Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010

Ιρλανδία: Από Κέλτικη Τίγρις, βρεγμένη γάτα


Αυτή την εποχή πολλά ζευγάρια μάτια έχουν στραφεί προς τη μεριά της Ιρλανδίας, με ένα και μόνο ερώτημα στα χείλη: Θα έχει η Ιρλανδία την τύχη της Ελλάδας; Θα σαλπίσουν επίθεση οι κερδοσκόποι, θα της κλείσουν την πόρτα οι αγορές, θα βρεθεί μπροστά στο σκληρό δίλημμα «Μνημόνιο ή Χρεοκοπία;»

Ήδη από την περασμένη εβδομάδα άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες προειδοποιητικές τουφεκιές από τις αγορές, ανεβάζοντας την απόδοση του δεκαετούς ομολόγου στο 6,5% και τα spreads στις 410 μονάδες βάσης, εξαναγκάζοντας έτσι την ΕΚΤ να προβεί σε περιορισμένη αγορά ομολόγων, και να βγάλει μπροστά τον Ολι Ρεν να διαψεύδει τα περί επικείμενης στάσης πληρωμών και πιθανής προσφυγής στο ΔΝΤ. Θυμίζει καθόλου αυτή η μεθόδευση την ελληνική περίπτωση; Θα έλεγα πως ναι.

Τι είναι αυτό που ανησυχεί πιο πολύ τις αγορές;

Μα η συνεχής ροή κρατικού χρήματος, για τη διάσωση της αμαρτωλής και ήδη κρατικοποιημένης από πέρσι Anglo Irish τράπεζας, η οποία εκτεθειμένη σε δάνεια €75 δις, περίπου όσο το μισό ΑΕΠ, έχει ως τώρα απορροφήσει περί τα €22.9 δις, με εκτιμήσεις ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον €35 δις στο προσεχές μέλλον. Το συνολικό δε δημόσιο χρήμα που έχει διοχετευτεί στις τράπεζες ανέρχεται στα €73 δις, θυμίζοντας Ελλάδα!!!

Η Ιρλανδία, το πουλέν της νέας οικονομίας και της αγοράς, ο φορολογικός παράδεισος και η παιδική χαρά των πολυεθνικών, η Ιρλανδία της ευελιξίας, της απελευθέρωσης της εργασίας, της ελαστικότητας, της κινητικότητας, των μεγάλων ξένων επενδύσεων, της απορρύθμισης, των χαλαρών τραπεζικών ελέγχων, των πρωθυπουργικών οικονομικών σκανδάλων, των εξαγωγών και της εκρηκτικής ανόδου, η, και γι αυτό επηρμένη Ιρλανδία, από Τίγρις της δεκαετίας του ’90 κατέληξε στη βρεγμένη γάτα του 2010. Με διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης τη δεκαετία του 1990, το ΑΕΠ έφτασε να συρρικνωθεί κατά 14% μόνο τη διετία 2008-2009. Από αγροτική χώρα στη δεκαετία του 1980, με το κατά κεφαλή ΑΕΠ στα 2/3 του ευρωπαϊκού μέσου όρου, βρέθηκε ξαφνικά το 2000 να ξεπερνά ακόμα και τη Βρετανία.

Η Ιρλανδία ήταν η πρώτη χώρα της ευρωζώνης που χτυπήθηκε από την κρίση, και ο πρώτος τομέας που την ένοιωσε ήταν ο κατασκευαστικός, με επενδύσεις κοντά στο 20% του ΑΕΠ και απασχόληση γύρω στο 25% του εργατικού δυναμικού. Από κει και πέρα η κρίση όπως ήταν φυσικό ξαπλώθηκε και στους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;

Εν ολίγοις η Ιρλανδία είναι η περισσότερο ανά κάτοικο, χρεωμένη χώρα της Ευρωζώνης. Τα δημόσια οικονομικά από πλεονασματικά το 2006 (+3%), παρουσίασαν τεράστιο έλλειμμα της τάξης του 14.3% το 2009. Ενώ το δημόσιο χρέος από 12% to 2007, υπερέβη το 57% το 2009.

Οι κατοικίες σήμερα έχουν χάσει το 30% με 50% της αξίας τους σε σχέση με το 2006, και οι κατασχέσεις πηγαίνουν σύννεφο. Η ανεργία από το 4.5% το 2007, εκτινάχτηκε κοντά στο 14% το 2009, με τους ανέργους να ανέρχονται στους 432,000. Με τέτοια νούμερα και με 800 επιχειρήσεις να έχουν κλείσει μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2010, ήταν φυσικό τα έσοδα από φόρους να πέσουν κατά 9%. Οι δημόσιες επενδύσεις μειώθηκαν κατά 7.5% του ΑΕΠ, με δραστικές μειώσεις στους μισθούς του δημοσίου κατά 15%, στις κοινωνικές και οικογενειακές παροχές, και με την προοπτική να μειωθούν περαιτέρω κατά 10% μέσα στην προσεχή τριετία.

Η ζέση με την οποία η Ιρλανδική κυβέρνηση προχώρησε σε περικοπές, θορύβησε την ΕΚΤ, η οποία σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, συνέστησε συγκράτηση από το φόβο πλήρους εξαέρωσης της οικονομίας. Κάτι παρόμοιο ψέλλισε και το ΔΝΤ κατά τη δική μας μεριά, αλλά η κυβέρνηση δεν φαίνεται να το πιάνει. Όπως και στην Ελλάδα, των περικοπών προηγήθηκε φυσικά μια ξεγυρισμένη προπαγάνδα περί άθλιων δημοσίων υπαλλήλων και ενάρετων ιδιωτών, με αποτέλεσμα τη στροφή του μένους των πολιτών προς τους πρώτους, και τις διαμαρτυρίες να παραμένουν αναιμικές, εκτός από τη δυναμική διαδήλωση των 100,000 Ιρλανδών το Φεβρουάριο του 2009.

Ποιες είναι οι προοπτικές;

Με εκτιμήσεις περί ανόδου του ελλείμματος στο 25% του ΑΕΠ, λόγω του μεγάλου κόστους «διάσωσης» των τραπεζών, με τις αγορές νευρικές και να πιέζουν, και με τις φήμες περί χρεοκοπίας να φουντώνουν, η Ιρλανδία δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει από την πατρική αγκαλιά του ΔΝΤ.

6 σχόλια:

στελιος είπε...

Οι Οικονομίες των χωρών που στηρί-
ζονται στον τριτογενή τομέα-Τράπεζες, Υπηρεσίες-Ιρλανδία, Ελλάδα πλήττονται περισσότερο απ΄την κρίση.
Ομως μπήκαμε σε εποχή με δραματικές αλλαγές που δεν μπορούμε να προβλέψουμε.
Σε λίγο θα καταρεύσει ο Νότος της Ευρώπης.
Το κλειδί της λύσης βρίσκεται στις Τράπεζες και στον ρόλο που πρέπει να παίξουν.
Η ανθρώπινη συνείδηση έπεται των γεγονότων και γι΄αυτό μην είμαστε ανυπόμονοι.
Η Διαλεκτική όλα τα αναποδογυρίζει.
Και οι έσχατοι γίνονται πρώτοι.
Στο τέλος γι΄αυτό είναι ωραία η ζωή!
Είναι απρόβλεπτη!

Christina Linardaki είπε...

Κάτι λέγαμε για Εξκάλιμπερ μια-δυό αναρτήσεις πίσω...

NP είπε...

Να αναφέρω μερικά πράγματα για την Ιρλανδία μέσα απο την οπτική της εταιρείας όπου δούλευα μέχρι πρόσφατα ?

Η εν λόγω εταιρεία, Αμερικάνικη πολυεθνική στον τομέα των υπηρεσιών, έχει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους και αρκετά δις EUR τζίρο στις χώρες της ΕΕ.

Εκμεταλλεύτηκε για χρόνια, όπως πολλές πολυεθνικές, το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς της Ιρλανδίας συγκεντρώνοντας εκεί τζίρυς και κέρδη απο όλες τις χώρες ΕΕ. Η ΕΕ προβλέπει ειδικό καθεστώς για κάποιες πολυεθνικές και τους δίνει τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό.

Εκμεταλλεύτηκε επίσης την ευνοϊκή για τις εταιρείες εργατική νομοθεσία (εξευτελιστικές αποζημιώσεις απόλυσης, ανύπαρκτα εργασιακά δικαιώματα), αλλά και την Αγγλική γλώσσα, και έστησε στο Δουβλίνο τεράστια service centers, δυσανάλογα για το μέγεθος της χώρας που εξυπηρετούσαν άλλες χώρες. Εργαζόμενοι (ακόμη και απο την Ελλάδα) πήγαν στην Ιρλανδία. Οι τιμές των κατοικιών ανέβαιναν επι χρόνια. Όποιος πήρε σπίτι στα τέλη της δεκαετίας του '90 στο Δουβλίνο έβγαζε πιο πολλά λεφτά απο την ανατίμηση του σπιτιού του παρά απο τη δουλειά του για χρόνια.

Όταν τα κόστη ανέβηκαν, τα μεγάλα service centers μεταφέρθηκαν σε Ρουμανία (εντος ΕΕ) και Αίγυπτο, Κίνα, κλπ. Αυτό για την εταιρεία μας έγινε προ 3 - 4 ετών. Παράλληλα οι τιμές των σπιτών άρχισαν να πέφτουν.

Ο συνάδελφος Donal, κάτοικος Δουβλίνου, χώρισε προ 4ετίας με τη γυναίκα του και στη μοιρασιά του κοινού τους σπιτιού προτίμησε να πάρει μετρητά. Εκείνη κράτησε το σπίτι. Σήμερα ο Donal μπορεί να αγοράσει με εκείνα τα λεφτά καινούριο σπίτι, αλλά περιμένει να πέσουν οι τιμές κι άλλο...

Συμπέρασμα δικό μου:
Αν η οικονομία προορίζεται να υπηρετεί την κοινωνία, τότε πρέπει να στρέφεται σε παραγωγή που σκοπό έχει να καλύχει τις ανάγκες της κοινωνίας. Η όποια "ανάπτυξη" βασίζεται σε έναν μειοδοτικό διαγωνισμό κόστους για τις πολυεθνικές έχει ημερομηνία λήξης.
Τα "χρυσά χρόνια της ανάπτυξης" είναι ότι πρέπει για αρπαχτές, αλλά με σιγουριά διαλύουν οικονομία και κοινωνία ταχύτατα.

Greek Rider είπε...

Αυτό που με προβληματίζει πάρα πολύ είναι ότι οι ιθύνοντες έχουν μπερδέψει τις αγορές με τους ανθρώπους. Οι απλοί εργαζόμενοι που χωρίζουν ή καταστρέφονται και μένουν στον δρόμο δεν είναι ούτε επενδυτές που πήραν τα ρίσκα τους ούτε κερδοσκόποι που με την άνοδο θα ρεφάρουν.

Σε αυτές τις διακυμάνσεις τις πραγματικής οικονομίας εκατομμύρια άνθρωποι θα τσακιστούν κοινωνικά, ψυχολογικά, βιολογικά και γι' αυτούς η άνοδος της οικονομικής δραστηριότητας, ακόμη και αν κάποτε έρθει, θα είναι άσκοπη.

Αυτόν τον διαχωρισμό δυσκολεύονται να τον κάνουν οι ιθύνοντες. Έχουν παραισθήσεις ταυτίζοντας οικονομία με αγορά.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΕΡΓΙΟΣ είπε...

Ιρλανδία
(1)

Βλέποντας τις παρατηρήσεις του ΝΡ και το θέμα, αναρωτιέμαι πόσο εύκολο ήταν να εκφράσεις παρόμοιες απόψεις για τη φούσκα του «Ιρλανδικού θαύματος» την εποχή της δόξας του.

Το είχα αποτολμήσει σε ένα σοβαρό άρθρο μου, μετά από μια πολυήμερη αποστολή στη Ιρλανδία με σκοπό να γνωρίσω και να βεβαιωθώ από κοντά για το «θαύμα»!

Δέχθηκα πολλές κριτικές για το άρθρο μερικές των οποίων αναφέρονταν στον «μαρξιστικό δογματισμό» μου που δεν μπορούσε να δει άλλη καπιταλιστική πραγματικότητα από αυτή του… Μαρξ! Φυσικά απαξίωσαν να το προσέξουν!

Μέσα στη λάβρα του ιρλανδικού θαύματος εγώ έβλεπα φούσκα!!!

Μερικά αποσπάσματα:

Η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων στο χαμηλότερο επίπεδο της Ε.Ε. (10% - 12,5%), άσκησε αθέμιτο φορολογικό ανταγωνισμό σε άλλες χώρες ως προς την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Δεν δημιούργησε δηλαδή, νέο κεφάλαιο με εργασία, αλλά αφαίρεσε κεφάλαιο από τους άλλους.

Η μείωση των μισθών, στην πράξη επαύξησε τα αφορολόγητα κέρδη των επιχειρήσεων και μετέφερε πλούτο από την εργασία στο κεφάλαιο ανατρέποντας την κατανομή του.

Οι επενδύσεις στην κατάρτιση και στις υποδομές για λογαριασμό του ξένου κεφαλαίου , πληρώθηκαν μέσα στη κρίση με βαριά φορολογία από τον ίδιο τον πληθυσμό. Η τεράστια φτώχεια που απλώθηκε στην χώρα και η οποία διατηρείται ακόμη πολύ υψηλά ( 30% πριν τις προνοιακές βοήθειες) είναι ενδεικτική της αποστράγγισης των εισοδημάτων του πληθυσμού.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΕΡΓΙΟΣ είπε...

Ιρλανδία
(2)

Οι πρακτικές της Ιρλανδίας (φθηνό, εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και χαμηλή φορολογία) έχουν ακολουθηθεί παλιότερα από τη Γερμανία, την Ιαπωνία, την Ταϊβάν, την Ν. Κορέα, την Μαλαισία κ.α.

Τώρα αρχίζουν και ακολουθούνται από την Κίνα, την Ρωσία και χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα, το ξένο κεφάλαιο θα αρχίσει να φεύγει από την Ιρλανδία αφού αποκόμισε όσα κέρδη μπορούσε.

Συνεπώς, το “θαύμα” στηρίζεται σε πήλινα πόδια, γιατί είχε “φερτή” ανάπτυξη και προσωρινό χαρακτήρα.

Οι Ιρλανδοί με την χαμηλή φορολογία εισήγαγαν εργασία ενώ εξήγαγαν κέρδη για τις πολυεθνικές και ανεργία προς τις άλλες ανταγωνίστριες χώρες. Έκαναν περίπου ό,τι της έκαναν οι ανταγωνιστές της στη δεκαετία του ’80 με αποτέλεσμα να τη βυθίσουν στη κρίση και αναμένει να της το ξανακάνουν οι νέες ανερχόμενες οικονομίες, ιδίως της Κίνας. Στο τέλος, κινδυνεύει να ξαναπέσει σε κρίση με τη διαφορά ότι θα έχει δουλέψει πολύ για να πλουτίσουν άλλοι.

Θεωρητικά ο μέσος μισθός των Ιρλανδών είναι στο 115% του μέσου όρου της ΕΕ! Θεωρητικά, ακόμα, οι ιρλανδοί έχουν το τρίτο υψηλότερο κατά κεφαλή ΑΕΠ στην ΕΕ!

Πρακτικά έχει την υψηλότερη φτώχεια της ΕΕ. Τίποτα δεν θυμίζει ευημερούντες εργαζόμενους και εύρωστες μικρομεσαίες επιχειρήσεις στους δρόμους της πρωτεύουσας.

Η αρχική παρατήρηση ότι με τις πολιτικές της Ιρλανδίας παράγεται μεν πλούτος αλλά αυτός φεύγει έξω για λογαριασμό των πολυεθνικών, αφήνοντας φτωχούς τους παραγωγούς του πλούτου, φαίνεται να είναι σωστός. Έχουμε ευημερούντες δείκτες και πένητα λαό.

Νοέμβρης 2004