ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ : 1/2 (Χαρτογράφηση του Τοπίου και Αιολική Ενέργεια)

Στις προηγούμενες αναρτήσεις, τις σχετικές με την πλανητική υπερθέρμανση και τη συναγόμενη κλιματική αλλαγή, είχα αναφερθεί στις οργανωμένες ομάδες διαφωνούντων οι οποίοι για εντελώς ιδιοτελείς δικούς τους λόγους προωθούν την άποψη ότι το όλο θέμα δεν είναι παρά ένα φιάσκο.

Πέρα από τις ομάδες αυτές όμως, υπάρχει και αρκετός κόσμος ο οποίος χωρίς να ωθείται από κάποια ιδιοτέλεια παραμένει το ίδιο σκεπτικός. Το πιο πιθανό κίνητρο αμφισβήτησης που βρίσκω να έχει κάποια αλήθεια, είναι η εύλογη ανησυχία όλων αυτών, ότι οι αναπτυξιακές πολιτικές που θα υιοθετηθούν για τον περιορισμό των εκπεμπόμενων ρύπων, και οι οποίες έχουν εν μέρει δρομολογηθεί, θα φρενάρουν ή θα αναστείλουν την ανάπτυξη των ανερχόμενων οικονομιών και θα έχουν επί πλέον σαν επίπτωση την καταδίκη του τρίτου κόσμου σε ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια. Φυσικά, οι ανησυχίες αυτές δεν κατευθύνονται μόνο στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά σχετίζονται και με το αναπτυξιακό μέλλον και τις προοπτικές απασχόλησης και στη δική μας γειτονιά.

Πιστεύω ότι μανιχαϊστικά διλήμματα του τύπου αυτού, δηλαδή, ή συνεχίζουμε όπως είμαστε ή βουλιάζουμε, σπανίως είναι πραγματικά, πράγμα που ισχύει και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αλλά, δεν θα ασχοληθώ παραπάνω με το φιλοσοφικό αυτό ζήτημα.

ΑΠΕ (Γενική Επισκόπηση)

Αντ’ αυτού, τη σημερινή ανάρτηση θα την αφιερώσω σ’ ένα άλλο σημαντικό κομμάτι που γεννάει σκεπτικισμό, τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και ο λόγος είναι, η ελλιπής πληροφόρηση που έχουμε γι αυτές.

Ειδικά, για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), δεν είναι ευρέως γνωστά τα ακόλουθα:
1. Πρώτα-πρώτα, δεν είναι καλά καλά γνωστό ποιες είναι αυτές.

2. Το ποσοστό της ενέργειας που καλύπτουν παγκοσμίως σήμερα.

3. Η δυναμικότητα των ΑΠΕ, δηλαδή το κατά πόσον είναι ικανές σε κάποιο κοντινό μέλλον να αντικαταστήσουν πλήρως τους υδρογονάνθρακες και το φυσικό αέριο.

4. Η δυνατότητα ενσωμάτωσής τους στο ήδη υπάρχον δίκτυο χωρίς να το διαταράσσουν

5. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στον τομέα αυτό,

6. Ο βαθμός χρηματοδότησης προγραμμάτων για την αξιοποίηση των ΑΠΕ,

7. Οι περιοχές όπου οι ΑΠΕ ήδη λειτουργούν επιτυχώς και οι οποίες μάλιστα καλύπτουν ένα μεγάλο ποσοστό ή και όλο των ενεργειακών αναγκών.

8. Οι πολιτικές που έχουν υιοθετήσει για τα ΑΠΕ οι ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως Κίνα και Ινδία, και οι οποίες από ότι είδα είναι αρκετά συναινετικές.

9. Το κόστος αντικατάστασης της ενέργειας με ΑΠΕ.

10. Η δυνατότητα κάλυψης των απαιτήσεων του Κιότο, (20% της ενέργειας από ΑΠΕ), μέχρι το 2020 από τα συμβαλλόμενα κράτη.

Όπως καταλαβαίνετε κάθε ένα από τα επί μέρους θέματα που έθεσα προηγουμένως (και άλλα που ίσως παρέλειψα) αποτελεί από μόνο του ειδικό κεφάλαιο, το οποίο απαιτεί εξονυχιστική μελέτη, που υπερβαίνει τον χρόνο και τις δυνατότητές μου. Παρ’ όλα αυτά νομίζω ότι αποτελούν ένα καλό πλαίσιο για συζήτηση και μελλοντική διερεύνηση. Προς το παρόν θα θίξω επιλεκτικά ένα μόνο μέρος αυτών.

Ας δούμε κάποια από αυτά πιο αναλυτικά. Αναγκαστικά, θα πρέπει να βάλουμε κάτω και μερικούς αριθμούς, για του λόγου το αληθές.
Πρώτα πρώτα, για να έχουμε μια ιδέα για το τι τάξεις μεγέθους συζητάμε, η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για το 2006 ανερχόταν σε 19,000 ΤWh, ενώ στον ίδιο χρόνο, η παραγωγή από ΑΠΕ ανερχόταν στο 2.3% της συνολικής ποσότητας.
(Τ=tera=τρισεκατομμύριο, W σημαίνει Watt και h σημαίνει hours).

Ομοίως, οι διάφορες ενεργειακές πηγές κατά σειρά σπουδαιότητας, δηλαδή ανάλογα με το ποσό της ενέργειας που παράγουν παγκοσμίως, κατ’ έτος, κατατάσσονται ως εξής:

ΒΙΟΜΑΖΑ, συνεισφέρει 239 ΤWh, ενώ έχει δυνατότητες για 23,000 ΤWh
ΑΝΕΜΟΣ, συνεισφέρει 130 ΤWh, ενώ μελλοντικά μπορεί να φτάσει στα 106,000 ΤWh
ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ, συνεισφέρει 59 ΤWh, ενώ το δυναμικό της είναι στα 138,000 ΤWh
ΗΛΙΑΚΗ, συνεισφέρει μόλις με 4 ΤWh, με δυναμικό στα 43,600 ΤWh.
ΚΥΜΑΤΑ και ΠΑΛΙΡΡΟΙΕΣ συνεισφέρουν με 0.5 ΤWh, με απροσδιόριστο ακόμα το μελλοντικό τους δυναμικό.


ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Το μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί σχετικά με τις ΑΠΕ είναι κυρίως τεχνολογικό, και σχετίζεται με την μεταβλητή συχνότητα της παραγόμενης ενέργειας και τη συνεπακόλουθη σταθερότητα του δικτύου διανομής. Δηλαδή, το πώς καλύπτεται η ζήτηση σε περιόδους άπνοιας ή νέφωσης, για παράδειγμα, ή το πώς διαχειριζόμαστε την υπερπαραγωγή.

Τα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν σχετίζονται με:
1). Την αποθήκευση τής επί πλέον ενέργειας και την απελευθέρωσή της στο δίκτυο όταν η ζήτηση είναι ψηλή ή οι αέρηδες δεν φυσούν αρκετά,

2). Τη σχεδίαση «έξυπνων» ηλεκτρικών συσκευών, όπως ψυγεία και κλιματιστικά τα οποία θα μπορούν ανιχνεύοντας τη δυναμικότητα του δικτύου κάθε στιγμή να αποσυνδέονται, ελέγχοντας ταυτόχρονα τη θερμοκρασία, ώστε να μην υποστεί σημαντικές μεταβολές, και

3). Τη σχεδίαση δυναμικών δικτύων διανομής, σε συνεργασία με τις «έξυπνες» ηλεκτρικές συσκευές.

Και στις τρεις κατευθύνσεις γίνεται εντατική έρευνα, και δεν βλέπω το λόγο ώστε να μην αποδώσει σύντομα καρπούς.

Σχετικά με τις αποθηκευτικές μεθόδους θα αναφερθώ εν τάχει σε ειδικού τύπου μπαταρία, όπως από Βανάδιο, η οποία μπορεί να αποθηκεύσει έως και 2 ΜW και η οποία πρόκειται να λειτουργήσει από του χρόνου στην Ιρλανδία. Άλλη πολλά υποσχόμενη μέθοδος είναι η περίσσεια ηλεκτρικού ρεύματος να χρησιμοποιείται για την συμπίεση αέρα, ο οποίος σε περιόδους χαμηλής παροχής να απελευθερώνεται και να θέτει σε κίνηση τουρμπίνες ηλεκτροπαραγωγής.
Δεν θα ήθελα να επεκταθώ παραπάνω, γιατί το κείμενο θα γίνει αρκετά τεχνικό και θα χαθεί η ουσία.
Αυτό που θέλω να δείξω είναι ότι οι ΑΠΕ κάθε άλλο παρά χαμένη υπόθεση είναι.

ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ας δούμε τώρα, λιγάκι από πιο κοντά την ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, που είναι και η πιο σημαντική υποψήφια ΑΠΕ και τα τεχνολογικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Πέρα από το γενικό πρόβλημα, της μεταβλητότητας του αέρα, πρέπει επίσης

1) να εξασφαλίσει την μεγιστοποίηση της απόδοσης των ανεμογεννητριών και
2) να επιλύσει προβλήματα σχετικά με την ασφαλή offshore εγκατάστασή τους, για καλύτερη εκμετάλλευση του αέρα.

Κατ’ εξοχήν ανεμοδαρμένες περιοχές με μεγάλες δυνατότητες εκμετάλλευσης της ΑΙΟΛΙΚΗΣ ενέργειας αποτελούν τα παράλια της Αγγλίας και της Βαλτικής, τα ανατολικά παράλια της Β. Αμερικής, τα δυτικά παράλια της Αλάσκας και του Καναδά, η Ιαπωνία, το Τέξας και οι νότιες περιοχές της Ν. Αμερικής. Η αύξηση δε, της παραγωγής μπορεί να προέλθει από την επιμήκυνση των πτερύγων των ανεμογεννητριών, που μπορούν να φτάσουν μέχρι και τα 125 μέτρα εκάστη, διπλασιάζοντας έτσι την τρέχουσα απόδοση από 10 ΜW σε 20 ΜW, όπου Μ=Mega=εκατομμύριο.

Για να πάρουμε μια ιδέα για το πρακτικό αντίκρισμα μιας ανεμογεννήτριας ισχύος 10 MW, θα λέγαμε ότι έχει αρκετή ισχύ για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες 1000 μεσαίων νοικοκυριών στην Αμερική, το χρόνο.

Πρωτοπόρος δύναμη στην αιολική ενέργεια είναι η Γερμανία με εγκατεστημένες γύρω στις 19,500 γεννήτριες, οι οποίες παράγουν 22 GW (G=δισεκατομμύριο), δηλαδή το 7% της συνολικής ενέργειας της χώρας. Ακολουθεί η Αμερική, η οποία προβλέπεται να την ξεπεράσει, ενώ όχι πολύ πιο πίσω βρίσκεται η ...Κίνα, η οποία από το 2004 έχει καταφέρει να διπλασιάσει την παραγωγή αιολικής ενέργειας, ενώ οι προοπτικές είναι για 50 GW έως το 2015, δηλαδή διπλάσια παραγωγή σε σχέση με αυτή που παράγει η Γερμανία σήμερα.

Σήμερα, για ευνόητους λόγους θα σταματήσω εδώ, αφήνοντας στην άκρη τη βιομάζα, τη γεωθερμία, τα κύματα και τα φωτοβολταϊκά, καθώς και το ενεργειακό τοπίο της χώρας μας.
Κάποια από αυτά θα θιχτούν στην επόμενη ανάρτηση.

ΥΓ. Όλες οι πληροφορίες είναι από το ειδικό τεύχος, της 11ης Οκτωβρίου του NewScientist, που είναι αφιερωμένο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.