Tαξίδι στο Aberdeen

Στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, υπάρχει μια παραθαλάσσια πόλη κτισμένη ανάμεσα στις εκβολές των ποταμών Dee και Don. Ο Dee, που έχει μήκος 140 Km, περνάει από την περιοχή Royal Deeside, όπου άλλοτε συνήθιζε να κάνει τις διακοπές της η βασιλική οικογένεια και χύνεται στη βόρεια θάλασσα, στα νότια του άλλου ποταμού, του Don, με το ίδιο πάνω κάτω μήκος, κοντά στα 130 Km. Οι δυο αυτοί ποταμοί χαρίσανε το όνομά της στην πόλη Aberdeen, στη βορειανατολική Σκοτία, που σημαίνει κάτι ανάμεσα σε δυο ποτάμια. Παλιά λεγόταν Aberdon, δηλαδή η πόλη στη συμβολή του Don με τη θάλασσα, αλλά αργότερα, για λόγους ίσως δικαιοσύνης, μιας και ο Don δεν ήταν δα και πιο σπουδαίος ποταμός από τον Dee, μετονομάστηκε σε Aberdeen, δηλαδή η πόλη στη συμβολή του Dee αυτή τη φορά.

Το λιμάνι του Aberdeen

Αρκετές πόλεις έτυχε ν’ αλλάξουν την ονομασία τους στη διάρκεια της ζωής τους, με ξεχωριστό παράδειγμα την Αγία Πετρούπολη, που ξεκίνησε από St. Petersburg, από τον ιδρυτή της τον μεγάλο Πέτρο, μετά το γύρισε σε Petrograd, μετά σε Leningrad, και μετά, πρόσφατα δηλαδή, πάλι πίσω σε St. Petersburg. Πάντα υπήρχε μια ιστορική αιτία, ίσως ένα καινούργιο όνομα που έμπαινε δυναμικά στο προσκήνιο και έπρεπε να τιμηθεί ή επειδή συνέτρεχαν λόγοι εθνικής απελευθέρωσης, που όπως ήταν φυσικό υπήρχε η θέληση αποκοπής από παλαιότερες ονομασίες και σύμβολα, ή τέλος οτιδήποτε άλλο. Αλλά, μια ολόκληρη πόλη, σοβαρή κατά τα άλλα, να παραπαίει ανάμεσα σε δυο παιχνιδιάρικα ποτάμια, με κουδουνιστά ονόματα, πρώτη φορά μου λάχαινε.

Τo Aberdeen είναι γνωστό για δυο πράγματα, πρώτον, για τις πάμπολλες πλατφόρμες πετρελαίου στα ανοιχτά των ακτών του, έως μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, που το καθιστούν την ενεργειακή πρωτεύουσα της Αγγλίας, και δεύτερον, για τα κτίρια με τις γρανιτένιες όψεις, που μετά τη βροχή αλλά και στη λιακάδα λαμπυρίζουν και σπινθηροβολούν, δίνοντας φως σε μια πόλη κατά τα άλλα σκούρα και μουντή. Α!, παρ’ ολίγο να ξεχνούσα και τον περίφημο σολομό Σκοτίας, ο οποίος παρεμπιπτόντως δεν λείπει από τα ράφια του Βασιλόπουλου, κι έτσι δεν χρειάστηκε να τον μεταφέρω από τόσο μακριά. Παρ’ όλο που γνώριζα τα περί πετρελαίου κ.λ.π., δεν το περίμενα ότι το αεροδρόμιο, στο χώρο των αφίξεων μάλιστα, εκεί όπου η κάθε πόλη βάζει τα καλά της προσπαθώντας να ξελογιάσει τον επισκέπτη με τα κάλλη της, θα ήταν γεμάτο από διαφημιστικές πινακίδες τρυπανιών για άντληση, ή άλλων ογκωδών εξειδικευμένων εργαλείων. Και όπως ήταν φυσικό ξαφνιάστηκα.

Το πρώτο πράγμα που πρωτοψάχνω όταν φτάνω σε μια ξένη πόλη είναι οι δρόμοι διαφυγής της, δηλαδή πώς μπορώ να τη χρησιμοποιήσω σαν σκαλί για να πάω παραπέρα και μακρύτερα. Το Aberdeen, παρ’ όλο το μέγεθός του, 210,000 κάτοικοι, πληρούσε αυτές τις προϋποθέσεις, μιας και είχε καθημερινά πολλές απ’ ευθείας πτήσεις για Παρίσι, Άμστερνταμ, Όσλο, Δανία, και φυσικά Λονδίνο. Άσε που το λιμάνι του συνδέεται δυο-τρεις φορές την εβδομάδα με τα νησιά Orkney και τα Shetlands ακόμα βορειότερα. Ωραίος τόπος σκέφτηκα. Μπορείς να φύγεις όποτε θέλεις και κυρίως να φτάσεις σχετικά εύκολα, μετά από πολύωρο ταξίδι φυσικά, στα ονειρεμένα τοπία του Βορρά. Αυτή τη φορά δεν το επιχείρησα, όμως ευελπιστώ κάποια άλλη.

Εν τάχει, το Aberdeen βρίσκεται στο ίδιο περίπου γεωγραφικό πλάτος με τη Ρίγα και το Γκέτεμποργκ, αλλά το κλίμα του είναι σαφώς ηπιότερο, σπάνια η θερμοκρασία πέφτει κάτω από το μηδέν, που σημαίνει ότι επίσης και σπάνια χιονίζει. Όπως όμως σε όλα τα βόρεια κλίματα, ο καιρός αλλάζει και απότομα και πολλές φορές κατά τη διάρκεια της μέρας.
Πάντως οι ατρόμητοι Αμπερντιανοί εκμεταλλεύονται την ωραία του παραλία και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες τής δίνουν και καταλαβαίνει. Ενώ, οι άλλοι των δυτικών νησιών, στις Εβρίδες, ούτε που τολμούν ακόμα και το δαχτυλάκι τους να βρέξουν, ακόμα και τη θερμότερη μέρα του καλοκαιριού.

παραλια Esplanades

Η πόλη είναι παλιά, με ευρήματα που μαρτυρούν ιστορία έως και 8000 χρόνια πίσω, (δεν είναι μόνο η Ελλάδα που έχει ιστορία), ενώ οι εποχές που τη διαδέχτηκαν της άφησαν κληρονομιά πολλά λαμπρά κτήρια, καθώς και δυο πανεπιστήμια, το Πανεπιστήμιο του Aberdeen και το Robert Gordon, εκ των οποίων το πρώτο ιδρύθηκε το 1495, παρακαλώ, ενώ το δεύτερο το 1992, με την ανωτατοποίηση όλων των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τη Θάτσερ. Όπως περίπου έγινε και με τα δικά μας ΤΕΙ εδώ. Παρά τη θεσμική τους όμως εξομοίωση με τα πανεπιστήμια, πολλά πρώην Polytechnics δεν κατόρθωσαν να βρούνε το δρόμο τους σε καλύτερες θέσεις στα περίφημα League Tables των Βρετανικών πανεπιστημίων. Έτσι και με την Ανατολική Γερμανία. Μπορεί με την επανένωση να βαφτίστηκε μέσα σε μια νύχτα Δυτική, ακόμα όμως δεν κατόρθωσε να γίνει τέτοια και επί της ουσίας, παρά τα τεράστια ποσά που ξοδεύτηκαν και ξοδεύονται.

H πόλη

Πανεπιστήμιο του Aberdeen

Marishall College

Πανεπιστήμιο του Aberdeen

Περπατώντας ένα μεσημεράκι στην κεντρική λεωφόρο της πόλης, και χαζεύοντας τα καταστήματα με τις φανταστικές τιμές σε ρούχα και παπούτσια, κοντοστάθηκα να θαυμάσω μια πολύ επιβλητική, παλιά εκκλησία. Τα τραπεζάκια που είχε στο προαύλιό της δεν με παραξένεψαν γιατί φαντάστηκα ότι θα ήταν προσφορά του ιεράρχη στους εκκλησιαζόμενους πιστούς αλλά και τους περαστικούς. Πλησιάζοντας όμως αντιλήφθηκα και ένα πίνακα με μενού και ποτά. Κάτι άρχισα να ψυλλιάζομαι και μην μπορώντας να κρατήσω άλλο την περιέργειά μου, διέσχισα το κατώφλι της και βρέθηκα μπροστά στο πιο επιβλητικό μπαρ που μπορούσε να φανταστεί κανείς. Με μια τεράστια ορθογώνια μπάρα στη μέση της, σκούρα ξύλινα έπιπλα, και παντού κεριά, θαρρείς ότι αυτός ήταν και ο μοναδικός φωτισμός του χώρου, μαζί βέβαια με το φως που έμπαινε από τα τεράστια βιτρώ με την κλασική χριστιανική εικονογραφία. Αμέσως σκέφτηκα τον Καναδά, όπου και κει για λόγους έλλειψης πιστών πολλές εκκλησίες στην εξοχή είχαν μετατραπεί σε εστιατόρια και μπαρ. Να λοιπόν, που τα έχουμε πλέον και στη γειτονιά μας. Ο χώρος ήταν ήσυχος και σκέφτηκα, ότι πιθανόν να ήταν μια προϋπόθεση που έπρεπε να εκπληρώσει ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης, σαν ελάχιστο δείγμα σεβασμού στο χώρο. Αμ, δε! Λίγο παρακάτω μια άλλη εκκλησία είχε μετατραπεί σε κλαμπ, με εκκωφαντική μουσική και όλα τα συνοδευτικά. Και ποιος ξέρει πόσες άλλες που δεν είχα πάρει χαμπάρι. Σύντομα όμως, οι απορίες μου λύθηκαν. Διάβασα, ότι το Aberdeen είναι μια από τις πιο άπιστες πόλεις της Αγγλίας, σε ποσοστό περίπου 50%. Και ότι λόγω έλλειψης πιστών οι εκκλησίες βγήκαν στο σφυρί. Το βράδυ ονειρεύτηκα τι θα μπορούσαν να γίνουν κάποιες άλλες εκκλησίες στα καθ’ ημάς. Αλλά γρήγορα συνήλθα. Εδώ είναι Βαλκάνια σκέφτηκα, και ξενέρωσα.


Τα περίφημα Highlands, ο παράδεισος των απανταχού πεζοπόρων με τα εκπληκτικά τοπία βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Σκοτίας. Δεν μπόρεσα να πάω αυτή τη φορά, αλλά μια μέρα κατάφερα να πάρω το τρένο και να επισκεφτώ την πρωτεύουσά τους το Inverness, μια πόλη 70,000 περίπου κατοίκων στο βορρά, δυο ώρες μακριά από το Aberdeen. Αληθινό κόσμημα, με εκπληκτική φύση, πάνω στη θάλασσα, στο μυχό ενός στενού κόλπου και με ένα κρυστάλλινο ποτάμι να τη διασχίζει. Τα σπίτια κουκλίστικα, το ένα πιο όμορφο από τα άλλο και τα δημόσια κτήρια περιστόλιστα και επιβλητικά, πράγμα που ξαφνιάζει σε μια τέτοια ακριτική περιοχή, για να μην αναφερθώ και στο επιβλητικό κάστρο που δεσπόζει στην κορυφή ενός λόφου στο μέσον της πόλης. Δεν ξέρω, αλλά σε πολλά σημεία μου θύμισε μια από τις μικρές μεσαιωνικές πόλεις της Γερμανίας. Ίσως το τοπίο, η βλάστηση, το ποτάμι, η ζωή στους πεζόδρομους με τους μικροπωλητές και τους μουσικούς, τα περιποιημένα και κομψά καφέ. Προς στιγμήν, είχα την αίσθηση ότι βρίσκομαι στη Γερμανία. Σε κάποια δε υπαίθρια αγορά έπεσα πάνω σ’ ένα stand που το κρατούσαν Τούρκοι, με πάγκους γεμάτους κανταΐφια, μπακλαβάδες και άλλα καλούδια της Ανατολής. Πού; Στο Inverness!

Λίγο δε παρακάτω, χαζεύοντας ένα γραφείο ταξιδίων είδα ότι θα μπορούσα να κάνω μια βδομάδα διακοπές στο Zante, στο Laganas και στα δωμάτια της κυρα-Τασίας για 239 λίρες, όλα πληρωμένα. Υπολόγισα στα γρήγορα πόσο κόστισε το αεροπορικό εισιτήριο από Ελλάδα-Σκοτία και πίσω, και κόντεψα να πάθω συγκοπή. Αχ αυτή η αγορά, όταν δουλεύει ο ανταγωνισμός!

Επίσης πληροφορήθηκα από ευμεγέθεις ταμπέλες στους δρόμους τι θα πάθαινα αν τολμούσα να βγω με ένα ποτήρι μπύρα στο δρόμο. Πέρα από διαπόμπευση που είναι δωρεάν, θα έπρεπε να πληρώσω πρόστιμο έως και 500 λίρες. Τώρα κατάλαβα πώς πλουτίζουν οι δήμοι στην Αγγλία, και πώς καταφέρνουν και κάνουν όλα αυτά τα θαυμαστά πράγματα για την πόλη τους. Όπως επίσης, και γιατί ξελυσσάνε τα εγγλεζόπουλα στα Μάλια, στο Φαληράκι και την Κέρκυρα.

To ταξίδι ήταν σύντομο, πήγα αρκετά βόρεια, μου άνοιξε η όρεξη για ακόμα πιο ψηλά, εφοδιάστηκα με όλα τα απαραίτητα δρομολόγια και έπεσα πάλι με τα μούτρα στους χάρτες, δεν συνάντησα ακρίτες αλλά κοσμοπολίτες, και μέχρι που να τακτοποιήσω τις εικόνες στο κεφάλι μου θα έχω βάλει πλώρη πάλι για κει. Έτσι, θα ήθελα τουλάχιστον.