Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Το Σομαλικό Πειρατικό Επιχειρηματικό Μοντέλο


Τις προάλλες μου χτύπησε στο μάτι άρθρο στο Scientific American με τον περίεργο τίτλο «Pirate Economics?: Captain Hook Meets Adam Smith”, γραμμένο απ’ τον πολύ Michael Shermer, τακτικό επιστημονικό συντάκτη του περιοδικού, ιδρυτή της Skeptics Society και εκδότη του περιοδικού Skeptic, ταγμένου στην αποκάλυψη και το ξεμπρόστιασμα ψευδοεπιστημονικών και μεταφυσικών ισχυρισμών.

Ο Shermer κάνει ουσιαστικά μια παρουσίαση του πρόσφατου βιβλίου του Peter Leeson “The Invisible Hook”, (Princeton University Press 2009), όπου λίγο ως πολύ ο συγγραφέας ασχολείται με το πώς το αόρατο χέρι των οικονομικών συναλλαγών συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή ΑΚΟΜΑ και των πειρατών(!), γεγονός που προδιαθέτει τον αναγνώστη να σκεφτεί ότι αν δεν υπήρχαν οι αγορές ακόμα θα σφαζόμασταν μεταξύ μας. Για μένα τουλάχιστον το bias είναι εμφανές και γι αυτό μπήκα στον κόπο να σχολιάσω το δημοσίευμα.

Παρά τις δοξασίες και τους μύθους, που θέλουν την πειρατική κοινωνία μια αναρχική κοινωνία, έχοντας προφανώς στο μυαλό του ο Leeson, καθηγητής οικονομικών παρά ταύτα στο Πανεπιστήμιο George Mason της Ουάσιγκτον, ότι η αναρχική κοινωνία είναι μια καθ’ όλα αιματηρή κοινωνία, οι πειρατές εν τούτοις διακρίνονταν για την συνοχή της ομάδας τους, για τη δημοκρατικότητά τους, αφού εξέλεγαν οι ίδιο τον Καπετάνιο με μυστική ψηφοφορία, για τους κανόνες που έθεταν και ακολουθούσαν πιστά, όπως επίσης και για τους απαράβατους όρους μοιράσματος της λείας από τα ρεσάλτα. Και δεν μένει μόνο εδώ, παρά προεκτείνεται και στους σημερινούς Σομαλούς πειρατές, προσπαθώντας να εξηγήσει τη συμπεριφορά τους βάσει του «αξιώματος» του ατομικού οικονομικού συμφέροντος. Ανάγει δε την κλίση τους προς το επάγγελμα του πειρατή στην έλλειψη ελεύθερων αγορών στην πατρίδα τους, η οποία έλλειψη κάνει τις μαύρες αγορές και την πειρατεία συμπεριλαμβανομένης, ν’ ανθίζουν.

Ως είθισται, σαν πρωτόβγαλτη στο θέμα, έκανα μια βόλτα στο διαδίκτυο για να δω τι παίζει τέλος πάντων μ’ αυτά τα «Οικονομικά της Πειρατείας» κι έμεινα με το στόμα ανοιχτό για το εύρος της βιβλιογραφίας και την οπτική γωνία αντιμετώπισης του φαινομένου. Δεν ξέρω πως, αλλά το να χώνεις τους πειρατές στην οικονομική θεωρία της ορθολογικής επιλογής και να εκπονείς περισπούδαστες οικονομικές αναλύσεις περί του σομαλικού πειρατικού επιχειρηματικού μοντέλου, μου ακούγεται πολύ μεταμοντέρνο, πολύ κυνικό και πολύ προκλητικό. Σαν να θέλεις δηλαδή να κόψεις και να ράψεις την πραγματικότητα στα επικρατούντα μέτρα και σταθμά, ότι όλα είναι επιχείρηση δηλαδή, αγνοώντας παράλληλα όλες τις άλλες παραμέτρους.

Απ’ την άλλη, δεν χρειαζόταν δα και καμιά fancy θεωρία για να μας εξηγήσει ότι οι πειρατές ό,τι κάνανε το κάνανε για το δικό τους συμφέρον και μόνον και όχι για αλλουνού και ότι το ασκέρι ήταν προφανώς πιο αποτελεσματικό στα ρεσάλτα απ’ ότι αν κουρσεύανε κατά μόνας. Και οι μαφιόζοι σε συνδικάτα ήταν οργανωμένοι και ο Βλαστός και η παρέα του συλλογικά αρμέγανε το κράτος και κάποιους άτυχους πολίτες.

«Τι λύσεις μπορεί να δώσει το βιβλίο σας», ρωτάει κάποιος τον Leeson σε συνέντευξη στους New York Times, «στο σύγχρονο πρόβλημα της πειρατείας;».

«Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε», απαντάει ο κ. καθηγητής, «είναι να αναγνωρίσουμε τους πειρατές σαν ορθολογικά δρώντα υποκείμενα για τα οποία η πειρατεία αποτελεί συνειδητή επαγγελματική επιλογή. Κάτι σαν επιχειρηματίες, δηλαδή. Μιας και οι πειρατές ανταποκρίνονται στη λογική κόστους/οφέλους, θα πρέπει να σκεφτούμε τρόπους που ν’ αλλάζουν τη σχέση αυτή και να τους δώσουμε κίνητρα ώστε να εγκαταλείψουν τη συγκεκριμένη επαγγελματική απασχόληση».

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και το περιοδικό WIRED, όπου σε εκτεταμένο άρθρο του αναφέρεται και αυτό στα οικονομικά και το business model της πειρατείας των Σομαλών, με το όνομα μάλιστα Cutthroat Capitalism. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο, κάθε ρεσάλτο κοστίζει γύρω στις $30,000, από τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούν το ακριβότερο εργαλείο δουλειάς, περί τα $20,000 είναι τα ηλεκτρονικά με τα οποία εντοπίζουν ηχητικά το πλοίο από απόσταση, τα υψηλότερα λύτρα που πήραν ήταν γύρω στα $2,500,000, ότι υπάρχουν επενδυτές που απορροφούν το 50% των λύτρων, ότι ένας μέσος Σομαλός κερδίζει γύρω στα $600 ετησίως, ότι το Μογκαντίσου και ολόκληρη η χώρα μαστίζονται από τον πόλεμο, και ότι οι ακτές της Σομαλίας είναι η μεγαλύτερη χωματερή τοξικών και πυρηνικών αποβλήτων, συμπληρώνω εγώ.

Είμαι περίεργη να δω πού το πάνε τελικά. Δεν θα μου φαινότανε απίθανο να εισέβαλαν τελικά στη Σομαλία με σκοπό να την εκσυγχρονίσουν, διαδίδοντας και διδάσκοντας καινοτομικές επιχειρηματικές δράσεις.

16 σχόλια:

Β.Bimbo( PR Profil ) είπε...

επί ματαίω,
αγωνίζονται οι καλοπροαίρετοι και φιλοσοφημένοι προστάτες του "new age"
και των neocons για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα..:
1.διάλυση της σομαλίας
2.επανένωση της υεμένης κάτω απο τον
ζυγό των μααχαβιτών
3.σύσταση του κράτους της ερυθραίας

που είχαν ως αποτέλεσμα τον πλήρη έλεγχο της ερυθράς θαλλάσης...
και κατ'επέκταση
τον θαλάσσιο αποκλεισμό του Σουδαν και της αιγύπτου κατα δεύτερο βαθμό...
δυστυχώς όμως
όπως συνήθως συμβαίνει
με τους προστάτες μας
ξεχάσαν/αγνοήσαν
τους κινέζους,ινδούς,πακιστανούς,
άραβες και τελευταία τους ιρανούς που δεν έχουν επ' ουδενί οφέλη από αυτόν τον αποκλεισμό του αφρικανικού κέρατος...!

υγ. ασ μην ξεχνάμε ότι η πειρατεία
ανθούσε στα στενα της
σιγκαπούρης μέχρι την
αποκαθήλωση του Σουχαρτο
στην ινδονησία..!

Unknown είπε...

Θα σου πω εγώ που το πάνε: Τα έχουν πάρει που δεν μπορούν να τους φορολογήσουν και να τους βάλουν και στο χρηματιστήριο!
Τέσπα, τελείωνε όμως κάποια στιγμή γιατί σε περιμένουμε στ’ ασκέρι, διοργανώνουμε ρεσάλτα σε πλοία διεθνούς σημαίας με στόχο την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας εν μέσω κρίσης…

Ανώνυμος είπε...

Αρκεί οι πειρατές να καταλάβουνε
ότι όπως την άνοιξη ανθούν
το φθινόπωρο φυλοροούν
αφού την μέλισα αφήσουν
την γύρη να χυμήσουν.

cynical είπε...

καλημερα B. Bimbo

Νομιζω οτι ειναι φανερο και στον πιο ασχετο οτι η εικονα που εχουν για το κερας καποιοι ακαδημαικοι στην Ουασιγκτον ειναι τελειως διαφορετικη απο την πραγματικοτητα και το μπλεξιμο που συμβαινει στην περιοχη.

Αυτο, για οποιους νομιζουν οτι οι ακαδημαικες διακρισεις ειναι το καλυτερο εφοδιο για να επιλυεις πολιτικα προβληματα.

Δεν καταλαβα ποιος απεκλεισε ποιον; Ολη η περιοχη ανηκει σε ισλαμιστες. Ερυθραια, Σομαλια, Υεμενη.

cynical είπε...

Μεσα ειμαι @Darthiir,

Δωσε μου ομως λιγο χρονο να διαβασω τη βιβλιογραφια, για το πώς γινεται καποιος καλος πειρατης. Επισης κανενα βιβλιο management και στρατηγικης,
γιατι θα πρεπει να ειμαστε ανταγωνιστικοι. Τι λες, προφταινω να κανω κανενα μαστερ στην πειρατικη τεχνη πριν;

cynical είπε...

@airgood,

μπα, στην περιοχη υπάρχει διαρκης ανοιξη..

Unknown είπε...

Θα δείξει, τελείωνε με τη θεωρία και έλα να ξεκινήσουμε το πειραματικό. Αν καταφέρεις να μαζέψεις τα απαραίτητα δεδομένα, και PhD σε βλέπω...!

Swell είπε...

Καλησπέρα, το φουσκωτό μου πιστεύεις ότι θα μπορούσε να παίξει κάποιο ρόλο, στη σημερινή δύσκολη κατάσταση;

VAD είπε...

Αφού ετσι εχουν τα πράγματα,άλλος για Σομαλία!
Αντε να λύσουμε,να ξεκινήσουμε...

με το πειρατικο του κάπτεν Τζίμη...

Greek Rider είπε...

Καθόλου μεταμοντέρνα δεν μου φαίνονται όλα αυτά, είναι πλέον πραγματικότητα.

Το Forbes για παράδειγμα έχει έναν μεγάλο έμπορο ναρκωτικών στη λίστα με τους πιο πλούσιους και επιτυχημένους επιχειρηματίες. Είναι η γνωστή λίστα του Forbes:

http://www.forbes.com/lists/2009/10/billionaires-2009-richest-people_Joaquin-Guzman-Loera_FS0Y.html

Β.Bimbo( PR Profil ) είπε...

καλησπέρα CYNICAL,
έχεις απόλυτο δίκαιο όταν δηλώνεις,
ότι όλη η περιοχη ανηκει σε ισλαμιστες.
(Ερυθραια, Σομαλια, Υεμενη...)
οι "αμμόλοφοι της πληροφόρησης"
( παρά- και υπέρ- )
όμως σε εμποδίζουν να θυμηθείς,
ότι οι ισλαμιστές παραμένουν
(έως το απεταξάμην της Εσπερίας)
οι πιό πιστοί φίλοι,υποστηρικτές
και συνεργάτες των αγγλοσαξώνων
εδώ και 100 χρόνια το λιγότερο..!
-χαρακτηριστικόν είναι το μέτωπο
του μεσοπολέμου μεταξύ ισλαμιστων
και αγγλοσαξώνων εναντίον της
γαλλίας που περιγράφει ζωντανά
και λεπτομερώς στα κείμενα του
ο Friedrich Sieburg

(το alter ego του Thomas Mann
και αφορισμένος από την δύση
λόγω πανγερμανισμού/ναζισμού)

τόσο στο "Gott in Frankreich"
(ο θεός στην Γαλλία)κριτική
στον φιλελευθερισμό,όσο και
στο "Afrikanischer Frühling"
(η άνοιξη της Αφρικής)
γαλλικές αποικίες της μεσογείου
και της δυτικής αφρικής....
πού αξίζουν της προσοχής μας..!

nikolaelf είπε...

Δεν περίμενα ποτέ μου ότι θα έβλεπα τέτοια ανάλυση για πειρατές! Μάλιστα. Επειδή είμαι αθεράπευτα ρομαντικός τους προτιμώ να γυρίζουν τις θάλασσες, μην έχοντας ιδέα τι είναι οικονομία και πολιτική, αναζητώντας εκτός από θησαυρούς, το λιμάνι που θα τους κάνει να αναφωνήσουν: Ξηρά, ξηρα!

cynical είπε...

Swell,

χρηματοδοτη θελουμε.

cynical είπε...

VaD,
μιας και εισαι κοντα, θα σε χρησιμοποιησουμε σαν βαση ανεφοδιασμου!

cynical είπε...

Καλησπερα Rider,
μεταμοντερνο με την εννοια ότι τους πειρατες θα τους δεις ειτε σαν επαναστατες, ειτε σαν κακοποιούς, είτε σαν περιθωριακους, αλλά σαν επιχειρηματιες;;
Για μενα αυτό που βλεπω στο εν λογω βιβλιο, ειναι ενα παραδειγμα του πως η μια και μοναδικη οπτική, ότι όλα είναι οικονομία πάει να μολύνει και να εξαφανισει όλες τις αλλες οπτικες για το πως μπορούν να είναι τα πράγματα.
Ειναι και επιχειρηματιες με μια εννοια, αλλα δεν ειναι η πρωτη προσεγγιση που θα τους κανεις.

cynical είπε...

Kαλησπερα nikolaef,

αναλυση ενος προ-νεωτερικου φαινομενου με ολοτελα μοντερνους ορους. Δεν γινεται!
Εχεις διαβασει το Jamaica Inn?
και κει υπήρχε sponsor μιας συμμοριας που πεταγαν πλοια στα βραχια (οπως και οι Μανιατες) και τα κουρσευαν. Ο χορηγος ήταν ο παππας της περιοχης.