Η παγίδα των διδάκτρων στα AEI

Ενώ ο κόσμος όλος ασχολείται με τη νέα οργανωτική και διοικητική δομή των ΑΕΙ, όπως αναγράφεται στο νομοσχέδιο για την ανώτατη παιδεία, λίγοι στρέφουν το βλέμμα τους στις επιπτώσεις που διαφαίνονται από την ελάττωση του πρώτου κύκλου σπουδών στα τρία ή ακόμα και λιγότερα χρόνια.

Το γιατί είναι φανερό: μετακύλιση του κόστους λειτουργίας των πανεπιστημίων από το κράτος στους ίδιους τους φοιτητές, κατά τουλάχιστον το ¼ . Ο πρώτος κύκλος σπουδών θα είναι προς το παρόν δωρεάν, ενώ η ελάττωση της χρονικής διάρκειας σε τρία χρόνια θα είναι το πρόσχημα για να κλείνει το στόμα αυτών που θα τολμούσαν να καταγγείλουν την κατάργηση του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Τυπικά τέτοιο πράγμα δεν υφίσταται.

Ουσιαστικά όμως υφίσταται και παρα-υφίσταται. Διότι ενώ με τις τετραετείς και πενταετείς σπουδές η πρόσβαση στην αγορά εργασίας είναι ήδη δύσκολη, κάτω από το πρόσχημα της έλλειψης των κατάλληλων γνώσεων και δεξιοτήτων, τότε πώς αυτή θα διευκολυνθεί με την ελάττωση του χρόνου σπουδών;

Αυτό λοιπόν, που προϋποτίθεται είναι ότι οι φοιτητές θα αναγκάζονται εκ των πραγμάτων να παρακολουθούν στο σύνολό τους και τον δεύτερο κύκλο σπουδών, ο οποίος όμως δεν θα είναι καθόλου δωρεάν. Το ύψος δε των διδάκτρων θα αφήνεται στη «διακριτική» ευχέρεια των πανεπιστημιακών αρχών, όπως λίγο πολύ συμβαίνει και σήμερα. Μόνο που με το νέο σχεδιασμό των ΑΕΙ και τη σημαντική ελάττωση της χρηματοδότησης, οι μεταπτυχιακές σπουδές θα αποτελούν το βασικό χρηματοδότη και το αναγκαίο καύσιμο για τη συνέχιση της λειτουργίας τους.

Άλλωστε, αυτό ακριβώς συμβαίνει και στα βρετανικά πανεπιστήμια, εκτός από τα πανεπιστήμια της ηρωικής Σκωτίας, όπου η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι δωρεάν για όλα τα παιδιά του κόσμου, εκτός από τα …αγγλόπουλα!

Είχαμε γράψει πρόσφατα για την αύξηση της οροφής στο ύψος των διδάκτρων στα βρετανικά ΑΕΙ στο τριπλάσιο απ’ ότι ισχύει σήμερα, δλδ, στις 9,000 λίρες, με το σκεπτικό ότι αυτό το ανώτατο ποσό θα υιοθετείτο μόνο από τα ελίτ πανεπιστήμια. Φυσικά έκαναν λάθος, διότι σε μια αγορά προϊόντων, όπου μια χαμηλή τιμή σηματοδοτεί και χαμηλής ποιότητας προϊόν, δεν είναι δυνατόν κάποιος να πουλάει φτηνά.

Μέσα στον ορυμαγδό της αγοράς της γνώσης, υπάρχει και μια καλή είδηση που έρχεται από τη Γερμανία. Εκεί, τα κρατίδια είχαν εισάγει ήδη από καιρό δίδακτρα, στα 500 ευρώ το εξάμηνο, τρίχες δλδ, αν τα συγκρίνει κανείς με τον πακτωλό των χιλιάρικων που ισχύει στα αγγλοσαξονικά.

Όχι πλέον! Ήδη η νέα σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Αμβούργου δεσμεύτηκε ότι θα καταργήσει τα δίδακτρα από το 2012, και στην κίνηση αυτή την ακολούθησαν και τα υπόλοιπα κρατίδια, εκτός αυτών της Κάτω-Σαξωνίας και της Βαυαρίας.

Ό,τι πάντως και να πεις για τη Γερμανία, δεν μπορείς να μην της αναγνωρίσεις δυο πολύ θετικές κινήσεις. Η μια είναι αυτή που προαναφέραμε και η άλλη, η ταφόπλακα που έβαλε στην πυρηνική ενέργεια.