Δεν ξέρω τι είναι αυτό στην ανθρώπινη φύση, που από αρχαιοτάτων χρόνων την τραβάει είτε προς τα πολύ μεγάλα, είτε προς τα πολύ μικρά. Δηλαδή, είτε προς τα αστέρια και τις εσχατιές του σύμπαντος, είτε προς τα μικρότερα κομματάκια από τα οποία είναι φτιαγμένος ο κόσμος. Και σαν από σύμπτωση θαρρείς, αυτοί που μελετάνε τα μεγάλα είναι οι ίδιοι ακριβώς που μελετάνε και τα μικρά. Και με τα ίδια εργαλεία.
Για δείτε στο CERN για παράδειγμα. Η εύρεση του Higgs του πολυπαινεμένου, του μικροσκοπικού αυτού σωματιδίου, προβλέπεται να λύσει πολλά απ’ τα αινίγματα για τη γένεση και τη φύση του σύμπαντος. Η γνώση μας προς αυτές τις κατευθύνσεις έχει προχωρήσει τόσο, ώστε σε κάποια σημεία η φυσική να τολμά να μπαίνει και στα χωράφια της φιλοσοφίας και της θεολογίας.
Στο βαθμό που υπάρχουν θεωρίες που αναμετρόνται με τον κόσμο, προσδοκώντας να δώσουν εξηγήσεις για την προέλευση και την αρχική του αιτία, η θεολογία, σαν αξιόπιστος εξηγητικός μηχανισμός της φύσης μπαίνει μάνι-μάνι στο καλάθι των αχρήστων. Θα θέλαμε όμως να διευκρινίσουμε ότι σαν αποτύπωμα της πορείας στο χρόνο και της περιπέτειας της ανθρώπινης σκέψης έχει ανυπέρβλητη αξία και θα ήταν πολύ επιπόλαιο εκ μέρους μας να την παραγράψουμε. Ακόμα, η νευροφυσιολογία και οι επιστήμες του εγκεφάλου έχουν σήμερα τόσο πολύ αναπτυχθεί, ώστε να διυλίζουν σε μικροκυτταρικό πλέον επίπεδο προνομιακές έννοιες της φιλοσοφίας, όπως Συνείδηση και Ηθική. Και πάει λέγοντας....
Ενώ οι γνώσεις μας, λοιπόν, σε αυτές τις ακραίες κλίμακες της ύλης έχουν κατά πολύ προχωρήσει, η κατανόηση καθημερινών διαδικασιών στο μικροπεριβάλλον μας φαίνεται να υστερεί, ίσως γιατί αυτά τα απλά καθημερινά είναι και τα πιο πολύπλοκα. Ή, ακόμα, δεν καταδεχόμαστε να τα κοιτάξουμε, επειδή η γνώση και η κατανόησή τους δεν θεωρείται ότι θα προσέθεταν κάτι στην ευημερία της κοινωνίας. Έτσι αρκετές από τις μελέτες που βραβεύτηκαν με τα Ig βραβεία Nobel, που παρουσιάσαμε στην προηγούμενη ανάρτηση, προκαλούν το μειδίαμα, παρά το γεγονός ότι η φυσική, τα μαθηματικά και οι συλλογισμοί πίσω από αυτές είναι πάρα πολύ πολύπλοκοι.
Ενώ οι γνώσεις μας, λοιπόν, σε αυτές τις ακραίες κλίμακες της ύλης έχουν κατά πολύ προχωρήσει, η κατανόηση καθημερινών διαδικασιών στο μικροπεριβάλλον μας φαίνεται να υστερεί, ίσως γιατί αυτά τα απλά καθημερινά είναι και τα πιο πολύπλοκα. Ή, ακόμα, δεν καταδεχόμαστε να τα κοιτάξουμε, επειδή η γνώση και η κατανόησή τους δεν θεωρείται ότι θα προσέθεταν κάτι στην ευημερία της κοινωνίας. Έτσι αρκετές από τις μελέτες που βραβεύτηκαν με τα Ig βραβεία Nobel, που παρουσιάσαμε στην προηγούμενη ανάρτηση, προκαλούν το μειδίαμα, παρά το γεγονός ότι η φυσική, τα μαθηματικά και οι συλλογισμοί πίσω από αυτές είναι πάρα πολύ πολύπλοκοι.
Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Γιατί, ενώ είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε και να κρίνουμε το έργο τέχνης για την τέρψη που προκαλεί, το αισθητικό αποτέλεσμα που επιφέρει, και τις καινούργιες διαστάσεις του κόσμου που επισημαίνει και αναδεικνύει, αυτόνομο και αυτοαναφερόμενο, χωρίς την προσδοκία κάποιου κοινωνικού μηνύματος έξω από αυτό, η στάση μας απέναντι στο αποτέλεσμα μιας ερευνητικής εργασίας να καθορίζεται, αποκλειστικά και μόνο, με ωφελιμιστικά και χρησιμοθηρικά κριτήρια; Γιατί να μην δεχτούμε και το άλλο πρόσωπο του επιστήμονα, αυτό του καλλιτέχνη, ο οποίος με τα δικά του, ξεχωριστά, υλικά αναδεικνύει τη βαθύτερη ουσία ενός αντικειμένου ή τη σχέση του με τα άλλα και με μας τους ίδιους; Το ίδιο πράγμα μήπως δεν κάνει και η τέχνη;
Το μειδίαμα που προκαλούν οι ως άνω εργασίες δεν προέρχεται τόσο από την έκπληξη ενός αναπάντεχου συσχετισμού (π.χ. πονοκέφαλος και τρυποκάρυδος), όσο από τη διερεύνηση και απόδειξη, με κριτήρια αμιγώς επιστημονικά, της δυνατότητας ύπαρξης ενός τέτοιου συνδυασμού, τον οποίον δεν είχαμε καν φανταστεί ότι υπήρχε, και επί πλέον, ότι ήταν δυνατόν να ποσοτικοποιήσουμε.
Το μειδίαμα προέρχεται από την έκπληξη μπροστά στην ανακάλυψη της παιγνιώδους πλευράς της επιστήμης αλλά και της φύσης, που όταν αφεθεί στα κατάλληλα χέρια μπορεί να δείξει χίλια μύρια πρόσωπα τόσο απρόσμενα όσο και θαυμαστά.
Αναρτήσεις
42 σχόλια:
Μετά το μνημειώδες ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (Λ. ΤΡΟΤΣΚΥ)ήρθε ο καιρός να γραφτεί και το εξίσου μνημειώδες ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (cynical) ιδού ανοίγεται πεδίον δόξης λαμπρό.
Kalispera de Profundis. Den symfwnv me ton titlo. Den 8elw na syndesw thn episthmh me tin texni. Dhladh, na kaneis texnh me 8ema tin epistimi h na xrisimopoieis
8eamatika epiteygmata opws fractals h organikes morfes kai na tis anadeiknyeis kallitexnika. 8elw na dw kata poson o epistimonas mporei na idw8ei me ta idia kritiria opws kai o kallitexnis.
Εχεις απολυτο δικιο. Σε ολα.
Οσον αφορα το σχολιο μου στην προηγουμενη αναρτηση (οτι δηλ.προκειται περι εξαιρετων ερευνων), σου λεω πως το εννοουσα.
Αρκει αυτες οι ερευνες να πηγαινουν παραλληλα με τις αλλες,τις "ωφελιμες" και "πρακτικες".Γιατι αν ο Επιστημων αρχιζει και φερεται συστηματικα ως Καλλιτεχνης,τοτε... πολυ πιθανον να δουμε το Σιμοπουλο και τον Παπαζαχο να παρατανε τα αστεροσκοπεια και τα εργαστηρια και να κανουν προβες για να τραγουδησουν ντουετο το νεο σουξε του Φοιβου.
ΥΓ: το Σιμοπουλο τον συμπαθω,τον θεωρω μετρημενο.Εσυ ξερεις καλυτερα.Τον Παπαζαχο δεν τον παρακολουθω.
Νομιζω οτι η ευθυνη που καθενας αναλαμβανει, επιστημονας ή καλλιτεχνης, εχει (πρεπει να εχει) σκοπο την βελτιωση των υπαρχουσων συνθηκων.
Στα επιτευγματα ειναι εξωθεν.
Στα τεχνηματα, ειναι μεσα μας η βελτιωση.
Αρα, αφου κι οι δυο ομαδες μας προσφερουν κατι, μπορεις να επιχειρησεις, πιστευω, μια συκγριση.
Ποσο καλυτερευει την κατασταση.
Ενα νεο χαπι και ενα νεο ποιημα.
Και τα δυο,ας πουμε, χρειαζονται!
Μεγάλο, πολύ μεγάλο το θέμα.
Μόνο εφαρμοσμένη επιστήμη ή ...Επιστήμη;;;
Ποιος δεν το αναρωτήθηκε αυτό;;; Ποιος δεν έσπασε τα μούτρα του με αυτό;;;
Αλλά και ποιος δεν αναλώθηκε στο να χωρέσει το δικό του μικρό κομματάκι, από αυτό που είχε στο μυαλό του, στα μάτια του, στο κεφάλι του, από αυτό που ήξερε ...γαμώτο ήξερε ότι θα του βγει, μέσα στο ... αμιγώς ζητούμενο.
Κι έτσι ....όταν σήμερα μιλάμε για επιστήμη...μιλάμε για την ...χρηστική
(το εφάρμοσμένη πολύ βαρυγδουπο, το χρηματοδοτούμενη πολύ κυνικό), αλλά ...ξέρεις τώρα, κάπου, όπου μπορείς, όσο περνάνε τα χρόνια και λιγότερο- το ...μεράκι εξατμίζεται, η ευκολία επικρατεί, ο χρόνος πιέζει- αλλά κάπου ...όπου...όταν....ε, ζωγραφίζεις.
Cynical, μην ταρακουνάς. Είπαμε άντε μέχρι lyrical, αλλά σουτ...μην μιλάς, μην φωνάζεις, τα όνειρα μας κοιμούνται....
@cynical καλησπέρα. Συμφωνώ ότι ο ωφελιμισμός και η χρησιμοθηρία έχουν καταστρέψει την ανθρώπινη φαντασία.
Νομίζω ότι αυθαιρετούμε όταν συνδέουμε απ' ευθείας την επιστήμη με την τέχνη... όπως αυθαιρετούμε όταν συνδέουμε οποιαδήποτε δραστηριότητα, επαγγελματική ή άλλη, απ' ευθείας με την τέχνη.
Εχουμε συνηθίσει να ακούμε το αυθαίρετο "Η Τέχνη του/της..." (αντικαταστήστε τις τελείες μεότι θέλετε, θα το έχετε ακούσει, π.χ. "Μαγειρική", "Λόγος", "Διακόσμηση"... οτιδήποτε...
Οταν ο επιστήμονας -όπως και οποιοσδήποτε άλλος- ασχολείται με την τέχνη, απεκδύεται τον μανδύα του επιστήμονα, και φοράει αυτόν του καλλιτέχνη. Αν χρησιμοποιεί την επιστήμη του, αυτή είναι εργαλείο στην εξυπηρέτηση της δημιουργίας του έργου τέχνης, δεν είναι "¨Τέχνη" αυτή καθ' εαυτήν.
Τα Fractals μπορεί να είναι έργα τέχνης, η επιστήμη όμως που τα παράγει (μαθηματικές εξισώσεις) είναι το εργαλείο του καλλιτέχνη, όπως το εργαλείο κάποιου μαραγκού που δημιουργεί ένα ξύλινο γλυπτό είναι το σκαρπέλο, χωρίς όμως ο μαραγκός να χαρακτηρίζεται καλλιτέχνης, απλά το άτομο αυτό, σαν ΓΛΥΠΤΗΣ, χρησιμοποιεί την επαγγελατική του γνώση και τα επαγγελματικά του εργαλεία γιά την δημιουργία του γλυπτού.
...ή έτσι νομίζω...
Ενδιαφέρουσα συζήτηση.... αν την γενικεύσουμε.
Τι είναι τέχνη; Πιόε είναι "καλλιτέχνης"; Είμαι φωτογράφος... και επειδή χρησιμοιώ την φωτογραφία στη δουλειά μου, αυτόματα χαρακτηρίζομαι "καλλιτέχνης" και όποια φωτογραφία μου "έργο τέχνης";
Γιά να φέρω το θέμα στα άκρα, ο ζωγράφος είναι καλλιτέχνης a priori; Κάθε δημιούργημα κάθε ατόμου που δηλώνει "ζωγράφος", είναι έργο τέχνης;
Κάποιο "προιόν" είναι "έργο τέχνης", εφ' όσον εμπίπτει στους κανόνες που θέτει η κάθε περίοδος σχετικά με την αισθητική και την απόλαυση που πηγάζει από αυτή.
Και μην ξεχνάμε ότι η έννοια "αντικείμενο τέχνης" και "καλλιτέχνης" είναι σχετικά πρόσφατες... τα αρχαία "εργα τέχνης" δημιουργήθηκαν από ανθρώπους που δεν χαρακτήριζαν τον εαυτό τους καλλιτέχνη...
Σήμερα όλοι καλλιτέχνες... μόδιστροι, μάγειρες, σχεδιαστές αυτοκινήτων... γιατί όχι και οι επιστήμονες;
Νομλιζω ότι ο όρος είναι απόλυτα αδόκιμος... η άποψή μου είναι ότι δεν υπάρχουν ούτε "καλλιτέχνες" ούτε "τέχνες"... μόνο "έργα τέχνης"...
Καλημέρα Νέλλη.
Τα χθεσινα σου σχολια μου έδωσαν το εναυσμα να προσπαθησω να χαρακτηρισω αυτού του ειδους τις ερευνες, οι οποιες φυσικα δεν πλειοψηφουν, οι άνθρωποι που τις διεξάγουν κάνουν άλλα, πιο "σοβαρά" πράγματα, και επι πλέον δεν απορροφουν δημοσιους πόρους.
Δεν βαζω κανενα διλημμα, αν πρεπει η ερευνα να δινει "ωφελιμα" μονο πορισματα προς αξιοποίηση. Δεν τιθεται τετοιο ζητημα. Απλά, αυτες οι ερευνες βάζουν επι πλεον και ερωτηματα για το αν η γνωση πρεπει να ειναι χρησιμη, κ.α.
Τον Σιμοπουλο δεν τον ξερω απο κοντα, ουτε τον Παπαζαχο. Εχω καλη γνωμη και για τους δυο, για τον πρωτο ως επιτυχημενο διευθυντη του αστεροσκοπείου, τον δευτερο σαν αξιολογο επιστημονα.
Καλημέρα tic-tac και καλωςόρισες στο μαγαζι.
Φυσικα και ο ερευνητης και ο καλλιτεχνης συμβάλλουν στον εκπολιτισμο.
Έχουμε για τον καθενα ορισμενες στερεοτυπες εικονες για το τι κανουν και με τι ασχολουνται. Οπως υπάρχει αρκετη ασαφεια σημερα σχετικά με το τί συνιστά Τεχνη, με την παρουσιαση αυτων των ιδιοτυπων ερευνων, ήθελα να κανω καποιες σκεψεις για το τι συνιστα επιστημη. Περα φυσικα απο τη μεθοδο την επιστημονικη η οποια ειναι εκ των ουκ ανευ για να χαρακτηριστει κατι ως επιστημονικο. Αυτες οι εργασιες ακολουθησαν πιστα την επιστημονικη μεθοδο αλλά τα χαλασανε στον δρομο, διοτι παραγαγαν αποτελεσματα που δεν θεωρουμε ότι εμπιπτουν στο εννοιολογημα Επιστημη.
Καλημέρα Κατερίνα. Η επιστημη έχει συνδεθει de facto με την Πρόοδο και την Ευημερία. Επισης συνεπάγεται και την υιοθετηση μιας συγκεκριμενης μεθοδολογιας, η οποία ειναι και η πρωτευουσα και αναγκαία συνθηκη για να ονομαστει κατι επιστημονικο.
Αν ομως δεν παραγει κατι χρήσιμο, τί ειναι τότε;
Καλα δεν ειναι και τιποτε σημαντικο αν δεν απαντησουμε. Εδω ο κοσμος χάνεται, αυτο μας έλλειπε τωρα!!
Πάντως εγω ευχαριστως θα ασχολουμουν με αυτα, αν ειχα τα κοτσια.
Μεταξυ μας και αυτο που θεωρειται "σοβαρή" έρευνα στις περισσοτερες των περιπτωσεων ανακυκλωνει ατερμονα τον εαυτο της. Και αυτα που προσπαθει απεγνωσμένα να πουλήσει για να χρηματοδοτηθει, δεν πιανουν μία.. Όλοι το ξερουν, και όλοι κλεινουν τ' αυτιά και προσποιούνται.
Φυσικα υπ'αρχουν και σοβαρες ερευνες και τιμιες.
Καλημέρα Rider.
Nα σκεφτεις ότι κατι καινουργιο στη Φυσικη δεν εχει παραχθει απο τον Einstain και μετά. Ολα τα θαυμαστα που βλεπουμε σημερα ειναι τεχνολογικες εφαρμογες σε θεωριες που αναπτυχθηκαν τις πρωτες δεκαετιες του αιώνα. Τοσο η κβαντικη όσο και η γενικη σχετικοτητα ηταν κατι σαν μεταβαση φασης, ή αλλαγη παραδειγματος που λεμε.
Valderosso Καλημέρα.
Γνωρίζουμε τα κριτηρια που μετατρέπουν ενα τεχνούργημα σε έργο Τέχνης; Οταν λενε, όπως σωστα λαναφεεις ότι η Μαγειρικη είναι τεχνη, με τι κριτηρια το αποφασιζουν;
"...Αν χρησιμοποιεί την επιστήμη του, αυτή είναι εργαλείο στην εξυπηρέτηση της δημιουργίας του έργου τέχνης, δεν είναι "¨Τέχνη" αυτή καθ' εαυτήν..."
Αν καταλαβα καλα, συμφωνω με αυτα που γραφεις παραπανω και αυτο τον διαχωρισμο προσπαθησα να κανω απαντωντας στο σχολιο του de Profundis. Τα fractals σαφως και δεν ειναι εργο τεχνης, ειναι μια μηχανιστικη αναπαραγωγη στο διηνεκες καποιων εξισωσεων.
Η απορια μου ειναι Πώς θα ονομαζαμε τις Ig εργασιες, αυτες καθ' αυτες. Ακολουθουν κατα γραμμα την επιστημονικη μεθοδολογια, αλλά το αποτελεσμα τους δεν ειναι η γνωση που συμβαλει στην προοδο και την ευημερια που ειναι και ο σκοπος της επιστημης. Αυτα τα "υβριδια" προσπαθω να κατατάξω. Και να δω κατα πού γέρνουν. Επιστημη δεν ειναι, λόγω αποτελεσματος. Και γιαυτο αναρωτηθηκα μηπως ειναι Τεχνη..
Ιδωμεν!!
Συγγνώμη, Cynical, αλλά ότι δεν κατατάσσεται στήν επιστήμη, δεν είναι αυτομάτως τέχνη! Θεός φυλάξει!
Αν σώνει καί καλά θέλεις να τα κατατάξεις, πές τα "επιστημονικές ασκήσεις" ή ότι άλλο.
Καλημέρα de la Mettrie.
Το τί καθοριζει κατι ως εργο τεχνης, και παραπερα ως αριστουργημα, με απασχολησε και σε προηγουμενο ποστ περι Μουσικης ("Η ασχετοσυνη θα φανει...").
Αλλά για να λειτουργήσει κάτι σαν εργο τεχνης τι πρεπει να προσφέρει περα απο την αισθητικη απολαυση; Αν ενα καλοστρωμενο τραπεζι μάς δημιουργει ευχαριστο συναισθημα, μπορούμε να πούμε ότι κατατασσεται στα εργα τεχνης; Μαλλον οχι.
Ενα επιστημονικο εργο πρεπει να εκπληρωνει δυο βασικες προυποθεσεις: Να εχει παραχθει με επιστημονικο τροπο (εχω καθορισει παλιοτερα ποιος ειναι αυτος), και επι πλεον να δινει αποτελεσματα που μπορουν να αξιοποιηθουν για το καλο της ανθρωποτητας με αμεσο και απτο υλικο τροπο.
Υπάρχει εστω και αδρος ορισμος για το τι συνιστα κατι εργο τεχνης;
Η ερωτηση μου δεν ειναι ρητορικη. Οντως μπερδευομαι στο να χαρακτηρισω κατι.
Valderosso, προσπαθω να καταλαβω τι συνιστα ενα εργο τεχνης. Με1,2,3,4 ... λόγους.
Οποτε πειραματιζομαι με διαφορες σκεψεις. Ποτέ μου δεν καταλαβα αν υπαρχουν κριτηρια, και ποια ειναι αυτα. Νομιζω οτι υπαρχει αυθαιρεσια ως προς την επιλογη τους και ότι αναλογως του συσχετισμου δυναμεων υπάρχει παντα μια ομαδα σε καθε εποχή, που θα καθοριζει τον αισθητικο κανονα, θα μπαινοβγαζει στα μουσεια τα εργα τεχνης και θα τα καθιερωνει σαν τετοια ή θα τα καθαιρεί, όπως επίσης και θα οριζει ποια δραστηριοτητα θα ονομαζεται τεχνη ή οχι.
Οταν για παραδειγμα διαβαζουμε ενα μυθιστορημα και μας αρεσει επειδη υπαρχει μαεστρια στην πλοκη, στην εκλογη και διαπλαση των χαρακτηρων, υπάρχουν ανατροπες, υπάρχουν κομψες εκφρασεις και ευστοχες περιγραφες, το ονομάζουμε εργο τεχνης και μαλιστα αριστουργημα;
Οταν τα ιδια χαρακτηριστικα τα συναντησουμε σε μια επιστημονικη εργασια που εχει λεπτούς συλλογισμους, κομψες εξισωσεις, και δρα ανατρεπτικα στις υπαρχουσες καθιερωμενες σχεσεις που εχουμε μαθει να αναγνωριζουμε, μπορει να ονομαστει αυτη η εργασια αριστουργημα, αλλά οχι εργο τεχνης. Γιατι;
Δυστυχως, τιποτα απο τα παραπανω δεν ειναι προφανη για μενα.
Καλλιτέχνης δεν είμαι. Ούτε επιστήμονας. Τα τελευταία ποστ όμως με έβαλαν σε σκέψεις; Δεν είμαι; Όταν βγάζω φωτογραφίες π.χ. (και βγάζω πολλές) βλέπω στην αρχή μια μαύρη τρύπα. Ύστερα βλέπω χρώματα και εικόνες σε κίνηση. Μετά μπαίνει το ποζόνιο και με ένα κλικ μετατρέπει τη κίνηση των χρωμάτων σε αιώνια ακινησία της κίνησης. Ύστερα βλέπουν οι άλλοι μια ωραία φωτογραφία και λένε: α, ωραία, καλλιτεχνική είναι!!! Αν οι φωτογραφίες είναι 10 στη σειρά βλέπουν και τη κίνηση και το φως και τη… διαστολή του σύμπαντος!
Άρα εγώ δια μιας μπορώ να πάρω πτυχία φυσικής, χημείας και σχολής Καλών Τεχνών. Αν μάλιστα γράψω και μια διατριβή για Νόμπελ με τίτλο: «Πως η μετατροπή του Θεού σε φωτοσύνθεση διαστέλλει το σύμπαν άρα και τα οικόπεδα του Βατοπαιδίου» θα κάνω την επιστήμη «τέχνη» της παραπλανητικής ανατροπής της λογικής και έχω το Νόμπελ στο τσεπάκι μου.
Τι μυστήριο αυτό το ποζόνιο. Με μετατρέπει από τίποτα σε επιστήμονα - καλλιτέχνη όπως μετατρέπει το μηδέν σε άπειρο!!! Φανταστείτε και να το… «συλλάβουν» στο CERN. Θα κάνουν το Θεό φαντάρο!!!
Στέργιος
Μιά προσπάθεια απάντησης σε μιά μη ρητορική ερώτηση:
Τι είναι τέχνη σίγουρα δεν μπορεί να απαντηθεί στα πλαίσια ενός Blog.
Τα λιγα σχετικά που μπορούν να ειπωθούν είναι ότι, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, το τί είναι τέχνη, αντικείμενο τέχνης κλπ. είχαν οριστεί από την εποχή της Αναγέννησης, και δεν είχαν ουσιαστικά αλλάξει.
Ο 20ος αιώνας έφερε τα πάνω κάτω, με πρωτεργάτη τον Marcel Duchamp, που "διακύρηξε" μέσα στο πλαίσιο του Ντανταισμού ότι οτιδήποτε δημιουργεί ο καλλιτέχνης, είναι έργο τέχνης. Από τότε και εφεξής, οι ορισμοί του τι είναι έργο τέχνης, μετριούνταν με τις εκατοντάδες, και άλλαζαν κάθε δεκαετία.
Από τους αυστηρούς ορισμούς του τί είναι τέχνη των αρχών του 20ου αιώνα, σήμερα κανείς δεν τολμά να δώσει ορισμό. Η κατεδάφιση της μοντέρνας τέχνης στις αρχές του 1970 και η επικράτηση του μεταμοντερνισμού σχεδόν παντού, διέλυσε την αντίληψη περί τέχνης και έφτασε το "καλλιτέχνημα" στα άκρα... σήμερα, κανείς δεν τολμά να δώσει ορισμό τόσο της τέχνης όσο και του έργου τέχνης.
Οι ειδικοί, καθηγητές τέχνης, τεχνοκριτικοί, διευθυντές μουσείων, συνφωνούν σχεδόν όλοι ότι "οτιδήποτε μπορεί να χαρακτηρισθεί σήμερα έργο τέχνης"
Γιά όποιον ενδιαφέρεται, ένα άρθρο πολύ κατατοπιστικό είναι το παρακάτω:
"What is art, what is an artist":
http://www.arthistory.sbc.edu/artartists/artartists.html
Σίγουρα δεν σας φώτισα...
Κατάχρηση χώρου... Cynical, συγγνώμη, αλλά, μιάς και ο Στέργιος είχε την καλωσύνη να μπεί στα ...χωράφια μου, σαν φωτογράφος...
Προσωπικά (επιμένω στο "προσωπικά"), θεωρώ ότι η τέχνη στην φωτογραφία διαχωρίζεται σε δυό κατηγορίες:
Στην πρώτη, είναι η φωτογραφία-πίνακας... ωραία (ή άσχημα, προκλητικά) χρώματα, ωραίο θέμα, αισθητική πληρότητα και ικανοποίηση...
Η δεύτερη (την οποία και υπηρετώ) είναι η φωτογραφία-ντοκουμέντο... εκεί η αισθητική του θεατή διεγείρεται (δεν ικανοποιείται, με την κλασσική έννοια) από το θέμα, και από τους χαρακτήρες (δεν λέω απλά πρόσωπα) που υπάρχουν στη φωτογραφία.
Εχω σε πολλές αναρτήσεις μου δώσει έμφαση στη "μαγική στιγμή" των προσώπων (και όχι μόνο) που φωτογραφίζονται... στη σύλληψή της από τον φωτογράφο... είναι εκείνη η στιγμή που ΕΠΕΤΑΙ του πατήματος του κουμπιού... που χρειάζεται ταλέντο γιά να συλληφθεί, να προβλεφθεί... είναι αυτή που κάνει την διαφορά μεταξύ τέχνης και μη τέχνης...
Η "ωραία" φωτογραφία του Στέργιου δεν είναι τέχνη, κατά την ταπεινή μου γνώμη.
Οποιος μπει στον κόπο να κοιτάξει τις φωτογραφίες γνωρίζοντας ότι η "μαγική στιγμή" κάπου υπάρχει, θα ξεχωρίσει εύκολα την τέχνη από την μή τέχνη στη φωτογραφία...
Δοκιμάστε... δεν έχετε τίποτα να χάσετε...
δεν ξέρω βρε παιδί μου με εκπλήσεις με τα θέματα που θέτεις. Και ομολογώ ότι είστε το καθημερινό μου ανάγνωσμα. Ωστόσο τέχνη νομίζω ότι είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να ξεφύγει από τα προβλήματα ζωής και ύπαρξης δια μέσω πολλών εφαρμογών, προσεγγίζοντας ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΑ Η ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ μια ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ για το σήμερα (με την ευρεία έννοια.
Η επιστήμη νομίζω ότι είναι μια άλλη κατάστασις. Είναι η ερμηνεία της φύσης, της κοινωνίας, του ανθρώπου σε σχέση με την ύλη...
Είναι όμως σαφές ότι ευρισκόμενοι στην προιστορία και την βαρβαρότητα, η ΦΑΝΤΑΣΙΑ και το ΦΑΝΤΑΣΙΑΚΟ που πολεμιέτε από την καθημερινότητα έχει αποστερίσει το ανθρώπινο είδος από ένα καλύτερο μέλλον και παρών το ανθρώπινο γίγνεσθαι... (δεν εννοώ ότι απουσιάζει παντελώς αλλά ότι δεν ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΓΕΙΩΘΕΙ...) Υπό αυτή την έννοια χρήζει όλη η κοινωνία μια φαντασική ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ όπου και οι ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ θα συμμετάσχουν. Ωπότε θα έχουμε μια ουσιστική αναταραχή ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΓΝΩΣΤΟ ΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΟΥΜΑΙ ΣΗΜΕΡΑ.
Αν και στα ΤΟΡ επίπεδα των ερευνητικών διεργασιών περισσεύει ήδη από τα σήμερα ολίγη φαντασία. Αλλά ναι σε άλλες κοινωνικές καταστάσεις ΕΛΠΙΖΩ να έχουμε μια φρουτοσαλάτα ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΣΙΙΚΟΥ...
ουφ είστε το πλέον ταξιδιάρικο μπλόγκ...
de la Mettrie, eυχαριστω για το link. Πολυ ωραια τα εκθετει τα πραγματα.
Λοιπον, αν ονομασω τις Ig εργασιες, έργα τεχνης, δεν θελω να με κυνηγησετε! Εχω πιστοποιητικο των μεταμοντερνιστων και καθαριζω!
Γεια σου Στεργιο, με μπερδεψες παραπανω. Τι το ηθελες το μποζονιο τωρα; Αλλα πες, σε περιοδο μεταμοντερνισμου ζουμε, χωρις αυτο, σαν κυρια ρυθμιστκη παραμετρο, πώς θα πορευομασταν;
@de la Mettrie, αν δεν θελεις να δωσεις τις δικες σου φωτογραφιες, θα μπορούσες να μου συστησεις καποιο site οπου κατα τη γνωμη σου υπαρχουν φωτογραφιες που ανταποκρινονται στα κριτηρια που εγραψες περι μαγικης στιγμης; Ετσι να μαθαίνω κι ολας.
cynical , εκεί που πάω να το χωνέψω πως είστε ένας κανονικός άνθρωπος, εκεί με αποσυντονίζετε
όσο κι αν με ιντριγκάρετε, δεν θα με βάλετε στον πειρασμό να αφήσω σχόλιο με περισσότερες από 40 λέξεις
Ναι συμφωνω, η Επιστημη @akrat, ειναι άλλη ιστορια. Αυτες οι Ig επιστημονικες εργασιες με προβληματιζουν.
Ειναι σαν να χλευαζουν την ορθη επιστημη, ειναι σαν να πούμε η dada εκδοχή της επιστημης.
Ειναι η απωθεωση της φαντασιας, που έχει πια πολύ προσγειωθει στους συγκεκριμεσους χωρους, διοτι επικρατει ο καριερισμος που απαιτει μικρα, συνετα και προσεκτικα βηματα.
Τι να πω..
Αν θα εχει κατι να παρει, μαλλον να ξαναβρει η επιστημη η ορθη, απο την τεχνη θα ειναι η τολμη να συνδιαζει και η φαντασια που ολοενα και λείπει.
Καλη σας μερα!
Το αντιλαμβανομαι οτι με ριχνετε κ. Κ.Κ.Μοίρη. Ειδικα τελευταια, που το σύνολον σχεδον του αριθμού των λέξεων που σας αναλογει καθημερινα, (έχετε ακουσει ότι οι βλογερς εφ' εξης θα γραφουν μονο με κουπόνια;) το ρίχνετε πια στο δικό σας βλογ. Οσο μενατε στα μονοπρακτα, καποια λεξη ξεπερισευε και για μας. Τωρα, θα τις βλεπουμε με τα κυαλια...
Με την τροπη που πηρε η κουβεντα...ρωτω>>>
Το πρωτο αιχμηρο αντικειμενο που εφτιαξε ο ανθρωπος για να σκοτωσει ενα ζωο, τι ειναι?
Αν μετα, χορτατος, μ' αυτο σκαλισε το "κυνηγι" στη σπηλια του, τι ειναι?
Μιλαω παντα για το αντικειμενο, ε?
Δεν ειναι και τα δυο?
Θεωρω οτι ο διαχωρισμος τεχνης-επιστημης ειναι φρεσκο φρουτο στην ιστορια μας ως ειδος.
καλά, μην ορκίζεστε κιόλας
έχω κάτι haiku-post στα σκαριά που θα τα ζήλευε ως κι ο Matsuo Bashō
(κι οτι γλιτώνω απο κει, ευχαρίστως να το καταθέτω εδώ μέσα)
υ.γ. αυτό με τα κουπόνια είναι τσεκαρισμένο ;
Καλή μου de la Mettrie,
έπρεπε να καταλάβεις το γέλιο που σηκώνει η… καλλιτεχνική φωτογραφία μου. Αν ήταν έτσι, οι «καλλιτέχνες» φωτογράφοι θα μετρούσαν δισεκατομμύρια.
Μιας και για τις ανάγκες της δουλειάς μου κάνω νομίμως φωτορεπορτάζ (της κακιάς ώρας) και βρίσκομαι πολλές φορές με φίλους της καλλιτεχνικής φωτογραφίας (της ΕΚΦΑ) πέφτει πολύ γέλιο όταν τους φωτογραφίζω για τα κλαδικά περιοδικά. Μόνο τομάτες δε μου πετούνε! Ξέρω καλά τις διαφορές, μη φοβάσαι δεν κινδυνεύεις από μένα αλλά από κάθε έναν που δεν κατάλαβε τη διαφορά της καλλιτεχνικής φωτογραφίας από κάθε είδους φωτογράφηση και εφορμά στα χωράφια της τέχνης με… γιαταγάνια!
Τώρα γιατί επιχείρησε η Cynical να ρίξει τα τείχη και να με χρήσει εμμέσως…. επιστήμονα - καλλιτέχνη δεν ξέρω, μάλλον παρασύρθηκε άπω τον… νεοφιλελευθερισμό που τα θέλει όλα «ελεύθερα»! Άγνωσται αι βουλαί της κυρίας.
Στέργιος
Είναι πολύ θολό το τοπίο. Δύσκολα μπορεί να γίνει διαχωρισμός μεταξύ τέχνης και επιστήμης. Το σίγουρο είναι ότι η επιστημονική σκέψη, ως διανοητική διεργασία, στοχεύει πάντα στην απλοποίηση των πραγμάτων ενώ η τέχνη συνήθως δεν ακολουθεί αυτόν τον κανόνα.
Όπως έχει πει και ο Πολ Ντιράκ :
''Στην επιστήμη κάποιος προσπαθεί να πει στους ανθρώπους , με τρόπο που να είναι κατανοητός από τον καθένα , κάτι που κανείς δεν γνώριζε προηγουμένως. Στην ποίηση συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.''
Όπου ποίηση μπορεί να βάλει κάποιος την λέξη "τέχνη". Δεν αλλάζει το νόημα
Έγραψε ο tic tac
"...Θεωρω οτι ο διαχωρισμος τεχνης-επιστημης ειναι φρεσκο φρουτο στην ιστορια μας ως ειδος...."
-Σε αυτο εχεις δικαιο γιατι κανενας αρχαιος ,(με τα σημερινα κριτηρια καλλιτεχνης), δεν θεωρουσε τον εαυτο του καλλιτεχνη. Μεχρι τη νεωτερικοτητα φιλοσοφια μαθηματικα θεολογια ήταν ενας αχταρμας.
-Ίσως γιαυτο δεν μπορει να βρεθει κανενας ικανοποιητικος ορισμος για το καθενα απ' αυτα.
Πάντως στο παραδειγμα που εφερες με το αιχμηρο εργαλειο, με τους τρεχοντες ορισμους, νομίζω ότι η πρωτη λειτουργία, η Υλική, αφορα στην επιστημη (διοτι εχει σκοπο την ευημερια (επιβιωση) της ομαδας, ενω η δευτερη, (η άυλη), αφορά τον κοσμο των πνευμάτων που με τη ζωγραφικη εξευμενιζονται. (Χωρις να εχει μεγαλη σημασια επί του παρόντος, αυτος νομιζω οτι ηταν ο ρολος των βραχογραφιών και όχι η καλλιτεχνικη εκφραση).
Ενα ερωτημα εριξα στο τραπεζι @Στεργιο, επ' αφορμη των εν λογω Ιg εργασιων. Και απ' ότι φαινεται δεν ειναι απλο να οριοθετησεις ουτε τη μια ουτε την αλλη περιοχή.
Ο μεταμοντερνισμος, θελει να τα ανακατευει ολα. Ας το κανουμε και μεις να δουμε ποιος εχει δικαιο. Ο μοντερνισμος ή ο μετα-μοντερνισμος;
@κ. Κ.Κ.Μοίρη,
Αυτο το 40 λεξεις τη μερα, σαν συνταγη γιατρου μου φαινεται. Κατι σαν 40 σταγονες...
Για να το ριξατε στα haiku, (2/3 σταγονες το πολυ), μαλλον θα εχετε γιατρευτει.
Οσοι κανουν πολιτικο βλογιν θα γνωριζουν για τα κουπονια καλυτερα. Εμεις ειμεθα της επιστημης!
@Αλέξανδρε, ο @tic tac βρηκε ενα συμμαχο, ως προς το δυσδιακριτο των οριων.
Αλλα τοσο η επιστημη οσο και η τεχνη εχουν τη δικη τους γλωσσα και κατι θελουν να πουνε. Καποιοι ξερουν τη μια και την καταλαβαινουν , καποιοι την αλλη και την αισθανονται. Καποιοι τα καταφερνουν και με τις δυο.
Λες για παραδειγμα οτι η επιστημη εχει μια αναλυτικη προσεγγιση και η τεχνη, συνθετικη.
Ενδιαφερουσα αποψη.
Οκ, με επεισες. Θα κάτσω να με ζωγραφίσεις ως προσφορά στην επιστήμη
:ΡΡΡ
(ωραίο κείμενο, στο επόμενο δεν θα στο ξαναπώ, εξυπακουεται)
Νομάδα, και η εγκληματολογια και η ψυχιατρικη επιστημες ειναι. Ακομα επιμενετε;
Сynical, εδώ είναι ένα λινκ για φωτογραφίες τέχνης: http://www.photocircle.gr/.
Ευχαριστω Πανο για το λινκ. Ειναι απο τον φωτογραφικο κυκλο. Κανει και σεμιναρια. Θα τις κοιταξω πιο προσεκτικα.
Cynical, έχω παρακολουθήσει τα μαθήματα του Ριβέλλη. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι σου αλλάζουν την άποψη που είχες περί φωτογραφίας και σε βάζουν στο κόσμο της τέχνης. Τον θεωρώ από τους πιο σημαντικους θεωρητικούς και δασκάλους της φωτογραφίας αλλά και της τέχνης γενικότερα.
Δεν κατάλαβα τίποτα...
Kαλημέρα Φοίβο και καλως ορισες. Ούτε και γω καταλαβαινω. Προσπαθώντας να βρω καποιο χαρακτηρισμό για τις ιδιόρρυθμες αυτες επιστημονικες εργασιες που διεκδικούν ή καταφεραν να παρουν ενα Ιg Nobel, και υστερα από πολλες παλινωδιες και ακροβατισμούς, και με τη βοηθεια βεβαια των σχολιαστων, νομίζω ότι ο προσδιορισμός dada της επιστήμης είναι πιο κοντα στην αισθηση που εχω για αυτες.
Κάπως έτσι....
ξεκινώ από το τέχνη κι επιστήμονας. νομίζω ότι για έναν επιστήμονα μια επιστημονική ανακάλυψη μπορεί να προκαλέσει αισθήματα παρόμοια με αυτά που προκαλεί στον ποιητή ένας υπέροχος στίχος που σκέφτηκε ή στον αναγνώστη η ανάγνωση ενός στίχου. δεν θα διαφωνούσε κανείς, νομίζω. αλλά καθένας που αφιερώνεται σε κάτι νοιώθει υπέροχα ενώ ο υπόλοιπος κόσμος (όσοι δεν ενδιαφέρονται για την ποίηση, την επιστήμη ή οτιδήποτε άλλο) ενδιαφέρεται μόνο για το πρακτικό αποτέλεσμα. αυτό δεν είναι κακό. καθένας νοιώθει ιδιαίτερα μόνο για ο,τι του κεντρίζει το ενδιαφέρον, ενώ από τα άλλα προσδοκεί μόνο ωφέλεια ή βλάβη.
για το άλλο θέμα, νομίζω ότι, ειδικά λόγω της εμπλοκής του πειράματος ως διαδικασίας (με όλες τις θεωρητικές προϋποθέσεις που θεωρούνται "δεδομένα") με την οποία βρίσκεται το πραγματικό και διακρίνεται από το φανταστικό, η φιλοσοφία (αλλά και η θεολογία για παρόμοιους αν και άλλους λόγους) ως εξηγητικές αρχές ή έστω ως θεμέλια της επιστήμης δεν μπορεί να παραμεριστεί
Δημοσίευση σχολίου