ, δεν έμαθα πως να χειροκροτάω ευπρεπώς. Στις ροκ συναυλίες ουρλιάζαμε και χτυπιόμασταν παιδί μου. Ποιό χειροκρότημα;

cynical είπε...

A! Spiretos72, από σενα περίμενα κανόνες , κάτι πιο πρακτικό. Όχι να συμφωνείς με τον swell, τον άμουσο!

cynical είπε...

Καλημέρα Κατερίνα. Ομοιοπαθής και συ. Χρειαζόμαστε επειγόντως training. Το χειμώνα θα σε δω στο Μέγαρο!

cynical είπε...

Καλημέρα Νίκο! Αν αυτό όχι , το άλλο δεν, τι έμεινε στο τέλος; Κατάλαβα, μήπως ακους μόνο ραπ ή house, ή hip hop; 'Εξαλλο νιάτο εσύ!!

cynical είπε...

Καλημέρα de la Mettrie. Συμφωνώ ότι τίποτε δεν σου δίνεται με τη μιας και χωρίς κόπο. Χρειάζεται κόπος και παιδεια για να εκτιμας και τα παιρνεις απο την τεχνη σε βαθος και οχι επιφανειακά. Η λέξη "καλλιέργεια" τα λέει όλα. Μην ξεχνάς όμως οτι εισαι και εσυ καλλιτεχνης, εχεις ήδη εκπαιδευτει στο να κοιτάς και η σχεση σου με τη τεχνη ειναι πιο στενή απ' τη δική μου.

PN είπε...

Το "αριστούργημα" μπορεί να αναδυθεί με διάφορους τρόπους. Θα διακρίνω τρεις:

1. Την συναθροισμένη υποκειμενικότητα που τείνει προς ένα ίδιο σημείο.

2. Την όσο το δυνατόν ταύτιση της υποκειμενικότητας του καλλιτέχνη με αυτή του ευρύτερου κοινού.

3. Με την επιφόρτιση του έργο με το στοιχείο του ανολοκλήρωτου και του αγνώστου(βλ. μυστηρίου, ατέλειες, άγνωστες πτυχές του έργου).

Όσο για το χειροκρότημα, τι να σου πω!! Δεν μπορώ να το καταλάβω και σαφώς να βοηθήσω, μιας και δεν μου έχει τύχει ποτέ να χειροκροτήσω σε λάθος ώρα. Νομίζω ότι ανά είδος μουσικής και θεάματος είναι εμφανές που πρέπει το κοινό να κάνει την εισαγωγή του.

Ανώνυμος είπε...

Περί μουσικής…

Παρομοίως η δική μου σχέση με τη μουσική γενικώς και όχι μόνο με τη κλασσική ήταν πάντα μια οδύνη. Περί της ύπαρξης της κας κλασσικής μουσικής άκουσα πολύ μετά τα 10 χρόνια μου! Μέχρι τότε πάντως πέρασα από ένα πόλεμο να αποδεχτώ σαν μουσική μου κάτι σαν το «Ιτιά ιτιά», και το «Γιάλα Στέγιουμ, γιάλα πδούδιμ, γιάλα να γίνσ’ γαμπρός» που μου τη δίνανε στα νεύρα γιατί ούτε στη γλώσσα μου μιλούσαν ούτε στη ψυχή μου. Μετά άρχισαν να εισέρχονται απρόσκλητα κάτι βαριά ανατολικολαϊκά τύπου «Μαντουμπάλα» «Σιγκουάλα» κ.α. τέτοια. Ούτε να τα ακούσω δεν ήθελα.

Μέχρι που άκουσα Μίκη, Λοίζο, Χατζιδάκι, Τσιτσάνη κ.α. να μιλάνε στη ψυχή μου και από τότε έμαθα να ξεχωρίζω τα τραγούδια. Όλα είχαν τη ψυχαγωγία μέσα τους αλλά από τη μια ήταν αυτά που ήθελαν να στείλουν ένα μήνυμα και από την άλλη αυτά που δεν είχαν (για μένα) κανένα μήνυμα. Έμαθα πότε άρχιζε και πότε τελείωνε το τραγούδι όχι με βάση τη παρτιτούρα αλλά με βάση τα νοήματα που κάθε στιγμή έστελνε. Το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» θυμάμαι μια φορά είχε τριπλάσιο χρόνο από το κανονικό! Το ίδιο και το «Κάντε υπομονή κι ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός». Έμαθα πότε να τραγουδώ με τον εκτελεστή και πότε όχι. Έμαθα τελικά τι είναι και τι ρόλο παίζει το τραγούδι. Έτσι έμαθα πως, πότε και γιατί να χειροκροτώ!

Μετά από αυτό μπορώ να ακούσω άνετα και ψυχαγωγικά Βανδή, Άννα, Θώδη και Έμμα Σάπλιν με Λ. Μ. Κέιν, Σοστακόβιτς, Τσαϊκόφσκυ κ.α. χωρίς άγχος και φόβο επειδή δεν τους ξέρω. Ούτε και αυτοί με ξέρουν. Ούτε τα τραγούδια τους είναι εργαλεία μνημάτων για μένα. Αν και ορισμένα μπορούν εν δυνάμει να γίνουν για να μη τα ισοπεδώνουμε όλα.

Ωστόσο εξακολουθώ να μη ξέρω ούτε νότα από μουσική. Αυτό φυσικά δεν με αμποδίζει να την απολαμβάνω όπως ο χρήστης ηλεκτρισμού δεν ξέρει το νόμο του ΩΜ αλλά απολαμβάνει κάθε προϊόν που στηρίζεται στη ύπαρξη της ηλεκτρικής αντίστασης. Και μεταξύ μας όλα τα ηλεκτρικά είδη εκεί στηρίζονται.

Η μουσική στηρίζεται την αντίσταση του αυτιού μας και σε συνέχεια στην αναπαραγωγή της με κοινωικοψυχολογικά κριτήρια στον εγκέφαλό μας. Μετά δημιουργεί και τις κοινωνικές συμβάσεις συλλογικής συνενόησης στη διασκέδαση, στη ζωή, στη δράση. Όποιος έχει αντίρρηση για τον κοινωνικό ρόλο της μουσικής ας μας το πει.

Άντε ακόμη δεν θα μαζευτούν οι παραστρατημένοι των διακοπών; Αρχίζει και με πιάνει ζηλοφθονία…

Στέργιος

Ανώνυμος είπε...

cynical είστε κυνική !

VAD είπε...

Oxi,oχι,αυτός που θα σε μυήσει σε μια μορφή τέχνης πρέπει νάναι δίπλα σου για να σου μεταδώσει αυτό που νιώθει!Ιντερνετικώς το βλέπω κομμάτι δύσκολο!Επιπλέον εκεί που θάμαι σε λίγες μέρες,αισθάνομαι πιο όμορφα ακούγοντας ελληνική μουσική!
-Επειδή ακούστηκαν και προτιμήσεις για είδη μουσικής αλλά και...απορρίψεις(καμιά απόρριψη ποτέ δε με βρίσκει σύμφωνο),θα συμφωνήσω με τους φίλους που είπαν ότι μπορείς ν'ακούς οποιοδήποτε είδος μουσικής,αρκεί να σου κάνει κλικ τη συγκεκριμένη στιγμή.

Loucretia είπε...

Για τη δικη μου ασχετοσυνη (κι οχι μονο στη μουσικη) εχω εφαρμοσει μια πρακτικη συνταγη: φροντιζω παντα να συνοδευομαι απο εναν αριστο γνωστη του θεματος, ο οποιος ειτε λογω σπουδων ειτε λογω σταθερης και μονιμης ενασχολησης με αυτο, μου λυνει καθε απορια μου και με προφυλασσει απο τις κακοτοπιες.
Η συνεχεια, επαφιεται στη κριση μου ;-)

Nikos Lioliopoulos είπε...

Ουτε και αυτα cynical ! TΙ μενει;
Ροκ , ροκ ,ροκ ολα σχεδόν τα ειδή ροκ, ποπ, ιντι, καντρι , ελληνικά λαϊκά. Αυτα τα λίγα...

Valderosso είπε...

Γειά σου Cynical,

Πίσω καί εγώ από διακοπές με πολλή μουσική!

Προσπαθώ νά ακούω μουσική που δεν καταλαβαίνω, ή μάλλον δέν καταλάβαινα. Σε μερικές περιπτώσεις, η νέα μουσική, τό νέο είδος αρχίζει καί μού αρέσει, σέ άλλες, όσο καί άν προσπαθήσω, δέν τά καταφέρνω.

Πάντως, αγαπώ την μουσική τόσο, πού δεν μπορώ να πώ ότι κάποια είδη της μού είναι ανυπόφορα.

Εκπαίδευση καί εδώ, όπως γιά όλα καί παντού, άλλωστε

Καλό χειμώνα (ή όχι ακόμα;)

NdN είπε...

Καλησπέρα Cynical,

Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο προβληματίζεσαι. Είμαι σίγουρος ότι εάν βρεθείς στην La Scala για να παρακολουθήσεις Le Quattro Stagioni του Vivaldi θα καταλάβεις πότε θα τελειώσει και θα χειροκροτήσεις τότε και μόνο τότε. Αν καθόμαστε δίπλα θα σε σκουντήξω. Εγώ πάλι θα σε παρακινούσα να βρεθείς αρχικά στο Babi’s στην Κηφισιά για να ακούσεις Τερλέγκα-Μελά. Εκεί χειροκροτείς όποτε θέλεις και δεν υπακούς σε κανένα κανόνα! Νομίζω πως σε αρκετά πράγματα έχουμε κανόνες στην καθημερινή μας ζωή, τουλάχιστον όταν χειροκροτάμε να είναι επειδή το νοιώθουμε χωρίς να μας νοιάζει αν πρέπει ή όχι..

cynical είπε...

Καλησπέρα VK. Το ερωτημα που εχω είναι ακριβώς το: ποιό είναι αυτό το σημειο, (που αναφέρεις), προς το οποιο στρεφονται ολες αυτες οι υποκειμενικότητες. Αυτο το σημειο (που δεν κατανομάζεται και το οποιο θα ηθελα να προσδιορίσω), αποτελει και το συστατικο στοιχειο του αριστουργήματος.

Σχετικά με το δευτερο σημειο, τα αριστουργήματα είναι ακριβως αυτα για τα οποια δεν ισχυει η συγχρονικοτητα δημιουργου και κοινου.
Επειδη το θεμα ειναι στρυφνο (για μενα) θα προσπαθησω να το κοιταξω πιο στενα σε καποια ανεξαρτητη αναρτηση.

Πάντως εχω τυχει αρκετες φορες σε συναυλιες κλασικης μουσικης το κοινο να χειροκροτει σε λάθος μεριά. Και να γινεται η αιθουσα ομαδικως ρεζίλι.

PN είπε...

Το "σημείο" στο οποίο αναφέρομαι δεν είναι κάτι συγκεκριμένο, αλλά μια λογική ταύτισης της υποκειμενικότητας. Το αριστούργημα καταφέρνει να ταυτίζει την δικιά μου υποκειμενικότητα με τη δικιά σου. Και οι δύο το θεωρούμε αριστούργημα ή ότι τουλάχιστον έχει κάτι το ξεχωριστό. Μπορεί το έργο να μην μας προκαλεί τα ίδια ερεθίσματα, αλλά για κάποιους λόγους συγκλίνουμε στο σημείο να το αναγνωρίσουμε ως κάτι το ιδιαίτερο σε σχέση με άλλα έργα.

Αλλά όπως ανέφερε υπάρχουν και παμπολοι άλλοι λόγοι που συνηγορούν στον χαρακτηρισμό ενός έργου ως αριστούργημα.

cynical είπε...

Καλησπέρα Στέργιο, έλα όπου ναναι φευγει το καλοκαιρι και θα ησυχασουμε όλοι μας.
Απολαμβανουμε μια μουσική επειδη μας ξυπναει θύμησες, βιωματα,επειδη εχει καποιο μήνυμα με το οποιο συντονιζομαστε; Μπορούμε να απολαυσουμε μια μουσική για τίποτε απο τα παραπάνω, παρά μονον για την αρτιότητα της σύνθεσης και της αισθητικής; Θα ελεγα ναι, γιατι μπορει να κινητοποιησει καινουργια συναισθηματα και να γεννησει καινουργιες εικονες.

Ζητάω συγνωμη αλλά θα ηθελα να γνώριζα και να το περιεγραφα με λογια γιατι προτιμαω αυτον τον ήχο από καποιον αλλον. Έτσι, για να περναει η ωρα.΄..

cynical είπε...

Ταυτολογείται κ. Κ.Κ.Μοίρη μας. Φυσικα μια Cynical είναι κυνική! Και μην ακουτε τους άλλους που βαλθηκαν να αμφισβητησουν τον κυνισμό μου.

cynical είπε...

VaD πώς θα γινει να μας δωσεις μερικα δειγματα μουσικής της δευτερης πατρίδας σου;

cynical είπε...

VaD πώς θα γινει να μας δωσεις μερικα δειγματα μουσικής της δευτερης πατρίδας σου;

cynical είπε...

Μπορειτε κ. Λουκρητία αυτον τον ειδήμονα συνοδό να μας τον ..ενοικιάζετε όποτε προκύπτει θεαμα το οποιο να αδυνατούμε να αποκρυπτογραφησουμε. Θα πάίρνετε και προμήθεια. Για σκεφτειτε το!

Nomad είπε...

Συμφωνω με τον κ.ΚΚΜοίρη, ως άσχετος επίσης.

cynical είπε...

Καλως τονε τον ρόκερ. Εδω συμφωνούμε απόλυτα Νικο. Και στα λαικά..Τα βαρέα και τα ασήκωτα.

cynical είπε...

Καλως όρισες valderosso πίσω στα μπλογκς. Απο περιέργεια μπορώ ν' ακούσω τα πάντα. Μπορεί να τα ξανακούσω, χωρις να σημαινει ότι το κανω επειδη μου άρεσαν. Μου συμβαινει συχνα αυτο.
Βέβαια για τον Ξενακη χρειαζεται πιο βαρια εκπαίδευση απ' ότι για τον Μοτσαρτ.

cynical είπε...

Στο Ιερόν Τέρας που ακούει στο όνομα Τερλέγκας NdN δεν χειροκροτάμε μόνο. Εκεί σφυρίζουμε, εκεί αποθεώνουμε. Μη μου πεις ότι τραγουδαει φετος στο babis; Θα αγοράσω εισητηρια για όλη τη σεζον!

cynical είπε...

VK,καλά τα λες δεν διαφωνώ, αλλά αυτά το ιδιαιτερο πασχίζω να κατονομάσω. Και πριν πάω στην αισθητικη του Χεγκελ, ας αρχισω με την εισαγωγή στην αισθητικη του Ραφαηλίδη, μηπως βοηθηθώ.

cynical είπε...

Καλως τον, καλώς τονα τον κ. Περιπλανώμενο. Μαυρα ματια καναμε να σας δούμε.
Και σεις με δερματικές ευαισθησίες; Αλλά διερωτώμαι: Αν δεν σας αρέσει καποια μουσική η αιτία θα ειναι στη μουσική ή σε καποια δερματικη ασθενεια; Πως θα τα ξεχωρισουμε εμεις οι απ' έξω;

Ανώνυμος είπε...

Όπως πολύ σωστά είπες και στο τέλος του ποστ αν δεν βρέξεις ...πόδι, ψάρι δεν τρως.

Οι πρώτες αίθουσες συναυλιών (in the modern sense) φτιάχτηκαν στην Αγγλία το τέλος του 17ου αιώνα. Ο Μάλερ αν θυμάμαι καλά κατάργησε το χειροκρότημα μεταξύ των μερών ενός έργου (εδώ στην ελλάδα αντιστεκόμαστε ακόμη σε αυτό).

Ψάξε στο wikipedia για buzzwords όπως harmony, symphony, concerto, sonata κλπ. Θα βρεις πολύ πληροφορία.

Επίσης δύο αρκετά ινφορματιβ βιβλία που διάβασα εσχάτως σχετικά με την νευροφυσιολογική βάση της μουσικής είναι εδώ και εδώ

cynical είπε...

Καλημερα Spiretos72. Ετσι μπραβο. Απο σενα περιμενω εμπεριστατωμενο σεμιναριο. Αλλα και οι παραπομπες χρησιμες ειναι ωστε στην επομενη συναυλια να παω με περισσοτερη αυτοπεποιθηση.

sadcharlotte είπε...

σε εποχες που τα λόγια ως συνοδεία μουσικής ήταν αδιανόητο φαινόμενο, τα συναίσθηματα εκφράζονταν μεσα από βιολια, τσελα, κλαβεσεν...
εχει υπέροχες ιδιαιτεροτητες η κλασσική μουσική που ίσως τις καταλαβαίνεις μονο αν ασχοληθείς μαζι της σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. οταν προσπαθείς να ξεπεράσεις την δυσκολία μιας τετράφωνης συγχορδίας του Beethoven, οταν θελησεις να χορεψεις στον ηχο των "τσιγγανικων" βιολιων του Brahms, οταν σε μπερδεύει η ιδιοφυία του Rachmaninoff... ακόμα και οταν πρεπει να αναλυσεις ενα coral του "δυσκοίλιου" J.S. Bach που δεν υπακουει στους κανόνες της σύγχρονης αρμονίας....
περαν ομως αυτων, η μέθοδος του αξιότιμου Κ.Κ.Μοίρη ειναι παντα η καλύτερη...
και το θεμα δεν ειναι ποτε θα χειροκροτησετε αλλα αν αυτο που ακουσατε σας εκανε πραγματικα να θελετε να χειροκροτησετε είτε στην σωστή είτε στην λαθος στιγμή.
ελπίζω να μου συγχωρήσετε την πολυλογια κατά την πρωτη μου επίσκεψη στο ομορφο σπίτι σας..

cynical είπε...

Καλημέρα @sadcharlotte και καλως ορισες! Συνήθως χειροκροτώ με την καρδια μου σε μουσικα κομματια που τα γνωριζω ηδη. Δυστυχώς δεν έχω την παιδεια για ν' αναγνωρισω την ιδιοφυία του Ραχμάνινοφ και αυτη η αδυναμια μου μου καθεται στο στομάχι. Τι πρεπει να κανω; Να παώ στο Ωδείο; Δυσκολο το βλέπω τωρα. Χρειάζομαι καποιον που να μου εξηγει χωρις να γνωριζω νοτες και συνθεση; Πώς να την προσεγγισω αυτη την άγνωστη και τοσο ωραια κυρα που με ταλαιπωρει και συνεχεια μου υπενθυμιζει την αγνοιά μου;