Μια Μέρκελ αλλιώτικη...

Μπορεί η Ευρώπη σύσσωμη να τα έχει βάλει με τη Μέρκελ και να τις σέρνει τα μύρια όσα, μπορεί να είναι σήμερα η Καγκελάριος μιας παντοδύναμης χώρας, όχι όμως τόσο παντοδύναμη όσο παλιά, μπορεί να έχει πια μπει για τα καλά στα μεγάλα σαλόνια, αλλά αν γυρίσουμε πίσω είκοσι χρόνια, θα βρούμε την Άγγελα αφοσιωμένη ερευνήτρια της φυσικοχημείας, να εργάζεται στην Ακαδημία Επιστημών της Ανατολικής Γερμανίας, στο Βερολίνο, με προηγούμενο σταθμό τη Λειψία.

Μιας και πιάσαμε λοιπόν από χτες τα επιστημονικά, με όλο αυτό το αστροβιολογικό πανηγύρι της NASA, δεν ξέρω πώς μου ήρθε και κάθισα και εξέτασα το επιστημονικό παρελθόν της. Καθόλου δύσκολο. Με το πρώτο ψάξιμο, το βρήκα να ξετυλίγεται μπροστά μου εν είδη 13 δημοσιεύσεων, εκ των οποίων οι 7 σε αμερικάνικα και αγγλικά επιστημονικά περιοδικά, καλύπτοντας την περίοδο από το 1980 ως το 1992. Οι υπόλοιπες σε ανατολικογερμανικά, τσέχικα και ουγγρικά.

Δεν θα την χαρακτήριζα σαν μεγάλη παραγωγή, αλλά σ’ αυτό θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι τότε και τα υπολογιστικά μέσα ήταν λιγότερα και όχι τόσο ισχυρά όσο σήμερα, ούτε επικρατούσε ο σημερινός πυρετός των δημοσιεύσεων κάτω από το κυρίαρχο δόγμα του «publish or perish». Οι Γερμανοί μάλιστα, και εννοώ τους δυτικογερμανούς ήταν οι τελευταίοι σ’ ολόκληρο το δυτικό κόσμο που το ασπάστηκαν, υπερασπιζόμενοι ως το τέλος την κουλτούρα του «λίγα, αλλά μεστά και καλά». Και όντως, το γερμανικό επιστημονικό προϊόν ήταν της ίδιας ποιότητας και αξιοπιστίας, με τις γερμανικές μερσεντές. Σήμερα όχι πια, μια και το αίτημα της αυξημένης παραγωγής επισκίασε το αίτημα της πληρότητας, της πρωτοτυπίας και της ποιότητας.

Για να ξαναγυρίσουμε στην Άγγελα, το πεδίο δραστηριοτήτων της ήταν η θεωρητική φυσική χημεία, ένας κλάδος που είναι περισσότερο προσιτός στους φυσικούς παρά στους χημικούς, για το λόγο ότι απαιτεί αρκετά μαθηματικά και υπολογισμούς με το χέρι. Η νυν Καγκελάριος τα έκανε και τα δυο, και αναλυτικούς υπολογισμούς με μολύβι και χαρτί και χρήση υπολογιστικών προγραμμάτων. Μια γρήγορη δε ματιά που έριξα στις εργασίες της, μου άφησαν καλές εντυπώσεις. Αναλυτικές, μεθοδικές και καλά επεξεργασμένες, τόσο ώστε να μην έχω ενδοιασμούς στο να εμπιστευτώ τα αποτελέσματά της. Μάλιστα, ανάμεσα στους συνεργάτες της ξεχώρισα δυο γνωστά ονόματα του χώρου, όπως τον Haberland από τη Λειψία και τον Zulicke από το Πότσνταμ.

Η Μέρκελ πέρασε τα νιάτα της ασχολούμενη με μικρά ανόργανα μόρια και ιόντα όπως το (ΒΗ2)+, με στοιχειώδεις χημικές αντιδράσεις, όπως η παρακάτω CH3F+H- -> CH4+F-, με αυθόρμητες διασπάσεις δεσμών όπως του C-H δεσμού στο μεθύλιο, CH3, και με άλλα παρόμοια χαριτωμένα ζωάκια, τα οποία λόγω του ότι συνίστανται από μικρό αριθμό ατόμων, μπορούν να προσεγγιστούν με καλή ακρίβεια, έτσι που να επιτρέπονται και συγκρίσεις με το πείραμα.

Δεν την κακίζω που τελικά την κέρδισε η πολιτική. Είναι σαφώς πιο πολυδιάστατη και ενδιαφέρουσα απ΄ ότι τα παιχνίδια με τα χαριτωμένα μικρά ζωάκια. Ας μην ξεχνάμε, ότι εις τας επιστήμας, αυτοί που έχουν την τύχη να νοιώσουν την απογείωση μιας ανακάλυψης είναι λίγοι, πολύ λίγοι. Μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, που λένε. Οι υπόλοιποι, χαμένοι στις ψευδαισθήσεις τους.