Οι φοροαπαλλαγές του Αντωνάκη

Ο δούκας Αντωνάκης, που σύμφωνα με όλα τα προγνωστικά θα διαδεχθεί τον βαρόνο Γιωργάκη στην ηλιόλουστη αποικία της Νότιας Δανείας, εξασφαλίζει τη δημοφιλία του από το sequel των μεγαλόπνευστων σχεδίων Zappeion I, II, III , κ.λ.π., τα οποία, για να μην μακρηγορώ, συνοψίζονται στις ευκολομνημόνευτες φράσεις : 1) δεν συμπράττουμε στο λάθος και 2) θα μειώσουμε τους φόρους.

Στην εποχή της έξαρσης των ληστοσυμμοριών, δεν αποτελεί έκπληξη που το ανωτέρω σχέδιο βαράει πιένες. Σε ελεύθερη μετάφραση, και με δεδομένη την αρχέγονη φύση του ανθρώπου, να βλέπει και να καταλαβαίνει μόνο αυτό που επιθυμεί να δει και να καταλάβει, ο Αντωνάκης λοιπόν, άμα έρθει η ώρα του, θα καταργήσει το Μνημόνιο, ή για τους λιγότερο φαντασιόπληκτους, θα το σουλουπώσει έτσι ώστε να μοιάζει περισσότερο φιλικό προς τον χρήστη και θα απαλλάξει τους υπηκόους του από τη φοροληστρική συμπεριφορά του προκατόχου του.

Φυσικά η μετάφραση είναι λάθος, διότι αν και οι λιμάρηδες της εξουσίας αφήνουν την προοπτική αυτή να αιωρείται εξ ίσου επί «δικαίων και αδίκων», οι προσεκτικοί ακροατές και αναγνώστες γνωρίζουνε πολύ καλά ότι η σπάθη του δήμιου, ουσιαστικά θα πέσει μόνο επί των φόρων των «δικαίων». Η κατάσταση για τους αιωνίως άδικους και αδικημένους θα παραμείνει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, ως έχει.

Θα μου πείτε, πού το ξέρω. Δεν θέλει και πολύ. Αν ο ένας βάζει φόρους, ο άλλος για να κερδίσει το θρόνο, θα κάνει το αντίθετο και θα τους βγάλει. Αν ο ένας είναι ακραιφνής σοσιαλιστής, τόσο ώστε να προεδρεύει στη Λίγκα των Σοσιαληστών του Βορρά και του Νότου, ο άλλος θα γίνει ρεπουμπλικάνος, δηλαδή θα κόψει τους φόρους. Βέβαια οι ρεπουμπλικάνοι δεν κόβουν ισότιμα και οριζόντια τους φόρους. Η περικοπή πάει ευθέως ανάλογα του εισοδήματος. Όσο πιο μεγάλο, τόσο και μεγαλύτερη. Αν αυτός ο κανόνας δεν έγινε αντιληπτός από ολόκληρο το Tea Party στην Αμερική, που εδώ και χρόνια ξελαρυγγίζεται για μειώσεις φόρων, πώς περιμένει κανείς να γίνει αντιληπτός από εμάς.

Ο Αντωνάκης λοιπόν, ενώ αφήνει να εννοεί ότι θα προβεί σε μια οριζόντια ελάφρυνση, ώστε ο καθένας να λέει, ας πάει και το παλιάμπελο, αν είναι να μην πληρώσω εγώ ο φουκαράς, ας μην πληρώσει και ο μη-φουκαράς, στην πραγματικότητα εννοεί ότι θα κόψει μόνο από τους «πάνω», ώστε να προέλθει εξ αυτών η επένδυσις, εξ ου και η ανάπτυξις. Γνωστό το δόγμα, μόνο που είναι ψευδεπίγραφο και δεν δουλεύει. Ούτε ποτέ του δούλεψε. Απλώς μάς δουλεύουν, όπως και με όλα τα νεοφιλελεύθερα οικονομικά, τα απτά αποτελέσματα των οποίων είναι κατ’ εξακολούθηση, αναντίστοιχα των εξαγγελιών τους.

Στην Ελλάδα, άλλωστε δεν υπάρχει καν λόγος μείωσης του συντελεστή φορολόγησης του κεφαλαίου, μιας και είναι απελπιστικά χαμηλός, ήδη. Τα νούμερα βρίσκονται παντού στον τύπο. Για παράδειγμα από το άρθρο του Χρ. Μέγα στην Ελευθεροτυπία, και σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ (2009), «η πραγματική φορολογική επιβάρυνση της εργασίας στην Ελλάδα (35,1%, 2007) αντιστοιχεί στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (36,4%, 2006), ενώ η πραγματική φορολόγηση για τα κέρδη ανέρχεται σχεδόν στο ήμισυ του μέσου όρου της Ε.Ε. των 25 (15,9% για την Ελλάδα, έναντι 33,0% στην Ε.Ε. των 25)».

Άρα ο Αντωνάκης μάς δουλεύει διπλά. Μια φορά, εξ αιτίας ενός ψευδούς δόγματος, και μια δεύτερη, επειδή αποκρύπτει το πραγματικό ύψος, ας πούμε καλύτερο βάθος, της φορολογίας του κεφαλαίου. Ο Αντωνάκης, απλώς εκτελεί συμβόλαια. Γιορτή, κοντογιορτή, θα γίνουν εκλογές και θα μάθουμε ποια.

Το γιατί δεν δουλεύει ο κανόνας του «trickling down» δεν περιμένουμε να το εμπεδώσουμε από τα εγχώρια αριστερά think tanks», αυτά τα λειψά που υπάρχουν, τέλος πάντων. Μπορεί να συσκέπτονται και να αναλύουν νυχθημερόν, αλλά λίγες από τις σκέψεις και τις αναλύσεις τους βρίσκουν το δρόμο προς τα ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα. Δώρον, άδωρον δηλαδή. Ευτυχώς που υπάρχουν και τα αμερικανικά, τα οποία, όπως και να το κάνουμε είναι πιο φιλέρευνα και δραστήρια.

Τι μαθαίνουμε λοιπόν;

Ότι όταν μιλάμε για φορολογικές ελαφρύνσεις, μόνο αυτές των μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων τονώνουν την οικονομία, ενώ οι ελαφρύνσεις των πλουσίων την καταποντίζουν. Η ιδέα και η εξήγησή της είναι απλή, αν και οι πολιτικοί και οι οικονομολόγοι αρέσκονται να τις βάζουν όλες στο ίδιο καζάνι για να θολώνουν τα νερά.

Στις ΗΠΑ, τις χρονιές 2001-2009, κατά τη διάρκεια της θητείας του George W. Bush, οι φοροαπαλλαγές των πλουσίων στέρησαν το κράτος από έσοδα τουλάχιστον $3 τρις, ενώ το ΑΕΠ, από το 2004 και μετά αυξανόταν με πολύ μικρότερους ρυθμούς, γύρω στο 2%, κατά μέσο όρο, με αποτέλεσμα τα εισπραχθέντα έσοδα να είναι λιγότερα από το προϋπολογισθέντα κατά $3.5 τρις. Συνολικό χάσιμο δλδ, γύρω στα $6.5 τρις, τουτέστιν κάτι λιγότερο από το μισό του αμερικανικού χρέους.

Η πολιτική Μπους, ενώ κατ’ αρχήν ελάττωσε τους φόρους σε όλη την εισοδηματική κλίμακα, εν τούτοις αυτοί οι οποίοι ωφελήθηκαν ήταν τα πολύ υψηλά εισοδήματα, ειδικότερα, οι πάνω από $1 εκατ. Ένα από τα αποτελέσματα ήταν και η αύξηση της ανισότητας. Πιο αναλυτικά, το 38% των φοροαπαλλαγών πήγε στο ανώτερο 1% της εισοδηματικής κλίμακας, (με έσοδα πάνω από $620,000), ενώ μόνο ένα 20% πήγε στο 60% των φορολογουμένων με εισοδήματα κάτω των $67,000. Την ίδια δε εποχή, αντί να αυξηθεί η ευημερία, οι εργαζόμενοι είδαν τους μισθούς τους να πέφτουν κατά 2.3%.

Οι μειώσεις φόρων στα μεσαία και κατώτερα εισοδήματα έχουν θετική επίδραση στην οικονομία διότι το εισόδημα που εξοικονομείται πηγαίνει κατά κύριο λόγο στην κατανάλωση. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τους πλούσιους. Πρώτο γιατί οι πλούσιοι ξοδεύουν ένα μικρότερο ποσοστό των εισοδημάτων τους στην κατανάλωση, (είτε φτωχός, είτε πλούσιος, τον ίδιο αριθμό κωλόχαρτων χρειάζεσαι), και δεύτερον διότι συγκεντρώνοντας όλο και μεγαλύτερο πλούτο, απομένει ένα μικρότερο κομμάτι της πίττας να ξοδευτεί από τα κατώτερα εισοδήματα. Επιπλέον, ο συσσωρευμένος πλούτος, αντί να επενδυθεί στην πραγματική οικονομία, διοχετεύεται σε πιο επικερδείς δραστηριότητες που είναι τα χρηματοπιστωτικά, οι φούσκες, το λαθρεμπόριο, τα όπλα, τα ναρκωτικά, οι γυναίκες, τα ποτά και τα ξενύχτια.

Αυτές που συνεισφέρουν στην οικονομία και προσφέρουν θέσεις εργασίας είναι οι μικρές επιχειρήσεις. Οι μεγάλες ουδόλως συνεισφέρουν, διότι είναι ευκολότερο να φοροδιαφύγουν, να φοροαπαλλαχτούν ή να μεταναστεύσουν.

Ο υποσχεθείς παράδεισος του Αντωνάκη λοιπόν, είναι στην πράξη τζούφιος. Δεν χρειάζεται όμως και πολλή σκέψη. Αν ο ηλίθιος αβαντάρει το ξένο κεφάλαιο, ο πανηλίθιος αβαντάρει το εγχώριο. Προσοχή λοιπόν στις τρικλοποδιές των ηλιθίων.