1. Οι πολιτισμοί είναι γεωγραφικές περιοχές. Μπορούν πάντοτε να εντοπισθούν πάνω σ’ ένα χάρτη.
Πολιτισμός σημαίνει συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Γη, βουνά, κλίμα, βλάστηση ζώα, σημαίνει πλεονεκτήματα που προσφέρθηκαν αβίαστα στον άνθρωπο ή που τα απέκτησε με το μόχθο του.
2. Οι πολιτισμοί είναι κοινωνίες. Δεν υπάρχει πολιτισμός που να μην εδράζεται πάνω σε μια κοινωνία η οποία του δίνει ζωή με τις εντάσεις και την πρόοδό της.
Παρά ταύτα οι κοινωνίες δεν είναι πολιτισμός. Η διαφορά είναι στη διάρκεια. Ένας πολιτισμός δρασκελίζει, προϋποθέτει πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από μια οποιαδήποτε κοινωνική πραγματικότητα. Μεταβάλλεται με ρυθμό πολύ πιο αργό απ’ ότι οι κοινωνίες που φέρει ή που συμπαρασύρει.
3. Οι πολιτισμοί είναι οικονομίες. Η μοίρα των πολιτισμών είναι δέσμια των υλικών, βιολογικών και δημογραφικών συνθηκών.
4. Οι πολιτισμοί είναι συλλογικές νοοτροπίες. Σε κάθε εποχή ολόκληρος ο κοινωνικός ιστός διακατέχεται από μια ορισμένη αντίληψη του κόσμου και των πραγμάτων, από μια δεσπόζουσα συλλογική νοοτροπία. Αυτή η νοοτροπία που υπαγορεύει τις τοποθετήσεις προσανατολίζει τις επιλογές εδραιώνει τις προκαταλήψεις, κατευθύνει τις τάσεις μιας κοινωνίας, είναι ένα κατεξοχήν πολιτισμικό γεγονός. Οι θεμελιώδεις αξίες μιας κοινωνίας, οι ψυχολογικές της δομές, το συλλογικό της ασυνείδητο, είναι το ολιγότερο διαδόσιμο στοιχείο του πολιτισμού, και το κατεξοχήν στοιχείο που τον απομονώνει και τον διακρίνει από τους άλλους.
5. Οι πολιτισμοί είναι συνέχειες. Όντως, δεν υπάρχει σήμερα πολιτισμός που να μπορεί να γίνει κατανοητός, αν δεν είναι γνωστοί οι δρόμοι απ’ όπου πέρασε, οι παλιές αξίες στις οποίες πίστεψε, οι εμπειρίες που έζησε. Κάθε πολιτισμός έχει οπωσδήποτε ένα παρελθόν που εξακολουθεί να ζει.
ΥΓ. Αποσπάσματα από το βιβλίο του Fernand Braudel «Γραμματική των Πολιτισμών», σ. 60-94, Μ.Ι.Ε.Τ., 2001.
Πολιτισμός σημαίνει συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Γη, βουνά, κλίμα, βλάστηση ζώα, σημαίνει πλεονεκτήματα που προσφέρθηκαν αβίαστα στον άνθρωπο ή που τα απέκτησε με το μόχθο του.
2. Οι πολιτισμοί είναι κοινωνίες. Δεν υπάρχει πολιτισμός που να μην εδράζεται πάνω σε μια κοινωνία η οποία του δίνει ζωή με τις εντάσεις και την πρόοδό της.
Παρά ταύτα οι κοινωνίες δεν είναι πολιτισμός. Η διαφορά είναι στη διάρκεια. Ένας πολιτισμός δρασκελίζει, προϋποθέτει πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από μια οποιαδήποτε κοινωνική πραγματικότητα. Μεταβάλλεται με ρυθμό πολύ πιο αργό απ’ ότι οι κοινωνίες που φέρει ή που συμπαρασύρει.
3. Οι πολιτισμοί είναι οικονομίες. Η μοίρα των πολιτισμών είναι δέσμια των υλικών, βιολογικών και δημογραφικών συνθηκών.
4. Οι πολιτισμοί είναι συλλογικές νοοτροπίες. Σε κάθε εποχή ολόκληρος ο κοινωνικός ιστός διακατέχεται από μια ορισμένη αντίληψη του κόσμου και των πραγμάτων, από μια δεσπόζουσα συλλογική νοοτροπία. Αυτή η νοοτροπία που υπαγορεύει τις τοποθετήσεις προσανατολίζει τις επιλογές εδραιώνει τις προκαταλήψεις, κατευθύνει τις τάσεις μιας κοινωνίας, είναι ένα κατεξοχήν πολιτισμικό γεγονός. Οι θεμελιώδεις αξίες μιας κοινωνίας, οι ψυχολογικές της δομές, το συλλογικό της ασυνείδητο, είναι το ολιγότερο διαδόσιμο στοιχείο του πολιτισμού, και το κατεξοχήν στοιχείο που τον απομονώνει και τον διακρίνει από τους άλλους.
5. Οι πολιτισμοί είναι συνέχειες. Όντως, δεν υπάρχει σήμερα πολιτισμός που να μπορεί να γίνει κατανοητός, αν δεν είναι γνωστοί οι δρόμοι απ’ όπου πέρασε, οι παλιές αξίες στις οποίες πίστεψε, οι εμπειρίες που έζησε. Κάθε πολιτισμός έχει οπωσδήποτε ένα παρελθόν που εξακολουθεί να ζει.
ΥΓ. Αποσπάσματα από το βιβλίο του Fernand Braudel «Γραμματική των Πολιτισμών», σ. 60-94, Μ.Ι.Ε.Τ., 2001.
Αναρτήσεις
2 σχόλια:
Πολύ καλά τα γράφει ο Braudel.
Ο πόλεμος όμως διαπερνά όλα τα σημεία αναφοράς. Αφορά στο ποιός είναι ο κυρίαρχος πολιτισμός που χαράζει το μέλλον της ανθρωπότητας.
Γεια σου sun w knight. Περί πολέμου και πολιτισμού έχουν προστεθεί κάποια παραπάνω σχόλια στην προηγούμενη σελίδα "Τι είναι μάνα ο Πολιτισμός".
Δημοσίευση σχολίου